Shëndet

​Edukimi seksual nuk duhet të jetë i sikletshëm

Studime dhe sondazhe të shumta sugjerojnë se të rriturit shpesh nuk dinë aq shumë për seksin dhe trupin.

Published

on

Në epokën digjitale, fëmijët kanë nevojë për një burim të besueshëm të cilit mund t’i drejtohen me pyetje rreth dashurisë dhe seksit – dhe hulumtimet tregojnë se si prindërit mund ta bëjnë atë siç duhet.

Studime dhe sondazhe të shumta sugjerojnë se të rriturit shpesh nuk dinë aq shumë për seksin dhe trupin sa do të donin, madje mund të kenë ide krejtësisht të pasakta që bazohen në mite ose hamendje. Niveli bazë i njohurive të prindërve mund të ndryshojë shumë. Por një sondazh me pothuajse 2 mijë prindër të fëmijëve të vegjël në Kinë zbuloi se njohuritë seksuale dhe edukimi seksual i prindërve ishin përgjithësisht të mira, megjithëse ata ishin më pak të ditur kur bëhej fjalë për çështjet rreth zhvillimit të fëmijëve, gjë që e bënte të vështirë për ta që të ishin edukatorë efektivë.

Në një studim në Mbretërinë e Bashkuar në vitin 2016, prindërve të cilëve iu treguan librat e përdorur për klasat e edukimit seksual të fëmijëve të tyre, mendonin se e kuptonin më mirë këtë temë – dhe gjithashtu raportuan se kjo i bënte të ndiheshin më të sigurt duke folur me fëmijët e tyre për seksin. Eva Goldfarb thotë se mund të jetë gjithashtu e dobishme për prindërit që të kenë takime në mbrëmje me mësuesit e edukimit seksual të fëmijëve të tyre dhe të marrin informacione se çfarë do të mësojnë fëmijët e tyre në fillim të vitit shkollor.

Udhëzimet ndërkombëtare për edukimin seksual, si një udhëzues gjithëpërfshirës, i bazuar në prova, i publikuar nga Unesco, mund të jenë gjithashtu një pikënisje e mirë për prindërit që kërkojnë këshilla të përshtatshme për moshën. Udhëzuesi i UNESCO-s përdor ide themelore, të qarta rreth trupave dhe marrëdhënieve të shëndetshme si elementë ndërtimi, në vend që t’i ruajë të gjitha për një bisedë të madhe. Për një fëmijë të moshës 5-8 vjeç, për shembull, një ide kyçe është se “të gjithë kanë të drejtë të vendosin se kush mund ta prekë trupin e tij, ku dhe në çfarë mënyre”.

Prindërit janë zakonisht burimi kryesor i edukimit seksual për fëmijët e vegjël, por adoleshentët priren të përdorin shumë burime për informacion, siç janë bashkëmoshatarët e tyre, mësuesit dhe kultura popullore. Dhe prindërit mund të mos jenë të vetmit që mund të ndihen të mërzitur. Hulumtimet e kryera në Irlandë zbuluan se ndërsa në të kaluarën, injoranca dhe sikleti i prindërve ishin pengesat kryesore për diskutimet e hapura për seksin, në ditët e sotme, ishin të rinjtë ata që prireshin t’i bllokonin këto biseda, duke pretenduar se tashmë i dinin faktet, duke u acaruar, ose i mërzitur, apo edhe duke u larguar nga dhoma.

Kjo nuk do të thotë që prindërit duhet ta shmangin temën, por tregon se sa e rëndësishme është t’i kornizoni bisedat në një mënyrë që t’i bëjë të gjithë të ndihen rehat.

Shëndet

Si të ulni nepsin për ëmbëlsira? Këto ushqime ju vijnë në ndihmë

Published

on

Frenimi i nepsit është një nga sfidat më të mëdha si gjatë dietës, ashtu edhe në përditshmëri.

Dëshira për të konsumuar të ëmbla, karbohidrate a ushqime të yndyrshme shfaqet si mënyrë për të shtuar energjinë, edhe kur e dimë që ato nuk janë zgjedhja më e shëndetshme.

Megjithatë, ka alternativa të thjeshta që mund t’ju ndihmojnë ta kontrolloni këtë dëshirë.

Avokado

E pasur me minerale, vitaminë E dhe yndyrna të shëndetshme, avokado është një ushqim ideal për t’ju mbajtur të ngopur më gjatë. Mund ta konsumoni të thjeshtë me pak kripë e piper ose ta shtoni në sallata.

Vaji i kokosit

Përdorimi në vend të sheqerit në disa receta ndihmon në uljen e dëshirës për ushqime të përpunuara. Ai përmban yndyrna të shëndetshme që kontribuojnë në një ndjesi më të qëndrueshme ngopjeje.

Arra dhe arrorë të tjerë

Janë të pasura me yndyrna e proteina, mund të reduktojnë nepsin për të ëmbla apo karbohidrate. Zgjidhni versione natyrale, pa kripë dhe pa shtesa të tjera.

Karrotat dhe selinoja

Janë të pasura me fibra, ju ngopin natyrshëm e ju ndihmojnë të shmangni ushqimet e panevojshme. Mund t’i konsumoni si snack, në sallata ose bashkë me një çaj të ngrohtë.

Pini mjaftueshëm ujë

Trupi ngatërron etjen me uri. Duke pirë rregullisht ujë gjatë ditës, mund të zvogëloni nepsin dhe të përmirësoni hidratimin. Këto zgjedhje mund t’ju ndihmojnë të kontrolloni dëshirat e papritura për ushqime jo të shëndetshme dhe të mbani një rutinë ushqimore më të balancuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Sekreti i çokollatës së zezë për një trup më të ri

Published

on

Një studim i ri ka gjetur një lidhje mes teobrominës, një përbërësi natyral i çokollatës së zezë, dhe ngadalësimit të plakjes biologjike.

Studiuesit analizuan mbi 1,600 persona në Britani dhe Gjermani dhe vunë re se ata me nivele më të larta teobromine kishin një moshë biologjike më të ulët se mosha reale.

Mosha biologjike mat gjendjen reale të trupit duke u bazuar në qelizat, indet dhe organet, dhe lidhet me faktorë si stili i jetesës, mjedisi dhe gjenetika.

Studiuesit përdorën ndryshimet në ADN dhe gjatësinë e telomereve për këtë matje.

Ekspertët theksojnë se nevojiten më shumë studime për të kuptuar ndikimin e teobrominës dhe paralajmërojnë që sheqeri dhe yndyra në çokollatë mund të ulin përfitimet.

Shija e çokollatës mund të shijohet në sasi të vogla dhe rrallë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Varianti K: Mutacioni më infektues që po përhapet shpejt në botë

Published

on

Virusi i gripit AH3N2 ka pësuar mutacion dhe transmetueshmëria e tij është më e lartë.

Varianti K i këtij virusi ka rritur numrin e të shtruarve në spitale në vende të tjera të botës.

Në Shqipëri nuk ka vend për panik, thonë ekspertët, pasi ky virus ka qarkulluar në vendin tonë edhe më parë, dhe edhe pse ka një ndryshim, mbetet brenda të njëjtës familje.

Viruset e gripit pësojnë ndryshime për variantin e ri K nuk duhet të ketë panik, dhe pse nuk është në përbërjen e vaksinës për 2025–2026.

Vaksina na mbron gjithsesi duke rritur imunitetin. Në vende të ndryshme, varianti K i AH3N2 ka rritur numrin e të shtruarve në spitale dhe të atyre që rendin për t’u vaksinuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Kombinimet e rrezikshme të suplementeve! Çfarë nuk duhet marrë kurrë bashkë?

Published

on

Përdorimi i pakontrolluar i suplementeve mund të sjellë më shumë dëm sesa përfitim, paralajmërojnë mjekët.

Ata theksojnë se suplementet duhet të merren vetëm kur vërtetohet mungesa e një vitamine apo minerali dhe nën këshillim profesional.

Kombinimet e gabuara mund të zvogëlojnë efektin e njëri-tjetrit ose të shkaktojnë mungesa të rëndësishme ushqyese.

P.sh., konsumimi i kafesë me suplemente hekuri ul ndjeshëm përthithjen. Dr. Karan Rajan shpjegon se edhe marrja e sasive të mëdha të kalciumit ndikon negativisht në përthithjen e hekurit. Po ashtu, disa kombinime të suplementeve mund të shkaktojnë komplikime.

Kombinimet që duhet shmangur:

Kalcium dhe hekur – Nuk rekomandohet të merren njëkohësisht; duhet një interval prej së paku dy orësh. Hekuri përthithet më mirë me vitaminë C, ndërsa kalciumi nuk duhet marrë me ushqime të pasura me hekur.

Zink dhe kalcium – Konkurojnë për përthithje në zorrë, ndaj duhet të merren të ndara me të paktën dy orë diferencë.

Zink dhe hekur – Dozat e larta të hekurit (mbi 25 mg) ulin përthithjen e zinkut. Zinku duhet marrë pas disa orësh.

Çaji jeshil dhe hekuri – Ulin përthithjen e hekurit. Konsumimi i tepruar i çajit jeshil mund të çojë në mungesë hekuri.

Vitamina C dhe vitamina B12 – Vitamina C në doza të larta zvogëlon përthithjen e B12. Duhet të merren të ndara me disa orë.

Zink dhe magnez – Zinku në doza të larta pengon përthithjen e magnezit, prandaj rekomandohet marrja në kohë të ndryshme të ditës.

Mjekët këshillojnë që suplementet të përdoren me kujdes dhe vetëm kur janë të nevojshme, për të shmangur probleme shëndetësore të panevojshme. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Të kërkuara