Lajmet

​Shkencëtarët zbulojnë “yje” të ngjashme me tërmete

Të njohura zyrtarisht si lëkundje jo radiale, yjet janë lëvizje të ngjashme me cunami në koren e yjeve.

Publikuar

Yjet përjetojnë tërmete të ngjashme me tërmetet në planetin tonë, kanë zbuluar shkencëtarët.

Të njohura zyrtarisht si lëkundje jo radiale, yjet janë lëvizje të ngjashme me cunami në koren e yjeve, të cilat ndryshojnë formën e yllit me forcën e tyre të fuqishme.

Ato u zbuluan bazuar në të dhënat e mbledhura për gati dy miliardë yje në galaktikën tonë nga observatori hapësinor Gaia, i cili fillimisht nuk ishte ndërtuar për të zbuluar këto lëvizje në sipërfaqen e yjeve.

“Më parë, Gaia kishte gjetur tashmë lëkundje radiale që shkaktojnë yjet të bymehen dhe tkurren periodikisht, duke ruajtur formën e tyre sferike. Por Gaia tani ka vërejtur edhe dridhje të tjera që janë më shumë si cunami në shkallë të gjerë”, tha Agjencia Evropiane e Hapësirës (ESA).

Yjet u zbuluan në mijëra yje, krahas dridhjeve në yje që sipas teorive aktuale nuk duhet të kenë asnjë tërmet.

“Yjet na mësojnë shumë për yjet, veçanërisht punën e tyre të brendshme. Gaia po hap një minierë ari për ‘astero-sizmologjinë’ e yjeve masive”, tha Conny Aerts nga KU Leuven në Belgjikë, një anëtar i bashkëpunimit Gaia.

E operuar nga ESA, Gaia rrotullohet rreth Tokës në një distancë prej rreth 1.5 milion kilometrash – duke mbajtur dy teleskopë të projektuar për të krijuar një hartë të saktë tredimensionale të Rrugës së Qumështit.

Kjo “hartë e ADN-së” është një katalog shumëdimensional i asteroideve, planetëve, yjeve dhe galaktikave dhe ka zbuluar zbulime të shumta me publikime të njëpasnjëshme të të dhënave.

Kjo hartë tregon pluhurin ndëryjor që mbush Rrugën e Qumështit. Rajonet e errëta në qendër të planit galaktikë me ngjyrë të zezë janë rajonet me shumë pluhur ndëryjor që zbehet në të verdhë ndërsa sasia e pluhurit zvogëlohet. Rajonet blu të errët sipër dhe poshtë planit galaktikë janë rajone ku ka pak pluhur.

Të dhënat përfshijnë një sërë informacionesh “duke përfshirë përbërjet kimike, temperaturat e yjeve, ngjyrat, masat, moshat dhe shpejtësinë me të cilën yjet lëvizin drejt ose larg nesh”, sipas ESA.

Këto të dhëna jo vetëm që u lejojnë astronomëve të hartojnë distancat dhe lëvizjet e rreth dy miliardë yjeve në galaktikën tonë, por jep edhe masa të detajuara të përbërjes fizike dhe kimike të një numri të madh të atyre objekteve për herë të parë.

Me këtë bazë të dhënash të pabesueshme ne mund të ndërtojmë një pamje gjithëpërfshirëse të Rrugës së Qumështit dhe periudhave të formimit intensiv të yjeve.

Lajmet

​Pamjet me dron tregojnë vendin e rrëzimit të helikopterit në të cilin ndodhej presidenti i Iranit

Publikuar

nga

Asnjë të mbijetuar nuk u gjet” në vendin e rrëzimit të helikopterit me presidentin iranian Ebrahim Raisi, njoftuan agjencitë shtetërore iraniane të lajmeve, raporton CNN.

Presidenti Ebrahim Raisi dhe ministri i Jashtëm, Hossein Amir-Abdollahian ishin midis zyrtarëve të lartë në helikopterin e rrëzuar.

Një njoftim zyrtar për vdekjen e tyre ende nuk është bërë. Agjencia e lajmeve Reuters citoi gjithashtu një zyrtar iranian të paidentifikuar të ketë thënë se të gjithë pasagjerët kanë vdekur.

Pamjet me dron të rrënojave të kapura nga Gjysmëhëna e Kuqe dhe të transmetuara nga agjencia shtetërore e lajmeve FARS tregojnë vendin e rrëzimit në një kodër të pjerrët, të pyllëzuar, me disa pjesë të helikopterit të mbetura, përveç bishtit blu-bardhë.

Kushtetuta e Iranit mandaton që në rast të vdekjes së presidentit, zëvendëspresidenti i parë të marrë, me miratimin e liderit suprem, kompetencat dhe funksionet e presidentit.

Nënkryetari i parë është Mohammad Mokhber. Zyrtarët thanë më herët se Mokhber ishte rrugës për në zonën ku u rrëzua helikopteri i presidentit.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Testi i Arritshmerisë këtë vit do të mbahet dy ditë, më 25 dhe 28 qershor

Publikuar

nga

Mbi 23 mijë nxënës më datë 25 dhe 28 qershor do t’i nënshtrohen testit të Arritshmërisë. Këtë vit shpërndarja e nxënësve nëpër klasa do të bëhet direkt nga Ministria e Arsimit. Njohës të çështjeve të arsimit po vlerësojnë se problem vazhdon të mbetet keq menaxhimi i testimit.

Testi i Arritshmërisë edhe këtë vit shkollor do të mbahet dy ditë. Në ditën e parë nxënësit pritet t’i nënshtrohen testit në lëndët shoqërore dhe në ditën e dytë në lëndët shkencore.

Udhëheqësi i Divizionit për Vlerësim, Standarde dhe Monitorim në Ministrinë e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit (MASHTI), Fatmir Elezi, në një përgjigje për Radio Kosovën tha se mbi 23 mijë nxënës pritet t’i nënshtrohen këtij vlerësimi.

“Testi i Arritshmerisë edhe këtë vit planifikohet të mbahet dy ditë. Nxënësit do t’i nënshtrohen testimit më 25 qershor në ditën e parë, kurse më datë 28 qershor në ditën e dytë. Këtë vit këtij testi pritet t’i nënshtrohen 23 mijë e 200 semimaturantë”, tha ai.

Tutje Elezaj tha së për herë të parë këtë vit shpërndarja e nxënësve nëpër klasë do të bëhet nga Ministria e Arsimit.

“Si zakonisht testi organizohet në koordinimi më komunat. Komunat janë përgjegjëse për organizimin e qendrave të testimit dhe të caktimit të administruesve të testimit. Ndërsa, caktimin e nxënësve nëpër salla do ta bëjë ministria. Nxënësit e klasave dhe shkollave të njëjta nuk do të jenë bashkë në të njëjtën sallë të testimit. Pra, do të përzihen dhe nuk do të jenë më shumë së dy tre nxënës të njëjtës klasë në sallën e testimit”, tha Elezaj.

Keqmenaxhimin e testimit njohës të arsimit po vazhdojnë ta shohin si problem të vazhdueshëm. Rinor Qehaja nga Instituti,“ Edguard” i tha Radio Kosovës së në procesin e testimit ka shumë neglizhencë në administrim.

“Po të administrohej mirë ky testim, do të kishte kuptim. Mirëpo, në situatën në të cilën jemi, ku ka neglizhencë në administrim dhe shpërdorime të mëdha nga nxënësit, më e arsyeshme do të ishte që ky testim të organizohej pa vlerësim me pikë. Mirëpo, organizimi duhet të bëhet vetëm si orientim për të kuptuar nxënësit se në cilat profile kanë aftësi e shkathtësi më të mira kundrejt të tjerëve”, tha Qehaja.

Më 25 qershor nxënësit do t’i nënshtrohen testit në lëndët: gjuhë shqipe, gjuhë angleze, histori dhe gjeografi. Ndërsa, me 28 qershor do të hyjnë për testim në lëndët shkencore: matematikë, informatikë, fizikë, kimi e biologji. Qëllimi i Testit të Arritshmërisë është që të maten njohuritë dhe shkathtësitë e nxënësve dhe njëkohësisht nxënësve të klasave të nënta ky rezultat do t’ u shërbejë për regjistrim në shkollat e mesme të larta.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Konfirmohet vdekja e presidentit iranian pas rrëzimit të helikopterit

Publikuar

nga

Mediat iraniane kanë konfirmuar vdekjen e presidentit të Iranit, Ebrahim Raisi, në moshën 63-vjeçare, dhe ministrit të Jashtëm Hossein Amir-Abdollahian, pas një rrëzimi të helikopterit në provincën malore të Azerbajxhanit Lindor.

Media shtetërore iraniane Press TV dhe agjencitë gjysmë zyrtare të lajmeve Tasnim dhe Mehr raportuan se të gjithë personat në bord u vranë.

“Presidenti Raisi, ministri i jashtëm dhe të gjithë pasagjerët në helikopter u vranë në përplasje”, tha zyrtari për Reuters, duke kërkuar të mos përmendet emri për shkak të ndjeshmërisë së çështjes.

Kreu i Gjysmëhënës së Kuqe të Iranit, Pir-Hossein Kolivand, tha më herët të hënën se nuk kishte shenja jete të atyre që udhëtonin në bordin e helikopterit, njoftoi televizioni shtetëror iranian IRIB.

Helikopteri me nëntë persona u përplas me telashe në mjegull të dendur ndërsa kthehej nga një udhëtim në kufirin Iran-Azerbajxhan, thanë zyrtarët iranianë të dielën.

Përplasja shkaktoi një operacion kërkim-shpëtimi prej disa orësh me ndihmën e Bashkimit Evropian dhe Turqisë, ndër të tjera, por ekuipazhet e emergjencës u penguan nga mjegulla dhe temperaturat në rënie./CNN/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Lajçak i gatshëm për takim të ri për dinarin në Bruksel

Publikuar

nga

Emisari special i BE-së Miroslav Lajçak ka folur rreth takimit të dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në Bruksel për dinarin.

Ai në një postim në rrjetin social “X”, ka thënë se në takimin ndërmjet kryenegociatorët e Kosovës dhe Serbisë për atë që “ai e sheh si raundin final të diskutimeve për rregulloren e Bankës Qendrore të Kosovës”, nuk është arritur asnjë marrëveshje.

“Dhe është e paqartë se si kjo do të ndikojë në jetën e përditshme të komuniteteve të prekura në Kosovë. Unë mbetem i gatshëm të pres një takim tjetër për këtë temë, me kusht që palët të tregojnë gatishmëri të vërtetë për të arritur një marrëveshje”, ka shkruar diplomati sllovak.

Lajçak ka folur rreth takimeve tjera gjatë javës, përfshirë konsultimet politike në Ministrinë e Jashtme në Helsinki, takimin me presidentin e Finlandës Alexander Stubb, takimin në Podgoricë, i cili mblodhi së bashku zyrtarët e BE-së që merren me Ballkanin Perëndimor dhe kryetarët e delegacioneve të BE-së.

Ai ka dënuar ndërkaq sulmin ndaj kryeministrit sllovak, Robert Fico, duke thënë se është i papranueshëm.

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara