Lajmet

​Banka Botërore: Ballkani Perëndimor ka nevojë për politika e reforma që nxisin rritjen ekonomike

Në një komunikatë për media thuhet se këto kriza po kthehen në pengesa për rajonin.

Publikuar

Performanca ekonomike e gjashtë ekonomive të Ballkanit Perëndimor mbetet e prekur nga vazhdimi i luftës në Ukrainë dhe rritja e lartë e çmimeve të energjisë që ka rezultuar prej saj, si dhe nga ngadalësimi i rritjes globale, pohon edicioni i fundit i Raportit të Rregullt Ekonomik për Ballkanin Perëndimor.

Në një komunikatë për media thuhet se këto kriza po kthehen në pengesa për rajonin, përkundër rritjes më të lartë seç pritej më herët këtë vit.

Falë nxitjes prej konsumit dhe investimeve private, gjysma e parë e vitit 2022 u shoqërua me rritje solide ekonomike që i tejkaloj pritjet.

Në mesin e vitit 2022, nivelet e punësimit kapën pikat më të larta historike në disa prej vendeve të rajonit, ndërsa shkalla mesatare e punësimit në rajon tanimë është 46 për qind, duke u rritur për 3 pikë përqindjeje krahasuar me mesin e vitit 2021.

Të gjithë sektorët kontribuuan në rimëkëmbjen e tregut të punës, por ishin shërbimet (përfshirë turizmin) që luajtën rol madhor. Sidoqoftë, vrulli i rritjes veçse ka filluar të ngadalësohet përballë sfidave në rritje.

Çmimet e larta të energjisë dhe ushqimeve e kanë shtyrë inflacionin në nivele që nuk janë parë prej shumë vitesh, duke e dobësuar fuqinë blerëse dhe besimin e bizneseve. Aktiviteti në tregun e punës po fillon të ulet teksa shihet ngadalësim i ritmit të punësimit përballë inflacionit të lartë dhe rritjes së pasigurisë.

Edhe pse gjatë vitit 2022 vazhduan trendet rënëse të shkallëve të varfërisë, inflacioni shumë i lartë paraqet rreziqe për uljen e varfërisë në të ardhmen. Po të mos ishte mbështetja prej qeverive, ashpërsia e tronditjes së shkaktuar prej çmimeve të energjisë dhe ushqimeve mund të rezultonte me rritje për 13 për qind në numrin e qytetarëve të varfër në Ballkanin Perëndimor.

“Qeveritë e Ballkanit Perëndimor po i marrin masat e nevojshme si kundërpërgjigje ndaj rritjes së inflacionit dhe krizës energjetike, por çmimi që po paguhet është i lartë: shpenzimet publike janë rritur ndjeshëm”, tha Xiaoqing Yu, drejtoreshë e Bankës Botërore për Ballkanin Perëndimor.

“Është me rëndësi kritike që këto masa t’i zbusin ndikimet e krizave tek amvisëritë dhe bizneset më të cenuara, dhe Banka Botërore është e gatshme t’i mbështesë vendet në këto përpjekje.”

Presionet e shpenzimeve fiskale pas goditjeve të shkaktuara nga rritja e çmimeve të energjisë dhe ushqimit e kanë amortizuar rritjen e të ardhurave publike që solli inflacioni i lartë, si dhe e kanë ndalur konsolidimin fiskal.

Borxhi publik dhe ai i garantuar publikisht pritet të ulet gjatë vitit 2022, por sërish do të mbetet mbi nivelin kulmor të arritur para COVID-it, ndërkohë që kushtet e financimit po shtrëngohen teksa politika monetare globale po përpiqet ta zbusë goditjen prej inflacionit.

“Teksa gjysma e parë të vitit 2022 rezultoi me rritje relativisht solide, tanimë është e qartë se rajonin e pret një stuhi tjetër,” tha Sanja Madzarevic-Sujster,

ekonomiste e lartë e Bankës Botërore dhe njëri prej autorëve kryesorë të raportit.

“Goditjet e kombinuara kanë ndikim të rëndë në perspektivën e rajonit. Kushtet më të shtrënguara globale për financim, ngadalësimi i kërkesës së brendshme dhe të jashtme, si dhe dobësimi i besimit të bizneseve dhe konsumatorëve, me siguri që do të ndikojnë në sektorin financiar të rajonit”.

Veç shtrëngimit të kushteve të financimit, raporti vë në pah se ende ekziston risku që COVID-19 të shpërthejë sërish gjatë dimrit, ndërsa zinxhirët globalë të furnizimit vazhdojnë të jenë në gjendje stresi.

“Në plan afatshkurtër, për të minimizuar rreziqet fiskale, qeveritë duhet t’i kenë prioritet politikat që mbështesim më të cenuarit, duke u siguruar që masat janë të përkohshme dhe prekin ata që kanë më së shumti nevojë,” shtoi Christos Kostopoulos, krye-ekonomist i Bankës Botërore dhe njëri prej autorëve kryesorë të raportit.

Me hapësirë të kufizuar fiskale, prioritet i politikë-bërësve, po ashtu duhet të jenë reformat e domosdoshme që me kosto të kufizuar nxisin rritjen afatmesme.

Sipas raportit, reforma të tilla do të duhej të përfshinin masa për rritjen e nivelit të konkurrencës, heqjen e barrierave për hyrjen e bizneseve të reja në treg, rritjen e mbajtjes së fitimeve dhe ri-investimit mes investitorëve të huaj, zbutjen e barrierave për pjesëmarrjen e grave në fuqinë punëtore, përmirësimin e cilësisë së arsimit, si dhe ngritjen e standardeve të qeverisjes, përfshirë këtu edhe digjitalizimin.

Raporti shton edhe se vazhdimi i krizës është një tjetër argument i fortë për rëndësinë e përshpejtimit të tranzicionit të gjelbër në rajon, në mënyrë që nga hidrokarburet e paqëndrueshme të kalohet drejt prodhimit më të pastër të energjisë elektrike, si dhe modeleve më të gjelbra të prodhimit dhe konsumit.

Lajmet

A do të ketë sukeses iniciativa e ndërrimit të patentë shoferëve ilegalë në RKS?

Publikuar

nga

Në bazë të një vendimi të Ministrisë së Punëve të Brendshme, duke nisur nga 9 maji serbët mund t’i ndërrojnë patentë shoferët ilegalë në RKS.

Vendimi mundëson që ndërrimi në RKS i patent shoferit të lëshuar nga organet ilegale serbe të bëhet pa përsëritje të provimit, por vetëm me aplikim.

Por pavarësisht këtyre lehtësirave, zëvendëskryesuesi i Kuvendit Komunal të Mitrovicës së Veriut, Skender Sadiku, për UBTnews thotë se mund të ketë bojkot të serbëve ndaj këtij vendimi.

“Jo nuk besoj realisht është përfitues edhe shumica e komunitetit serb, mund të ketë bojkot mendoj mirëpo ai çmim paguhet me mos lëvizje, na ndoshta dhe nuk do të keqkuptohemi, por mund të kemi rebelim dhe dokumentacion mund dhe të mos marrim dhe letërnjoftim apo pasaportë mirëpo jo, ajo na kufizon d.m.th lëvizjen edhe tash nuk do të ketë argument mendoj që nuk po ju ofrohet mundësia të pajisen me dokumenta valide të Kosovës”, deklaroi ai.

Edhe njohësi i çështjeve politike, Jeton Halimi nuk beson se mund të ketë aplikime të mëdha.

“Unë nuk e shoh ndonjë aplikim të madh të komunitetit serb për të marrë patentë shoferin se veçse thuaj është e njejtë me të Serbisë dhe bile bile në aspektet më shumë ata e kanë dhe kartonin e gjelbër e kanë të pranuar Republika e Serbisë dhe nuk i nevojitet kjo Kosovës, por është mirë që zotëri Kurti që e ka bërë këtë vendim dhe shpresoj që të shfrytëzoj për të mirë komuniteti serb”, deklaroi Halimi.

Ndërkohë këtë inicicativë Halimi e quan më shumë lloj të një fushate nga qeverisja e Kurtit.

“Po unë mendoj se një vendim i zotërit Kurti tash është koha edhe fushata, unë mendoj se ma shumë e ka bërë për një lloj fushate se këto duhet pak ma herët me bë, por sido që të jetë, ky vendim i zotërit Kurti, unë ende se kam parë ende, dhe unë mendoj se është një shpresë e mirë për serbët që jetojnë në Kosovë për komunitetin serb që jeton në Kosovë”, shtoi ai.

Vendimi i Ministrisë së Brendshme do të jetë valide deri më 9 gusht. Kujtojmë që vendimi i  kaluar për ndërrimin e targave ilegale të automjeteve në ato RKS kishte shkaktuar tensione në komunat veriore të Kosovës./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Bota

Kërcënimi i Biden për të ndaluar dërgesat e armëve, ndez zemërim dhe grindje mes zyrtarëve izraelitë

Publikuar

nga

Zyrtarët izraelitë kanë goditur Shtetet e Bashkuara dhe kanë hyrë në një përplasje të brendshme për deklaratat e presidentit amerikan Joe Biden se ai do të ndalonte disa dërgesa të armëve amerikane në Izrael nëse një operacion tokësor në shkallë të plotë niset në qytetin e Rafahut.

Pasi Biden bëri komentet e tij, në një intervistë me Erin Burnett të CNN, Gilad Erdan, ambasadori i Izraelit në Kombet e Bashkuara, tha se ai besonte se vendimi “mund të inkurajojë armiqtë e shtetit të Izraelit dhe kombit izraelit”, ndërsa kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu reagoi ndaj njoftimit duke postuar një video të shkurtër të një fjalimi të mbajtur disa ditë më parë, në të cilin ai tha: “Nëse Izraeli detyrohet të qëndrojë i vetëm, Izraeli do të qëndrojë i vetëm”.

Kabinetet izraelite të luftës dhe të sigurisë do të mblidhen të enjten në mbrëmje pas kërcënimit të Bidenit, i thanë CNN dy zyrtarë izraelitë.

Njoftimi i presidentit se ai ishte i përgatitur të kushtëzonte armatimin amerikan me veprimet e Izraelit përbën një pikë kthese në konfliktin shtatë-mujor midis Izraelit dhe Hamasit. Dhe pranimi i tij se bombat amerikane ishin përdorur për të vrarë civilë në Gaza ishte një njohje e qartë e rolit të Shteteve të Bashkuara në luftë.

Presidenti ka qenë nën presion të jashtëzakonshëm, përfshirë nga anëtarët e partisë së tij, për të kufizuar dërgesat e armëve në mes të një krize humanitare në Gaza.

Komenti nga Biden për CNN është një pengesë e madhe për luftën e Izraelit. SHBA-ja është deri tani aleati më i rëndësishëm dhe më i fuqishëm i Izraelit dhe pa mbështetjen e tij, fuqia e zjarrit dhe ambiciet e Izraelit në Gaza do të dobësoheshin.

Biden thotë se do të ndalojë dërgimin e bombave dhe predhave të artilerisë në Izrael nëse ai fillon pushtimin e madh të Rafahut. Administrata Biden prej muajsh ka ushtruar presion mbi Izraelin që të bëjë më shumë për të mbrojtur civilët në Gaza dhe për të siguruar që më shumë ndihma humanitare mund të dërgohet atje.

SHBA i ka bërë gjithashtu vazhdimisht thirrje Netanyahut dhe qeverisë së tij që të rishqyrtojnë planet e saj për një pushtim të plotë të Rafah, qyteti më jugor i Gazës, ku më shumë se 1 milion njerëz janë strehuar pasi janë larguar nga luftimet diku tjetër në rrip.

Izraeli, deri më tani, ka kryer një operacion të kufizuar rreth qytetit, duke marrë nën kontroll anën palestineze të kalimit Rafah – një pikë kyçe hyrëse për ndihma në Gaza – dhe duke kryer sulme ushtarake në skajet e qytetit.

Imazhet e reja satelitore të marra nga CNN nga Planet Labs tregojnë se sulmi i Izraelit në Rafah është zgjeruar nga sulmet ajrore në operacionet tokësore ditët e fundit.

Forcat e Mbrojtjes së Izraelit (IDF) të hënën u kanë thënë disa njerëzve në Rafah lindor që të “evakuohen menjëherë” përpara një operacioni ushtarak në qytet. Atyre iu tha të shkonin në Al-Mawasi, një qytet bregdetar pranë qytetit të Khan Younis që grupet e ndihmës e kanë përshkruar si të mbipopulluar dhe jo të përshtatshëm për banim. Agjencia e OKB-së për refugjatët palestinezë (UNRWA) vlerësoi se rreth 79,000 njerëz janë larguar nga qyteti që nga e hëna.

Pavarësisht presionit ndërkombëtar në rritje, administrata Biden ka qëndruar e palëkundur me Izraelin, duke ofruar armë dhe mbështetje të tjera. Kërcënimi të mërkurën erdhi vetëm një ditë pasi Biden përdori fjalimin e tij në Muzeun Përkujtimor të Holokaustit në SHBA për t’i kujtuar njerëzve tmerret e sulmeve të 7 tetorit në Izrael, kur luftëtarët e udhëhequr nga Hamasi vranë rreth 1200 njerëz në Izrael dhe rrëmbyen më shumë se 250. Shumë nga pengjet e marra në Gaza atë ditë mbahen ende në rrip.

“Shumë njerëz që mohojnë, nënvlerësojnë, racionalizojnë dhe injorojnë tmerret e Holokaustit dhe 7 tetorit – duke përfshirë përdorimin e tmerrshëm të dhunës seksuale nga Hamas për të torturuar dhe terrorizuar hebrenjtë. Është absolutisht e neveritshme – dhe duhet të ndalet”, tha ai të martën, duke ngritur zërin.

Presidenti dha një notë shumë të ndryshme të mërkurën. “E kam bërë të qartë se nëse ata shkojnë në Rafah – ata nuk kanë shkuar ende në Rafah – nëse shkojnë në Rafah, unë nuk do të furnizoj armët që janë përdorur historikisht për t’u marrë me Rafah, për t’u marrë me qytetet – që merren me atë problem”, tha Biden, duke shtuar se SHBA do të vazhdojë të furnizojë Izraelin me armë mbrojtëse.

Komentet e Bidenit kanë shkaktuar zemërim të konsiderueshëm në mesin e disa politikanëve izraelitë.

Duke folur në një ngjarje për nderimin e ushtarëve të rënë izraelitë dhe viktimave të sulmeve terroriste, ministri izraelit i mbrojtjes Yoav Gallant tha: “U drejtohem armiqve të Izraelit, si dhe miqve tanë më të mirë dhe them – Shteti i Izraelit nuk mund të nënshtrohet, jo IDF. , jo strukturat e mbrojtjes dhe jo Shtetin e Izraelit. Ne do të qëndrojmë të fortë, do t’i arrijmë qëllimet tona – do të godasim Hamasin, do të godasim Hezbollahun dhe do të arrijmë sigurinë”.

Miki Zohar, një ministër nga partia Likud e Netanyahut, tha se ishte “e mahnitshme të zbulosh se bota ka harruar atë që ndodhi në Izrael më 7 tetor”.

Trupat e artilerisë izraelite të vendosura në kufirin Rafah nisin sulmin në Rripin jugor të Gazës në Izrael më 8 maj 2024. /UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Kulturë, Lifestyle

Tiranës së ndërtesave të rrënuara: Shembja e 7-katëshit të ATSH-së dhe ankthi për ndikimin e mundshëm

Publikuar

nga

Tirana, qyteti i mrekullive arkitektonike, po përballet me një moment tronditës. Në kryeqytet, një ikonë e kohëve të kaluara po shembet nga harta e qytetit. Ish-godina e Agjencisë Telegrafike Shqiptare (ATSH), e njohur si 7-katëshi, po përgatitet për një rrënim të trishtë.

Ndërtuar në vitin 1976 nga arkitekti Maks Velo, ky monument do të humbasë gjurmët e tij në qytetin e Tiranës. E vlerësuar për vlerat historike dhe arkitektonike, ajo mori statusin “Monument kulture i kategorisë së dytë” në vitin 2007, veçanërisht për fasadën e saj të përbërë prej xhamit.

Një histori me të vërtetë të shkëlqyer, e shkruar nga dora e një arkitekti të shquar,  godina e ish-ATSH-së, e cila për vite ka qenë një simbol i qytetit, tani po humbet ndjeshëm nga harta e Tiranës.

Por përtej raporteve teknike dhe vendimeve institucionale, zëra të ndryshëm janë ngritur në debat për fatin e kësaj ndërtese historike. Disa ekspertë dhe inxhinierë vlerësojnë se godina është e sigurt dhe nuk ka pësuar dëme nga tërmeti i 26 nëntorit. Sidoqoftë, vendimi për shembjen e saj është marrë dhe së shpejti kjo ikonë do të zhduket nga qyteti.

Të gjitha këto ndodhin ndërsa qyteti po përjeton një fazë të madhe rindërtimi pas tërmetit të 2019-s. Ish-ATSH, e cila dikur zinte një vend të veçantë në qiellin e kryeqytetit, do të zëvendësohet nga një kompleks modern për zyrat e administratës publike.

Por, shembja e ish-godinës së ATSH-së nuk ka lënë pa shqetësuar komunitetin e arkitektëve dhe përdoruesve të godinave të ngjitur. Shqetësimet për sigurinë e strukturës dhe për ndikimin e mundshëm në godinat e tjera janë të lartë. Ky proces ka shtuar edhe më tepër tensionin midis institucioneve dhe opinionit publik.

Shembja e ish-godinës së ATSH-së u paralajmërua në mars të këtij viti nga kryebashkiaku Erion Veliaj, gjatë një inspektimi në Bulevardin “Zogu I”, ku ishte i pranishëm edhe kryeministri Edi Rama. Ky veprim sjell me vete diskutime të forta dhe kontroversa për fatin e trashëgimisë arkitektonike të qytetit të Tiranës dhe planet për ndërtim të reja në kryeqytetin shqiptar.

Ndërsa kjo histori po krijon mjaft debate dhe spekulime, vëzhguesit presin me padurim të shikojnë si do të zhvillohet kapitulli i ardhshëm për këtë ndërtesë të rëndësishme të kulturës dhe arkitekturës së Tiranës. /UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Një kapitull i ri në marrëdhëniet ndërkombëtare: Kosova inauguron Konsullatën në Poloni

Publikuar

nga

Sot, Kosova shënon një moment të rëndësishëm në marrëdhëniet ndërkombëtare, me hapjen zyrtare të Konsullatës së Përgjithshme në Varshavë, Poloni. Ceremonia u bë e mundur falë përpjekjeve të palodhshme të ekipit diplomatik dhe mbështetjes së autoriteteve polake dhe kosovare.

Ministria e Jashtme e Kosovës, në bashkëpunim me Ministrinë e Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, ishin të pranishëm në ceremoninë e rëndësishme. Zëvendëskryeministrja dhe Ministrja e Punëve të Jashtme, Donika Gërvalla, u shpreh se Polonia është një partner i rëndësishëm për Kosovën, duke theksuar potencialin e madh të bashkëpunimit ekonomik dhe kulturor.

Në këtë ngjarje historike, janë vlerësuar dhe përmendur kontributi i madh i disa figurave të rëndësishme polake, si ish-kryeministri Mazowietzky dhe Papa Gjon Palit II, për përkrahjen e tyre ndaj Kosovës gjatë periudhës së vështirë të okupimit serb.

Në hapjen e Konsullatës së Përgjithshme, Ambasadori Drilon S. Gashi uroi mirëseardhjen e të pranishmëve dhe përshkroi Poloninë si një mik të vërtetë në momente të sfidueshme. Nënsekretarja e Shtetit të Ministrisë së Jashtme të Polonisë, Ministra Moscicki-Dendys, gjithashtu shprehu mbështetjen dhe përkushtimin e Polonisë për të forcuar marrëdhëniet bilaterale me Kosovën në shumë fusha të interesit të përbashkët.

Ceremonia e hapjes së Konsullatës së Përgjithshme në Poloni shënoi një hap të rëndësishëm drejt afrimit të dy vendeve dhe thellimit të marrëdhënieve të tyre në të ardhmen. Profesionistë, udhëheqës, dhe anëtarë të komunitetit shqiptaro-polak dhe të Kosovës në Poloni, morën gjithashtu pjesë në këtë ngjarje historike. /UBTNews/

 

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara