Shëndet
Shenjat që tregojnë se po hani shumë sheqer
Me kalimin e kohës, sheqeri i tepërt rrit rrezikun e obezitetit, rrit rrezikun e diabetit dhe nxit rrezikun e zhvillimit të kancerit.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiDisa kërkime paraprake sugjerojnë se një dietë me shumë sheqer rrit nivelet e sheqerit në gjak, duke rritur radikalet e lira dhe komponimet që nxisin inflamacionin.
Me kalimin e kohës, sheqeri i tepërt rrit rrezikun e obezitetit, rrit rrezikun e diabetit dhe gjithashtu mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të kushteve si kancer të caktuar dhe sëmundjeve kronike si sëmundjet e zemrës.
Kur flasim se sa sheqer në ditë është shumë, përgjigja nuk është plotësisht e qartë. Udhëzimet më të fundit dietike rekomandojnë që sheqernat e shtuara të përbëjnë jo më shumë se 10 për qind të kalorive ditore. Kjo është rreth 38 gramë ose 10 lugë çaji për gratë, dieta e të cilave përmban 1500 kalori ose 50 gramë (13 lugë çaji) për dietën e burrave përmban 2000 kalori.
Shoqata Amerikane e Zemrës dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë besojnë se këto sasi duhet të jenë më pak: 25 gramë (6 lugë çaji) në ditë për gratë dhe 36 gramë (9 lugë çaji) në ditë për burrat.
Këtu janë disa shenja që tregojnë se mund të hani shumë sheqer.
Probleme me tretjen
Disa studime sugjerojnë se sheqeri mund të zvogëlojë shumëllojshmërinë e baktereve të shëndetshme në zorrë brenda vetëm një jave, ndërsa ngadalëson sistemin tretës. Ushqimet e pasura me fibra kanë një efekt pozitiv – dhe njerëzit që hanë shumë sheqer në përgjithësi nuk hanë shumë fibra.
Aknet
Ndërsa ekspertët thonë se aknet nuk kanë të bëjnë me dietën për shumicën dërmuese të njerëzve, disa studime e lidhin shpërthimin e akneve me konsumimin e tepërt të ushqimeve me sheqer.
Në teori, sheqeri rrit prodhimin e hormoneve që lidhen me aknet hormonale inflamatore, të cilat zakonisht shfaqen rreth nofullës dhe gojës.
Luhatje humori
Disa kërkime kanë lidhur sheqerin me ndryshimet e humorit, siç është depresioni. Në fakt, sheqeri mund të ndikojë në neurotransmetuesit në trurin tuaj që rregullojnë disponimin tuaj. Sheqeri shkakton rritjen e hormonit të “ndjenjës së mirë” serotonin.
Pas një kohe, vjen një rënie e humorit, kështu që mund të ndiheni të mërzitur, nervozë dhe të lodhur.
Probleme me gjumin
Nëse hani një tortë ose ndonjë karamele pak para se të shkoni në shtrat, mund të shkaktojë probleme me gjumin.
Kariesi
Sheqeri ushqen bakteret në zgavrën e gojës, duke prodhuar acide që konsumohen në smaltin e dhëmbëve, gjë që çon në karies.
Fryrje
Ushqimet e pasura me sheqer mund të shkaktojnë fryrje. Është gjithashtu e rëndësishme të theksohet se nëse jeni të ndjeshëm ndaj sheqernave si fruktoza (sheqeri në fruta) dhe laktoza (në produktet e qumështit), mund të shfaqen simptoma të tjera që janë të zakonshme për njerëzit që kanë probleme me jashtëqitje të pahijshme.
Presioni i lartë i gjakut
Sheqeri është më i keq për presionin e gjakut sesa kripa, sipas një studimi të botuar në revistën Open Heart. Një dietë e lartë me sakarozë në vetëm disa javë mund të rrisë presionin e gjakut. Një studim tjetër nga British Journal of Nutrition zbuloi se për çdo pije të ëmbëlsuar me sheqer, rreziku i zhvillimit të hipertensionit rritej me tetë për qind.
Shëndet
Përfitimet e pabesueshme të karotave që ndoshta nuk i dinit
Published
20 minutes agoon
October 28, 2025By
UBT News
Karotat shpesh keqkuptohen, por nga ana ushqyese ato janë ideale, madje edhe për ata që duan të qëndrojnë në formë.
Kur shtohen të gjalla në sallata, përmbajtja e tyre e fibrave ndihmon në nxitjen e ngopjes.
Të konsumuara si ushqime të lehta, ato janë të shkëlqyera për të luftuar urinë dhe ofrojnë sasi të madhe karbohidratesh, vitaminash, mineralesh dhe lëndësh tjera ushqyese që ndihmojnë në luftimin e lodhjes dhe “mungesës” së energjisë.
E mirë për zemrën:
Qofshin të gatuara apo të gjalla, ofrojnë antioksidantë , duke përfshirë karotenoide si beta-karoteni, i cili shndërrohet në vitaminë A dhe përmirëson qarkullimin e gjakut. Përveç kësaj, ofrojnë kalcium e magnez.
Forcon kockat:
Ato kontribuojnë në shëndetin e mirë të kockave , pasi beta-karoteni dhe magnezi lehtësojnë thithjen e kalciumit .
Ndihmon me gjumin:
Karotat, veçanërisht kur hahen të gjalla, janë të mira për gjumin falë përmbajtjes së tyre të vitaminës C. Magnezi ndihmon në relaksimin e sistemit nervor dhe përmbajnë melatoninë, e cila nxit gjumin.
Ato mbrojnë trurin:
Ato përmbajnë antioksidantë, siç janë karotenoidet që u japin ngjyrën portokalli. Këto ndihmojnë në luftimin e stresit oksidativ parandalojnë degjenerimin neuronal. Ato ofrojnë vitamina B, që mbështesin kujtesën e zvogëlojnë nervozizmin.
Përfitimet për flokët:
Falë përmbajtjes së lartë të mineraleve dhe antioksidantëve si vitamina E , karotat ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit dhe bukurisë së flokëve , duke parandaluar plakjen e tyre. Ato përmbajnë vitamina B , si B6 , të cilat i forcojnë flokët. /A.Z/UBT News/
Shëndet
A i shkakton uji i gazuar gurët në veshka?
Published
1 hour agoon
October 28, 2025By
UBT News
Meqenëse uji i gazuar përmban minerale, a duhet të shqetësoheni se shumë ujë i gazuar mund të shkaktojë gurë në veshka?
Gurët në veshka janë depozita jonormale të forta të mineraleve dhe kripërave që formohen në veshka, përbëhen nga depozitat e kalciumit dhe oksalateve. Mund të jenë të dhimbshëm pasi lëvizin nëpër traktin urinar, shkaktojnë bllokim të veshkave.
“Gurët që mbeten në veshka nuk shkaktojnë dhimbje, por çojnë në dëmtime të veshkave ose infeksione serioze të traktit urinar”, thotë urologu Scott D. Miller.
Gurët në veshka formohen kur përqendrimi i mineraleve dhe përbërësve që formojnë gurë në urinë bëhet shumë i lartë.
A mundet uji i gazuar të shkaktojë gurë në veshka?
Uji i gazuar përmban minerale natyrore dhe elementë gjurmë, nga burime nëntokësore. Mendimi i gabuar se uji mineral i gazuar shkakton gurë në veshka vjen nga fakti se përmban minerale. Megjithatë, mineralet janë natyrale në doza të vogla.
Miller shprehet se sasitë e vogla të mineraleve nuk ndikojnë në formimin e gurëve.
Megjithatë, pirja e tepërt e sodës së ëmbël rrit marrjen e sheqerit, duke rritur rrezikun e disa kushteve, siç është diabeti i tipit 2. Dr. Miller thekson se kjo lidhje e ujit të gazuar dhe gurëve është një keqkuptim i madh dhe shton se çdo gjë në moderim nuk mund të dëmtojë, duke përfshirë edhe marrjen e ujit të gazuar. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studim: Një shëtitje e gjatë është më e efektshme për zemrën se disa të shkurtra
Published
6 hours agoon
October 28, 2025By
UBT News
Një studim i publikuar në revistën “Annals of Internal Medicine” tregon se një shëtitje e vetme, por më e gjatë, është shumë më e dobishme për zemrën sesa disa shëtitje të shkurtra, veçanërisht për ata që nuk ushtrojnë rregullisht, raporton BBC.
Sipas hulumtimit, ecja pa ndalur për të paktën 15 minuta është ideale për të stimuluar zemrën dhe për të përfituar një “ushtrim kardio” efektiv.
Numri i famshëm prej 10,000 hapash në ditë nuk bazohet në kërkime shkencore, por në një reklamë japoneze. Ekspertët theksojnë se sa më shumë të ecësh, aq më mirë për shëndetin.
Çfarë tregoi studimi?
Studiuesit analizuan të dhënat e 33,560 të rriturve në Britani, moshë 40–79 vjeç, që bënin më pak se 8,000 hapa në ditë.
Ata u ndanë në grupe sipas kohëzgjatjes së ecjeve gjatë javës:
Më pak se 5 minuta – 43%
5–10 minuta – 33.5%
10–15 minuta – 15.5%
15 minuta ose më shumë – 8%
Pas tetë vjetësh, u vërejt se personat që ecnin në periudha më të gjata kishin rrezik të ulët për sëmundje të zemrës krahasuar me ata që bënin ecje të shkurtra.
Edhe ata që ishin shumë pak aktivë (më pak se 5,000 hapa në ditë) përfitonin nga një shëtitje më e gjatë. Rezultatet mbetën të qëndrueshme edhe pas marrjes parasysh të faktorëve si duhanpirja, pesha e tepërt dhe nivelet e yndyrës së dëmshme në gjak.
Si të ecim për shëndetin e zemrës?
Profesori Emmanuel Stamatakis, bashkautor i studimit tha: “Shpesh fokusohemi vetëm tek numri i hapave apo sasia totale e ecjes, harrojmë rëndësinë e mënyrës së ecjes. Ky studim tregon se edhe njerëzit pak aktivë mund të përmirësojnë shëndetin e zemrës duke ecur gjatë njëherësh, idealisht 10–15 minuta.”
Eksperti britanik Kevin McConway shton se studimi tregon lidhjen mes ecjes dhe shëndetit të zemrës, por nuk provon shkakësinë direkte.
Sa duhet të ecim?
Sipas udhëzimeve të NHS, të rriturit duhet të bëjnë 150 minuta aktivitet të moderuar në javë, të shpërndara përgjatë ditëve. Personat mbi 65 vjeç këshillohen të lëvizin çdo ditë, edhe me aktivitet të lehtë brenda shtëpisë.
Emily McGrath, infermiere e lartë në Fondacionin Britanik të Zemrës, thekson:“Ushtrimi ndihmon çdo njeri të jetojë më gjatë, më lumtur dhe më shëndetshëm. Për ata që vuajnë nga sëmundjet e zemrës, aktiviteti fizik ndihmon menaxhimin e gjendjes dhe përmirëson mirëqenien. Në fillim mund të duket e vështirë, por trupi përshtatet, dhe çdo përpjekje e vogël ka vlerë.” /A.Z/UBT News/
Shëndet
A mund të kalojë vetvetiu alergjia ndaj frutave arrore te fëmijët, apo zgjat gjithë jetën?
Published
9 hours agoon
October 28, 2025By
UBT News
Alergjia ndaj frutave arrore te fëmijët paraqet një sfidë të qëndrueshme për prindërit dhe mjekët, pasi ndryshe nga alergjitë ndaj qumështit apo vezëve, ajo rrallëherë zhduket me kalimin e kohës.
Çka është dhe si shfaqet?
Reagimi alergjik ndodh kur sistemi imunitar i fëmijës i percepton gabimisht proteinat e frutave arrore (arra, lajthi, fëstëkë, arra indiane etj.) si të rrezikshme.
Simptomat shfaqen shpejt pas konsumimit e mund të variojnë nga kruarje dhe ënjtje e buzëve deri te vështirësi në frymëmarrje dhe anafilaksi.
Përhapja dhe rëndësia
Sipas studimeve ndërkombëtare, 0.05%–4.9% e fëmijëve vuajnë nga kjo alergji, ndërsa arrat indiane dhe kikirikët janë ndër shkaktarët më të zakonshëm të reaksioneve të rënda.
Diagnoza përfshin:
Vlerësim klinik dhe histori mjekësore;
Teste alergjike (SPT, IgE specifik);
Test oral ushqimor (OFC), që konfirmon alergjinë;
Monitorim periodik, pasi në rreth 9% të rasteve ndjeshmëria mund të ulet me kalimin e kohës.
Trajtimi dhe kujdesi
Alergjia ndaj frutave arrore rrallë shërohet plotësisht, ndaj theksi duhet të vihet në parandalim dhe mbrojtje:
Shmangie e plotë e frutave që shkaktojnë reagimin;
Lexim i kujdesshëm i etiketave të produkteve;
Mbajtje e autoinjektorit me adrenalinë (EpiPen) për emergjenca;
Edukim i fëmijës dhe kujdestarëve për menaxhimin e situatave.
Sipas EAACI, bashkëpunimi i ngushtë me mjekun dhe edukimi i familjes janë kyç për një jetë të sigurt dhe cilësore për fëmijët me alergji ndaj frutave arrore. /A.Z/UBT News/
Përfitimet e pabesueshme të karotave që ndoshta nuk i dinit
Stadiumi ikonik botëror del në shitje për shkak të krizës financiare
Rrëfimi prekës i Jennifer Lawrence: Frika më pushtonte sa herë që fëmija mbyllte sytë
A i shkakton uji i gazuar gurët në veshka?
Chris Brown del para gjykatës në Londër për akuzat e sulmit ndaj një producenti
Ky pritet të jetë trajneri i ri i Zhegrovës te Juventusi
Elon Musk prezanton Grokipedia-n, platformën e re që sfidon Wikipedia-n
Si të bëni radiatorët të ngrohin më shumë me një veprim të thjeshtë?
Xhaka vrapon më së shumti në Premier League, Reinildo e quan ëndërr paraqitjen përkrah tij
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Aktualitet5 days agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
