Shëndet

​Ushqimet që duhet shmangur pas moshës 30-vjeç

Mund ta keni vënë re se disa ushqime nuk mund t’i duroni më.

Published

on

Ushqimet e pashëndetshme nuk duhen ngrënë pavarësisht nga mosha jonë, por pas moshës 30-vjeçare trupi ynë befas bëhet gjithnjë e më pak rezistues ndaj ushqimeve nga restorantet e ushqimit të shpejtë dhe çdo ushqim tjetër shumë të përpunuar.

Mund ta keni vënë re se disa ushqime nuk mund t’i duroni më dhe nuk është e kotë të zgjidhni datëlindjen tuaj të tridhjetë si ditën kur më në fund do të vendosni t’i kushtoni më shumë vëmendje shëndetit tuaj.

1. Kos frutash

Një gotë kos me shijen e frutës suaj të preferuar përmban afërsisht 47 gramë sheqer. Kjo është një sasi shumë më e lartë e sheqerit se sa duhet të konsumojmë gjatë gjithë ditës, për më tepër ekspertët kanë vendosur kufirin maksimal në 38 gramë për burrat dhe 25 gramë për gratë.

Në vend të kosit me fruta, zgjidhni kos grek shumë më të shëndetshëm dhe përziejeni me manaferrat e freskëta. Kosi ka një efekt të dobishëm në tretje dhe nëse i shtoni fruta të freskëta, trupi juaj do të jetë mirënjohës.

2. Soja

Soja është një tjetër ushqim që konsiderohet i shëndetshëm, por në realitet nuk është zgjedhje më e mirë se mishi me të cilin dëshironi ta zëvendësoni.

Në afat të shkurtër, soja mund të stimulojë proceset inflamatore në trup dhe potencialisht të ndikojë negativisht në funksionin e tiroides. Një problem tjetër i sojës ka të bëjë me fitoestrogjenin që përmban, i cili imiton estrogjenin në trup. Prandaj, soja nuk duhet t’u jepet fëmijëve që janë ende në rritje, por më së miri do të ishte ta shmangnin të gjithë anëtarët e familjes.

Ka shumë alternativa të shijshme për mishrat me bazë bimore nëse dëshironi të reduktoni marrjen e proteinave shtazore.

3. Bukë e bardhë

Mielli i bardhë në bukë ngre nivelin e sheqerit në gjak në qiell, ndërsa nuk përmban as vitamina dhe as minerale që përmban mielli integral. Buka e bardhë gjithashtu përmban më pak fibra dhe sa më i vjetër të jeni, aq më shumë fibra ka nevojë sistemi juaj tretës.

E njëjta gjë është edhe me pastat e shijshme dhe të ngrohta – ato nuk përmbajnë lëndë ushqyese dhe fibra, por janë të ngarkuara me natrium. Edhe kur zgjidhni pasta me drithëra integrale, me siguri do të merrni 565 mg natrium në trupin tuaj, që është më shumë se një e katërta e kërkesës suaj ditore.

4. Lëng frutash

Shumica e lëngjeve komerciale përmbajnë sheqer të shtuar, shumë më tepër se sa është i pranishëm në vetë frutat. Ata gjithashtu shpesh pasterizohen, që do të thotë se lëndët ushqyese të ndjeshme ndaj nxehtësisë shkatërrohen përpara se produkti të përfundojë në rafte.

Fibrat ndihmojnë në ngadalësimin e shkallës me të cilën sheqeri hyn në gjakun tuaj, kështu që duke konsumuar lëng të pastër do të përjetoni një rritje të papritur të sheqerit në gjak.

5. Ëmbëlsira

Tortat e gatshme që blejmë në dyqane janë plot me vajra të hidrogjenizuara që i ndihmojnë ata të duken bukur dhe të freskët për javë të tëra. Nëse asgjë tjetër, ju mund t’i kontrolloni përbërësit në shtëpi dhe ndoshta do të përdorni shumë më pak sheqer dhe gjalpë.

6. Kokoshka me gjalpë

Ndërsa plakemi, natyrshëm fillojmë të mendojmë se si të mbrohemi nga rënia e aftësive njohëse.

Mbajtja e trurit tuaj aktiv duke vazhduar të mësoni gjëra të reja dhe sfida me lojëra dhe enigma është një fillim i mrekullueshëm. Por edhe dieta luan një rol.

Kokoshkat nga mikrovala janë ushqim veçanërisht i dëmshëm për trurin tuaj. Ato gjithashtu pengojnë prodhimin e acideve yndyrore omega-3 që janë thelbësore për shëndetin e trurit.

Shëndet

Mungesa e magnezit, shenjat që trupi juaj nuk duhet t’i injorojë

Published

on

Magnezi është një mineral jetik që merr pjesë në mbi 300 procese të rëndësishme në organizmin e njeriut, nga funksionimi i duhur i muskujve dhe nervave, deri te shëndeti i zemrës dhe forcimi i kockave.

Megjithëse është thelbësor për trupin, studimet tregojnë se rreth 15 deri në 20 për qind e njerëzve, madje edhe në vendet më të zhvilluara, nuk marrin sasinë e nevojshme të magnezit.

Shumë persona nuk e vërejnë mungesën deri në momentin kur simptomat bëhen më serioze dhe fillojnë të ndikojnë në jetën e përditshme.

Dhimbje dhe dridhje muskulore

Nëse ndjeni shpesh krampa a dridhje në muskuj, veçanërisht në këmbë, pulpa a qepalla, kjo mund të jetë shenjë e mungesës së magnezit. Ky mineral ndihmon në balancimin e kalciumit dhe siguron që muskujt të tkurren dhe relaksohen siç duhet. Kur mungon magnezi, muskujt mund të reagojnë me spazma të pavullnetshme dhe të dhimbshme.

Lodhje e vazhdueshme

Nëse ndiheni të lodhur vazhdimisht, edhe pse flini mjaftueshëm, shkaku mund të jetë mungesa e magnezit. Ai luan rol kyç në prodhimin e energjisë nga ushqimi që konsumojmë. Pa mjaftueshëm magnez, trupi prodhon energji më ngadalë, gjë që çon në ndjesi rraskapitjeje.

Rrahje të parregullta të zemrës

Mungesa mund të ndikojë në ritmin e zemrës, nëse ndjeni që ju rreh shpejt ose ngadalë mund të bëhet fjalë për aritmi. Meqë magnezi ndihmon në rregullimin e impulseve elektrike të zemrës, mungesa mund të shkaktojë çrregullime të rrezikshme. Nëse përjetoni këto simptoma, është e rëndësishme të konsultoheni me mjekun.

Humbje oreksi dhe ndjesi të përziera

Rënie e papritur e oreksit, shoqëruar me të përziera apo edhe të vjella, mund të jenë shenja të tjera paralajmëruese. Këto simptoma lidhen me lodhjen apo stresin, por në fakt mund të tregojnë mungesë të magnezit që ndikon në metabolizëm dhe prodhimin e energjisë.

Luhatje humori dhe ankth

Magnezi është i rëndësishëm për funksionin e trurit dhe ekuilibrin emocional, mungesa e tij sjellë nervozizëm, ankth apo depresion, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve dhe neurotransmetuesve që rregullojnë humorin. Për pasojë, personi bëhet më i ndjeshëm ndaj stresit dhe më pak i qëndrueshëm emocionalisht. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kuriozitete

Shkencëtarët austriakë paralajmërojnë: Mikroplastika në ushqim mund të dëmtojë zorrët

Published

on

Kërkime të reja nga shkencëtarët austriakë tregojnë se mikroplastika e përdorur në paketimin e ushqimeve mund të dëmtojë zorrët, duke rritur rrezikun për kancerin e zorrëve dhe depresionin.

Studiuesit analizuan mostra të materialit të jashtëm të zorrëve të vullnetarëve të shëndetshëm dhe zbuluan se grimcat e vogla mund të ndikojnë në aktivitetin e mikrobiomës së zorrëve. Disa nga këto ndryshime lidhen me sëmundje si depresioni dhe kanceri i zorrëve.

Kjo është hera e parë që një studim në njerëz tregon se mikroplastikat ndryshon mikrobiomën e njeriut. Megjithatë, ekspertët nga Mail Online theksojnë se nevojiten studime të mëtejshme për të kuptuar mënyrën se si këto grimca shkaktojnë dëme.

Mikroplastikat janë të pranishme gjerësisht në ushqim, ujë dhe ajër, shumë njerëz ekspozohen ndaj tyre çdo ditë. Studimi tregon gjithashtu se këto grimca mund të ndikojnë në mikrobiomën, e cila luan një rol kyç në shëndetin e përgjithshëm, nga tretja deri te shëndeti mendor.

Prandaj, reduktimi i ekspozimit ndaj mikroplastikave mund të jetë një masë parandaluese e mençur. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lajmet

Rreth 330 raste me kancer të gjirit në 2025, Kurtishi: Identifikimi i hershëm çelës për jetëgjatësi

Published

on

Në kuadër të muajit të ndërgjegjësimit për kancerin e gjirit, institucione shëndetësore dhe profesionistë të fushës kanë theksuar rëndësinë e identifikimit të hershëm të kësaj sëmundjeje, duke bërë thirrje për kontrolle të rregullta dhe edukim shëndetësor në popullatë.

Drejtori i Klinikës së Onkologjisë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës (QKUK), Ilir Kurtishi, ka deklaruar se gjatë këtij viti është regjistruar një numër i ngjashëm i rasteve të reja me vitin paraprak, ku në nëntë mujorin e parë të këtij viti janë regjistruar mbi 320 raste.

Kurtishi ka theksuar se këtë vit janë identifikuar dhe trajtuar tre meshkuj në Klinikën e Onkologjisë.

“Këtë vit kemi regjistruar numër të njëjtë për nëntë muajt e vitit 2025, me vitin 2024, rreth 320-330 pacientë. Kemi një plato sa i përket incidencës të rasteve të reja të sëmundjes së kancerit të gjirit, vlen të theksohet se këtë vit kemi identifikuar dhe trajtuar tre meshkuj, të cilët kanë marrë trajtim onkologjik në klinikën tonë”, ka thënë Kurtishi.

Ai ka theksuar se diagnostikimi i hershëm luan rol kyç në trajtimin e suksesshëm dhe rritjen e jetëgjatësisë tek pacientët.

Shqetësuese sipas tij është edhe prekja e kancerit të gjirit në mosha më të reja. Kurtishi, ka thënë se tre vitet e fundit, po prekën gratë nga mosha 40-50 vjeçare.

“Çelësi i trajtimit të suksesshëm i kësaj sëmundje është pikërisht identifikimi i hershëm i sëmundjes sidomos në fazën zero apo një, ku jetëgjatësia e pacientëve është shumë e madhe.. Këto dy tre vitet e fundit kemi femra të atakuara me kancerin e gjirit, me një numër më të lartë sesa viteve paraprake, nga mosha 40-50 vjeçare që është fenomen i ngjashëm me vendet e rajonit, sidomos me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.. Duhet të bëhet dhe të ngulitet në kokë të kemi një edukim shëndetësorë të mirëfilltë, që duhet të bëjmë kontroll të gjirit pa pas ndonjë shenjë apo ndryshim, por një kontroll kur gjiri është i pa sëmurë”, ka nënvizuar ai.

Ndërkohë, për raportimet mbi mungesën e terapisë imunologjike, Kurtishi ka sqaruar se furnizimi ka qenë i rregullt përveç një periudhe të shkurtër.

Sipas tij, numri i pacientëve është në ngritje dhe se trajtimet me këtë terapi marrin kosto të lartë.

“Terapia imunologjike në Klinikën e Onkologjisë jepet për rastin të cilët kanë indikacion. Furnizimi ka qenë i rregullt përpos një periudhe shumë të shkurtër, por pacientët e marrin këtë terapi për një kohë të gjatë.. Numri i pacientëve është në ngritje, trajtimet me këtë terapi marrin kosto të lartë dhe numri i pacientëve që kanë nevojë për këtë terapi furnizohen dhe trajtohen në mënyrë të rregullt me këto barna’, ka thënë Kurtishi.

Në anën tjetër, Ministria e Shëndetësisë, në një përgjigje me shkrim ka bërë të ditur se edhe këtë vit janë ndërmarrë një sërë aktivitetesh për vetëdijesim rreth kancerit të gjirit, përfshirë mamografinë falas dhe mamografinë mobile në komuna pa qasje në këtë shërbim.

Ministria bënë thirrje grave që të konsultojnë faqet zyrtare të Ministrisë së Shëndetësisë dhe IKShPK-së për kalendarin e mamografisë dhe të kryejnë mamografinë sipas indikacioneve mjekësore./S.K/KP/

Continue Reading

Shëndet

Çka shkakton mungesa e proteinave në trup?

Published

on

Proteina është një nga ushqyesit më të rëndësishëm për organizmin. Ajo është thelbësore për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e muskujve, energjinë e qelizave dhe indet e trupit.

Pa proteinë, shëndeti dhe jetëgjatësia janë të rrezikuara. Sportistët dhe ata që kryejnë aktivitete fizike të rënda sigurojnë sasi të mjaftueshme proteinash, ndërsa shumë persona nuk e njohin rëndësinë e saj.

Çka është proteina?

Përbëhet nga aminoacide, molekula të domosdoshme që organizmi i merr nga ushqimi.

Burime të mira proteinash janë: Produkte shtazore: mishi, vezët, produktet e bulmetit, peshku dhe vezët me Omega-3.

Produkte bimore: arrorë, fara dhe bishtajore.

Ushqimet e pasura me proteinë ndihmojnë në parandalimin e mbipeshës, janë të nevojshme për funksionimin e trurit dhe të trupit.

Mungesa e proteinave çojë në luhatje të sheqerit në gjak, humbje të kujtesës dhe dobësi të përgjithshme. Thënë thjesht, pa proteinë, njeriu nuk mund të funksionojë normalisht.

Sa proteinë nevojitet?

Për një person të rritur me peshë 60 kg, rekomandohet të paktën 30 gramë proteinë në ditë.

Shenjat e pamjaftueshmërisë së proteinave

1. Nepsi i shtuar

Nëse ndjeni dëshirë për ushqime të shpejta ose ëmbëlsira, kjo mund të jetë shenjë se nuk merrni mjaftueshëm proteinë ose po konsumoni shumë karbohidrate.

2. Probleme me trurin

“Mjegullnaja e trurit”, vështirësi për t’u përqendruar e humbje e energjisë mendore lidhen me mungesën e proteinave. Karbohidratet japin energji afat-shkurtër, proteina është e nevojshme për prodhimin e neurotransmetuesve; dopamina, epinefrina, norepinefrina e serotonina.

3. Pagjumësia

Mungesa e saj mund të shkaktojë probleme me gjumin, për shkak të niveleve të paqëndrueshme të sheqerit në gjak dhe serotoninës.

4. Kolesterol i lartë

Pa proteinë, ndiheni të uritur shpesh, duke çuar në konsum të tepërt dhe rritje të kolesterolit, inflamacion dhe probleme kardiovaskulare.

5. Rënie e flokëve

Proteina është baza e të gjitha qelizave, përfshirë edhe ato të flokëve, prandaj mungesa shkakton rënie të flokëve.

6. Çrregullime menstruale

Mungesa e proteinës mund të shkaktojë inflamacion, lodhje dhe çrregullime hormonale, duke ndikuar në ciklin menstrual dhe fertilitetin.

7. Imunitet i dobët

Një sistem imunitar i dobët dhe rritje e shpeshtë e sëmundjeve lidhet me mungesën e proteinave. Mund të shfaqen këputje të thonjve.

8. Kocka të dobëta

Proteina ndihmon në përthithjen e kalciumit. Pa të, kockat bëhen më të dobëta dhe më të prira ndaj frakturave.

Proteina është element thelbësor për shëndetin, energjinë e mirëqenien, sigurohuni të përfshini mjaftueshëm në dietë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara