Shëndeti

​Çfarë është virusi i zorrëve te fëmijët?

Simptomat e para që do të shfaqen janë të përzierat, ngërçet dhe të vjellat.

Published

on

Virusi i zorrëve te fëmijët mund të zgjasë nga disa ditë deri në dy javë. Ai mund të njihet me të vjella, diarre, të përziera dhe ndonjëherë me temperaturë të lehtë.

Më së shpeshti shkaktohet nga norovirusi dhe rotavirusi, dhe më e rëndësishmja është që fëmija rregullisht të pi mjaftueshëm lëngje për të parandaluar dehidratimin.

Si ta njohim virusin e zorrëve te fëmijët?

Simptomat e para që do të shfaqen janë të përzierat, ngërçet dhe të vjellat, e më pas ka diarre të shpeshta me ujë dhe oreks të dobët. Disa fëmijë mund të kenë gjithashtu temperaturë të lehtë, dhimbje koke ose dhimbje muskujsh, në varësi të virusit që e shkakton virusin, ndërsa disa fëmijë mund të kalojnë pa simptoma ose me simptoma të lehta.

Shkaqet

Virusi i zorrëve shkaktohet nga viruset, ndërsa infeksionet e tjera të zorrëve mund të shkaktohen nga bakteret në ushqimet dhe parazitët e infektuar ose të gatuar keq.

Përveç viruseve të përmendura tashmë, viruset e zorrëve shkaktohen nga shkaqe të tjera. Këto janë katër viruset më të zakonshme që shkaktojnë virusin e zorrëve te fëmijët:

1. Rotavirusi

Ndodh te fëmijët e moshës tre deri në 15 muaj dhe është shumë ngjitës dhe mund të infektohet nga prindërit e fëmijëve të infektuar. Ky virus është shkaktari më i zakonshëm i dehidrimit në virusin e zorrëve. Shfaqet në muajt e dimrit dhe mund të zgjasë deri në një javë.

Simptomat kryesore janë diarreja me ujë si dhe të vjellat, ndërsa disa fëmijë do të kenë edhe temperaturë të lehtë. Është e rëndësishme të dini se nëse një fëmijë ka rotavirus, ai mund ta përhapë atë përpara fillimit të simptomave, si dhe shtatë ditë pas fillimit të simptomave.

2. Norovirusi

Është më i zakonshëm te fëmijët nga mosha gjashtë deri në 18 muaj. Mund të ndodhë në çdo kohë të vitit, por më së shumti ndodh nga nëntori deri në prill. Zgjat rreth dy ditë dhe simptoma kryesore janë të vjellat, ndërsa diarreja është e pranishme në një masë më të vogël dhe mund të shfaqen edhe dhimbje muskulore, ngërçe, dhimbje koke dhe temperaturë të lehtë.

3. Astrovirusi dhe adenovirusi

Astrovirusi është më i zakonshëm te foshnjat dhe fëmijët e vegjël dhe është më i zakonshëm në muajt e dimrit, ndërsa adenovirusi shfaqet në verë te fëmijët deri në dy vjeç dhe shkakton të vjella deri në dy ditë, e ndjekur nga diarre që mund të zgjasë deri në dy javë.

Mjeku mund të ekzaminojë saktësisht se cili virus është i përfshirë në testet që zbulojnë antigjenet virale në jashtëqitjen e fëmijës.

Infeksione të tjera të zorrëve te fëmijët shkaktohen nga bakteret dhe parazitët. Një infeksion bakterial i zorrëve mund të infektohet nga një fëmijë kur hanë ushqime të gatuara në mënyrë të pamjaftueshme.

Po aq e rrezikshme mund të jetë edhe ruajtja e gabuar e ushqimit të mbajtur në temperaturën e dhomës, veçanërisht verës. Parazitët mund të gjenden në sipërfaqe të ndryshme që një fëmijë i prek me duar dhe më pas i fut duart në gojë dhe infektohet.

Si transmetohet virusi i zorrëve te fëmijët?

Viruset transmetohen kur një fëmijë prek me duar një zonë të infektuar, si lodrat dhe më pas i vendos duart në gojë ose kur bie në kontakt me një fëmijë tjetër që ka virusin e zorrëve. Përveç kësaj, një prind mund t’ia kalojë virusin një fëmije nëse ai është i sëmurë dhe nuk i lan mirë duart para se të ruajë ushqimin ose para kontaktit me duart e fëmijës, të cilat më pas fëmija do t’i vendosë në gojë. Po kështu një prind mund të infektohet nga një fëmijë kur i ndërron pelenat një fëmije të infektuar dhe nuk i lan mirë duart më pas. Virusi i zorrëve është shumë ngjitës, ndaj duhet kujdes.

A mund të parandalohet virusi i zorrëve te fëmijët?

Mënyra e vetme që mund të parandalohet virusi i zorrëve është larja e duarve rregullisht me sapun dhe ujë. Një mënyrë tjetër për të parandaluar këtë është vaksinimi kundër rotavirusit, duke vaksinuar foshnjat nga gjashtë javë deri në 16 javë.

Si trajtohet virusi i zorrëve te fëmijët?

Gjëja më e rëndësishme është të bëni kujdes që të mos dehidratoheni, gjë që mund të jetë fatale.

Dehidratimi mund të njihet nga goja e thatë, sytë e thatë, kur nuk ka lot kur qan dhe nga urinimi i reduktuar.

Fëmijëve duhet t’u jepen vazhdimisht lëngje, mundësisht ujë, në sasi më të vogla. Rreziku i dehidrimit është më i lartë te foshnjat dhe fëmijët e vegjël, ndaj është e nevojshme të monitorohet numri i pelenave të ndërruara.

Probiotikët, të cilët janë të rëndësishëm për mikroflorën e zorrëve, gjithashtu mund të ndihmojnë dhe mund të shkurtojnë kohëzgjatjen e simptomave.

Për fëmijët më të mëdhenj, është e rëndësishme t’i kushtoni vëmendje dietës dhe t’u jepni sasi të vogla banane, oriz të gatuar pa erëza, pulë të zier, supë dhe bukë të thekur. Ushqimet e skuqura, të yndyrshme dhe pikante, si dhe ëmbëlsirat dhe lëngjet duhet të shmangen.

Virusi i zorrëve te fëmijët zakonisht ndalet gradualisht pas disa ditësh. Nëse zgjat shumë, simptomat përkeqësohen ose shfaqet gjak në jashtëqitje, është e nevojshme të kërkoni ndihmë mjekësore.

Shëndeti

Hani çokollatë rregullisht, ja pse

Published

on

Continue Reading

Shëndeti

Ja arsyet pse ju dridhen duart

Published

on

Një neurolog ka zbuluar ilaçet e zakonshme që mund të shkaktojnë dridhje të duarve.

Dr. Baibing Chen, i cili punon në Ann Arbor, Michigan, thotë se sheh shumë pacientë me dridhje të duarve që shqetësohen se mund të kenë një çrregullim serioz të trurit, siç është Parkinsoni.

Para se t’i vlerësojë për gjendje neurologjike, Dr. Chen kontrollon çfarë ilaçesh po marrin. Ai sheh nëse pacientët marrin pseudoefedrinë, e shitur nën emrin tregtar Sudafed, ndër të tjera për bllokim të hundëve ose sinuseve, pasi dridhjet janë efekt anësor i këtij ilaçi pa recetë.

Kjo ndodh se dekongjestionuesi stimulon sistemin nervor qendror e nxit lirimin e norepinefrinës, një neurotransmetues i lidhur me vigjilencën dhe gjallërinë – gjë që çon në efekte anësore si nervozizmi, ankthi dhe dridhjet.

Simptomat shtohen kur ilaçi merret në doza të larta ose nga të ndjeshmit, vlen për amfetaminat që përdoren për trajtimin e ADHD-së, si Adderall. “Këto mund të rrisin aktivitetin e sistemit nervor dhe ndonjëherë të shkaktojnë dridhje ose lëkundje,” thotë Dr. Chen në TikTok.

Më tej, neurologu analizon përdorimin e antidepresivëve, ai thotë se frenuesit selektivë të rimarrjes së serotoninës që janë klasë antidepresivësh që rrisin nivelet e serotoninës në tru, mund të shkaktojnë dridhje.

FDA ka miratuar pesë SSRI për trajtimin e depresionit: Citalopram, Escitalopram, Fluoxetine, Paroxetine dhe Sertraline. Disa s’kanë efekte anësore, e shumë efekte zhduken pas javëve të para, përveç dridhjeve, ilaçet shkaktojnë shqetësime, djersitje dhe dhimbje koke.

Dr. Chen thotë se antidepresivi triciklik amitriptilina shkakton të njëjtën reaksion. Antipsikotikët që përdoren për trajtimin e simptomave psikozike si halucinacionet, deluzionet dhe mendimi i çrregullt, shkaktojnë dridhje.

Litiumi, një stabilizues i humorit, është “i njohur për të shkaktuar ose përkeqësuar dridhjet, veçanërisht në nivelet e larta në gjak”.

Dr. David Osser, profesor i asociuar i psikiatrisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit, thotë se dridhjet e shkaktuara janë “ të zakonshme dhe të padëshiruara nga pacientët”, dhe ankthi i përkeqëson ato. Për t’i zbutur sugjeron mbajtjen e nivelit të ulët të litiumit dhe reduktimin e ilaçeve tjera që shkaktojnë dridhje, si kafeina. Një tjetër shkaktar, sipas Dr. Chen, janë ilaçet për astmën, ilaçet e përshkruara për pacientët me astmë, si albuterol, salmeterol e arformoterol, shkaktojnë dridhje. Deri në 20% e njerëzve që marrin këto ilaçe zhvillojnë dridhje.

Dr. Chen përmbyll informacionin e tij duke renditur disa ilaçe të tjera që duhen pasur parasysh për shkaktimin e dridhjeve.

Ilaçet kundër krizave epileptike shkaktojnë dridhje se ndërveprojnë me sistemin nervor qendror, ilaçet antiaritmike që përdoren për trajtimin e rrahjeve të çrregullta të zemrës kanë ndikim të ngjashëm. Steroidet janë tjetër grup në listën e Dr. Chen që shkaktojnë dridhje.

Me prednizonin, një nga steroidet më të përshkruara në SHBA, disa nga efektet anësore që ndodhin, nëse përdoret në sasi të mëdha ose për periudha të gjata, përfshijnë ndjesi shpimi gjilpërash në fytyrë dhe gjymtyrë, ngërç të muskujve dhe dridhje të pakontrollueshme të duarve.

Mjeku përmend një shkaktar; Stimulantët. Kafeina, që konsumohet përmes çajit, kafesë, pijeve me gaz, shkakton dridhje të duarve nëse konsumohet në sasi të mëdha, veçanërisht te individët që janë të ndjeshëm ndaj efekteve stimuluese. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Ruani shëndetin e syve: Identifikimi dhe parandalimi i faktorëve të rrezikut

Published

on

Shëndeti i syve është aspekt i rëndësishëm i mirëqenies sonë, por shumë shpesh e injorojmë deri sa të shfaqen probleme.

Ka faktorë rreziku që ndikojnë në shëndetin e syve, përfshirë moshën, gjenetikën, ekspozimin ndaj dritës së diellit dhe përdorimin e dëmshëm të ekraneve për periudha të gjata. Është thelbësore të kuptojmë këta faktorë për të mbrojtur shëndetin vizual.

Mosha e gjenetika janë dy faktorë që ndikojnë në shëndetin e syve, ndryshimet që ndodhin me kalimin e moshës çojnë në sëmundje si katarakti e degjenerimi makular. Një histori familjare e sëmundjeve të syve rrit rrezikun e zhvillimit të këtyre kushteve.

Nëse keni anëtarë të familjes që vuajnë nga sëmundje të tilla, është e rëndësishme të bëni kontrolle të rregullta e të jeni të vetëdijshëm për shenjat e hershme të problemeve vizuale. Ekspozimi ndaj diellit është problem serioz, rrezatimi UV dëmton retinën e rrit mundësinë e zhvillimit të sëmundjeve si katarakti e degjenerimi makular. Përdorimi i syzeve me mbrojtje UV është mënyrë e thjeshtë për të mbrojtur sytë. Kjo veprimtari preventive është e rëndësishme verës, kur jemi në mjedise të hapura.

Përdorimi i ekraneve moderne, si telefonat e kompjuterët ka ndikim negativ. Përdorimi i vazhdueshëm i pajisjeve shkakton lodhje dhe tharje të syve e përkeqësim të shikimit. Ka rregull të njohur, që quhet 20-20-20: çdo 20 minuta, shikoni diçka në distancë 20 metra për 20 sekonda. Ky zakon ndihmon në lehtësimin e lodhjes së syve por si të kujdesemi për sytë?

Kontrolli i rregullt është thelbësor, vizitat te okulisti janë të rëndësishme për parandalim të problemit. Një kontroll i thjeshtë identifikon problemet e mundëson trajtim. Mbrojtja nga dielli është aspekt i rëndësishëm i kujdesit. Përdorni syze që filtrojnë rrezet UV. Jo vetëm që kjo i mbron sytë nga dëmtimi, por parandalon shfaqjen e rrudhave rreth syve.

Një dietë e pasur me vitamina është esenciale për sytë. Ushqimet që janë të pasura me vitaminë A, C dhe E, si karotat dhe domatet ndihmojnë në ruajtjen e syve.  Përveç kësaj, shmangia e duhanit është element thelbësor në ruajtjen e shëndetit të syve.

Pirja e duhanit rrit rrezikun e zhvillimit të degjenerimit makular dhe kataraktit. Nëse jeni duhanpirës, kërkoni ndihmë për të lënë duhanin; shëndeti juaj, duke përfshirë shëndetin e syve tuaj, do të përfitojë ndjeshëm. Përmes kujdesit të duhur dhe këndvështrim të përgjegjshëm ndaj stilit të jetesës, është e mundur të mbani sytë tuaj të shëndetshëm dhe të parandaloni probleme që shfaqen me kalimin e kohës.

Kujdesi për shëndetin e syve është investim në mirëqenien afatgjatë, nuk është kurrë vonë për të filluar të merremi seriozisht me këtë. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Personat me këtë grup gjaku nuk duhet të pinë kafe

Published

on

Ngrënia e disa ushqimeve bazuar në grupin tuaj të gjakut përmirësojë shëndetin dhe të ndihmojë në menaxhimin e peshës.

Koncepti i dietave sipas grupeve të gjakut u prezantua fillimisht nga dr. James L. D’Adamo. Djali i tij, dr. Peter J. D’Adamo, e popullarizoi këtë dietë në librin e tij “Eat Right 4 Your Type”.

Ai pretendon se grupe të ndryshme gjaku kanë evoluar në periudha të ndryshme në historinë tonë gjenetike dhe se grupi juaj i gjakut duhet të përcaktojë se çfarë hani dhe si ushtroheni, shkruan Healthline.

Cilat lëngje duhet të pini cilin grup gjaku?

Dietat e grupeve të gjakut janë sistem ushqimor që i kategorizon ushqimet si të dobishme, neutrale a të dëmshme. Ai bazohet në grupin e gjakut të personit dhe faktorë tjerë. Dieta ofron udhëzime për zgjedhjen e pijeve bazuar në grupin tuaj të gjakut.

Plazma përmban antitrupa anti-A dhe anti-B, por sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut nuk përmban antigjene A ose B. Meqenëse këto antigjene nuk janë të pranishme, një person i çdo grupi gjaku ABO mund ta marrë këtë grup gjaku.

Dietë për grupin e gjakut O

Theksi vihet te ushqimet me shumë proteina, kurse drithërat, bizelet dhe produktet e qumështit janë të kufizuara. Ai bazohet në idenë se njerëzit me grupin O kanë sistem tretës që përshtatet përproteinat shtazore.

Sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut përmban antigjen A, dhe plazma ka antitrupa anti-B. Antitrupi anti-B do të sulmonte qelizat e gjakut që përmbajnë antigjenin B. Dieta fokusohet në perime, fruta dhe drithëra, duke minimizuar mishin dhe produktet e qumështit. Ai bazohet në besimin se njerëzit me grupin A kanë sistem imunitar më të ndjeshëm dhe janë më të përshtatshëm për një dietë vegjetariane.

Lëngje frutash alkaline si koncentrati i holluar i lëngut të qershisë së zezë

Tretja e produkteve të qumështit thuhet se është e vështirë për njerëzit me grupin A të gjakut, por disa lloje të produkteve të qumështit mund të jenë të pranueshme, duke përfshirë:

Sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut përmban antigjen B, plazma ka antitrupa anti-A. Antitrupi anti-A sulmon qelizat e gjakut që përmbajnë antigjenin A. Dieta përfshin bilanc të mishit, perimeve, frutave, drithërave dhe produkteve të qumështit. Ai bazohet në idenë se njerëzit me grup B kanë sistem të fortë tretës e mund të hanë shumëllojshmëri ushqimesh.

Qelizat e kuqe përmbajnë antigjene A dhe B, plazma s’përmban antitrupa anti-A ose anti-B. Ata me grupin  AB marrin çdo lloj gjaku ABO.

Dieta përfshin një kombinim të ushqimeve nga dietat e grupit të gjakut A dhe B Dieta e grupit të gjakut AB bazohet në besimin se njerëzit me grup gjaku AB mund të përfitojnë nga të dyja dietat, sepse gjaku i tyre është një përzierje e të dy llojeve. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara