

Shëndeti
A e dini se këto ushqime përmbajnë sasinë më të madhe të kripërave të fshehura?
Kripa është thelbësore për jetën.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiSot, kur gjithçka është e zgjuar, njerëzit nuk duhet të dorëzohen as në kuzhinë. Duke përdorur një zëvendësues të zgjuar për kripën klasike, shija e ushqimit nuk do të ndryshojë. Përkundrazi, me përdorimin imagjinues të erëzave, do të bëhet edhe më e shijshme, dhe trupi juaj më i shëndetshëm dhe më i lumtur.
Çdo gjë që hidhet në ujë të vluar do të gatuhet, edhe nëse është e kripur, do të jetë e ngrënshme. Këshillat më të shkurtra dhe më të thjeshta të kuzhinës ndonjëherë janë vërtet më të mirat. Kripa është përbërësi më i zakonshëm në kuzhinë, sepse e dimë – pjatat e pakripura janë të pangrënshme si shakatë e padurueshme pa kripë.
Kripa është thelbësore për jetën, ajo është e pranishme në çdo qelizë të trupit tonë dhe na ndihmon të largojmë toksinën nga trupi. Është thelbësore për transportin e lëndëve ushqyese dhe oksigjenit dhe i lejon nervat të transmetojnë mesazhe. Por duke qenë se çdo gjë ju vjen në ndihmë në sasi të vogla, ndaj nuk duhet ta teproni me kripën. Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) rekomandon më pak se pesë gramë kripë në ditë, që korrespondon me sasinë që përshtatet në një lugë çaji.
Fatkeqësisht, pak njerëz i ndjekin këto rekomandime. Marrja e tepërt e kripës shkakton rreth 1.6 milionë vdekje në mbarë botën çdo vit, paralajmëroi një studim australian i vitit 2014, katër nga pesë prej këtyre vdekjeve ndodhin në vendet me të ardhura të ulëta dhe mesatare, dhe gati gjysma e vdekjeve janë nën 70-vjeç. Një studim tjetër zbuloi se 15 për qind e të gjitha vdekjeve nga sulmet në zemër dhe goditjet në tru dhe sëmundje të tjera të lidhura me zemrën ishin për shkak të marrjes së tepërt të kripës. Ka më shumë, nga hipertensioni te gurët në veshka, osteoporoza apo astma bronkiale.
A do të thotë kjo që tani e tutje t’i mbani kripërat larg? Është sigurisht mënyra më e thjeshtë, por për fat të mirë jo e vetmja. Ne ende mund të kriposim pjatat tona të preferuara për t’i bërë ushqimet tona më të shijshme, por me një kusht – të reduktojmë marrjen e natriumit. Kripa është në të vërtetë klorur natriumi (NaCl) dhe përbëhet nga afërsisht 40 për qind natriumi dhe 60 për qind klorur. Natriumi është një mineral thelbësor në kripë dhe vepron si një elektrolit i rëndësishëm në trup. Por marrja e tepërt e kripës/natriumit mund të ndikojë gjithashtu në shëndetin tuaj.
Së fundi, New England Journal of Medicine ka publikuar një studim të gjerë që ndoqi marrëdhënien shkak-pasojë midis shëndetit dhe marrjes së kripës në më shumë se 10.000 të rritur të shëndetshëm. Gjetjet konfirmuan atë që tashmë dihet mirë, sa më i ulët të jetë marrja e kripës, aq më i ulët është rreziku i sëmundjes. Por ky studim sugjeroi gjithashtu se rritja e marrjes së kaliumit lidhej drejtpërdrejt me reduktimin e goditjeve në tru dhe sëmundjeve të zemrës.
Kaliumi në trup ka efektin e kundërt të kripës – mund të ndihmojë në relaksimin e enëve të gjakut dhe uljen e presionit të gjakut. Për më tepër, kripërat e kaliumit në fakt ofrojnë një përfitim të dyfishtë, pasi marrja e ulët e natriumit ul presionin e gjakut dhe marrja shtesë e kaliumit ka të njëjtin efekt, gjë që përfundimisht çon në një shëndet më të mirë të zemrës.
Një zëvendësues i zgjuar i kripës nënkupton zëvendësimin e natriumit me kalium, i cili është i dobishëm për enët e gjakut
Nuk është e vështirë të mendosh për shëndetin, por shumë heqin dorë në fillim të udhëtimit nga frika se do t’u duhet të heqin dorë nga gjithçka që duan më shumë.
E gjithë mençuria përmbahet në faktin se kripërat zëvendësuese zëvendësojnë një pjesë të natriumit me kalium,e cila ka veti të ngjashme. Këta zëvendësues përmbajnë rreth një të katërtën më pak natrium, por kanë një shije të ngjashme me kripën e zakonshme dhe mund të përdoren në të njëjtën mënyrë siç përdorim zakonisht kripën e tryezës ose të detit. Kaliumi dhe ushqimet që përmbajnë kalium, si patatet e ëmbla, patatet, fasulet, panxhari apo drithi, janë aleatë të mëdhenj në uljen e presionit të gjakut dhe ruajtjen e shëndetit të zemrës. Kripa zëvendësuese ka të njëjtin efekt në shëndet.
Raporti matematikisht ideal i natriumit dhe kaliumit në dietë është afërsisht 1 me 1.2. Ju nuk keni nevojë për një kalkulator për ta mbajtur atë. Do të jetë e mjaftueshme për të reduktuar marrjen e ushqimeve të ndryshme jo të shëndetshme në trup, kështu që ju do të jeni në gjendje të shtoni kripë në një pjatë me një majë kripë të pasuruar me kalium. Dhe duke qenë se nuk përmban gluten apo laktozë dhe ka zero kalori, është gjithashtu i përshtatshëm për vegjetarianët dhe veganët dhe të gjithë ata që duan të ngushtojnë linjën e tyre dhe të ruajnë shëndetin. Dhe kjo është një situatë e pastër fituese.
Shëndeti
Dhimbja e dhëmbit do të zhduket nëse aplikoni këto metoda në shtëpi
Published
37 minutes agoon
June 20, 2025
Disa kura natyrale, si shpëlarja me ujë të kripur apo përdorimi i kompresa të ftohta, lehtëson përkohësisht dhimbjen e dhëmbit.
Nëse dhimbja vazhdon, është e rëndësishme të shkoni te dentisti për të trajtuar shkaktarin kryesor të problemit.
Çfarë është dhimbja e dhëmbit?
Dhimbja e dhëmbit është ndjesi e pakëndshme që mund të jetë nga e lehtë deri në shumë e fortë dhe ndodh rreth dhëmbëve apo nofullës.
Zakonisht tregon se ka ndonjë problem me dhëmbin ose mishrat e dhëmbëve, nëse keni dhimbje dhëmbi, është me rëndësi të kuptoni shkakun e saj që të dini si të veproni më mirë për të lehtësuar simptomat si dhimbja, ënjtja apo irritimi.
Kur ndihmojnë kurat natyrale?
Nëse dhimbja është e lehtë e kalon brenda një dite ose dy, përdorni disa metoda natyrale si: shpëlarja me ujë të kripur dhe përdorimi i kompresës së ftohtë.
Këto ndihmojnë në uljen e inflamacionit dhe pastrimin e gojës. Nëse dhimbja vazhdon, konsultohuni me dentistin.
Kujdes! Nëse jeni shtatzënë, jeni duke ushqyer me gji apo keni ndonjë sëmundje, konsultohuni me dentistin para se të përdorni ndonjë përbërës natyral.
Metodat natyrale më të zakonshme për lehtësimin e dhimbjes së dhëmbit:
Shpëlarja me ujë të kripur
Uji i kripur është dezinfektues natyral.
Ndihmon në pastrimin e gojës dhe në uljen e inflamacionit.
Si ta përdorni: përzieni gjysmë lugë çaji kripë në një gotë me ujë të ngrohtë dhe shpëlani gojën për disa sekonda.
Shpëlarja me peroksid hidrogjeni
Ndihmon në uljen e dhimbjes dhe në vrasjen e baktereve.
Shumë efektiv për mishrat e përgjakur dhe reduktimin e pllakes dentare.
Si ta përdorni: përzieni peroksid 3% me ujë në sasi të barabarta dhe përdoreni për të shpëlarë gojën. Mos e gëlltisni!
Kompresë e ftohtë
E dobishme veçanërisht nëse dhimbja vjen nga ndonjë goditje apo traumë, ftohja ngushton enët e gjakut, duke ulur dhimbjen dhe ënjtjen.
Si ta përdorni: vendosni një qese akulli të mbështjellë me peshqir [për 20 minuta] në pjesën ku keni dhimbje. Përsëriteni çdo disa orë.
Qeset e çajit me nenexhik
Njihet për efektin qetësues, mund ta përdorni një qese të ngrohtë ose ta vendosni në frigorifer për disa minuta e ta aplikoni mbi dhëmbin që ju dhemb.
Hudhra
Ka veti antibakteriale dhe qetësuese.
Shtypni një thelb për të krijuar pastë e vendoseni mbi dhëmbin që ju dhemb. Mund të shtoni pak kripë. Ose mund ta përtypeni ngadalë një thelb të freskët.
Shëndeti
Ekspertët paralajmërojnë: Dietat strikte dëmtojnë shëndetin mendor
Published
18 hours agoon
June 19, 2025
Dieta zakonisht shoqërohet me shëndet më të mirë fizik, por një studim i ri sugjeron që planet e të ngrënit që përqendrohen në kufizimin e kalorive mund ta përkeqësojnë shëndetin mendor .
Hulumtimi, i botuar më 2 qershor në revistën BMJ Nutrition, Prevention and Health , zbuloi se gati 30 mijë njerëz në një dietë me kalori të kufizuara kishin më shumë gjasa të raportonin simptoma depresive sesa ata që ishin në dieta të tjera ose që nuk mbanin fare dietë.
Depresioni mund të rezultojë nga shumë faktorë, dhe ndikimi i dietës në gjendjen e shëndetit mendor është një fushë relativisht e re e kërkimit shkencor.
“Ky studim shton kuptimin si zgjedhjet ushqimore të bëra në jetën e përditshme ndikojnë në simptomat depresive”, tha bashkautori i studimit, Venkat Bhat.
Ekspertët rekomandojnë dieta të ekuilibruara dhe të qëndrueshme për të mbështetur shëndetin mendor dhe fizik.
Shëndeti
Testi i gjakut që mund të zbulojë kancerin shumë herët – para simptomave
Published
20 hours agoon
June 19, 2025
Shkencëtarët kanë zhvilluar një test gjaku “ të ndjeshëm” që zbulon shenja të tumorëve kancerogjenë vite para se të shfaqen simptomat e para, një avancim që çon në rezultate më të mira trajtimi për pacientët.
Kërkuesit nga Universiteti Johns Hopkins në SHBA zbuluan se materiali gjenetik që hedhin tumorët mund të zbulohet në qarkullimin e gjakut shumë para se pacientët të marrin diagnozën e parë.
Studimi, i publikuar në revistën Cancer Discovery, zbuloi se këto mutacione gjenetike të shkaktuara nga kanceri mund të zbulohet në gjak deri në tre vjet përpara për disa pacientë.
“Tre vjet më herët ofrojnë kohë për ndërhyrje. Tumorët ka të ngjarë të jenë shumë më pak të avancuar dhe më të mundshëm të kuruar,” tha Yuxuan Wang, bashkëautor i studimit.
Shkencëtarët analizuan mostra plazme të gjakut të mbledhura nga pjesëmarrësit e studimit të financuar nga NIH për të hetuar faktorët e rrezikut për sulmin në zemër, goditjen në tru, dështimin e zemrës dhe sëmundje të tjera kardiovaskulare, raporton The Independent.
Shkencëtarët zhvilluan teknika të saktë të sekuestrimit të gjenomit për të analizuar mostrat e gjakut nga 52 pjesëmarrës të studimit të mëparshëm. Një foto tregon tubat e mbledhjes së gjakut gjatë një dhurimi gjaku (AFP përmes Getty Images).
Njëzet e gjashtë nga pjesëmarrësit u diagnostikuan me kancer brenda gjashtë muajve pas mbledhjes së mostrave, 26 të tjerët që nuk u diagnostikuan shërbyen si grup kontrolli për krahasim. Tetë nga 52 pjesëmarrësit morën rezultate pozitive në një test laboratorik për zbulimin e hershëm të kancerit që u zhvillua në kohën kur u morën mostrat e tyre të gjakut.
Testi MCED është projektuar për të zbuluar kanceret e shumta në stadet e tyre të hershëm nga një mostër e vetme gjaku, duke analizuar molekulat e nënshkrimit të kancerit në gjak, duke përfshirë ADN-në dhe proteinat.
8 u diagnostikuan me kancer brenda katër muajve pas mbledhjes së gjakut, 6 nga 8 pjesëmarrës, u morën mostra gjaku rreth 3 deri në 3.5 vjet para diagnozës. Në katër nga këto raste, mund të identifikoheshin mutacione të lidhura me rritjen e tumorit në mostrat e tyre të mëhershme të gjakut.
Gjetjet tregojnë “premtimin e testeve MCED për të zbuluar kanceret shumë herët,” thonë shkencëtarët.
Kjo mund të çojë në teste gjaku më të standardizuara për të ekranizuar njerëzit çdo vit ose çdo dy vjet, që mund të rrisin zbulimin e hershëm dhe të parandalojnë kanceret që të bëhen tumorë të papërballueshëm ndaj trajtimit.
“Ky rezultat tregon se është e mundur të zbulohet ADN-ja e qarkullimit të tumorëve më shumë se tre vjet përpara diagnozës klinike, dhe ofron ndjeshmërinë e nevojshme për këtë qëllim,” shkruan shkencëtarët.
“Zbulimi i kancerit vite përpara diagnozës klinike mund të ndihmojë në ofrimin e menaxhimit me një rezultat më të favorshëm,” tha edhe Nickolas Papadopoulos, një tjetër autor i studimit.
Shkencëtarët shpresojnë që gjetjet të mund të verifikohen në një provë më të gjerë që përfshin më shumë pjesëmarrës.
Shëndeti
Arsyet e forta pas lodhjes dhe depresionit gjatë verës, çfarë duhet të bëni?
Published
1 day agoon
June 19, 2025
Ndjesia e lodhjes na shoqëron në një pjesë të madhe të jetës. Puna, shkolla, angazhimet familjare dhe miqësore bëhen nxitës të rregullt të lodhjes. Të qenit të lodhur nuk është shkas për shqetësim, por lodhja e vazhdueshme lë pasoja në organizëm.
Pse ndiheni të lodhur gjithë kohës?
Anemia
Lodhja e shkaktuar nga anemia vjen si rezultat i mungesës së rruazave të kuqe të gjakut. Ato t ransportojnë oksigjenin nga mushkëritë në inde e qeliza. Anemia shkaktohet nga mungesa e hekurit, vitaminave, humbja e vëllimit të gjakut, gjakderdhja, artriti, tumoret dhe problemet me veshkat. Përveç lodhjes së vazhdueshme, anemia shoqërohet me vështirësi në fjetje, mungesë përqendrimi, rrahje të shpejta zemre, dhimbje në kraharor dhe të kokës.
Dehidratimi
Nëse njeriu nuk pi ujë për një kohë të gjatë ndihet më i lodhur dhe i acaruar. Dehidratimi ka ndikim domethënës në nivelet e energjisë dhe tek humori. Truri tkurret kur mungojnë lëngjet. Përveç lodhjes, dehidratimi shfaqet me simptoma tjera si; Mjegullimi i trurit, enjtje e gishtave, dhimbje koke dhe tharje të lëkurës. Sigurohuni që të pini ujë vazhdimisht.
Tiroidja
Kur hormonet e tiroides dalin jashtë normales, një aktivitet i rëndomtë ditor mund të duket drobitës. Tiroidja prodhon hormone që kontrollojnë metabolizmin. Nëse ndiheni të lodhur vazhdimisht, bëni një analizë të tiroides sa më parë.
Diabeti
Më shumë se një milion njerëz në botë diagnostikohen çdo vit me diabet. Shumë të tjerë as nuk e dinë që e kanë. Trupi ka nevojë për glukozë që të punojë. Diabetikët nuk e pëpunojnë glukozën siç duhet, gjë që shkakton akumulim të saj në gjak.Pa energjinë e mjaftueshme për mbarëvajtjen e punëve në organizëm, trupi has vështirësi dhe lodhet shpejt. Përveç lodhjes, diabeti shfaqet edhe me etje të tepërt, uri, rënie në peshë, irritim, infeksione dhe mjegullim të shikimit.
Depresioni
Ka ndikim në mënyrën si flemë, ushqehemi e ndihemi për veten dhe të tjerët. Kjo sëmundje shteron energjitë, prish gjumin dhe stilin e ushqyerjes. Njerëzit që bien në depresion kanë probleme me kujtesën, përqendrimin, ndihen të pashpresë, pa vlerë dhe kanë mendime negative. Nëse ndiheni të lodhur, të mërzitur, në ankth, pa humor, pa oreks, pa interes për gjëra që dikur ju kanë sjellë gëzim, të irrituar, me dhimbje koke, ndjenja faji, vizitohuni tek një mjek.
Apnea e gjumit
Një çrregullim që shkakton ndërprerje të përkohshme të frymëmarrjes. Ndërprerja prish gjumin si rrjedhojë zgjimi është i lodhshëm dhe pushimi i mangët. Ky çrregullim sinjalizohet edhe nga gërrhitjet E shkakton lodhje të vazhdueshme si pasojë e ndërprerjes së gjumit. Apnea e gjumit shkakton sëmundje të zemrës, të rrisë tensionin e gjakut dhe isheminë.
Vitaminat dhe mineralet
Përpiquni të konsumoni ushqime me kalium, magnez, vitaminë B12 dhe B6. Konsumoni spinaq, avokado, fara kungulli dhe luledielli, fasule, bizele, fruta të thata, banane, drithëra, vezë.

Naim Murseli i akuzuar për vrasjen e bashkëshortes, dërgohet në Klinikën e Psikiatrisë në QKUK

UBT, adresë e duhur për të gjitha trojet shqipe

Botërori i klubeve gjithnjë më interesant

Arrestohet një zyrtare në Prizren për keqpërdorim të pozitës zyrtare

Arrestohet i dyshuari për sulm seksual në Vushtrri

Një person i zhdukur në Gllogoc

Tri raste dhune në familje brenda një dite – një i arrestuar

Policia raporton 2,027 gjoba trafiku brenda 24 orëve

Sot dhe nesër, disa rrugë mbyllen për qarkullim shkaku i garave çiklistike
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet2 months ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT2 weeks ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 weeks ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore