Kulturë
Gratë dhe shkenca: Gabriella Greison homazh për Margherita Hack në Prishtinë
Shfaqja mbahet sot, 10 maj, në ora 20:00 në Teatrin Kombëtar të Kosovës dhe hyrja është falas.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiMe rastin e edicionit të pestë të “Ditës së hulumtimit italian në botë”, promovuar nga Ministria e Punëve të Jashtme dhe Bashkëpunimit Ndërkombëtar e Italisë në fushën e diplomacisë shkencore, Ambasada e Italisë në Prishtinë dhe Teatri Kombëtar i Kosovës sjellin në skenë monologun teatral “Oqeani Margherita” i gazetares dhe fizikanes, Gabriella Greison, kushtuar astrofizikanes italiane, Margherita Hack (1922-2013). Shfaqja mbahet sot, 10 maj, në ora 20:00 në Teatrin Kombëtar të Kosovës dhe hyrja është falas.
“Është një tekst i pabotuar, me të cilin doja t’i bëja homazh shkencëtares italiane në njëqindvjetorin e lindjes së saj, që përmban shumë anekdota për të dhe që më përkasin shumë. Gjatë orës së shfaqjes do të ndajmë zbulimet, habinë për shkencën dhe mendimet më të mëdha të Margherita Hack, do të lundrojmë në detin e saj të bërë me shaka dhe fraza legjendare, do të notojmë me të në pafundësinë e fizikës, atë të së djeshmes dhe të sotmes, do të pasurohemi me butësi, magji dhe dëshirë për të ndryshuar botën”, thotë Gabriella Greison.
Shfaqja – italisht me titra shqip – organizohet në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë dhe Ministrinë të Kulturës, Rinisë dhe Sportit të Republikës së Kosovës dhe realizohet me fondet e vëna në dispozicion nga Fondi për forcimin e gjuhës dhe kulturës italiane jashtë vendit.
“Ideja për ta sjellë këtë shfaqje në Prishtinë na erdhi në një bisedë me ministren e Arsimit Arbërie Nagavci dhe zëvendësministren e saj Edona Maloku, të cilat i falënderoj për nevojën e identifikimit të mënyrave të reja për të nxitur interesimin e studentëve të rinj drejt shkencave të aplikuara dhe për të rritur ndërgjegjësimin për pabarazinë gjinore – e cila vazhdon të ekzistojë edhe në botën e shkencës – dhe vështirësitë si pasojë me të cilat gratë ende përballen çdo ditë. Prandaj, për të ndihmuar në eliminimin e stereotipave dhe paragjykimeve shoqërore, na është dukur ideale të tregojmë përvojën e jetës së një shkencëtareje të madhe italiane si Margherita Hack si model për të frymëzuar gjeneratat e reja”, shpjegon Ambasadori italian në Kosovë Antonello De Riu.
Margherita Hack ishte astrofizikane, akademike, popullarizuese e shkencës dhe aktiviste italiane. Ishte gruaja e parë që drejtoi Observatorin Astronomik të Triestes (nga 1964 deri 1987) që, nën drejtimin e saj në mënyrë të vazhdueshme është vendosur në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Ajo është interesuar veçanërisht për fizikën, spektroskopinë dhe evolucionin yjor dhe e ka lidhur prodhimin e saj të bollshëm të eseve shkencore me një aktivitet të vazhdueshëm përhapës. Asteroidi “8558 Hack”, i zbuluar në vitin 1995, iu kushtua asaj.
Gabriella Greison, është italiane, 48-vjeçare, fizikane, dramaturge dhe aktore teatri. Diplomoi në fizikën bërthamore në Universitetin Shtetëror të Milanos me një temën mbi studimin eksperimental të përhapjes së elektroneve të shpejta në një dhomë vakum. Merret me përhapjen shkencore për programe të ndryshme radiotelevizive, ka drejtuar dhe është mysafire e programeve të thelluara shkencore. Ka shkruar disa libra, disa prej të cilëve janë kthyer në monologje teatrale. Ajo është cilësuar si “gruaja e fizikës popullore italiane” dhe gjithashtu “rockstar i fizikës në Itali”.
You may like
Aktualitet
Nën regjinë e profesoreshës së UBT, Marigona Ferati, shfaqja “Një vrasje e vogël aksidentale” arrin sukses në Festivalin Ndërkombëtar të Teatrit në Egjipt
Published
38 mins agoon
November 21, 2024By
UBT NEWSShfaqja teatrale “Një vrasje e vogël aksidentale”, një produksion i Teatrit të Qytetit “Muharrem Qena” në Mitrovicë, ka arritur një sukses të madh ndërkombëtar duke u bërë pjesë e festivalit prestigjioz Sharm el-Sheikh International Theater Festival, një nga ngjarjet më të mëdha dhe të rëndësishme të teatrit në botë. Ky festival, i njohur për grumbullimin e teatrove më të mirë nga mbarë bota, ka radhitur këtë vit mbi 4000 aplikime, duke e bërë konkurrencën shumë të fortë dhe prestigjioze.
Shfaqja është bazuar në veprën e autorit të njohur Jean Pierre Martinez dhe është drejtuar nga regjisorja Marigona Bekteshi Ferati, profesoreshë në UBT. Me këtë shfaqje, Teatri i Qytetit “Muharrem Qena” po konkuron me teatro të njohura dhe me renome ndërkombëtare, duke e vendosur atë në një pozicion të shkëlqyer në skenën teatrale globale. Ky është një hap i rëndësishëm për teatrot e Kosovës, duke u bërë pjesë e një ngjarjeje kaq të madhe dhe prestigjioze.
Një moment i veçantë i këtij festivali ishte kur aktorja e talentuar Qendresa Kajtazi mori çmimin për “Aktoren më të mirë të festivalit”, një arritje që jo vetëm që e nderon atë, por është një sukses i madh për të gjithë Teatrin e Qytetit “Muharrem Qena” dhe për teatrin kosovar. Ky çmim tregon nivelin e lartë të performancës dhe profesionalizmit të aktorëve të shfaqjes, duke vërtetuar se artistët nga Kosova po arrijnë të shpërthejnë në skenat ndërkombëtare.
Përveç aktorëve të talentuar dhe regjisores, shfaqja ka një tjetër element të rëndësishëm që ka kontribuar në suksesin e saj: kostumet e shfaqjes, të cilat janë krijuar nga Profesoresha e UBT-së, Aferdita Statovci. Puna e saj ka sjellë kostume të ngjyrosura dhe tërheqëse, duke i dhënë shfaqjes një pamje vizuale të jashtëzakonshme dhe duke e bërë edhe më të veçantë këtë produksion.
Suksesi vjen si rezultat i angazhimit dhe punës së palodhur të gjithë ekipit të shfaqjes, i cili ka arritur të prezantojë një teatër cilësor dhe të fitojë vëmendjen e audiencës ndërkombëtare. Ky hap përpara është një arritje e madhe për zhvillimin e kulturës dhe artit teatror shqiptar, duke e vendosur Teatrin e Qytetit “Muharrem Qena” në hartën e teatrove më të njohur dhe të respektuar në nivel global./UBTNews/
Aktualitet
Studentët e UBT-së mësojnë për redaksinë dhe procesin e prodhimit të lajmit në Telegraf
Published
2 hours agoon
November 21, 2024By
UBT NEWSKuadri i studimeve në drejtimin Media dhe Komunikim është shumë i gjerë dhe përfshin një mori temash që lidhin aspekte teorike, praktike dhe teknologjike të komunikimit. Ky program studimi përfshin lëndë të ndryshme, të cilat janë të rëndësishme për zhvillimin e aftësive dhe njohurive në këtë fushë, dhe krahas leksioneve, studentët kanë mundësi të realizojnë dhe vizita studimore.
Në vazhdën e takimeve, studentët e vitit të parë të departamentit të gazetarisë, të monitoruar nga zyrtarja e UBT-së, Albina Zeneli, kanë realizuar një vizitë në portalin Telegrafi, ku janë mirëpritur nga kryeredaktori, Muhamet Hajrullahu.
Hajrullahu ka shpjeguar më në detaje ecurinë e punës së një redaksie. Studentët patën rastin të parashtrojnë pyetje, ku janë informuar rreth punës që zhvillohet nga desku informativ, por edhe nga dhoma teknike, ku bëhet montazha dhe dizajni final.
“Puna në ekip ka rëndësi të madhe dhe përfshin bashkëpunimin midis individëve që kanë aftësi dhe role të ndryshme, por që punojnë së bashku për të realizuar qëllime të përbashkëta. Puna në ekip është thelbësore për arritjen e suksesit në shumë fusha, përfshirë lajmin në web me burime, dizajnin, fotografitë dhe montazhën cilësore,” tha mes tjerash Hajrullahu.
Ai ka theksuar që, pavarësisht ndryshimeve teknologjike, lajmi në këtë medium online ka vlerë të madhe dhe pohon faktin që më mirë të jetë pak i vonuar, por kur të transmetohet tek masa, të ketë efekt në lexueshmëri.
Kjo përvojë e drejtpërdrejtë në një ambient profesional i ndihmoi studentët të kuptonin më mirë sfidat dhe mundësitë që ofron industria e medias digjitale, dhe si mund të aplikojnë në praktikë njohuritë që po përftojnë në kurset e gazetarisë. Vizita ishte një hap i rëndësishëm për ata, duke i ndihmuar të zhvillojnë një pasqyrë më të qartë për atë çfarë do t’i presë në tregun e punës pas përfundimit të studimeve.
Përndryshe, UBT ka partneritet me Telegrafin dhe në kuadër të studimeve, studentet kanë mundësi ta mbarojnë punën praktike në këtë portal e pastaj edhe duke punuar me kontratë sepse kjo është jo vetëm një mënyrë për të siguruar një jetesë, por gjithashtu një mundësi për të zhvilluar aftësi, për të kontribuar në shoqëri dhe për të arritur qëllime personale dhe profesionale./UBT News/
Kulturë
Ndre Mjeda, shpirti i Rilindjes dhe pasuria e kulturës shqiptare!
Published
21 hours agoon
November 20, 2024By
UBT NEWSMë 20 nëntor të vitit 1866, lindi në Shkodër Ndre Mjeda, një figurë e shquar e Rilindjes Kombëtare, klerik, atdhetar, poet dhe një aktivist i palodhur që punoi për gjuhën dhe kulturën shqiptare. Ai mbetet një nga personalitetet më të ndritura të këtij periudhe të rëndësishme, dhe veprat e tij vazhdojnë të mbeten të paharruara për trashëgiminë kulturore të Shqipërisë.
Në një postim të fundit në rrjetet sociale, Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit e nderoi figurën e Ndre Mjedës, duke theksuar se ai ishte një nga penat e shquara të Rilindjes Kombëtare, që përjetësoi në vargjet e tij shpirtin shqiptar, dashurinë për atdheun dhe përkushtimin e palëkundur për gjuhën shqipe. Poezia e tij është një testament i thellë i aspiratave kombëtare dhe një frymëzim për të gjithë ata që besojnë në fuqinë e fjalës për ta ndriçuar rrugën e popullit të tij.
Në rininë e tij, Mjeda ishte një talent i shquar, me një intelekt të zhvilluar që e bënte të spikaste menjëherë në rrethin e tij. Pasi tërhoqi vëmendjen e jezuitëve, ai vazhdoi studimet fetare dhe kulturore në vende të ndryshme të Evropës, duke filluar në Spanjë, Itali dhe Poloni. Në vitin 1883, ai studioi retorikë dhe latinisht në Kroaci, ndërsa në vitet 1884-1887 vijoi studimet në një kolegj të drejtuar nga Universiteti Gregorian i Romës. Kjo përvojë akademike e pasur ndikoi shumë në formimin e tij si intelektual dhe mendimtar, duke e forcuar angazhimin e tij për kulturën shqiptare dhe për Rilindjen Kombëtare.
Një nga momentet më të rëndësishme të veprimtarisë së Mjedës ishte pjesëmarrja e tij në Kongresin e Manastirit në vitin 1908, ku ai përfaqësoi Shkodrën. Atje, së bashku me personalitete të tjera të shquara si At Gjergj Fishta, Luigj Gurakuqi, Hilë Mosin dhe Mati Logoreci, Mjeda mbështeti përdorimin e shkronjave latine për alfabetin shqip, një hap thelbësor në unifikimin e gjuhës shqipe dhe forcimin e identitetit kombëtar. Ai gjithashtu u zgjodh anëtar i Komisionit për Hartimin e Alfabetit të Njësuar të Shqipes dhe anëtar i Komisionit Letërsi Shqipe, duke kontribuar në krijimin e një tradite letrare kombëtare.
Përveç angazhimit të tij në fushën e kulturës, Ndre Mjeda u përfshi gjithashtu në jetën politike të periudhës së lëvizjes demokratike. Ai u zgjodh deputet dhe ishte një nga zërat më të fuqishëm të mbrojtjes së interesave kombëtare. Pas ngjarjeve të vitit 1924 dhe ndryshimeve politike, ai u tërhoq nga jeta aktive politike dhe u fokusua në përkushtimin e tij si prift dhe mësues. Mjeda e kaloi pjesën e fundit të jetës në Kukël, ku u tërhoq si prift i thjeshtë, duke vazhduar punën e tij për ruajtjen dhe zhvillimin e kulturës shqiptare. Në vitin 1930, ai u emërua mësues i gjuhës dhe letërsisë shqiptare në kolegjin jezuit të Shkodrës, ku dhe ndërroi jetë më 1 gusht të vitit 1937.
Ndre Mjeda është një simbol i atdhetarizmit të thellë dhe i dashurisë së pakushtëzuar për kombin dhe gjuhën shqipe. Poezia e tij, e pasur me simbolikë dhe ndjenja të forta, mbetet një pasuri e çmuar e letërsisë shqiptare. Ai është një ndër figurat që ka kontribuar në formësimin e identitetit kombëtar shqiptar dhe është kujtuar dhe do të kujtohet gjithmonë si një ndër ndihmësit më të mëdhenj të Rilindjes Kombëtare./UBTNews/
Kulturë
52 vjet nga Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe
Published
1 day agoon
November 20, 2024By
UBT NEWSMë 20 nëntor të vitit 1972, u mbajt Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe, një ngjarje me rëndësi të jashtëzakonshme për zhvillimin dhe unifikimin e gjuhës shqipe në të gjitha trevat ku ajo flitet. Ky kongres, i cili u zhvillua deri më 25 nëntor të atij viti, shënoi një hap të madh drejt kristalizimit të një norme të përbashkët gjuhësore, një nevojë e ndjeshme e kohës, që do të kishte një ndikim të thellë në jetën kulturore dhe edukative të shqiptarëve.
Në punimet e Kongresit morën pjesë 87 delegatë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia dhe Mali i Zi, përfshirë edhe përfaqësues të diasporës shqiptare, si arbëreshët nga Italia. Ata përfaqësonin shkencën, arsimin dhe kulturën shqiptare, dhe në mes të tyre spikatën emra të njohur të fushave të linguistikës, letërsisë dhe kulturës shqiptare. Disa nga delegatët më të shquar që kontribuan me intelektin e tyre dhe autoritetin shkencor ishin: Aleks Buda, Androkli Kostallari, Bedri Dedja, Dhimitër Shuteriqi, Eqrem Çabej, Idriz Ajeti dhe Josif Ferrari.
Kongresi kishte si synim kryesor përcaktimin e parimeve dhe drejtimeve kryesore për hartimin e rregullave të drejtshkrimit dhe për arritjen e një gjuhe letrare të njësuar, e cila do të mundësonte që shqiptarët, kudo që jetojnë, të flasin dhe shkruajnë njëlloj. Ky ishte një projekt i guximshëm dhe thelbësor për ruajtjen e identitetit kombëtar dhe zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe si mjet komunikimi dhe shprehje të kulturës.
Në këtë kontekst, Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe u paraqit si një kurorëzim i përpjekjeve të rilindësve dhe i Komisionit Letar të Shqipërisë, i cili kishte filluar punën për unifikimin e gjuhës së shkruar që nga periudha e Rilindjes. Drejtshkrimi i njësuar i gjuhës shqipe nuk ishte thjesht një përpjekje teknike për standardizimin e gramatikës dhe ortografisë, por një hap thelbësor për kristalizimin e normës letrare kombëtare. Kjo normë përfshinte të gjitha hallkat kryesore të gjuhës, duke u përfshirë në strukturën fonetike, gramatikore, fjalëformuese dhe leksikore.
Në këtë proces të rëndësishëm, një rol të veçantë ka luajtur delegacioni nga Prishtina, i cili kontribuoi me ide dhe standarde të rëndësishme për unifikimin e gjuhës. Kongresi i Drejtshkrimit erdhi pas një takimi të rëndësishëm që u mbajt në Prishtinë, ku u morën disa vendime dhe u përcaktuan standarde gjuhësore të cilat do të ndikonin drejtpërdrejt në formimin e një norme të përbashkët, e cila do të shërbente si udhërrëfyes për brezat që do të vinin.
Ky Kongres ishte një ngjarje që ndikoi në pasurimin dhe zhvillimin e mëtejshëm të gjuhës shqipe, duke e bërë atë më të fuqishme, më të njohur dhe më të unifikuar në të gjitha trevat shqiptare. Dhe, 52 vjet pas këtij kongresi, gjuha shqipe vazhdon të mbetet një nga elementët më të rëndësishëm të identitetit tonë kombëtar, duke ruajtur pastërtinë dhe pasurinë e saj, si pasuri e çdo shqiptari, kudo që ai ndodhet./UBTNews/
Suksesi nuk ka të ndalur për Ismajlin, e kërkon edhe një klub i madh italian
Ukraina thotë se Rusia ka lëshuar një raketë balistike ndërkontinentale në një sulm
Nën regjinë e profesoreshës së UBT, Marigona Ferati, shfaqja “Një vrasje e vogël aksidentale” arrin sukses në Festivalin Ndërkombëtar të Teatrit në Egjipt
Osmani: Na duhet patriotizëm kushtetues
Osmani: Vizionet e binomit Rugova-Jashari kanë ndërtuar shtetin e Kosovës
Arrestohen 11 persona në lidhje me tragjedinë në stacionin hekurudhor në Novi Sad
SHBA-ja rihap ambasadën në Kiev
Canaj: I kushton me vota në zgjedhje, Kurti nuk e dërgon draftstatutin e Asociacionit në Kushtetuese
Kuvendi sot shqyrton në lexim të dytë buxhetin 2025
Të kërkuara
-
Bota3 weeks ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 weeks ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Lajmet2 months ago
Kurti: Përdhunimi është mjeti që përdori Serbia në Kosovë në mënyrë që të lë pasoja të përhershme në familje
-
Kulturë2 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman