Lajmet

​A shkakton migrena humbje të kujtesës?

Migrena mund të shkaktojë amnezi globale kalimtare, një humbje të papritur dhe të shkurtër të kujtesës.

Published

on

Efektet e migrenës në tru dhe kujtesë janë komplekse, dhe studiuesit janë ende duke studiuar lidhjet midis llojeve të ndryshme të migrenës dhe humbjes së kujtesës.

Migrena mund të shkaktojë amnezi globale kalimtare, një humbje të papritur dhe të shkurtër të kujtesës.

Sipas hulumtimeve, shumë njerëz me migrenë, veçanërisht fëmijët dhe të rinjtë, përjetojnë mjegull të trurit dhe humbje të përkohshme të kujtesës para, gjatë ose pas një sulmi migrenë, madje edhe midis sulmeve.

Sipas Organizatës Kombëtare të ShBA-së për Çrregullime të Rralla (NORD), një formë e rrallë e migrenës, migrena hemiplegjike, mund të shkaktojë probleme afatgjata të trurit, duke përfshirë humbjen afatgjatë të kujtesës.

Sipas Fondacionit Amerikan të Migrenës (AMF), simptomat e një migrene hemiplegike i ngjajnë një goditjeje dhe njerëzit që e kanë atë ndjejnë dobësi në njërën anë të trupit (hemiplegji) së bashku me dhimbje koke dhe simptoma të tjera të migrenës.

Studimet kanë treguar se njerëzit nën moshën 50 vjeç që kanë migrenë performojnë më keq në aspektin e vëmendjes dhe kujtesës sesa njerëzit pa migrenë, edhe kur testohen pa sulme migrene”, vëren neurologia Olivia Begasse de Dhaem për Everyday Health.

Megjithëse shumica e njerëzve me migrenë nuk përjetojnë humbje të kujtesës, sipas një studimi të botuar në Journal of Headache and Pain, rreth 40% e tyre do të përjetojnë dëmtime njohëse, duke përfshirë një ulje të vëmendjes, shpejtësisë së përpunimit dhe kujtesës.

Sipas një studimi në revistën mjekësore braziliane Arquivos de Neuro-Psiquiatria, personat me migrenë kronike kishin deri në katër herë më shumë gjasa të kishin probleme me kujtesën, krahasuar me ata me migrenë episodike.

Sipas Klinikës Cleveland, një migrenë kronike përkufizohet si një dhimbje koke që shfaqet të paktën 15 ditë në muaj.

Begasse de Dhaem vëren se problemet e humbjes së kujtesës të lidhura me migrenën kronike ose episodike janë jetëshkurtër dhe zakonisht vijnë nga problemet e vëmendjes të shkaktuara nga vetë migrena.

Nëse dikush nuk është në gjendje t’i kushtojë vëmendje ose të përqendrohet dhe më pas nuk kujton informacionin që ka mësuar, nuk është se ka harruar ose përjetuar humbje të kujtesës, por se ka vështirësi të kushtojë vëmendje“, shton Begasse de Dhaem.

Megjithëse studiuesit ende po mësojnë se çfarë e shkakton mjegullën e trurit te njerëzit me migrenë, mendohet se migrena ndikon në mënyrën se si truri e percepton dhe përpunon informacionin në disa mënyra.

Efektet e migrenës në tru janë zakonisht të përkohshme, kështu që ajo nuk shkakton dëmtime të përhershme. Megjithatë, një person mund të ketë vështirësi të mendojë ose të përqendrohet në detyrat pas një migrene.

Begasse de Dhaem thotë se pasi të ketë kaluar depresioni kortikal, mjegulla e trurit zakonisht do të zhduket brenda pak ditësh nga faza e aurës.

Njerëzit me migrenë mund të kenë ndryshime në lëndën e bardhë të trurit, zonë që truri përdor për të komunikuar me pjesën tjetër të sistemit nervor qendror.

Sipas Begasse de Dhaem, këto ndryshime, të cilat shfaqen si pika të vogla në një skanim MRI, nuk ndikojnë në funksionin njohës.

Një tjetër shkak i mundshëm i mjegullës së trurit dhe problemeve të kujtesës që lidhen me migrenën mund të jenë medikamentet me recetë që njerëzit marrin për të parandaluar sulmet.

Disa nga këto barna mund të ndikojnë në funksionimin e trurit, duke shkaktuar përgjumje afatshkurtër ose konfuzion.

Këto mund të jenë ilaçe për trajtimin e të përzierave, pagjumësisë, depresionit, ankthit, epilepsisë dhe sulmeve të migrenës, dhimbjeve neuropatike dhe fibromialgjisë.

Nëse përjetoni mjegull të trurit ose konfuzion gjatë marrjes së ndonjë prej këtyre medikamenteve, bisedoni me mjekun tuaj, por mos e ndërprisni trajtimin vetë.

Lajmet

Konsumatorët në të gjithë Ballkanin bojkotojnë supermarketet në shenjë proteste kundër rritjes së çmimeve

Published

on

Konsumatorët në Ballkan po bojkotojnë supermarketet për të protestuar kundër rritjes së çmimeve ushqimore dhe përkeqësimit të krizës së kostos së jetesës. Bojkoti ka filluar në Kroaci, ku grupi i të drejtave të konsumatorëve “Halo, inspektore” ka udhëhequr një protestë të premten e kaluar. Ky bojkot, që përfshin zinxhirët e supermarketeve Eurospin, Lidl dhe DM, është shtrirë më pas edhe në vende të tjera të Ballkanit Perëndimor, si Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi dhe Serbia.

Në Kroaci, grupi ka shpërndarë fotografi të supermarketeve bosh dhe ka bërë thirrje për një bojkot njëjavor të blerjeve, duke kërkuar që kroatët të shmangin shpenzimet, përfshirë ato që nuk kanë lidhje me ushqimin. Lëvizja ka pasur një ndikim të dukshëm, pasi transaksionet në zinxhirët e supermarketeve ranë me 44% të premten e kaluar, me një rënie totale prej 53% në shitje.

Kryeministri i Malit të Zi, Milojko Spajiq, ka mbështetur lëvizjen, duke thënë se si qytetar, ai e mbështet protestën. Për këtë lëvizje, qeveria kroate ka reaguar duke shtuar 40 produkte të tjera në listën e artikujve me çmime të kufizuara, duke përfshirë djathra, kafe dhe produkte të tjera të domosdoshme. Inflacioni në Kroaci ka arritur 4.5% në dhjetor, që është niveli më i lartë në eurozonë.

Në përgjigje të bojkotit, disa supermarkete kanë vendosur të ulën çmimet. Kaufland ka njoftuar se do të ulë çmimet për mbi 1,000 produkte nga 5 shkurti, ndërsa Konzum ka deklaruar se do të injektojë 1 milion euro për uljen dhe ngrirjen e çmimeve për 250 produkte vendase që nuk janë të kufizuara nga qeveria.

Kjo lëvizje ka ndezur një diskutim të gjerë në Ballkanin Perëndimor mbi mënyrat më të mira për të mbrojtur konsumatorët dhe për të luftuar kundër rritjes së çmimeve, duke nxitur kërkesa për veprime të mëtejshme nga qeveritë dhe institucionet për të adresuar krizën e kostos së jetesës./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Bethoven, Da Vinçi dhe Kyri’ në kartëmonedhat e reja euro

Published

on

Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka zbuluar një përzgjedhje paraprake të dizajneve për kartëmonedhat e reja të euros që pritet të lëshohen në të ardhmen, duke përfshirë figura të njohura të historisë dhe kulturës evropiane, si Ludvig van Beethoven, Mari Kyri dhe Leonardo da Vinci.

Sipas presidentes së BQE-së, Christine Lagarde, këto kartëmonedha do të reflektojnë identitetin e përbashkët evropian dhe diversitetin që e bën Evropën të fortë. “Kultura evropiane feston hapësirat e përbashkëta kulturore që kanë formësuar identitetin evropian gjatë shekujve dhe ‘personalitetet ikonike evropiane'”, tha Lagarde gjatë një njoftimi nga selia e BQE-së në Frankfurt.

Dizajni i kartëmonedhave përfshin figura të njohura si laureatja e çmimit Nobel, Mari Kyri, kompozitori gjerman Ludvig van Beethoven dhe artisti italian Leonardo da Vinci, duke nderuar kështu trashëgiminë kulturore të kontinentit. Në anën e pasme të kartëmonedhave, mund të shfaqen elemente që lidhen me kulturën dhe arsimin, si një bibliotekë ose universitet.

Një tjetër grup dizajnesh do të përqendrohet te “Lumenjtë dhe zogjtë”, duke simbolizuar qëndrueshmërinë dhe diversitetin e ekosistemeve natyrore të Evropës. Ky dizajn mund të përfshijë imazhe të institucioneve evropiane, si Parlamenti Evropian ose Komisioni Evropian, si një mënyrë për të theksuar angazhimin e Evropës për ruajtjen e mjedisit dhe pasurimin e trashëgimisë kulturore.

“Ne jemi të emocionuar të prezantojmë këto motive që pasqyrojnë angazhimin tonë ndaj Evropës dhe festojnë trashëgiminë e saj kulturore dhe natyrore”, tha Lagarde, duke theksuar rëndësinë e këtyre kartëmonedhave si një simbol të unitetit dhe identitetit evropian./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Inflacioni francez mbetet i qëndrueshëm, BQE ul normat e interesit

Published

on

Inflacioni në Francë është rritur me një ritëm të qëndrueshëm në fillim të vitit, duke qëndruar në 1.8% në janar, i njëjti nivel si në dhjetor. Kjo shifër mbetet nën objektivin 2% të Bankës Qendrore Evropiane (BQE), duke ofruar mundësinë që BQE të ulë normat e interesit në muajt në vijim për të stimuluar më tej rritjen ekonomike.

Këto të dhëna janë publikuar vetëm një ditë pas vendimit të BQE-së për të ulur normën bazë të interesit me 25 pikë bazë, një masë që synon lehtësimin e kushteve të financimit dhe nxitjen e aktivitetit ekonomik në eurozonë.

Presidentja e BQE-së, Christine Lagarde, komentoi këtë ulje të normës, duke theksuar se inflacioni po ngadalësohet në përputhje me pritshmëritë, por paralajmëroi se ekonomia evropiane ende përballet me disa sfida, përfshirë besimin e dobët të konsumatorëve dhe pasigurinë që shkaktojnë tarifat e mundshme nga administrata amerikane. Ajo shtoi se, megjithë ngadalësimin e inflacionit, rritja ekonomike mbetet e ngadaltë.

Indeksi i çmimeve të konsumit (CPI) i Francës u rrit me 1.4% në janar krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, pas një rritjeje prej 1.3% në dhjetor. Në baza mujore, CPI ra me 0.1%, kryesisht për shkak të uljes së çmimeve të veshjeve dimërore, këpucëve dhe transportit. Nga ana tjetër, çmimet e energjisë, ushqimeve, duhanit dhe produkteve të sigurimit kanë pasur rritje.

Edhe pse të dhënat e inflacionit janë relativisht të qëndrueshme, qeveria franceze po përballet me një krizë buxhetore. Për të adresuar deficitin e lartë, kryeministri François Bayrou ka propozuar një projekt-ligj të ri për financat publike. Megjithatë, ai përballet me sfida politike, pasi Asambleja Kombëtare do të zhvillojë një votë mosbesimi ndaj tij javën e ardhshme.

Tregjet dhe analistët do të kenë sytë te Gjermania, e cila pritet të publikojë të dhënat e saj të inflacionit më vonë këtë javë, që mund të ofrojnë një pamje më të gjerë të situatës ekonomike në eurozonë./UBTNews/

 

Continue Reading

Lajmet

Pas SHBA-së edhe Zvicra ndërpret ndihmën ekonomike për Shqipërinë

Published

on

By

Qeveria zvicerane ka vendosur të përfundojë programet e saj të ndihmës zhvillimore për Shqipërinë, Bangladeshin dhe Zambian deri në fund të vitit 2028, pas shkurtimit të fondeve nga Parlamenti zviceran.

Ky vendim është pjesë e një uljeje të përgjithshme të buxhetit të bashkëpunimit ndërkombëtar, e cila prek edhe vendet e tjera përfituese të ndihmës zvicerane.

Sipas një deklarate zyrtare, Parlamenti zviceran ka shkurtuar 110 milionë franga zvicerane (121 milionë dollarë) nga buxheti i bashkëpunimit ndërkombëtar për vitin 2025 dhe 321 milionë franga për periudhën 2026-2028. Si pasojë, Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC) do të ndërpresë programet dypalëshe të zhvillimit në këto vende.

Megjithatë, pavarësisht këtyre masave, ndihma humanitare dhe mbështetja për Ukrainën nuk do të preken, duke reflektuar prioritetet strategjike të politikës së jashtme zvicerane.

Vendimi i Zvicrës vjen vetëm një ditë pas njoftimit të Ambasadës Amerikane në Tiranë, e cila informoi institucionet shqiptare për pezullimin e fondeve të mbështetjes nga SHBA.

Ky veprim është rezultat i urdhrit ekzekutiv të Presidentit Donald Trump, i cili urdhëroi rishikimin e të gjitha programeve të ndihmës së huaj dhe pezullimin e tyre deri në përshtatjen me prioritetet e reja të politikës së jashtme të administratës së tij.

Sekretari i Shtetit Marco Rubio konfirmoi zbatimin e këtij urdhri ekzekutiv, duke theksuar se “asnjë ndihmë ndërkombëtare e SHBA-së nuk do të shpërndahet nëse nuk është plotësisht në përputhje me politikën e jashtme të Presidentit të Shteteve të Bashkuara”.

Continue Reading

Të kërkuara