

Shëndeti
Apnea e gjumit: Shkaku, simptomat dhe si ta trajtojmë këtë çrregullim të gjumit?
Një nga shenjat është gërhitja, por edhe lodhja pas gjumit.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiApnea e gjumit është një çrregullim kur gjatë gjumit ka një ndërprerje të papritur të frymëmarrjes për disa sekonda, e cila më pas rifillon.
Një nga shenjat është gërhitja, por edhe lodhja pas gjumit. Ekzistojnë tre lloje kryesore të apneas dhe simptomat e këtij problemi trajtohen.
Ekzistojnë tri lloje të apnesë: apnea obstruktive, apnea qendrore dhe apnea komplekse.
1. Apnea obstruktive
Ndodh kur muskujt në fund të fytit janë të relaksuar, dhe si rezultat rrugët e frymëmarrjes ngushtohen ose mbyllen gjatë thithjes.
Si rezultat, ju nuk merrni mjaftueshëm ajër, gjë që mund të ulë nivelin e oksigjenit në gjakun tuaj.
Mund të ndodhë gërhitje, mbytje ose frymëmarrje e parregullt, si dhe një ritëm jonormal i zemrës.
Pesha e tepërt, qafa e hollë, rrugët e ngushta të frymëmarrjes, gjenetika, konsumimi i alkoolit apo pirja e duhanit mund të ndikojnë në shfaqjen e këtij lloj çrregullimi të gjumit.
Është më e zakonshme te të moshuarit, por ndonjëherë mund ta kenë foshnjat dhe fëmijët.
2. Apnea qendrore
Është më e rrallë dhe ndodh kur truri nuk arrin të transmetojë sinjale te muskujt përgjegjës për frymëmarrjen që ata kanë nevojë për të marrë frymë, dhe si rezultat ju nuk merrni frymë për disa sekonda.
Është më e zakonshme te meshkujt dhe meshkujt e moshuar, si dhe te ata që kanë probleme me zemrën ose që kanë pësuar goditje në tru. Njerëzit me këtë apnea shpesh ankohen për pagjumësi ose zgjim të shpeshtë gjatë natës.
3. Apnea komplekse
Kjo apnea ndodh shumë rrallë kur një person ka të dyja çrregullimet e mësipërme të gjumit.
Si ta njohim apnenë?
Simptomat më të zakonshme të apnesë së gjumit janë:
– gërhitja me zë të lartë
– mungesa e ajrit gjatë gjumit
– dhimbje koke në mëngjes
– lodhje të nesërmen
– pagjumësi
– djersitje gjatë gjumit
– zgjimi gjatë natës
– zgjimi me gojë të thatë
Një person shpesh nuk është i vetëdijshëm për këto simptoma, por një person tjetër që fle ose jeton me to do të tërheqë vëmendjen e tyre ndaj tyre. Gjithashtu, jo të gjitha këto simptoma duhet të shfaqen te të gjithë njerëzit.
Ka klinika të veçanta që shqyrtojnë cilësinë e gjumit. Gjithçka që duhet të bëni është të flini dhe elektroda të holla të ngjiten në kokën tuaj, ndërsa sensorë vendosen në fytyrën tuaj dhe zonën e gjoksit. Pajisja më pas regjistron të gjitha të dhënat e nevojshme për cilësinë e gjumit.
A ka pasoja apnea e gjumit?
Ky çrregullim është një gjendje e rëndë që, nëse nuk trajtohet dhe zgjat me vite, mund të shkaktojë probleme të mëdha. Mund të ndikojë në disponimin gjatë ditës dhe gjithashtu mund të shfaqet një ndjenjë e vazhdueshme acarimi, probleme me përqendrimin dhe fokusin, si dhe depresioni.
Përveç kësaj, problemet me presionin e lartë të gjakut mund të ndodhin për shkak të një rënie të papritur të niveleve të oksigjenit në gjak, dhe rreziku për të pasur një atak në zemër ose dështim të zemrës rritet. Rreziku i diabetit të tipit 2 dhe problemeve të mëlçisë gjithashtu rritet.
Si trajtohet apnea e gjumit?
Mund të trajtohet duke ndryshuar zakonet, duke shmangur konsumimin e alkoolit para gjumit ose duke humbur peshën e tepërt, si dhe ekziston një pajisje me presion të vazhdueshëm pozitiv që ndihmon për të marrë frymë më lehtë.
Ndonjëherë do të jetë e nevojshme të shkoni te një otolaringolog dhe, nëse është e nevojshme, të operoni bajame të mëdha ose të zgjidhni problemet me hundën, si p.sh. devijimi i septumit.
Nëse ekziston dyshimi për apnea, është e nevojshme të shkoni te mjeku për të diagnostikuar dhe filluar trajtimin. Përndryshe, mund të çojë në një sërë problemesh të tjera.
Shëndeti
Ja pse zgjoheni të uritur edhe pse keni ngrënë darkë vonë
Published
1 hour agoon
July 2, 2025By
UBT News
Njerëzit që hanë vonë natën kanë më shumë gjasa ta përballojnë mëngjesin pa shumë oreks, dhe ata që nuk e kanë ngrënë darkën ka të ngjarë ta përballojnë mëngjesin menjëherë. Megjithatë, ndonjëherë uria na zgjon pa asnjë arsye të dukshme.
Oreksi është një gjë komplekse. Nivelet e hormoneve, zakonet e gjumit, plakja dhe faktorë tjerë ndikojnë nëse zgjohemi gati për të ngrënë.
Metabolizëm i shpejtë
Ndjenja e ngopjes varet nga shkalla metabolike e trupit tuaj. Nëse jeni atlet ose dikush me shumë masë muskulore, ka të ngjarë të digjni më shumë kalori ndërsa flini. Kjo ndodh sepse muskujt janë më aktivë metabolikisht sesa dhjami.
“Njerëzit me metabolizëm më të shpejtë ndihen më të uritur në mëngjes sesa njerëzit me metabolizëm të ngadaltë. Një metabolizëm i shpejtë do të thotë që trupi e tret ushqimin, kështu që duhet më shumë kohë për t’u ndjerë i ngopur ose ndiheni të uritur më shpesh”, tha dietologia Kimberley Wiemann.
Gjendja shëndetësore
Sa herë që një gjendje mjekësore prish nivelet e sheqerit në gjak, ekziston mundësia që kjo të ndikojë në oreks. Sidomos nëse keni diabet ose probleme të tjera me sheqerin në gjak, mund të zbuloni se keni më shumë uri në mëngjes.
“Njerëzit me diabet mund të përjetojnë një gjendje të quajtur ‘fenomeni i agimit’. Kjo shkaktohet nga sheqeri i lartë në gjak në mëngjes, gjë që mund të çojë në rritje të urisë”, shpjegon Wiemann.
Në raste të tjera, ilaçet që merrni për një gjendje mjekësore mund të rrisin urinë tuaj. Steroidet, disa ilaçe kundër depresionit, antihistaminikët dhe disa ilaçe për migrenën janë lidhur me ndryshime në oreks.
Mungesa e gjumit
Shpesh neglizhohet, megjithatë është faktor i rëndësishëm në ndjenjën e urisë. Studime të shumta tregojnë se një gjumë i mirë gjatë natës dhe një oreks i mjaftueshëm shkojnë dorë për dore. Një studim i 2013 raportoi se mungesa e gjumit e zvogëlon ndjeshëm aftësinë e trurit për të rregulluar oreksin. Një studim tjetër 2019 zbuloi se kur gjumi i grave të shëndetshme u zvogëlua me 33 përqind, ato përjetuan rritje të urisë dhe dëshirës për ushqim.
Mosha
Për disa njerëz, mungesa e urisë në mëngjes mund të jetë çështje plakjeje. Ndërsa njerëzit plaken, mund të humbasin disi aftësinë për të ndjerë nëse janë të uritur apo të etur. Për më tepër, sa më shumë që plakemi, aq më ngadalësohet metabolizmi ynë dhe na duhen më pak kalori në përgjithësi. Mundohuni të hani më shumë vakte, më të vogla dhe më të shpeshta, duke filluar me një mëngjes të lehtë.

Sulmi në zemër ndodh kur furnizimi me gjak në zemër ndalet papritmas si pasojë e ndonjë bllokade. Sipas studimeve, çaji i zi mund të ndihmojë në zvogëlimin e këtij sulmi.
Sipas të dhënave të publikuara më 2012 në “Food & Function”, çaji i zi zvogëlon rreziqet e sëmundjeve koronare të zemrës dhe të sulmit të trurit për 10 deri në 20 për qind. Më 2000, një prej studimeve më të mëdha mbi ndikimin e konsumimit të çajit në shëndetin e zemrës ishte publikuar në “Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology”.
Studimi kishte analizuar më shumë se 37,000 holandezë dhe kishte zbuluar se ata që pinë çaj janë më pak të prirë të vdesin nga sëmundjet e zemrës.
Në veçanti, çaji i zi ka përfitime shëndetësore për zemrën. Më 2012, një studim i publikuar në “Preventive Medicine” zbuloi se konsumimi i tri gotave me çaj të zi në ditë për 12 javë shpie në reduktim të dukshëm të nivelit të antioksidantëve në sheqer të gjakut, që mbrojnë nga stresi oksidativ dhe inflamacioni.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, faktorët e rrezikut që mund të shpijnë në sulm të zemrës janë: konsumimi i alkoolit, pirja e duhanit, shtypja e lartë e gjakut, mbipesha, kolesteroli i lartë, glukoza e lartë në gjak, mungesa e aktivitetit fizik, etj.
Shëndeti
Si ndikojnë patatet në tensionin e lartë të gjakut dhe shëndetin e zemrës?
Published
21 hours agoon
July 1, 2025By
UBT News
Patatet mund të mos kenë reputacionin më të mirë kur bëhet fjalë për shëndetin, zakonisht i shoqërojmë me patate të skuqura, yndyrë dhe ushqim të shpejtë. Shkenca thotë: patatet e thjeshta, të ziera ose të pjekura në furrë ndihmojnë në luftën kundër hipertensionit.
Tensioni i lartë i gjakut prek pothuajse gjysmën e të rriturve në SHBA, situata nuk është më e mirë në Evropë.
Një nga fajtorët kryesorë? Kripa. Ose më saktë – shumë kripë.
Limiti i rekomanduar ditor është rreth 2,300 mg natrium por amerikani mesatar konsumon mbi 3,400 mg në ditë. As ne nuk jemi më mirë. Ka kuptim që ekspertët vazhdojnë të na thonë: “ulni konsumin e kripës”.
Por hulumtimet e reja tregojnë se nuk ka të bëjë vetëm me reduktimin – mund të ketë të bëjë edhe me ekuilibrin.
Patatet si një aleat kundër mbajtjes së natriumit?
Në një studim të botuar në revistën Nutrients, shkencëtarët testuan efektin e patateve në mbajtjen e natriumit dhe presionin e gjakut. Ata krahasuan marrjen e kaliumit nga suplementet me atë nga ushqimet e plota – konkretisht, patatet e zakonshme.
Rezultati?
Në grup prej 30 të rriturish me presion të lartë të gjakut, ngrënia e patateve të pjekura a të ziera ul mbajtjen e natriumit përmirëson presionin sistolik të gjakut. Patatet e pjekura nuk patën efekt pozitiv, por as negativ. Me fjalë të tjera, mund të mos jenë të shëndetshme, por nuk janë fajtore për gjithçka.
Patatet nuk janë armiku, nëse nuk i skuqni
Edhe pse shpesh injorohen padrejtësisht për shkak të imazhit të tyre “të pashëndetshëm”, patatet e zakonshme përmbajnë: kaliumi – i rëndësishëm për shëndetin e zemrës, fibra – i dobishëm për tretjen dhe ndjesinë e ngopjes vitamina C dhe B5 antioksidantë si flavonoidet dhe karotenoidet.
Shkurt: patatet nuk janë problemi, por mënyra si përgatiten është. Të skuqura në vaj të bollshëm?
Zgjedhje e keqe. Të ziera apo të pjekura, pa yndyrë? Një mundësi e shkëlqyer.
Nëse po e monitoroni tensionin e gjakut dhe shëndetin e përgjithshëm, mund të jetë koha të ndryshoni qëndrimin ndaj kësaj perimeje të thjeshtë.
Patatet, kur përgatiten në mënyrë të shëndetshme, mund të jenë shumë të dobishme.
Shëndeti
Sëmundjet që shfaqen në organizëm kur pini shumë ujë
Published
22 hours agoon
July 1, 2025By
UBT News
Duket se shumë njerëz kanë filluar të mbajnë shishe ujë me vete kudo që shkojnë dhe kjo është mënyrë e mirë për të qëndruar të hidratuar.
Uji ndihmon të transportojmë lëndët ushqyese të trupit, të krijojmë pështymë, të ruajmë temperaturën e trupit dhe shumë më shumë se kaq.
Sidoqoftë, pirja e tepërt (më shumë se një litër në orë) mund të krijojë probleme shëndetësore, shkruan “Bright Side”.
Ja efektet negative që mund të ketë ai:
Enjtje e këmbëve dhe duarve
Kur pini një sasi të madhe uji, ai së bashku me ushqimin e kripur shkakton edemën. Kjo ndodh kur nivelet e natriumit në trupin tonë janë shumë të larta dhe uji i pijshëm mund të shkaktojë ënjtje. E njëjta gjë mund të ndodhë edhe me duart.
Në fazat e mëvonshme, edema shkakton një mosfunksionim në sistemin nervor qendror.
Ju krijohen ngërçe në muskuj
Që muskujt dhe rrahjet e zemrës të funksionojnë normalisht na duhen elektrolite. Uji i tepërt ul numrin e elektroliteve në trupin tonë. Kur këto nivele janë të ulëta, mund të përjetojmë ngërçe të muskujve.
Dhimbje koke dhe përgjumje
Një nga shenjat më të zakonshme që mund të përjetoni nëse pini më shumë ujë seç keni nevojë, është dhimbje koke. Mund të ndiheni të hutuar dhe të çorientuar. Disa simptoma më serioze mund të jenë shikimi i dyfishtë, vështirësi në frymëmarrje, rritje e presionit të gjakut dhe përgjumje.

Pas vlerësimit nga Pentagoni, disa armë amerikane s’do t’i dërgohen Ukrainës

Trump i bën thirrje Hamasit të pranojë propozimin për armëpushim 60-ditor

Presidentja Osmani: 2 Korriku i vitit 1990, dita kur u hodhën themelet e Republikës

Tridhjetë e pesë vjet nga Deklarata Kushtetuese e 2 Korrikut

Google humb betejën ligjore, Pixel 7 nuk do të shitet më në Japoni

Si i shpëtoi Tom Cruise syzet “Ray-Ban”, ato ishin në prag të ndërprerjes së prodhimit në vitet ’80?

Ja pse zgjoheni të uritur edhe pse keni ngrënë darkë vonë

Parashikimi i motit për sot

Abraham nga aeroplani, do të jem në sulm me dyshen shqiptare
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet3 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT3 weeks ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT4 weeks ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës