Lajmet

​Çfarë dihet deri tash për katastrofën vdekjeprurëse të Halloween në Seul?

Seuli është vendi i një prej fatkeqësive më të rënda të vendit.

Published

on

Shumica e fundjavave, rrugicat e ngushta të Itaewon, lagje e natës me ndriçim neoni në kryeqytetin e Koresë së Jugut, Seul, janë të zëna me festues dhe turistë. Tani është vendi i një prej fatkeqësive më të rënda të vendit.

Të shtunën mbrëma, dhjetëra mijëra njerëz vërshuan në zonën në qendër të Seulit për të festuar Halloween – por paniku shpërtheu ndërsa turmat u rritën, me disa dëshmitarë që thanë se u bë e vështirë për të marrë frymë dhe e pamundur për të lëvizur.

Deri të dielën, numri i të vdekurve u ngrit në 154, me dhjetëra të tjerë të plagosur. Autoritetet kanë nisur tani një hetim urgjent për të zbuluar se si ajo që supozohej të ishte një natë festimi shkoi kaq keq, ndërsa familjet në të gjithë vendin vajtojnë dhe kërkojnë për të dashurit e humbur.

Pse ishin turmat kaq të mëdha?

Itaewon ka qenë prej kohësh një vend popullor për të festuar Halloween, veçanërisht pasi festa u bë më e popullarizuar në Azi vitet e fundit. Disa madje fluturojnë në Seul nga vende të tjera të rajonit për festimet.

Por për dy vitet e fundit, festimet u zbutën nga kufizimet pandemike në madhësinë e turmës dhe mandatet e maskave.

Nata e së shtunës shënoi Halloween-in e parë që kur vendi hoqi këto kufizime – duke i dhënë një rëndësi të veçantë shumë pjesëmarrësve të etur në Seul, si dhe vizitorëve ndërkombëtarë, përfshirë banorë të huaj dhe turistë.

Hotelet dhe ngjarjet me bileta në lagje ishin rezervuar paraprakisht dhe pritej të kishte turma të mëdha.

Çfarë ndodhi?

Dëshmitarët i thanë CNN se kishte shumë pak – në mos ndonjë – kontroll të turmës përpara se masa e njerëzve të bëhej vdekjeprurëse.

Videot dhe fotot e postuara në mediat sociale tregojnë njerëz të grumbulluar së bashku, duke qëndruar krah për krah në rrugën e ngushtë.

Turmat nuk janë të pazakonta për atë zonë, apo për banorët e Seulit, të cilët janë mësuar me metrotë dhe rrugët e mbushura plot në një qytet me pothuajse 10 milionë banorë.

Një dëshmitar okular tha se iu desh pak kohë që njerëzit të kuptonin se diçka nuk ishte në rregull, me britmat e panikut të njerëzve që konkurronin me muzikën që dëgjohej nga klubet dhe baret përreth.

Kush ishin viktimat?

Viktimat ishin të rinj, kryesisht në adoleshencë dhe në fillim të të 20-tave, thanë autoritetet. I njohur për jetën e tij të natës dhe restorantet në modë, Itaewon është i popullarizuar në mesin e studentëve ndërkombëtarë.

Në mesin e 154 të vdekurve ishin të paktën 26 shtetas të huaj, sipas autoriteteve, me viktima nga vende duke përfshirë Shtetet e Bashkuara, Kina, Irani, Tajlanda, Sri Lanka, Japonia, Australia, Norvegjia, Franca, Rusia, Austria, Vietnami, Kazakistani dhe Uzbekistani.

Të gjitha viktimat përveç njërit janë identifikuar, tha kryeministri i Koresë së Jugut Han Duck-soo në një konferencë për media. Numri përfshin 56 burra dhe 97 gra, njoftoi Ministria e Brendshme dhe Sigurisë e Koresë së Jugut.

Ministria e Arsimit e Koresë së Jugut tha të hënën se gjashtë nxënës shkolle ishin në mesin e të vdekurve, duke përfshirë një në shkollën e mesme. Kanë vdekur edhe tre mësues.

Që nga ora 5 pasdite. Sipas kohës lokale të dielën (04:00 ET), numri i të plagosurve ishte rritur në 133, nga të cilët 37 u plagosën rëndë, tha ministria.

Qeveria e qytetit të Seulit tha se më shumë se 4 mijë raporte për persona të zhdukur ishin marrë. Ky numër mund të përfshijë raporte të shumta për të njëjtin person, ose raporte të paraqitura të shtunën në mbrëmje për njerëzit që janë gjetur që atëherë.

Policia tha se nuk ka asnjë kërkim aktiv për të zhdukurit e raportuar pasi ata besojnë se askush nuk është zhdukur nga vendi i ngjarjes; përkundrazi, ata thanë se raportet e personave të zhdukur janë përdorur për të ndihmuar në identifikimin e atyre që vdiqën.

Pyetjet që bëhen

Ndërsa një komb i habitur dhe i pikëlluar përballet me tragjedinë, po lindin gjithashtu pyetje se si mund të kishte ndodhur një fatkeqësi e tillë në një zonë popullore ku dihet se njerëzit mblidhen.

Është e vështirë të përcaktohet saktësisht se çfarë mund të ketë shkaktuar shtypjen – por autoritetet “do të kishin parashikuar shifra të larta … përpara të shtunës mbrëma”, tha Juliette Kayyem, një eksperte e menaxhimit të fatkeqësive dhe analiste e sigurisë kombëtare për CNN.

“Ekziston një përgjegjësi nga ana e autoriteteve për të monitoruar volumin e turmës në kohë reale, në mënyrë që ata të mund të kuptojnë nevojën për të nxjerrë njerëzit jashtë”, shtoi ajo.

Suah Cho, 23 vjeç, u kap nga turma, por arriti të arratisej në një ndërtesë përgjatë rrugicës. Kur u pyet nëse kishte parë ndonjë zyrtar që përpiqej të kufizonte numrin e njerëzve që hynin në rrugicë, ajo u përgjigj: “Para incidentit, aspak”.

Lajmet

Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë

Published

on

Që nga viti 1967, 2 prilli kremtohet si Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë, një ditë që frymëzon dashurinë për leximin dhe tërheq vëmendjen për librat për fëmijë. Kjo datë u përzgjodh për të nderuar shkrimtarin e njohur danez, Hans Christian Andersen, i cili me përrallat e tij ka edukuar dhe argëtuar breza të tërë fëmijësh.

Çdo vit, kjo ditë ka një temë të veçantë dhe një poster simbolik, si dhe një shkrimtar që shkruan një mesazh drejtuar fëmijëve të botës. Për vitin 2025, Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë sponsorizohet nga Holanda dhe posteri është krijuar nga dy autorë të librave për fëmijë holandezë.

Tema e këtij viti është “Liria e imagjinatës”, dhe motoja është marrë nga fjalia e fundit e poezisë “Gjuha e figurave”: “Imagjino mbi poezinë time dhe mos ngurro: këto fjalë të përkasin ty edhe pse vijnë nga unë”.

Librat cilësorë për fëmijë nxisin dhe zhvillojnë imagjinatën e lexuesve të vegjël, duke i ndihmuar ata të eksplorojnë krijimtarinë e tyre dhe të shohin botën nga një perspektivë të re. Ata gjithashtu i ftojnë fëmijët të interpretojnë fjalët, duke i mësuar ata të shkruajnë dhe krijojnë vetë historinë.

Autorja e këtij viti është Rian Visser, një shkrimtare dhe poete holandeze e njohur për librat e saj komikë dhe emocionues që janë shumë të preferuar nga fëmijët. Ajo është emëruar zyrtarisht Laureate Holandeze e Librave për Fëmijë për periudhën 2024-2026.

Kjo ditë ka si qëllim të nxisë leximin dhe të promovojë librat që ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë imagjinatën dhe kreativitetin e tyre, duke i bërë ata të përfshihen në një botë të pasur me mundësi dhe ide të reja./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

26 vjet nga vrasja e 86 civilëve në Kralan të Gjakovës

Published

on

Sot, më 2 prill 2025, shënohen 26 vjet nga masakra e Kralanit në Gjakovë, ku forcat ushtarake dhe policore serbe vranë 86 civilë shqiptarë. Gjatë Luftës së Kosovës, një grup prej 1500 shqiptarësh kishte braktisur shtëpitë e tyre për t’u shpëtuar krimeve të forcave serbe, dhe ata u ndanë në dy grupe. Një pjesë e tyre, përfshirë gra, fëmijë dhe pleq, u dërguan në Shqipëri, ndërsa djemtë dhe burrat u mbajtën nën mbikëqyrje dhe rrethim të forcave serbe në një livadh pa ushqim dhe ujë.

Më 4 prill 1999, një numër i madh i këtyre burrave u lirua, por 86 prej tyre, përfshirë 11 të mitur, u mbajtën dhe më pas u ekzekutuan. Trupat e tyre u gjetën më vonë në një varrezë masive në Bajina Bashta të Serbisë, pranë liqenit të Peruçës. Deri më sot, asnjë nga përgjegjësit për këtë krim të tmerrshëm nuk është dërguar para drejtësisë. Fondi për të Drejtën Humanitare (FDH) kishte ngritur kallëzim penal në vitin 2013 dhe kishte identifikuar disa eprorë të ushtrisë serbe si të dyshuar për krime lufte.

Përpjekjet për drejtësi vazhdojnë edhe sot. Në vitin 2014, Shoqata “Familja dhe Shpresa” dërgoi një letër në Tribunalin e Hagës, ku kërkoi hetimin e kësaj masakre dhe dërgimin e përgjegjësve para drejtësisë. Pavarësisht përpjekjeve, askush nga autorët e krimit nuk ka marrë dënim deri më tani./UBTNews/

Continue Reading

Bota

​Izraeli eliminon tarifat për të gjitha produktet amerikane

Published

on

Izraeli ka njoftuar heqjen e tarifave për të gjitha produktet që importohen nga Shtetet e Bashkuara, një hap që vjen një ditë përpara vendosjes së tarifave reciproke nga presidenti Donald Trump. Kryeministri Benjamin Netanyahu dhe ministri i Ekonomisë Nir Barkat kanë theksuar se ky veprim është një hap tjetër për hapjen e tregut izraelit ndaj konkurrencës, diversifikimin e ekonomisë dhe uljen e kostos së jetesës. Ata gjithashtu theksuan se ky vendim do të forcojë më tej lidhjet ekonomike dhe aleancën me Shtetet e Bashkuara.

Shtetet e Bashkuara janë partneri më i madh tregtar dhe aleati më i afërt i Izraelit, me tregti dypalëshe që arriti vlerën e 34 miliardë dollarëve në vitin 2024. Deri tani, 98% e mallrave nga SHBA ishin pa doganë për Izraelin, dhe marrëveshja e tregtisë së lirë mes dy shteteve është nënshkruar që 40 vjet më parë. Ministria e Financave e Izraelit vlerëson se tarifat për importet nga SHBA sillnin një të ardhur prej 11.3 milionë dollarësh në vit, kryesisht në sektorin e bujqësisë.

Heqja e tarifave është një lëvizje strategjike për të ruajtur stabilitetin e ekonomisë izraelite dhe për të forcuar lidhjet me SHBA-në, sidomos në një periudhë të pasigurisë tregtare dhe politike./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Izraeli zgjeron operacionin në Gaza, synon ‘zona të mëdha’ të territorit

Published

on

Izraeli ka njoftuar zgjerimin e operacioneve të tij në Gaza, me qëllim pushtimin e “zonave të mëdha” të territorit. Ministri i Mbrojtjes, Israel Katz, tha se ofensiva ka për qëllim “shkatërrimin dhe pastrimin” e zonave nga terroristët dhe infrastruktura e tyre, duke e përfshirë këto territore në “zonat e sigurisë izraelite”. Ai shtoi se operacioni do të kërkojë një evakuim masiv të palestinezëve dhe i bëri thirrje atyre që të distancohen nga Hamasi dhe të ndihmojnë në lirimin e pengjeve izraelitë, duke përshkruar këtë si mënyrën e vetme për të përfunduar luftën.

Luftimet dhe tensionet janë intensifikuar, me ushtrinë izraelite që ka nisur operacione tokësore në Rafah, në jug të Gazës. Ky operacion ka pasuar një paralajmërim të Katz për përdorimin e “forcës së plotë” në pjesë të tjera të territorit. Izraeli ka rinisur ofensivën pas akuzave se Hamasi refuzoi një marrëveshje armëpushimi të propozuar nga SHBA dhe nuk lironte pengjet izraelitë. Nga ana tjetër, Hamasi ka akuzuar Izraelin për shkelje të marrëveshjeve të mëparshme.

Situata humanitare në Gaza po përkeqësohet, pasi Izraeli ka bllokuar hyrjen e ndihmave nga 2 marsi, duke shkaktuar një krizë të rëndë. OKB-ja ka reduktuar operacionet e saj në Gaza pas sulmeve ndaj punonjësve të saj dhe ekipeve mjekësore. Konflikti, i cili shpërtheu më 7 tetor 2023, ka rezultuar në humbjen e më shumë se 50,000 jetëve palestineze dhe ka thelluar vuajtjet për civilët në territorin e rrethuar./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara