Lajmet

Hani fiq për tretje më të mirë dhe rregullim të presionit të gjakut!

Published

4 years ago

September 13, 2021

Betim Gashi

Për mijëvjeçarë, fiqtë kanë qenë pjesë e dietës tipike mesdhetare të shëndetshme. Fiqtë konsiderohen si një ushqim i favorshëm për shëndetin dhe ndihmë e mundshme në parandalimin dhe trajtimin e sëmundjeve të sotme.

Një studim i kohëve të fundit nga shkencëtarët izraelitë në revistën shkencore Journal of Agriculture and Food Chemistry kishte për qëllim të përcaktonte aktivitetin antioksidues të disa llojeve të fiqve. Për të zbuluar përbërës me një efekt potencialisht të dobishëm për shëndetin, shkencëtarët analizuan përbërjen e polifenoleve, antocianinave dhe kapacitetin antioksidues të gjashtë llojeve të fikut komercial që ndryshojnë në ngjyrë (e zezë, e kuqe, e verdhë dhe jeshile).

Ato kanë një efekt të dobishëm në nivelet e kolesterolit në gjak

Ata gjetën një përmbajtje mbresëlënëse të polifenoleve, dhe kështu një aktivitet të fortë antioksidues, dhe sa më e errët dhe më e ndritshme ngjyra, aq më e lartë është proporcioni i molekulave të dobishme dhe fuqia antioksiduese. Për shembull, përmbajtja më e lartë e polifenoleve dhe antocianinave dhe aktiviteti më i fortë antioksidues u regjistruan në speciet e Misionit, të karakterizuara nga një lëvore e zezë-vjollce me mish rozë. Është interesante se shumica e fitokimikateve u gjetën në lëvoren e fikut, dhe sasi më të vogla u matën në mish.

Hulumtimet e mëparshme kanë treguar gjithashtu se fiqtë janë një burim jashtëzakonisht i pasur i polifenoleve. Do të habiteni që fiqtë janë dukshëm më të pasur me polifenole sesa, për shembull, mollët, boronica, rrushi, portokajtë, kumbullat dhe dredhëzat, madje edhe ushqimet që konsiderohen jashtëzakonisht të pasura me polifenole – si vera e kuqe dhe çaji.

Fiqtë përmbajnë gjithashtu sterole bimore, substanca që janë treguar të kenë një efekt të dobishëm në nivelet e kolesterolit në gjak. Sterolet bimore (të tilla si stigmasterol dhe lanosterol të përfshira në fiq) lidhen me molekulat e kolesterolit në zorrë dhe kështu ndërhyjnë në thithjen e tij. Komponimet me aktivitet antikarcinogjen potencial – benzaldehidi dhe kumarinat – u gjetën gjithashtu në fiq. Këto komponime janë testuar në studimet shkencore dhe rezultatet janë premtuese, veçanërisht kur bëhet fjalë për kancerin e prostatës dhe lëkurës dhe qelizat skuamoze.

Llojet e fiqve

Ka mbi 150 lloje fiqsh që ndryshojnë në ngjyrë dhe pak në strukturë. Llojet më të famshme dhe më të përhapura janë Mission (lëkura e zezë-vjollce me mish rozë), Kadota (lëvorja jeshile me mish vjollce), Calimyrna (lëvorja e verdhë e gjelbër me mish qelibar), fiku Adriatik (lëvorja jeshile e lehtë me mish rozë të errët). Fiqtë kanë një sezon shumë të shkurtër në rritje dhe janë jashtëzakonisht të ndjeshëm.

Prandaj, ato janë më të shijshme nëse hahen menjëherë pas marrjes, pas një kohe të shkurtër në frigorifer. Edhe pse fiqtë e freskët janë në dispozicion vetëm disa muaj të vitit, ju mund të shijoni fiq të thatë gjatë gjithë vitit.

Vlera ushqyese

Fiqtë e freskët dhe të thatë janë shumë të pasur me minerale, veçanërisht kalcium, magnez dhe kalium. Ata janë një burim jashtëzakonisht i pasur i fibrave dietike, dhe një pjesë e madhe janë fibra të tretshme në ujë. Ky lloj fibrash ndihmon në uljen e niveleve të glukozës dhe kolesterolit në gjak, dhe gjithashtu ka një efekt të dobishëm në rregullimin e tretjes. Ato janë të pasura me shumë fitokemikale, veçanërisht beta-karoten, polifenole, antocianina dhe sterole bimore.

Përfitimet shëndetësore

Konsumimi i rregullt i fiqve ka një efekt të dobishëm në shëndetin kardiovaskular. Për shembull, pasuria e polifenoleve me aktivitet të fortë antioksidues mbron lipoproteinat LDL nga oksidimi dhe kështu parandalon arteriosklerozën. Përmbajtja e lartë e kaliumit ka një efekt të dobishëm në rregullimin e presionit të gjakut, dhe fibrat e tretshme dhe sterolet bimore në nivelin e kolesterolit në gjak.

Fibrat dietike nga fruta e fikut ndikojnë gjithashtu në nivelet e sheqerit në gjak, dhe gjethet e fikut gjithashtu kanë një efekt antidiabetik. Edhe pse nuk tingëllojnë të ngrënshëm, në disa kultura gjethet e fikut janë me të vërtetë një pjesë integrale e menysë. Për shkak të numrit të molekulave që ato posedojnë, fiqtë gjithashtu kanë një efekt potencial antikancerogjen.

Fiqtë e thatë janë një vakt praktik dhe me vlerë ushqyese për atletët rekreativë dhe profesionistë, dhe në kombinim me arrat mund të shërbejnë si një meze e lehtë ideale.

Related Topics:fiq kryesore presion i gjakut

Up Next

“Happening”, drama për abortin fitoi çmimin kryesor në Venecia

Don't Miss

Ushqimet që mund t’i hani në darkë, e të mos shtoni peshë

Aktualitet

Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën

Published

2 hours ago

September 6, 2025

Driton Iseni

UBT vazhdon të shënojë suksese në arenën ndërkombëtare të arsimit dhe inovacionit, duke hyrë edhe këtë vit në finalen e Triple E Awards me dy nominime të reja prestigjioze:

“University Leader of the Year – Global Award”

Rektori i UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi, është nominuar si një nga liderët universitarë më me ndikim në botë, falë vizionit dhe punës së tij për të shndërruar UBT-në në qendër të inovacionit, sipërmarrjes dhe zhvillimit shoqëror.

“Engaged University of the Year”

UBT është vlerësuar si një universitet i angazhuar, që lidh ngushtë akademinë me komunitetin, duke krijuar mundësi për studentët, sipërmarrësit e rinj dhe projekte me ndikim të drejtpërdrejtë shoqëror.

Ky vlerësim është një dëshmi se Kosova po bëhet pjesë e hartës globale të arsimit cilësor dhe inovativ.

Vota juaj është vendimtare! Për të votuar për UBT-në duhet të klikoni në këtë link: LINKU PËR VOTIM, duke e dhënë fillimisht e-mail adresën tuaj.

Procesi i votimit është si në vijim: Klikoni në link, shkoni tek pjesa – |Have a say and vote for this entry to win the People’s Choice Award!|, shënoni emailin tuaj personal në hapësirën e votimit, klikoni VOTE, pastaj në email ju vjen një konfirmim së bashku me linkun që ju duhet të klikoni për të verifikuar votën tuaj.

Tutje, për të dhënë votën tuaj edhe në platformat sociale, ju lusim të ndiqni procedurat e më poshtme:

Për Facebook, mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:

I vote for UBT’s nomination for the “Engaged University of the Year” award by Triple E Awards 2025.

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1136

#ACEEUAWARDS2025

#2025Entry1136

ose të bëni share postimin e UBT-së: POSTIMI NË FACEBOOK

Për Platformën LinkedIn mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:

I vote for UBT’s nomination for the “Engaged University of the Year” award by Triple E Awards 2025.

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1136

@ACEEU

#ACEEU_Awards

#2025Entry1136

ose të bëni repost postimin e UBT-së: POSTIMI NË LINKEDIN

Për Platformën Instagram mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:

I vote for UBT’s nomination for the “Engaged University of the Year” award by Triple E Awards 2025.

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1136

@aceeu_live

#ACEEU_Awards

#2025Entry1136

Për Platformën TikTok mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1136

#ACEEU_Awards

#2025Entry1136

Për të votuar për Rektorin e UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi në këto dy kategori, klikoni në linkun përkatës, vendosni e-mail-in tuaj dhe konfirmoni votën: LINKU PËR VOTIM

Tutje, për të dhënë votën tuaj edhe në platformat sociale, ju lusim të ndiqni procedurat e më poshtme:

Për Facebook, mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:

I vote for Prof. Edmond Hajrizi’s nomination for the “University Leader of the Year” award by Triple E Awards 2025.

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1146

#ACEEUAWARDS2025

#2025Entry1146

ose të bëni share postimin e UBT-së: POSTIMI NË FACEBOOK

Për Platformën LinkedIn mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1146

@ACEEU

#ACEEU_Awards

#2025Entry1146

ose të bëni repost postimin e UBT-së: POSTIMI NË LINKEDIN

Për Platformën Instagram mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1146

@aceeu_live

#ACEEU_Awards

#2025Entry1146

Për Platformën TikTok mund të bëni një postim me këtë përmbajtje:

https://2025.triple-e-awards.com/finalist/id/1146

#ACEEU_Awards

#2025Entry1146

Lajmet

Irlanda e Veriut triumfon ndaj Maltës në kualifikuese të Botërorit 2026

Published

1 day ago

September 5, 2025

UBT News

Një fitore miqësore 3-0 ndaj Maltës erdhi nga Irlanda e Veriut në kualifikuese të Kupës së Botës 2026, ku Jordan Jones, Gavin Whyte dhe Ali McCann shënuan në Austri.

Pjesa më e madhe e ndeshjes u zhvillua në një mënyrë tipike miqësore të fundsezonit dhe nuk pati lojtarë që të spikasnin gjatë gjithë 90 minutave.

Dallasi arriti një fitore si kapiten i Irlandës së Veriut në mungesë të Steven Davis dhe kjo është një përvojë jetësore për lojtarin në formë të mirë të Leeds.

Jones shfrytëzoi mbrojtjen e dobët për të shënuar një gol të hershëm përpara se Josh Magennis të shihte penalltinë e tij të pritej nga portieri i Maltës, Henry Bonello, në një pjesë të parë kryesisht të çrregullt.

Irlanda e Veriut u përmirësua në pjesën e dytë me dy gola në tre minuta.

Fitorja në 90 minuta më në fund erdhi për trajnerin e Irlandës së Veriut, por ishte e pakëndshme ta shikoje në pjesën e parë pavarësisht golit të hershëm.

Pasimi i gabuar i Ferdinando Apap i dha mundësinë Jones dhe anësori i Rangers e shfrytëzoi me një gjuajtje të ulët që e rrëzoi Bonellon përpara se të fluturonte drejt portës.

Bonello u ul për të pritur penalltinë e Magennis në minutën e 21-të – e akorduar për faullin e Kurt Shaw ndaj Whyte – dhe humbja e penalltisë përmblodhi një fillim të vështirë prej 45 minutash nga Irlanda e Veriut.

Malta hyri në ndeshje 127 vende poshtë kundërshtarëve të saj në renditjen botërore, por ata e kaluan pjesën e parë me Joseph Mbong dhe Luke Montebello që u afruan shumë.

Irlanda e Veriut kishte më shumë shpejtësi dhe vendosmëri në rifillimin e ndeshjes dhe Whyte shënoi me shpejtësi nga një pasim i Stuart Dallas për ta bërë rezultatin 2-0 pas 53 minutash.

Pastaj u pasua shpejt nga numri tre, pasi McCann u kap nga Paddy McNair dhe ai dha një gjuajtje të shkathët përtej Bonellos për ta çuar ndeshjen përtej një skuadre të Maltës që po shkatërrohej./S.K/BBC/

Lajmet

Sulm në parkingun e kopshtit në Vushtrri dhe arsenal armësh në shtëpi, një muaj paraburgim për dy persona

Published

1 day ago

September 5, 2025

UBTnews

Prokuroria Themelore në Mitrovicë ka paraqitur kërkesë për caktimin e masës së paraburgimit në Gjykatën Themelore në Mitrovicë – Dega në Vushtrri, ndaj të dyshuarve K.M. dhe K.M., për shkak të dyshimit të bazuar se kanë kryer disa vepra penale.

Të dyshuarit ngarkohen me veprat penale: “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve”, si dhe “Përdorimi i armës apo mjetit të rrezikshëm”, ndërsa njëri prej tyre, K.M., dyshohet gjithashtu për veprën penale “Lëndimi i rëndë trupor”.

Sipas Prokurorisë, ngjarja ka ndodhur më 20 maj 2025, rreth orës 08:55, në parkingun e një kopshti fëmijësh në Vushtrri, ku i dyshuari K.M., së bashku me persona të tjerë, e kanë sulmuar fizikisht të dëmtuarin L.O., në momentin që ai po zbriste nga automjeti për të shoqëruar vajzën në kopsht.

Sipa sprokurorisë, sulmi është kryer me një shufër metalike, duke i shkaktuar viktimës lëndime të rënda në kokë, këmbë dhe pjesë të tjera të trupit.

Pas sulmit, të dyshuarit janë larguar nga vendi i ngjarjes me motoçikleta.

Gjatë bastisjes së shtëpisë së të dyshuarve në fshatin Ropicë të Vushtrrisë, janë sekuestruar elektroshokë, sprej, telefona mobil, si dhe një sasi e konsiderueshme armësh dhe municioni, përfshirë armë të gjata dhe të shkurtra, snajperë, pistoleta me silenciatorë. Në telefonat e të dyshuarve janë gjetur video dhe fotografi ku ata shihen duke përdorur armë, përfshirë edhe një imazh ku njëri prej tyre shihet duke shënjestruar një automjet të policisë me revole.

Gjykata Themelore në Mitrovicë – Dega në Vushtrri ka aprovuar kërkesën e Prokurorisë dhe ka caktuar masën e paraburgimit prej një muaji ndaj të dyshuarve K.M. dhe K.M./D.B/KP

Lajmet

Lautaro tejkalon Maradonën me gola për Argjentinën

Published

1 day ago

September 5, 2025

UBT News

Kapiteni i Interit, Lautaro Martinez, shënoi si zëvendësues për Argjentinën në fitoren 3-0 ndaj Venezuelës mbrëmë, duke tejkaluar Diego Armando Maradonën dhe duke u bërë golashënuesi i pestë më i mirë me ekipin kombëtar.

Lautaro Martinez kontribuoi në fitoren 3-0 të Argjentinës ndaj Venezuelës mbrëmë, duke shënuar vetëm dy minuta pas futjes së tij nga stoli në pjesën e dytë.

Kapiteni i Nerazzurrëve gjeti rrjetën me një gjuajtje me kokë, duke shënuar golin e tij të 33-të ndërkombëtar dhe duke tejkaluar legjendën e Argjentinës dhe Napolit , Maradonën, i cili kishte shënuar 32 gola.

Siç e vuri në dukje me krenari Interi në faqen e tyre të internetit, vetëm Lionel Messi (114 gola), Gabriel Omar Batistuta (55), Sergio Agüero (41) dhe Hernan Crespo (35) kanë shënuar më shumë gola për Argjentinën sesa Lautaro./S.K/KP/