Në datën 17 maj 2024, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit në Shqipëri dhe Shoqata e Shkrimtarëve të Serbisë u bashkuan nën një marrëveshje bashkëpunimi. Ky akord është i përqendruar në shkëmbimin e të dhënave në fushën e letërsisë dhe kulturës, përkthimin dhe botimin e veprave letrare në të dyja gjuhët, si dhe në festimin e përvjetorëve të rëndësishëm të historisë letrare të të dy vendeve.

Nënshkrimi i kësaj marrëveshjeje u bë nga Presidenti i Shoqatës së Shkrimtarëve të Serbisë, Milos Iankovic, dhe drejtoresha e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, Alda Bardhyli. Në kuadër të kësaj marrëveshje, do të nxitet përkthimi dhe botimi i veprave letrare në të dy gjuhët.

Në përputhje me këtë marrëveshje, të dyja palët do të koordinojnë aktivitetet e tyre me shtëpitë botuese, revistat letrare dhe organizatat tjera eksperte në fushën e letërsisë dhe kulturës. Ata gjithashtu angazhohen për të zgjeruar bashkëpunimin kulturor në fusha të ndryshme, duke përfshirë projekte, ekspozita, dhe vizita të mundshme të delegacioneve.

Në fund të ceremonisë së nënshkrimit të marrëveshjes, Presidenti i Shoqatës së Shkrimtarëve të Serbisë, Milos Iankovic, dhuroi drejtoreshës së Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit një fjalor dygjuhësh shqip-serbisht, i hartuar në vitin 1935 nga Luk Lukaj, një personalitet shqiptar.

Fjalori përmban fjalë të vjetra shqipe nga viti 1935, duke përfshirë termat si “farëshkrim”, “baltovicë”, “çpërthye”, “çpesh”, “gumsoj”, dhe të tjera./UBTNews/

Më datë 24 maj në ora 11:00 në Teatrin Debussy do të shfaqet premiera e filmit të shkurtër, “Rrugës”, i cili përfaqëson Kosovën në konkurrencën kryesore të Festivalit të Kanës.

Filmi i ri nga regjisori Samir Karahoda është përzgjedhur zyrtarisht për garën e filmave të shkurtër në edicionin e 77-të të Festivalit të Kanës. Kjo është hera e dytë që një film në regji të Karahodës përzgjedhet për garën zyrtare të Festivalit më prestigjioz në botë, pas suksesit të filmit “Pa Vend” në vitin 2021. Nga një pool prej 4,420 filmave, “Rruga” është përzgjedhur mes 11 filmave të shkurtër nga 11 shtete që do të konkurojnë këtë vit.

Rishfaqja e këtij filmi do të mbahet më 25 maj në Teatrin Bunuel, fillimisht në ora 14:00.

“Rrugës”, përshkruan udhëtimin e një babai dhe djali të tij në rrugën drejt aeroportit për të marrë një dhuratë të dërguar nga jashtë nga kumbari i djalit. Në këtë rrugë, ata ballafaqohen me pengesa burokratike dhe një perspektivë të pakëndshme për ndryshime reale politike dhe sociale në vendin e tyre, por gjejnë ngushëllim dhe forcë në optimizmin e tyre për të ardhmen.

Skripti i “Rrugës” është shkruar nga vetë Samir Karahoda dhe djali i tij, Mironi, duke integruar tregime personale dhe elemente autobiografike, që reflektojnë shqetësimet e tyre për të ardhmen e vendit. Nëpërmjet këtij udhëtimi të shkurtër, ata eksplorojnë lidhjen e tyre mes sfidave shoqërore dhe pasigurisë që përjetojnë në atdheun e tyre.

“Rrugës”, është mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës, Televizioni Kulturor Europian ‘ARTE’, dhe Televizioni Finlandez ‘Yle’./UBTNews/

Në një shfaqje të përkushtuar në Kinemanë “Millennium” të Tiranës, u shfaq mbrëmjen e djeshme premiera e filmit të restauruar “Gunat përmbi tela”. Arkivi Qendror Shtetëror i Filmit, në bashkëpunim me Fondazione Gramsci di Puglia, kishin punuar për të rikthyer në jetë këtë film të rrallë të regjisorit Muharrim Fejzo, i cili shënonte prodhimin e tij në vitin 1977.

Kryeministri Edi Rama nuk mundi të mos ndante këtë moment të rëndësishëm me publikun, duke postuar një video nga filmi i rikuperuar dhe duke shkruar: “Me një tjetër film të kinematografisë shqiptare që i është nënshtruar restaurimit digjital, ‘Gunat përmbi tela’ i regjisorit Muharrem Fejzo, ju uroj një ditë të mbarë”. Rama gjithashtu ndau linkun e filmit në YouTube, duke e bërë të arritshëm për një audiencë më të gjerë.

Restaurimi digjital i këtij filmi u mundësua falë Fondazione Gramsci di Puglia dhe Regione Puglia, si pjesë e projektit të tyre “Pulja në njëqindvjetorin e ardhjes së fashizmit”, shkruan Agjencia Telegrafike Shqiptare. Procesi i restaurimit u realizua në laboratorin Dabimus srl të Universitetit të Barit “Aldo Moro” në Itali, duke përdorur elementet origjinale negative 35 mm të Arkivit Qendror Shtetëror të Filmit.

Filmi ka nënshkrime të artistëve të shquar të kinematografisë shqiptare, si Ilia Terpini në kamerë, muzika nga Kujtim Laro, skenari nga Duro Mustafaj, piktori Azis Karalliu, kostumografia nga Alush Shima, dhe shumë të tjerë. Ky restaurim sjell një pasuri të rëndësishme për trashëgiminë kinematografike shqiptare. /UBTNews/