

Shëndeti
Cilat vajra janë më të shëndetshëm për gatim dhe cilat duhet të shmangen?
Published
4 years agoon
By
Betim GashiShumica e njerëzve përdorin një lloj vaji çdo ditë gjatë përgatitjes së ushqimit, dhe shpesh diskutohet se cili është më i shëndetshmi.
Nuk duhet të harrojmë se vaji nxehet gjatë gatimit, gjë që ndikon edhe në shëndet. Kjo pasi që vajrat e gatimit në një temperaturë të caktuar nuk janë më të njëjtat.
Këto janë llojet më të shëndetshme të vajit që mund të përdorni gjatë gatimit, por edhe llojet që duhet të shmangen, sipas portalit Healthline.
Vaj ulliri
Pika e vlimit për këtë vaj është 176 gradë C, e cila është një temperaturë e zakonshme në të cilën përgatiten shumica e enëve. Vaji i ullirit ka një reputacion të mirë, kryesisht sepse mund të përdoret në shumë mënyra. Për shkak të shijes delikate, mund ta përdorni për pjekje, zierje ose shtresa të ftohta.
Ky vaj është gjithashtu i pasur me vitaminë E, e cila vepron si një antioksidues. Acidi yndyror primar në vajin e ullirit është një yndyrë mono e pangopur e quajtur acid oleik, për të cilin studimet kanë treguar se mund të ketë veti antiinflamatore. Përveç kësaj, ky vaj përmban përbërësit antioksidues oleocantal dhe oleuropein, të cilët gjithashtu kanë veti antiinflamatore.
Kërkimet kanë zbuluar se vaji i ullirit përmban përbërës të shëndetshëm për zemrën dhe mund të ndihmojë në parandalimin e kushteve të tilla si mbipesha dhe diabeti i tipit 2.
Vaj avokado
Pika e vlimit për këtë vaj është 271 gradë Celsius, andaj është i shkëlqyeshëm të përdoret për tiganisje. Ka një aromë të butë avokado dhe mund të përdoret në mënyra të ndryshme, sikurse vaji i ullirit. Ky vaj ka vlera të ngjashme ushqyese si vaji i ullirit, dhe është i pasur me acid oleik, i cili është i shëndetshëm për zemrën.
Disa studime mbi kafshët kanë treguar se përbërësit në vajin e avokados mund të ndihmojnë në uljen e presionit të gjakut, kolesterolit të keq dhe triglicerideve. Përkatësisht, nivelet e larta të triglicerideve mund të rrisin rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të zemrës.
Vaji i avokados mund të lehtësojë inflamacionin në nyje, të rrisë aftësinë për të thithur lëndë të tjera ushqyese dhe mund të mbrojë qelizat nga dëmtimet radikale. Përveç kësaj, një studim tregoi se ky vaj ka të njëjtën vlerë ushqyese si në temperatura të larta ashtu edhe në temperatura të ulëta.
Vaj kokosi
Pika e vlimit për këtë vaj është 176 gradë Celsius. Ka disa polemika që lidhen me këtë lloj vaji. Përkatësisht, ky vaj përmban kryesisht yndyra të ngopura, të cilat shoqërohen me një rrezik në rritje të zhvillimit të sëmundjeve të zemrës. Por disa studime të tjera sugjerojnë që vaji i kokosit gjithashtu përmban përbërës të shëndetshëm që ndihmojnë në luftimin e inflamacionit dhe dëmtimit oksidues.
Vaj susami
Pika e vlimit për këtë vaj është 210 gradë Celsius. Përmban antioksidues të shëndetshëm në zemër sesamol dhe sesaminol, të cilat mund të kenë një larmi përfitimesh, përfshirë efektet e mundshme neuro-mbrojtëse kundër sëmundjeve të caktuara siç Parkinsoni.
Vaji i susamit është i shkëlqyeshëm për zierje, pjekje, madje edhe si salcë sallate. Ka një shije të butë me arra, kështu që mund të kombinohet lehtësisht me shumë pjata.
Vaj shafrani
Pika e vlimit për këtë vaj është 265 gradë Celsius. Përmban pak yndyrë të ngopur dhe një përqindje më të lartë të acideve yndyrore të pangopura. Një studim sugjeron që ky vaj mund të lehtësojë inflamacionin, të ndihmojë në kontrollimin e niveleve të sheqerit në gjak dhe kolesterolit. Vaji i shafranit ka një shije neutrale kështu që është i mirë për marinadat, salcat dhe veshjet.
Vajrat për të shmangur
Jo të gjitha llojet e vajit duhet të përdoren për gatim, veçanërisht jo për gatim në temperatura të larta. Sidoqoftë, disa vajra rekomandohen vetëm për aplikime të ftohta.
Vajrat që nuk duhet të përdoren në gatim, në temperatura të larta, janë vaji i peshkut, algave, vaji farës së lirit dhe i palmës. Vaji i palmës është shumë i ngjashëm me atë të kokosit dhe problemi kryesor me përdorimin e tij është etik në natyrë, pasi prodhimi i vajit të palmës shoqërohet me shkatërrimin e pyjeve të shiut.
Shëndeti
A përplaseni me objekte e mavijoseni lehtë? Mund t’ju mungojë një nga këto lëndë ushqyese
Published
7 hours agoon
April 23, 2025
Edhe pse mavijosja është pjesë e jetës, një dietë e pasur me vitamina dhe minerale mund të ndihmojë në reduktimin e tyre
A ju duket se mavijoseni shpejt edhe pas goditjeve të lehta, ndërsa të tjerët mezi vënë re një ndryshim në lëkurë incidenteve të ngjashme?
Mavijosja e lehtë është një sinjal se trupit i mungojnë lëndët ushqyese që forcojnë enët e gjakut dhe lëkurën.
Edhe pse disa njerëz janë natyrshëm më të prirë ndaj mavijosjeve për shkak të gjenetikës ose llojit të lëkurës, ushqimi luan rol kyç në shpejtësinë e rikuperimit nga lëndimet e vogla. Ato ndodhin kur enët e vogla të gjakut nën sipërfaqen e lëkurës dëmtohen, duke bërë që një sasi e vogël gjaku të rrjedhë në indet përreth. Tek ata që mavijosen lehtë, ky proces intensifikohet dhe lëkura ka nevojë për më shumë kohë për t’u rikuperuar.
Mavijosja e lehtë mund të tregojë mungesë të lëndëve ushqyese, qarkullim të dobët apo edhe dehidrim.
Nëse vëreni mavijosje të shpeshta edhe pas ndikimeve të lehta, merrni parasysh rritjen e marrjes së vitaminave dhe mineraleve të mëposhtme.
Ushqyes që ndihmojnë në parandalimin e mavijosjeve
Vitamina C – Ndihmon në krijimin e kolagjenit, që mbështet strukturën e enëve të gjakut e lëkurës. Mungesa e saj mund të dobësojë enët e gjakut.
Burime të mira: agrumet, luleshtrydhet, specat, kivi dhe brokoli.
Vitamina K – Esenciale për koagulimin e gjakut, ndihmon në ndalimin e shpejtë të gjakderdhjes. Njerëzit me nivele të ulëta të vitaminës K janë më të prirur ndaj mavijosjes.
Burime të mira: perimet me gjethe jeshile si lakra jeshile, spinaqi.
Bioflavonoidet – Antioksidantë bimor që forcojnë kapilarët në kombinim me vitaminën C.
Burime të mira: agrumet, manaferrat, qepët dhe çaji jeshil.
Hekuri – Është thelbësor për formimin e rruazave të kuqe të gjakut dhe transportin e oksigjenit. Mungesa e hekurit mund të shkaktojë zbehje dhe të rrisë tendencën për të mavijosur lehtë.
Burime të mira: mish i kuq pa dhjamë, shpendët, peshku, fasulja, spinaqi dhe drithërat e fortifikuara.
Zinku – I rëndësishëm për riparimin e indeve dhe shërimin e plagëve. Mungesa e zinkut mund të ngadalësojë rikuperimin e lëkurës.
Burime të mira: mishi, butakët, bishtajoret, farat dhe arra.
Proteinat – Ato janë të nevojshme për të forcuar e riparuar indet, duke përfshirë lëkurën. Marrja e ulët e proteinave mund të çojë në enët e brishta të gjakut.
Burime të mira: vezët, pula, peshku, tofu, fasulet dhe kos grek.
Kur të bisedoni me mjekun?
Nëse vëreni se mavijosjet shfaqen shpesh ose janë të theksuara, konsultohuni me mjekun, pasi formimi i tepërt tregon probleme shëndetësore si çrregullime të koagulimit të gjakut, sëmundje të mëlçisë ose efekte anësore të disa ilaçeve.
Shëndeti
Studimi: Lotët ndihmojnë në diagnostifikimin e Parkinsonit
Published
9 hours agoon
April 23, 2025
Rrjedhja e lotëve, mund t’ju ndihmojë të tregoni nëse vuani nga sëmundja e Parkinsonit apo jo, thotë një studim i ri.
Biomarkuesit mund të zbulohen thjeshtë në lot duke u mundësuar mjekësve të diagnostifikojnë sëmundjen neurologjike e cila prek një në 500 njerëz.
Shkencëtarët zbuluan se kishte dallime minutëshe në nivelet e një proteine të veçantë e gjendur në lot.
Testi mund të ndihmojë në zbulimin e sëmundjeve para se simptomat të zhvillohen duke lejuar mjekët të përshkruajnë trajtime të tilla si medikamenti për të rivendosur dopaminën në tru.
Shëndeti
Uthulla e mollës, shëruese nëse përdoret për çdo ditë
Published
10 hours agoon
April 23, 2025
Uthulla e mollës e ul shtypjen e lartë të gjakut, ndihmon me rastin e sëmundjeve të fytit, tretjes së çrregulluar, metabolizmit dhe qarkullimit të dobët të gjakut dhe e ruan linjën e trupit.
Kundër lodhjes kronike duhet përzier tri lugë të vogla me uthull molle me një filxhan me mjaltë dhe masa e fituar të vendoset në kavanoz.
Çdo mbrëmje para fjetjes të konsumohen dy lugë të vogla të kësaj përzierjeje.
Ekziston edhe një mënyrë tjetër, një lugë e vogël me uthull mund të qitet në një gotë me ujë dhe të pihet gjatë kohës së drekës. Kundër dhimbjeve në nyja gjatë natës duhet t’i mbështillni vendet me dhimbje me pëlhurë, që janë lagur mirë me uthull të mollës. Mbi të e vendosni një stof të leshtë.
Gjatë secilës shujtë duhet pirë një gotë ujë, në të cilën janë përzier dhjetë lugë të vogla me uthull molle. Për humbje të peshës për çdo mëngjes, duhet pirë një gotë ujë një deri në dy lugë të vogla me uthull molle. Ose, gjatë secilës shujtë të pini një gotë ujë me dy lugë të vogla me uthull.
Trajtimi zgjat dy muaj, ndërsa humbja e kilogramëve arrihet për shkak se uthulla e mollës ndikon në djegie më të shpejtë të indeve të tepërta yndyrore.
Kundër venave të zgjeruara për çdo mëngjes e mbrëmje, lëkurën mbi venat e zgjeruara e fërkoni me uthull të pastër molle.
Përveç kësaj, duhet që edhe dy herë në ditë ta pini nga një gotë ujë me dy lugë të vogla të uthullës. Terapia zgjat një muaj.

Ndonjëherë për të luftuar stresin duhet vetëm të zgjidhni ushqimet e duhura.
Nëse ju duket se keni humbur kontrollin dhe çdo gjë po shkon keq, merrni frymë thellë dhe zgjidhni ndonjë nga ushqimet e vendosura në këtë listë.
Portokaj
Vitamina C që gjendet në portokaj dhe në agrumet tjera ndihmojë të tejkaloni prezantimet stresuese, një ditë të mbushur me takime. Do të ishte ditë e mrekullueshme nëse do të shtrydhni një lëng të freskët të portokallit ose do ta hani atë si frut.
Bananet
Stresi shpejton metabolizmin, duke shpenzuar rezervat e kaliumit që është një burim kyç i energjisë, mbani bananet, të pasura me kalium në tavolin, si një “ndihmë e parë” në situata stresuese.
Karrotat
Nga stresi nofulla shtrëngohet dhe është ide e mirë të përtypni diçka, që do t’ju ndihmojë të heqni qafe tensionin e muskujve. Ideja më e mirë është karrota.
Bajamet
Përveç se bajamet janë të pasura me vitaminë E që ndihmon stimulimin e sistemit imunitar,përmbajnë vitaminë B që e ndihmojnë trupin për t’u përballur me stresin dhe ankthin.
Spinaqi
Kjo perime përmban magnez që ndihmon në reduktimin e stresit, relakson trupin dhe parandalon dhimbjet e kokës.

Marcus Rashford ‘nuk dëshiron’ të luajë sërish nën drejtimin e Ruben Amorimit

A përplaseni me objekte e mavijoseni lehtë? Mund t’ju mungojë një nga këto lëndë ushqyese

Pse nuk është e sigurt të vozisni me goma dimri gjatë verës?

BE-ja gjobit Apple dhe Meta me 700 milionë euro

Studimi: Lotët ndihmojnë në diagnostifikimin e Parkinsonit

Mbrëmje vendimtare në “Fadil Vokrri”: Prishtina në kërkim të biletës për finalen e Kupës së Kosovës

23 prilli – Dita Ndërkombëtare e Librit

Uthulla e mollës, shëruese nëse përdoret për çdo ditë

Tentimvrasja në Pejë, i dyshuari në arrati
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota3 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota3 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT