Lajmet

​Dy herë më shumë njerëz kanë hipertension sesa 30 vjet më parë

Published

on

Më shumë se 1.2 miliard njerëz në botë jetojnë me hipertension, dy herë më shumë se 30 vjet më parë.

Kështu thuhet në një studim të botuar nga revista mjekësore Lancet, sipas të cilit presioni i lartë i gjakut lidhet drejtpërdrejt me më shumë se 8.5 milionë vdekje çdo vit dhe është një faktor kryesor rreziku për goditje në tru, sëmundje ishemike të zemrës, sëmundje të tjera vaskulare dhe sëmundje të veshkave.

Ulja e presionit të gjakut mund të zvogëlojë numrin e sulmeve në zemër me një të katërtën dhe pothuajse të përgjysmojë numrin e rasteve të dështimit të zemrës dhe goditjeve në tru.

Mendohet se sëmundja është “e lehtë” për t’u diagnostikuar dhe relativisht e lehtë për t’u trajtuar me ilaçe të lira për të parandaluar probleme më serioze shëndetësore. Sidoqoftë, numri i njerëzve që vuajnë nga hipertensioni po rritet.

Për më tepër, pothuajse gjysma e njerëzve që kishin hipertension në vitin 2019 nuk ishin në dijeni për këtë. Gjysma e atyre që u diagnostikuan me hipertension nuk morën terapi.

Në mbarë botën, presioni i gjakut kontrollohet në më pak se një në katër gra dhe një në pesë burra me hipertension.

“Pavarësisht përparimeve mjekësore dhe farmakologjike në dekadat e mëparshme, përparimi global në menaxhimin e hipertensionit ka qenë i ngadalshëm dhe shumica e njerëzve me hipertension mbeten të pa trajtuar, me mangësi të mëdha në vendet e mesme dhe të pazhvilluara,” tha autori i studimit Majid Ezati nga Kolegji Mbretëror në Londër.

Në Evropë, shkalla e hipertensionit është e lartë në vendet qendrore dhe lindore si Hungaria, Polonia dhe Kroacia. Hulumtimi tregoi se në ato vende, si dhe në Lituani, Bjellorusi dhe Rumani, më shumë se gjysma e grave kanë presion të lartë të gjakut.

Nga ana tjetër, në vendet e Evropës Perëndimore, mes të cilave janë Zvicra, Britania e Madhe dhe Spanja, përqindja e popullsisë që ka hipertension është në nivelin më të ulët të regjistruar. Këto vende gjithashtu kanë shkallën më të ulët të hipertensionit te gratë, më pak se 24%.

“Prevalenca globale dhe shkalla e kontrollit të sëmundjeve prej afërsisht 20% duhet të jetë një paralajmërim se ne do të luftojmë sëmundjet kardiovaskulare për shumë vite në të ardhmen, veçanërisht nëse vazhdojmë kështu”, tha Clara Chao nga Universiteti i Sidneit.

Ajo shtoi se nevojiten urgjentisht transformime dhe qasje novatore për zvogëlimin e pasojave të hipertensionit dhe strategji më të mira për të rritur diagnozat.

Chao theksoi rëndësinë e përdorimit të përfitimeve të transformimit digjital, të tilla si monitorimi i pacientit në distancë, monitorimi i presionit të gjakut në shtëpi, kujtimet e mesazheve me tekst dhe ndërhyrje të tjera digjitale të shëndetit për të inkurajuar sjelljen e shëndetshme dhe kontrollin e presionit të gjakut.

Continue Reading

Lajmet

Nagavci: Vendimi i Kushtetuese konfirmon se konstituimi është përgjegjësi e subjekteve fituese

Published

on

By

Ministrja në detyrë e Arsimit, Arbërie Nagavci, ka deklaruar se vendimi i Gjykatës Kushtetuese e konfirmon qartë se përgjegjësia për konstituimin e Kuvendit të Kosovës bie mbi subjektet fituese të zgjedhjeve, veçanërisht mbi tre partitë më të mëdha që duhet të kenë përfaqësuesit e tyre në Kryesi.

“Besoj ajo që është e qartë është se VV-ja është munduar që ta trajtojë vendimin e Gjykatës Kushtetuese në aspektin juridik. Vendimi e dëshmon edhe një herë atë që e kemi thënë – që konstituimi i Kuvendit është përgjegjësi e subjekteve fituese të zgjedhjeve, e veçmas tri subjekteve më të mëdha, të cilat do të kenë përfaqësuesit e tyre në Kryesi të Kuvendit,” tha Nagavci.

Ajo tha se nuk ka asnjë indikacion nga vendimi i Kushtetueses që votimi i fshehtë është në kundërshtim me Kushtetutën, duke lënë të kuptohet se ai do të përdoret sërish në përpjekjen për konstituim.

“Gjykata Kushtetuese askund nuk e ka cekur që votimi i fshehtë është kundërkushtetues. Besoj që edhe sot do të vazhdohet me të njëjtin votim,” u shpreh ajo.

Continue Reading

Lajmet

Zemaj: Askush s’mund të udhëheqë me diktat, deputetët i përgjigjen vetëm qytetarëve dhe Kushtetutës

Published

on

By

Deputeti i Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK), Armend Zemaj, ka deklaruar se zgjidhja e vetme për tejkalimin e krizës institucionale është respektimi i Kushtetutës dhe i vullnetit të qytetarëve, duke theksuar se Kosova është një sistem parlamentar dhe jo autokratik.

Ai ka thënë se kjo është kërkesa e vetme e LDK-së në takimin e thirrur nga Kurti.

“Kërkesa e vetme është mbrojtja e kushtetutshmërisë dhe ligjshmërisë, edhe vullnetit të qytetarëve të Kosovës. Ne jemi sistem parlamentar, askush nuk mund të udhëheqë me autokraci ose diktat, sidomos mbi deputetët që nuk i nënshtrohen asnjë lloj detyrimi dhe i përgjigjen vetëm qytetarëve, votuesve dhe subjekteve të tyre politike,” ka thënë Zemaj.

Continue Reading

Lajmet

Kurti: Serbia mund të shfrytëzojë elemente destruktive për të nxitur incidente në Gazimestan

Published

on

By

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë të premten se Serbia mund të përdorë “elemente destruktive” për të nxitur incidente gjatë festës serbe Vidovdan të shtunën në Gazimestan, rreth 10 kilometra nga kryeqyteti Prishtinë.

Duke folur në një mbledhje të Qeverisë në detyrë, Kurti tha se Serbia do të përpiqet ta zhvendosë vëmendjen nga protesta antiqeveritare që pritet të zhvillohet të shtunën në Beograd, duke nxitur incidente në Kosovë.

Serbët nga Kosova, Serbia dhe rajoni tradicionalisht e shënojnë Vidovdanin më 28 qershor në Gazimestan, një monument historik pranë Prishtinës.

Kurti tha se – sipas vlerësimeve të institucioneve të sigurisë dhe inteligjencës – ka përpjekje që tubimi në Gazimestan të jetë “sa më masiv, prandaj janë organizuar grupe serbësh nga Serbia, Mali i Zi dhe Bosnjë e Hercegovina që të vijnë në Kosovë nesër”.

Grupet e tilla kanë qenë tradicionalisht provokuese, duke bartur simbole nacionaliste serbe e ruse që janë në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovës dhe janë gjithashtu kundër vlerave demokratike dhe evropiane”, tha Kurti.

Ai tha se festa e Vidovdanit, “megjithëse me karakter fetar, fatkeqësisht vazhdimisht është përcjell me retorikë politike, nxitëse e kërcënuese për sigurinë publike nga ana e Serbisë”.

Javë më parë, Gjykata Themelore në Prishtinë e shfuqizoi vendimin e Komunës së Graçanicës për shfaqjen e flamurit të Serbisë për nder të Vidovdanit më 2024.

Në arsyetimin e gjykatës thuhet se komuna ka tejkaluar kompetencat e saj dhe ka vepruar në kundërshtim me ligjet e Kosovës, pasi ka miratuar një vendim për shfaqjen e flamurit të Serbisë më 28 qershor – ditë që nuk është e përcaktuar si festë zyrtare në Kosovë.

Kurti tha se tubimet për Vidovdan duhet të mbahen në përputhje me ligjin, “jo të shndërrohen në mjet për instrumentalizim politik nga autoritetet në Beograd”.

Tubimi zakonisht sigurohet nga Policia e Kosovës, ndërsa gjatë viteve të fundit nuk është lejuar të futen flamuj të Serbisë apo simbole të tjera kombëtare, përveç atyre kishtare, pasi përkujtimi organizohet edhe nga Kisha Ortodokse Serbe në nderim të betejës së vitit 1389 kundër ushtrisë osmane.

Javën e kaluar, ministri në detyrë për Komunitete dhe Kthim i Kosovës, Nenad Rashiq, bëri thirrje për respektimin e të drejtave të komunitetit serb sa i përket përdorimit të simbolit të tyre.

Ai tha se përdorimi flamurit serb nga serbët “nuk përbën kërcënim ndaj identitetit të askujt, por është dëshmi e përkushtimit të Kosovës si një shoqëri demokratike e bazuar në respektimin e të drejtave të njeriut dhe të pakicave”.

Lista Serbe, partia më e madhe e serbëve në Kosovë që ka mbështetjen e Beogradit, e akuzoi Kurtin se gjatë seancave në Kuvendin e Kosovës shfaq flamurin kombëtar të Shqipërisë.

Në një deklaratë, ajo kërkoi nga gjykata që të përdorë “të njëjtat standarde dhe të zbatojë të njëjtin arsyetim edhe në rastet që lidhen me flamurin shqiptar”.

Vitin e kaluar, festimet e Vidovdanit në Gazimestan kaluan pa ndonjë incident.

Por, në vitet paraprake ka pasur edhe arrestime për nxitje të urrejtjes fetare dhe kombëtare, ndërsa më 2023, Vidovdani nuk u festua në Gazimestan – vendin ku festohet tradicionalisht – për shkak të përkeqësimit të situatës së sigurisë në veri të Kosovës.

Gazimestani në Kosovë njihet edhe për fjalimin e ish-presidentit të Serbisë, Sllobodan Millosheviq, i cili, më 28 qershor 1989, nuk i përjashtoi “betejat e armatosura”.

Ai fjalim i Millosheviqit u pa nga shumë njerëz si paralajmërim i luftërave që pasuan në vitet ‘90 në ish-Jugosllavi.

Në të njëjtën ditë në vitin 2001, Millosheviq u ekstradua në Tribunalin e Hagës, i cili e akuzoi atë për krime lufte. Ai vdiq në paraburgim në vitin 2006, para gjykimit përfundimtar./REL

Continue Reading

Lajmet

​Bajrami: LDK do të marrë pjesë në takimin e nesërm

Published

on

By

Deputetja e Lidhjes Demokratike e Kosovës (LDK), Hykmete Bajrami deklaroi se do të jenë prezentë në takimin e nesërm të ftuar nga kryetari i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti. Megjithatë, ajo tha se nuk kanë pritje nga ky takim, meqë theksoi se është më shumë për “show mediatik”.

Pas ndërprerjes së seancës, ku paraprakisht u mbajt një takim konsultativ me kryesuesin e seancës konstituive, Avni Deharin, Bajrami tha se do të shkojnë në takimin me Kurtin për të treguar se janë për konstituim të institucioneve.

Nuk është që kemi shumë pritje duke marrë parasysh komplet të kaluarën historike të LVV-së dhe krejt sjelljet e tyre konferencën për media nuk është që mund të presim diçka nga ky takim. Është më shumë për show mediatik. Megjithatë për të treguar që jemi për konstituim të institucioneve do të jemi prezent”, u shpreh ajo.

Deputetja e LDK-së tha se LVV po bën interpretim ndryshe të aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese.

Kemi parë edhe prononcimet e ndryshme nga eksponentë të Lëvizjes Vetëvendosje të cilët e kanë në plan ta vazhdojnë këtë ngërç duke e bërë një interpretim ndryshe nga krejt Kosova të aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese. Se sa zotëri Kurti është i gatshëm për bashkëpunim, unë po besoj që patët mundësi ta shihni vetëm para dy minutave, kur ishte këtu në sallën plenare dhe nuk ishte në gjendje që të vie në takim konsultativ me të gjithë liderët e partive politike parlamentare. Aktgjykimi është jashtëzakonisht i qartë kur është fjala tek mënyra e votimit sepse i referohet kreut të katërt të rregullores së kuvendit, pikërisht nenit 8 ku ka një agjendë të paracaktuar të seancës konstituive dhe aktgjykimi pikërisht i referohet nenit 8 të rregullores së Kuvendit të Kosovës”, deklaroi ajo.

Ajo tha se kryetari i Kuvendit duhet të votohet me marrëveshje politike dhe nuk kanë votë për asnjë kandidat të LVV-së.

Continue Reading

Të kërkuara