

Shëndeti
Çfarë është sëmundja e gojës, duarve dhe këmbëve?
Është një sëmundje e zakonshme e fëmijërisë – por mund të prekë edhe të rriturit.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiDhimbja e fytit, humbja e oreksit dhe temperatura e lartë janë të gjitha shenja të sëmundjes së duarve, këmbëve dhe gojës.
Është një sëmundje e zakonshme e fëmijërisë – por mund të prekë edhe të rriturit.
Një çift përshkroi se si ishin bllokuar në dhomën e tyre të hotelit si “të burgosur” pasi fëmijët e tyre e kapën sëmundjen gjatë pushimeve. Por çfarë është saktësisht?
Sëmundja e duarve, e ushqimit dhe e gojës është një infeksion i zakonshëm. Shkakton ulcera në gojë dhe njolla në duar dhe këmbë. Megjithëse fëmijët deri në moshën 10-vjeç kanë më shumë gjasa të preken, ajo mund të prekë edhe fëmijët më të rritur dhe të rriturit.
Infeksioni nuk lidhet me sëmundjen e afta epizootike, e cila prek bagëtinë, delet dhe derrat.
Simptomat zakonisht zhvillohen midis tre dhe pesë ditëve pasi dikush. Ato përfshijnë:
Temperaturë të lartë
Ndjenja e përgjithshme e ndjenjës së keqe
Humbja e oreksit
Kollitjes
Dhimbje stomaku
Dhimbje të fytit dhe gojës
Si trajtohet?
Nuk ka kurë për sëmundjen e duarve, këmbëve dhe gojës, kështu që ju duhet ta lini atë të ecë. Gjëja më e mirë për të bërë është të qëndroni në shtëpi derisa të ndiheni më mirë.
-Pini shumë lëngje për të shmangur dehidratimin – uji dhe qumështi janë ideale
-Hani ushqime të buta si pure patatesh, kos dhe supa nëse ngrënia dhe gëlltitja është e pakëndshme. Shmangni ushqimet dhe pijet e nxehta, acide ose pikante.
-Ilaçet kundër dhimbjeve pa recetë, si paracetamoli dhe ibuprofeni, mund të lehtësojnë dhimbjen e fytit dhe temperaturën.
-Gargara me ujë të ngrohtë dhe të kripur mund të lehtësojë shqetësimin nga ulcera në gojë ose mund të përdorni xhel, shpëlarje ose sprej për gojën.
-Fëmijët duhet të mbahen larg çerdhes ose shkollës derisa të ndihen më mirë. Të rriturit duhet të qëndrojnë larg punës.
Vëmendja mjekësore zakonisht nuk nevojitet përveç nëse:
-Fëmija juaj nuk është në gjendje ose nuk dëshiron të pijë lëngje
-Fëmija juaj ka shenja dehidrimi
-Fëmija juaj zhvillon sulme, konfuzion ose dobësi.
Simptomat po përkeqësohen ose nuk janë përmirësuar pas shtatë deri në 10 ditë.
Ekzistojnë një sërë hapash për ta parandaluar sëmundjen, por ajo nuk është gjithmonë e mundur të shmanget.
Kjo përfshin:
-Përdorimi i shamive për të mbuluar gojën dhe hundën kur kolliteni ose teshtini
-Larja e shpeshtë e duarve me ujë dhe sapun
-Dezinfektoni sipërfaqet ose objektet që mund të jenë të kontaminuar
-Lani çdo shtrat ose veshje që mund të jetë e kontaminuar
Shëndeti
Pesë ushqime të shëndetshme të vjeshtës
Published
7 minutes agoon
September 4, 2025By
UBT News
Vjeshta është stina ideale për fruta, zarzavate peshk, ushqime të nëntokës që ndihmojnë të humbasim kilogramët e tepërt, të mbrojmë zemrën e të kemi imunitet më të fortë.
Kungulli i artë
Jo më kot e cilësojnë si mbretin e vjeshtës. Kungujt janë produkti i artë që e bën vjeshtën krenare në bujarinë e saj. Kungulli përzgjidhet me kujdes për përgatitjen e gatimeve të ndryshme, byrekut të famshëm të trojeve tona, supave apo ëmbëlsirave.
Një tjetër metodë për të shijuar kungullin është pjekja në furrë. Atë mund ta shoqëroni me kajmak të qumështit të dhisë dhe arra. Vjeshta është stina ideale për të shijuar vlerat fantastike të kungullit.
Kërpudhat
Janë burim i mirë i vitaminës B që na ndihmon të marrim energji duke shpërbërë proteinat, yndyrnat dhe karbohidratet. Ato kanë shumë shije e vlera dhe pak kalori. Kërpudhat kanë në përmbajtjen e tyre selenium, zink dhe kalium. Të tre mineralet janë antioksidantë të fuqishëm të cilat i bëjnë mirë zemrës dhe e mbrojnë atë nga një sërë sëmundjesh.
Lulelakra
Përmban antioksidantë që janë thelbësorë për sistemin imunitar. Lulelakra është e pasur me vitaminë B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, Omega-3 dhe vitaminë K. Njihet si perime e shëndetshme se është burim sulforafani, një substancë që sulmon qelizat e dëmshme dhe ngadalëson rritjen e qelizave tumorale. Burim i mirë fibre që përmirëson tretjen. Një racion me lulelakër përmban 3.35 g fibër dietike, e cila pastron sistemin tretës nga substancat e dëmshme dhe ndihmon kundër mbipeshës.
Molla
Nëse ekziston një frut që të bën mirë është molla. Nuk është ekzagjerim. Molla njihet për vlera dhe përbërës të jashtëzakonshëm ushqimorë që të mbrojnë nga një sërë simptomash dhe sëmundjesh. Konsumimi i saj ul ndjeshëm rrezikun e goditjeve në tru. Ngrënia e rregullt ul rrezikun e shfaqjes së diabetit të tipit 2 sepse ajo përmban fibër dhe ndihmon në uljen e nivelit të sheqerit në gjak.
Ngrënia e dy mollëve në ditë për të paktën 8 javë i bën mirë zemrës sepse ul nivelin e kolesterolit në gjak me deri në 4 përqind.
Dardha
Ka përmbajtje të lartë fibre, vitamina B2 , C, E, përmban bakër e kalium dhe antioksidantë. Dardha konsumohet me cipën e jashtme. Një fjalë e urtë popullore shqiptare thotë – ‘Mollët qëroji, dardhët numëroji’. Konsumi i dardhës ul sasinë e sheqerit në gjak si dhe ndihmon ne mirëmbajtjen e peshës trupore.
Shëndeti
Studimi: Hani këto ushqime të thjeshta dhe do të jetoni më gjatë!
Published
2 hours agoon
September 4, 2025By
UBT News
Konsumimi i perimeve me gjethe të gjelbra dhe ushqimeve si banania mund të ulë rrezikun nga sëmundjet e zemrës, rrahjet e çrregullta dhe vdekshmëria deri në 25 për qind, ka treguar një studim i ri, raporton The Independent.
Ushqimet e pasura me kalium, si salmoni, brokoli dhe spinaqi, ndihmojnë trupin të eliminojë më shumë kripë nga sistemi dhe kështu ulin ndjeshëm mundësinë për sëmundje të zemrës.
Nivelet më të larta të kaliumit në gjak lidhen me rrezik më të ulët të ngjarjeve kardiake, shtrimeve në spital ose vdekjes nga çdo shkak.
Trupi i njeriut është zhvilluar me dietë të pasur me kalium dhe të varfër me natrium, kur paraardhësit ushqeheshim me fruta e perime.
Tani shohim se sa më shumë ushqime të përpunuara hamë, aq më shumë natrium marrim e pak kalium, duke e përmbysur raportin nga 10:1 në 1:2, ndryshim dramatik”, ka thënë për The Guardian, profesori Henning Bundgaard nga Spitali i Kopenhagës, autor i studimit.
Ai ka theksuar se kaliumi është jetik për funksionimin e zemrës e mungesa e tij rrit rrezikun e aritmive, dështimit të zemrës dhe vdekjes.
Shëndeti
Çokollata e zezë, aleate e mirë për shëndetin apo jo?
Published
20 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Çokollata e zezë nuk është thjesht ëmbëlsirë, por aleate e shijshme për shëndetin tuaj. Më poshtë kemi listuar përfitimet shëndetësore që vijnë nga konsumimi i saj.
E pasur me lëndë ushqyese dhe fibra
Çokollata e zezë cilësore, me të paktën 70% kakao, përmban hekur, magnez, bakër dhe mangan, si dhe kalcium, kalium dhe zink. Një burim i mirë fibrash që ndihmojnë shëndetin e zorrëve. Përmban edhe sheqer dhe yndyra të ngopura, prandaj konsumohet me moderim.
E pasur me antioksidantë
Çokollata e zezë është e pasur me polifenole, substanca natyrale të kakaos që mbrojnë qelizat. Disa pluhura kakaoje kanë më shumë antioksidantë se “super frutat” si shega dhe boronica.
Lufton kolesterolin
Polifenolet rrisin nivelin e kolesterolit “të mirë” dhe ulin atë “të keq”. Megjithatë, konsumimi i tepërt ka efekt të kundërt për shkak të sheqerit dhe yndyrave të ngopura.
Përmirëson humorin
Çokollata stimulon prodhimin e serotoninës, hormonit të lumturisë, duke ndihmuar në përmirësimin e humorit tuaj.
Shëndeti
Shëndeti i dobët dentar lidhet me migrenën dhe dhimbjet e trupit tek gratë
Published
20 hours agoon
September 3, 2025By
UBT News
Nëse nuk i lani dhe pastroni rregullisht dhëmbët me fill dentar, mund të përfundoni me më shumë se sa një dhimbje dhëmbi.
Një studim i ri tregon se shëndeti i dobët oral lidhet ngushtë me migrenën, dhimbjet e trupit dhe stomakut te gratë, shkruan Health Day.
Pjesëmarrëset me shëndetin më të dobët të dhëmbëve kishin 60% më shumë gjasa të përjetonin dhimbje të moderuara deri të forta në trup dhe gati 50% më shumë gjasa të raportonin migrenë, sipas rezultateve.
Duke përdorur teknologji të avancuar gjenomike, studiuesit identifikuan gjithashtu katër mikrobe të veçanta orale të lidhura me disa lloje dhimbjesh. Ata thonë se këto gjetje sugjerojnë një marrëdhënie të mundshme midis mikrobiomës orale dhe sistemit nervor.
Autori kryesor i studimit tha se: “Gjetjet tona janë veçanërisht të rëndësishme për fibromialgjinë, e cila, megjithëse është një gjendje e zakonshme reumatologjike, shpesh nuk njihet mjaftueshëm.”
Megjithëse nevojiten më shumë studime, studiuesit thonë se kujdesi i mirë për shëndetin oral mund të ndihmojë në përmirësimin e mirëqenies së përgjithshme.

Pesë ushqime të shëndetshme të vjeshtës

Vera iku shpejt! Si ta përballoni depresionin e vjeshtës?

Filmi dhe aktorja më e mirë? Ky projekt po merr parashikime të menjëhershme për Oscar

Kopshtaria – terapia natyrale që qetëson mendjen dhe forcon trupin

Thyhet rekordi i shpenzimeve për transferime të lojtarëve

Osmani ngushëllon popullin portugez, pas aksidentit tragjik në Lisbonë

Shërbimet e Google-it jashtë funksionit në një pjesë të Evropës, përfshirë Kosovën

Kurti: Kosova është rast unik i shtetndërtimit

Studimi: Hani këto ushqime të thjeshta dhe do të jetoni më gjatë!
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Aktualitet1 week ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet1 month ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës