Shëndet
Gjërat që ndikojnë në zhvillimin e inteligjencës së fëmijëve
Pesë gjërat që ndikojnë në inteligjencën e fëmijëve.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiSi prind, ju dëshironi të rritni një fëmijë që do të bëhet i suksesshëm kur të rritet. Megjithëse inteligjenca është vetëm 50 për qind e ekuacionit të performancës, edukimi është çelësi për zhvillimin e fëmijës. Këtu janë pesë gjërat që ndikojnë në inteligjencën e fëmijës suaj:
1. Arsimi
Natyra kundrejt edukimit? Zhvillimi i trurit nuk varet vetëm nga gjenetika. Megjithëse qelizat e trurit formohen para lindjes, përvojat e hershme të jetës dhe mësimi i parë janë të rëndësishme për zhvillimin e trurit të një fëmije. Nuk ka nevojë të blini lodra të shtrenjta. Duke folur, duke lexuar libra, ju gjithashtu mund ta stimuloni fëmijën duke shkuar në muze, kopshte zoologjike, biblioteka publike – këto vende mund të nxisin imagjinatën e fëmijës dhe ta inkurajojnë atë të bëjë pyetje se si funksionojnë gjërat.
2. Inteligjenca emocionale
Sipas Tippy Sumpaico-Tanchanco, një pediatre për sjelljet zhvillimore, duhet të fokusoheni edhe në inteligjencën emocionale në mënyrë që fëmijët tuaj të jenë të suksesshëm jo vetëm në shkollë, por edhe në jetë. Sigurohuni që të plotësohen të gjitha nevojat e tyre fizike, mendore dhe emocionale, në mënyrë që ata të mësojnë dhe të arrijnë potencialin e tyre të plotë në mënyrën më të mirë të mundshme.
3. Stili i të mësuarit të fëmijës suaj
Ka disa mënyra për të mësuar. Si i zgjidh një fëmijë problemat e matematikës? A i pëlqen të luajë me fjalët? Apo është më argëtuese për të që të zgjidhë problemet e matematikës përmes lojërave fizike? Përcaktoni nëse fëmija juaj është një tip vizual, dëgjimor ose kinestetik (fizik) për ta ndihmuar atë të mësojë më mirë.
4. Koha për të luajtur
Fëmijët kanë nevojë për kohë për të shijuar lojën e pavarur. Është mundësia e tyre për të krijuar historitë e tyre, për të luajtur lojëra ose për të zgjidhur problemet vetë. Mos harroni: koha e lojës është vetëm e tij. Nëse fëmija juaj është i mërzitur, lëreni të mërzitet. Lëreni të zbulojë pasionet e tij.
5. Të ushqyerit
Jepini fëmijës tuaj ushqime të pasura me acide yndyrore omega-3 sepse hulumtimet tregojnë se këto yndyra thelbësore luajnë një rol thelbësor në zhvillimin e trurit. Përveç frutave, perimeve dhe drithërave të plota, maskat me acid omega-3 si DHA në ARA konsiderohen ushqime të trurit. Vezët dhe salmoni janë një burim i shkëlqyer i acideve yndyrore omega-3.
Shëndet
Marramendja e papritur mund të jetë shenjë e goditjes në tru!
Published
14 hours agoon
November 13, 2025By
UBT News
Truri reagon ndaj mungesës së oksigjenit me shenja të imta, shpesh të ngatërruara me lodhje ose stres. Njohja e tyre në kohë mund të parandalojë dëmtimin e përhershëm të qelizave nervore.
Marramendja, e shoqëruar me ndjenja si humbje ekuilibri, përzierje ose ndjesi se gjithçka rrotullohet, mund të jetë pasojë e dëmtimit të trungut të trurit ose të trurit të vogël, pjesë përgjegjëse për koordinimin e lëvizjeve dhe stabilitetin trupor.
Kur marramendja është shenjë alarmi
Marramendja qendrore që shoqëron goditjen në tru zgjat më shumë se 20 minuta deri 24 orë e shoqërohet me simptoma tjera, si:
Shikim të dyfishtë ose humbje të shikimit
Dobësi ose mpirje në njërën anë të trupit
Vështirësi në të folur
Paqëndrueshmëri gjatë ecjes
Dhimbje koke e fortë dhe konfuzion
Ky lloj marramendjeje ndryshon nga ai i shkaktuar nga çrregullime të veshit ose nga sulmet ishemike kalimtare (TIA), që zgjatin më pak dhe nuk lënë dëmtime të përhershme.
Faktorët e rrezikut
Presioni i lartë i gjakut, diabeti, nivelet e larta të yndyrave e duhanpirja rrisin rrezikun. Marramendja e papritur që pengon ecjen kërkon vlerësim urgjent mjekësor, pasi diagnostikimi i shpejtë mund të shpëtojë jetën dhe të parandalojë dëmtimet e përhershme.
Në çdo rast, çdo minut është e çmuar. Njohja e shenjave të goditjes në tru dhe reagimi i shpejtë rrit shanset për shërim. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Roli i kafesë në shkrirjen e dhjamit
Published
18 hours agoon
November 13, 2025By
UBT News
Lajme të mira për gjithë adhuruesit e kafesë, sidomos ata të cilët bëjnë rregullisht ushtrime fizike dhe duan të shkrijnë sa më shumë dhjam.
Sipas një studimi të fundit të publikuar në gazetën e Shoqërisë Ndërkombëtare të Dietave Sportive, bëhet e ditur se dy prej periudhave kohore më të përshtatshme për të konsumuar kafe janë, gjatë orës 10 të mëngjesit dhe orës 2 deri në 5 pasdite.
Kjo është koha kur hormoni juaj kortizol nuk është në kulmin e tij dhe ju mund ta shfrytëzoni sa më shumë marrjen e kafeinës.
Por nëse jeni person që ushtron rregullisht e po kërkoni të përfitoni sa më shumë nga stërvitjet, u sugjerohet një tjetër orar kur duhet të pini kafe: para se të ushtroni.
Për më tepër, që është një lajm i shkëlqyeshëm për adhuruesit e kafesë – duhet të jetë kafe e fortë.
Studiuesit tregojnë se ka kufizime për përfitimet e djegies së dhjamit në kafeinë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Pastroni organizmin me këtë lëng natyral detoks
Published
21 hours agoon
November 13, 2025By
UBT News
Lëngjet janë mënyra më e mirë për të nxjerrë toksinat nga trupi e kjo sidomos kur kemi të bëjmë me lëngjet jeshile.
Këtu futet lëngu i frutave jeshile dhe perimeve me gjethe apo të tjerave që kanë këtë ngjyrë.
Duke thënë këtë mund të kuptoni se është një paketë e plotë shëndeti që ju duhet për të kaluar çdo ditë.
Me bazë selinonë që është antiinflamator e stimulues i tretjes i jashtëzakonshëm, kastravecin që përmban ujë dhe një sërë përbërësish plot vlera. Selinoja është një nga vlerat më të mëdha të këtij lëngu pasi mineralet, vitaminat dhe ushqyesit janë në harmoni të përkryer.
Gjethet e selinosë janë plot me vitaminë A, ndërkohë që kërcenjtë janë të mbushur me vitaminat B1, B2, B6 dhe C.
Këtë recetë mund ta përgatisni për ta konsumuar edhe në shtëpi, ky lëng ju ndihmon të pastroni arteriet e të luftoni lehtë çdo inflamacion.
Përbërësit:
2-3 shkopa selino
1 kastravec i vogël
2 gjethe kale ose spinaq
1 limon i vogël pa lëkurë
1 dardhë ose mollë
Përgatitja:
Lani dhe qëroni fillimisht të gjithë përbërësit, vendosni të gjithë përbërësit e prerë në mikser ose ne shtrydhësen tuaj e trazoni për disa minuta. Kur të shikoni që është formuar lëngu jeshil hidheni në një gotë dhe konsumojeni të freskët.
Këtë mund ta bëni çdo mëngjes ose përgjatë ditës në mënyrë që t’ju ndihmojë me nxjerrjen e toksinave të dëmshme nga organizmi juaj.
Sipas dëshirës shtoni edhe përbërës jerë në pije si erëza apo mjaltë, thjesht sigurohuni që ata të jenë sa më natyralë e të shëndetshëm. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Shenjat që tregojnë mungesën e jodit dhe si ndikon në shëndetin tuaj?
Published
2 days agoon
November 12, 2025By
UBT News
Jodi është thelbësor për prodhimin e hormoneve tiroide, dhe trupi ynë nuk mund ta prodhojë vetë.
Mungesa e jodit mund të çojë në probleme të ndryshme shëndetësore, përfshirë:
Probleme me flokët dhe lëkurën: Flokë që bien dhe lëkurë e thatë janë shenja të mungesës së jodit, pasi ai ndihmon në ruajtjen e lagështisë dhe shërimin e plagëve.
Ndjeshmëri ndaj të ftohtit: Mungesa e jodit ngadalëson metabolizmin, duke çuar në ndjeshmëri të shtuar ndaj të ftohtit.
Shtim në peshë: Metabolizmi i ngadaltë bën që trupi të djegë më pak kalori dhe të depozitojë yndyrna.
Lodhje dhe këputje: Mungesa e jodit mund të shkaktojë lodhje të vazhdueshme dhe ulje të energjisë.
Probleme me kujtesën: Jodi është i rëndësishëm për funksionin e hippocampusit, dhe mungesa e tij mund të ndikojë në përpunimin e informacionit dhe kujtesën.
Depresion dhe ankth: Çrregullimet e tiroides, të lidhura me mungesën e jodit, shkaktojnë ankth dhe depresion.
Qafë e ënjtur: Goiter (zmadhohja e gjëndrës tiroide) është një simptomë e zakonshme kur trupi ka mungesë jodi.
Probleme me shtatzëninë: Mungesa e jodit mund të ndikojë negativisht në zhvillimin e trurit të foshnjës dhe mund të rrisë rrezikun e abortit ose lindjes së frytit të vdekur.
Bradikardia: Një ritëm zemre më të ngadalshëm mund të lidhet me mungesën e jodit.
Kapsllëk: Hipotiroidizmi mund të ngadalësojë sistemin e tretjes, duke shkaktuar kapsllëk.
Nëse vëreni këto simptoma, është e rëndësishme të konsultoheni me mjekun për të diagnostikuar dhe trajtuar mungesën e jodit. /A.Z/UBT News/
FIFA përjashton një komb nga Botërori 2026
Rektori Hajrizi folës kryesor në Kongresin e VII-të Ndërkombëtar TURKIC COSE 2025
Muric: Do të jemi në garë me Zvicrën edhe për vendin e parë
Hoxha pret në takim komandantin e KFOR-it, flasin për situatën e sigurisë në Kosovë
Komuna e Prishtinës i dërgon shkresë Hekuran Muratit, për zhbllokimin e buxhetit të kryeqytetit
KQZ tërheq mbi 13 mijë pako me vota jashtë Kosovës, fillon vlerësimi i tyre
Ndeshja e Kosovës me Slloveninë pritet të ketë atmosferë të zjarrtë në Ljubljanë
Marramendja e papritur mund të jetë shenjë e goditjes në tru!
Roberto Mancini bëhet me klub të ri
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet3 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
