

Shëndet
Cili është peshku më i shëndetshëm e më i rrezikshëm për t’u ngrënë?
Disa nga peshqit më të shëndetshëm për t’u ngrënë janë salmoni i egër, sardelet, harenga, trofta, skumbri, dhe merluci.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiPeshku është i mirë jo vetëm që është plot proteina dhe me pak yndyra të ngopura, por është i pasur edhe me acide yndyrore omega-3 që zvogëlojnë rrezikun e sëmundjeve të zemrës dhe goditjes në tru. Por disa lloje peshqish janë edhe të rrezikshëm nëse hahen shumë.
“Historikisht, peshku ka qenë gjithmonë pjesë e dietës së banorëve të zonave blu, ku jetojnë 100-vjeçarë. Është interesante se në këto rajone, njerëzit hanë kryesisht ushqime bimore, me sasi të vogla të proteinave shtazore, përfshirë peshkun”, tha dietologia dhe dietologia Felicia Stoler.
Por ajo që është e rëndësishme për shëndetin është edhe mënyra se si përgatitet peshku. Kur skuqet në vaj të thellë, humbet vlerën e tij shëndetësore. Është mirë të konsumoni peshk të gatuar ose të pjekur në skarë, dhe i ngrirë është po aq i mirë sa i freskët, tha Stoler për PureWow.
Disa nga peshqit më të shëndetshëm për t’u ngrënë janë salmoni i egër, sardelet, harenga, trofta, skumbri, dhe merluci. Ekspertët rekomandojnë të hani rreth 300 gramë peshk ose ushqim deti në javë.
Gjurmët e merkurit gjenden në të gjitha llojet e peshqve dhe butakëve. Edhe pse nuk do të ndikojë në shëndetin tuaj në sasi të vogla, është toksik në sasi më të mëdha.
Ekspozimi i metil-merkurit lidhet me zhvillimin e vonuar neurologjik, humbjen e shikimit periferik, mungesën e lëvizshmërisë ose koordinimit, dëmtimin e të folurit dhe dobësinë e muskujve, sipas Agjencisë Amerikane për Mbrojtjen e Mjedisit.
Gratë shtatzëna që konsumojnë metil-merkur mund t’i ekspozojnë foshnjat e tyre ndaj problemeve të sistemit nervor dhe problemeve neurologjike. Në sasi të mëdha mund të shkaktojë dëmtime të përhershme në tru dhe në sistemin nervor, paralajmëron Agjencia për Substancat Toksike dhe Regjistri i Sëmundjeve. Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit madje e konsideron metil-merkurin një kancerogjen të mundshëm për njerëzit.
Prandaj, duhet të shmanget konsumimi i tepërt i peshkut me përmbajtje të lartë të merkurit, ndërsa gratë shtatzëna, gratë gji-dhënëse dhe fëmijët e vegjël duhet të kufizojnë plotësisht marrjen e tij. Disa nga këto specie janë peshkaqeni, peshku shpatë dhe toni.
Shëndet
Një lugë sheqer më pak! Studimi që tregon se çaji mund të jetë po aq i shijshëm pa të
Published
31 minutes agoon
October 6, 2025By
UBT News
Sipas një studimi të realizuar në Londër, shtimi i sheqerit në çaj nuk është i nevojshëm për ta shijuar atë.
Hulumtuesit analizuan për një muaj zakonet e 64 meshkujve që zakonisht e pinin çajin me sheqer.
Pjesëmarrësve iu kërkua të ndiqnin një nga tre qasje: të ndalonin krejt shtimin e sheqerit, ta zvogëlonin gradualisht sasinë e tij ose të vazhdonin ta konsumonin si më parë.
Pas katër javësh, rezultatet treguan se edhe ata që e kishin ndaluar krejtësisht sheqerin, vazhdonin ta shijonin çajin njësoj. Në fund të eksperimentit, 42% e pjesëmarrësve që kishin reduktuar gradualisht sasinë e sheqerit, kishin hequr dorë plotësisht nga ai.
Studiuesit theksojnë se konsumimi i tepërt është një shqetësim serioz për shëndetin publik, pijet e zakonshme përbëjnë burim të madh të tij.
Në Britani, njerëzit konsumojnë rreth 700 gramë sheqer në javë ekuivalente me 140 lugë çaji për person, shumë mbi sasinë e rekomanduar prej 210 gramësh në javë (apo 30 gramë në ditë).
Një tjetër studim paralajmëron se një dietë e pasur me sheqer mund të ndikojë negativisht në shëndetin mendor, duke kontribuar në zhvillimin e depresionit.
Sheqernat e tepërt lidhen me procese inflamatore, neurobiologjike dhe metabolike që shoqërohen me simptoma depresive.
Kur kjo shoqërohet me mungesën e ekspozimit ndaj diellit gjatë dimrit dhe konsumimin e ushqimeve të përpunuara, rreziku për probleme të shëndetit mendor rritet ndjeshëm. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Llojet e mjaltit që forcojnë imunitetin dhe përmirësojnë shëndetin
Published
1 hour agoon
October 6, 2025By
UBT News
Mjalti klasifikohet sipas llojeve të luleve nga të cilat është mbledhur nektari. Cilësia, ëmbëlsia dhe vetitë medicinale varen nga burimi natyral i luleve, duke bërë që çdo lloj mjalti të ketë karakteristika dhe përfitime të veçanta.
Disa varietete kanë aromë të butë dhe delikate, ndërsa të tjerë ofrojnë shije më të forta dhe intensive.
Po ashtu, disa lloje njihen për fuqinë e tyre shëruese ndaj plagëve apo infeksioneve, ndërsa të tjerë ndihmojnë në uljen e tensionit të gjakut apo lehtësimin e dhimbjeve të fytit.
Mjalti i tërfilit: Vetitë e tij ndryshojnë sipas zonës ku prodhohet. Mund të ketë ngjyrë qelibari ose të bardhë. Ky lloj është i pasur me antioksidantë, përmban flavonoide që mbështesin funksionin e zemrës dhe mushkërive, si dhe acide fenolike që ndihmojnë sistemin nervor.
Mjalti i sherebelës: Ka ngjyrë të lehtë dhe kristalizohet ngadalë. Përveç vetive të tij antioksiduese, njihet edhe për ndihmën që jep në tretje dhe qetësimin e stomakut.
Mjalti i boronicës: Një zgjedhje ideale për përdorim të përditshëm. Ka veprim antibiotik natyral dhe studimet tregojnë se mund të ndihmojë në trajtime kundër sëmundjeve kronike.
Mjalti i luleradhiqes: Ka ngjyrë qelibari të errët dhe aromë karakteristike të luleve pranverore. Forcon sistemin imunitar, ndihmon shëndetin e zorrëve dhe traktit tretës.
Mjalti i hikërrorit: Me ngjyrë kafe të errët dhe shije të fortë, është i pasur me antioksidantë dhe substanca antibakteriale.
Ndihmon në trajtimin e kollës, uljen e kolesterolit, si dhe në shërimin e plagëve dhe kujdesin ndaj lëkurës.
Mjalti i luleve të egra: Përftohet nga nektari i shumë llojeve të luleve të egra, ndaj ngjyra dhe shija ndryshojnë sipas stinës. Ka efekte antioksiduese, ndihmon në qetësimin e kollës dhe besohet se lehtëson alergjitë sezonale.
Mjalti i shqopës: Ndër varietetet më të pasura me acide fenolike, ky mjaltë ndihmon në parandalimin e dëmtimeve qelizore që shkaktohen nga radikalet e lira. Përdorimi i tij lidhet me mbrojtjen e zemrës dhe forcimin e organizmit.
Përndryshe, mjalti mbetet një dhuratë natyrore me vlera të jashtëzakonshme, jo vetëm si ëmbëlsues, por edhe si aleat për shëndetin e trupit dhe forcimin e sistemit imunitar. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Sa është i dëmshëm ndryshimi i orës? Ja çfarë thonë studimet e reja
Published
2 days agoon
October 4, 2025By
UBT News
Një studim i publikuar në Proceedings of the National Academy of Sciences zbulon se ruajtja e përhershme e kohës standarde të dimrit është më e favorshme për trupin e njeriut, krahasuar me kohën e përhershme të verës ose me sistemin aktual të ndërrimit sezonal të orës.
Studiuesit analizuan ekspozimin ndaj dritës në 48 shtete të SHBA-së dhe e krahasuan me të dhëna shëndetësore, duke përdorur modele matematikore për të matur “ngarkesën cirkadiane” stresin që ora biologjike e trupit përjeton nën skenarë të ndryshëm kohorë.
Përfundimi ishte i qartë: koha e dimrit shkakton më pak stres dhe është më e shëndetshme.
Dr. Karin Johnson, neurologe, thekson se trupi rregullohet nga dielli dhe sa më shumë të përputhemi me kohën natyrore, aq më i mirë është gjumi, funksioni i trurit dhe mirëqenia.
Ajo paralajmëron se ora e përhershme e verës mund të shkaktojë mungesë dritë në mëngjes, duke ndikuar negativisht tek shëndeti, veçanërisht për fëmijët dhe ata që punojnë herët.
Sondazhet tregojnë një ndarje të opinionit publik: sipas Gallup 2024, 48% mbështesin kohën e dimrit, ndërsa 24% preferojnë kohën e verës.
Një sondazh YouGov 2023 tregoi të kundërtën, me 50% që favorizonin kohën e përhershme të verës.
Mbështetësit e kohës së verës përmendin përfitime si më shumë dritë pasdite, kursim energjie dhe më pak aksidente, por Akademia Amerikane e Mjekësisë së Gjumit e konsideron atë opsionin më të dëmshëm nga tre alternativat.
Dr. Johnson thotë se ndryshimi është i vështirë, por studime si ky mund të ndihmojnë gradualisht në zhvendosjen e opinionit publik drejt kohës së përhershme të dimrit, duke përmirësuar shëndetin dhe ritmet natyrale të trupit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si të trajtoni një ndrydhje të kyçit të këmbës?
Published
3 days agoon
October 3, 2025By
UBT News
Është e rëndësishme të dini se si të kujdeseni në mënyrë të duhur për një dëmtim akut të indeve të buta në kyçin e këmbës.
Dikur, trajtimi konsistonte në vendosjen e akullit dhe pushim disa ditë. Sot, kërkimet tregojnë se ndrydhja është një proces që kërkon trajtim në disa faza.
Faza akute e ndrydhjes
ënjtje
mavijosje
gjakderdhje të lehtë
inflamacion
Në këtë fazë është e rëndësishme të:
Mbroni vendin e lënduar: Pushoni dhe përdorni suport (paterica ose fashë mbështetëse) nëse është e nevojshme. Mbani këmbën të ngritur: Përdorni jastëkë për ta mbajtur kyçin lart e për të reduktuar ënjtjen. Shmangni ilaçet anti-inflamatore: Inflamacioni ndihmon në shërimin e indeve. Marrja e këtyre ilaçeve mund të vonojë procesin e natyrshëm të shërimit.
Edukohuni: Pasi simptomat të jenë qetësuar, mësoni si të trajtoni dëmtimin për të përmirësuar rikuperimin.
Pas fazës akute:
Kur faza ka kaluar, është koha për të filluar ushtrimet, me mbikëqyrjen e një mjeku. Ai do të vendosë nëse duhet të filloni me ushtrime me peshën e trupit ose të kaloni në ushtrime me rezistencë. Rëndësi ka të ndiqni rendin e kohën e përshtatshme, për të forcuar përsëri kyçin.
Qëndrimi pozitiv ndihmon në rikuperim. Personat optimistë shërohen më shpejt dhe më mirë se ata që kanë frikë ose janë të shqetësuar.
Edhe gjatë rikuperimit, është e rëndësishme të ruani shëndetin kardiovaskular. Nëse nuk ka shumë ënjtje, mund të përdorni biçikletën për të përmirësuar qarkullimin e gjakut dhe aftësinë fizike, duke ndihmuar procesin e shërimit.
Ushtrime për rikuperim dhe parandalim:
Ushtrimet e forcës
Ushtrimet e ekuilibrit
Ushtrimet dinamike
Duke ndjekur hapat e duke ruajtur qëndrim pozitiv, rikuperimi nga një ndrydhje e kyçit do të jetë më i shpejtë dhe i qëndrueshëm. /A.Z/UBT News/

Erblina Luma promobon librin “Vajza e Diellit”, një udhëtim mes lindjes, vdekjes dhe ringjalljes

Plagoset një person në Prishtinë, i dyshuari në arrati

Një lugë sheqer më pak! Studimi që tregon se çaji mund të jetë po aq i shijshëm pa të

Rreth 30 aksidente trafiku për 24 orë në Kosovë

Koncerti i Robbie Williams në Stamboll anulohet “anë interes të sigurisë publike”

Përballja me Slloveninë, përzgjedhësi i Kosovës flet sot në konferencë për media

Llojet e mjaltit që forcojnë imunitetin dhe përmirësojnë shëndetin

Ndërron jetë Shemë Mustafa, ish-polici i rrëmbyer nga Serbia dy vite më parë

Vrasje në Kotor, policia bllokon zonën e plazhit popullor
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Vendi4 weeks ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën