Kuriozitete

​Sa kushton një jetë e mirë në Gjermani?

Rritja e çmimeve të gazit, energjisë elektrike dhe ushqimeve përfaqëson një sfidë krejtësisht të re për këtë vend.

Published

on

Në Gjermani, një nga vendet më të pasura në botë, çdo i gjashti qytetar është në prag të varfërisë.

Rritja e çmimeve të gazit, energjisë elektrike dhe ushqimeve përfaqëson një sfidë krejtësisht të re për këtë vend.

Njerëz të pastrehë që flenë në rrugë, nëna që heqin dorë nga vaktet për të bërë më shumë për fëmijët e tyre, pensionistë që kërkojnë shishe plastike në kosh…

Megjithëse Gjermania është një nga vendet më të pasura në botë, 13.8 milionë banorë të saj janë në prag të varfërisë ose jetojnë në varfëri.

Këto janë të dhëna nga raporti aktual vjetor mbi varfërinë e organizatës ombrellë gjermane të shoqatave bamirëse të angazhuara në kujdesin social dhe shëndetësor (Deutscher Paritätischer Wohlfahrtsverband). Dhe qeveria gjermane, në raportin e saj për varfërinë, vëren një hendek në rritje midis të pasurve dhe të varfërve, shkruan Deutsche Welle.

Kjo nuk do të thotë që njerëzit në Gjermani vdesin nga uria ose nga të ftohtit sepse askush nuk i ndihmon, ose se ata vdesin nga sëmundjet sepse nuk kanë qasje në kujdesin mjekësor.

Në sociologji, ekziston një ndryshim midis varfërisë absolute, kur njerëzit nuk mund të plotësojnë nevojat e tyre themelore, dhe varfërisë relative, e cila matet me kushtet mesatare të jetesës së një shoqërie.

Shpërndarja e pabarabartë e pasurisë dhe varfërisë

Në listën botërore, Gjermania ishte në vendin e 20-të për nga pasuria vitin e kaluar.

Kriteri është prodhimi i brendshëm bruto për frymë. Në Gjermani arrin në 50.700 dollarë amerikanë. Në vend të parë është Luksemburgu me 136.000 dollarë amerikanë për frymë. Dhjetë vendet më të varfra në botë ndodhen në Afrikë, dhe vendi më i varfër është Burundi me 270 dollarë amerikanë të prodhimit të brendshëm bruto në vit për frymë.

Varfëria – një çështje përkufizimi

Ndërsa në vendet më të varfra të botës njerëzit zakonisht jetojnë në varfëri absolute, njerëzit në Evropë përgjithësisht janë të prekur nga varfëria relative. Ata duhet të përballen me kufizime të konsiderueshme materiale.

Në Bashkimin Evropian, dikush që ka në dispozicion më pak se 60 për qind të të ardhurave mesatare mujore është në rrezik të varfërisë ose është i varfër. Dhe kushdo që ka më pak se 50 për qind të të ardhurave mesatare është shumë i varfër.

Sipas këtyre kritereve, beqarët e varfër në Gjermani që marrin më pak se 1148 euro në muaj, nënat beqare me një fëmijë të vogël që kanë në dispozicion më pak se 1492 euro dhe prindërit me dy fëmijë nëse kanë të ardhura më pak se 2410 euro.

Gjermania e përkufizon veten si një shtet social. Ata që nuk mund të gjejnë punë ose janë të paaftë për të punuar dhe nuk kanë të ardhura të tjera, marrin ndihmë bazë sociale. Kjo ndihmë ka për qëllim mbulimin e shpenzimeve të jetesës, ndërsa shpenzimet e qirasë, ngrohjes, ujit të ngrohtë dhe sigurimit shëndetësor mbulohen nga shteti. Në vitin 2020, 5.3 milionë njerëz morën ndihmë në Gjermani.

Beqarët dhe prindërit e vetëm marrin 449 euro në muaj, nga të cilat duhet të paguajnë ushqimin, veshmbathjen, mjetet higjienike, internetin, telefonin dhe energjinë elektrike. Nëse në komunitet jetojnë dy përfitues të ndihmës, atëherë secili prej tyre merr 404 euro. Për çdo fëmijë, në varësi të moshës, merrni nga 285 deri në 376 euro.

Sa i duhet një personi për të jetuar?

Organizatat që ndihmojnë të varfrit deklarojnë vazhdimisht se sigurimet bazë shoqërore nuk e parandalojnë varfërinë dhe nuk mjaftojnë për të marrë pjesë realisht në jetën shoqërore. Qeveria synon të rrisë ndihmën nga viti 2023. Më pas ndihma bazë do të jetë 502 euro. Christoph Butterwegge, një sociolog që merret me varfërinë, beson se kjo nuk do të mjaftojë. Ai vlerëson se 650 euro është shuma minimale që do të garantonte një “jete dinjitoze” dhe një dietë normale e të shëndetshme.

Masa e ndihmës sociale është në të vërtetë rezultat i një llogaritjeje të ngushtë. Ushqimi kushton pesë euro në ditë për person. “Kjo është arsyeja pse familjet e varfra shpesh blejnë më pak ushqime ose blejnë ushqime me cilësi më të dobët,” thotë një analizë e Fondacionit Heinrich Böll vitin e kaluar. Ky fondacion, pranë të Gjelbërve, përdor termin varfëri ushqyese në këtë kontekst.

Është e vështirë edhe për pensionistët

Inflacioni i bën gjërat më keq, kështu që ata që nuk kishin nevojë për ndihmë deri më tani janë gjithashtu në rrezik.

Gjithnjë e më shumë janë ata që nuk paguajnë dot çmimet e rritura të bukës, qumështit, perimeve dhe frutave. Kjo mund të shihet edhe në 960 vendet në Gjermani ku organizata Tafel mbledh dhe shpërndan ushqime që janë të përdorshme, por së shpejti do të skadojnë. Në vitin 2020, 1.1 milionë njerëz i kanë përdorur këto shërbime dhe ndërkohë janë dy milionë.

Varfëria prek gjithnjë e më shumë të moshuarit. Pensionet janë shumë të vogla – edhe pas dekadash pune. Gratë ishin më të prekura se burrat, pasi ato shpesh punonin me kohë të pjesshme dhe paguheshin më pak. Një studim i Fondacionit Bertelsmann parashikon se në vitin 2036, rreth 20 për qind e pensionistëve do të preken nga varfëria në pleqëri.

Në Gjermani po rritet edhe numri i qytetarëve që punojnë, por paga e tyre nuk mjafton për të mbuluar nevojat elementare. Megjithatë, paga minimale për orë kohët e fundit është rritur në 12 euro, që do të thotë se një person i vetëm që punon me orar të plotë ka në dispozicion 1480 euro.

Nominalisht, kjo është mbi kufirin e varfërisë, por inflacioni e zhvlerëson atë shumë. Ky problem është i njohur për studentët. Nëse ata jetojnë me kredi studentore, ajo arrin në maksimum 934 euro në muaj – përfshirë subvencionimin për qiranë dhe sigurimin shëndetësor. Kjo është shumë më poshtë kufirit të varfërisë relative në Gjermani.

Nuk ka përmirësim në pamje

Qeveria gjermane do të shpenzojë 200 miliardë euro për të zbutur pasojat e rritjes së çmimeve të energjisë. Por kjo nuk do të mbulojë të gjitha kostot shtesë dhe sipas parashikimeve të ekspertëve, inflacioni do të mbetet në nivele të larta. Këtë do ta ndjejnë para së gjithash ata që nuk kanë rezerva financiare apo kursime.

Kuriozitete

Postimi misterioz i Trumpit trazon rrjetin – një gabim, kod apo mesazh i fshehtë?

Published

on

Postimi i çuditshëm me një fjalë i presidentit të SHBA-së, Donald Trump në rrjetet sociale ka ngatërruar shumë njerëz, me përdoruesit që spekulojnë kuptimin e tij.

Në llogarinë e tij zyrtare në Truth Social, Trump shkroi “Bela”.

Do të thotë e bukur në italisht nëse shkruhet me dy L, por ajo që donte të thoshte Trump mbetet e paqartë.

Dhe postimi vjen pasi ai ndau përditësime rreth takimit të tij me Putinin, duke deklaruar se “do të ketë progres të madh me Rusinë”.

Disa përdorues besonin se fjala mund t’i referohej ligjit të Amendamentit të Ligjeve të Arsimit Bazë (BELA) në Afrikën e Jugut, i cili është një ligj i diskutueshëm për arsimin. Ndërkohë, disa menduan se fjala “Bela” simbolizon shpresën dhe ripërtëritjen.

Disa thjesht thanë se mund të jetë një gabim shtypi dhe ai duhet të jetë duke shkruar për Bjellorusinë pasi përdoruesit e lidhën “Bela” me Bjellorusinë, ndoshta duke iu referuar ndërveprimeve të mëparshme të Trumpit me presidentin Bjellorus Alexander Lukashenko.

Ndërsa disa të tjerë menduan se ishte fjalë e koduar, ndoshta e lidhur me takimin e tij me Putinin.

Termi madje u bë trend në platformat e rrjeteve sociale si X, me përdoruesit që ndajnë meme dhe shaka rreth postimit misterioz.

Deri më tani, Shtëpia e Bardhë nuk ka dhënë asnjë sqarim mbi kuptimin e postimit të Trumpit, duke e lënë internetin të vazhdojë të spekulojë.

Continue Reading

Kuriozitete

Tetë emrat e vërtetë e të të famshmëve që do t’ju befasojnë

Published

on

Të famshmit shpeshherë krijojnë emra artistikë që i shoqërojnë gjatë gjithë karrierës. Për ta, ndryshimi i emrit mund të jetë një veprim i fuqishëm edhe në mbrojtjen e privatësisë.  

Në këtë artikull do të lexoni tetë yje emrat e të cilëve janë ndryshuar pas daljes në skenë.

Marilyn Monroe

Emri i vërtetë i Marilyn Monroe është Norma Jeane Mortenson. Më vonë ajo mori mbiemrin e nënës, Baker. Në vitin 1946, 20-vjearja filloi ta përdorte emrin skenik Marilyn Monroe, i zgjedhur nga drejtori ekzekutiv i “20th Century Fox” Ben Lyon, i cili besonte se Marilyn Monroe tingëllonte më bukur për një yll. Ajo e ndërroi emrin ligjërisht në Marilyn Monroe më 1956, një dekadë pasi nisi karrierën e filmave.

John Legend

Emri i vërtetë i këngëtarit është John Roger Stephens. Emri i tij i skenës iu dha nga poeti J. Ivy, i cili tha se Stephens tingëllonte si i vjetër, si emër legjendash. Më pas “Legend” qarkulloi nëpër studio dhe në fund u mor nga John. Ai e ka përdorur këtë emër që nga viti 2000.

Nicolas Cage

Si nip i regjisorit legjendar Francis Ford Coppola, Nicolas Cage e ndryshoi mbiemrin qysh në fillim të karrierës për t’iu shmangur asaj që puna e tij të dukej se kishte lidhje me nepotizmin. Cage ka thënë se ky emër e ka ndihmuar të fokusohet në merita më shumë se në lidhjet familjare.

Bruno Mars

Emri i tij i lindjes është Peter Gene Hernandez, por ylli i muzikës pop e zgjodhi “Bruno” sipas një nofke që kishte si fëmijë. Më pas i shtoi mbiemrin Mars, për të cilin tha se ishte unik dhe neutral.

Natalie Portman

Aktorja Natalie Portman quhej Neta-Lee Hershlag. Kur nisi aktrimin ajo e mori mbiemrin Portman, sipas gjyshes së saj, për ta mbajtur jetën personale të ndarë nga ajo publike.

Whoopi Goldberg

Caryn Elaine Johnson e mori emrin skenik “Whoopi Goldberg” si reflektim ndaj personazhit komik. Ajo e shtoi “Goldberg” për t’i dhënë emër më skenik.

Lady Gaga

Emri i saj i vërtetë është Stefani Joanne Angelina Germanotta Emri skenik i Lady Gagës u inspirua nga kënga e Queen “Radio Ga Ga”. Sipas producentit Rob Fusari, emri erdhi nga një gabim që ndodhi në një mesazh ku në vend të “Radio Ga Ga” u dërgu si “Lady Gaga”.

Michael Keaton

Ai quhej Michael John Douglas. Atij iu deshtë ta ndërronte emrin pasi kur iu bashkua grupit të aktorëve, veçse ishte një Michael Douglas në industri. Ai zgjodhi “Keaton” rastësisht.

Continue Reading

Kuriozitete

Australi: Zbulohet fosili 25 milionë vjeçar i një balene

Published

on

Zbulimi i një fosili 25 milionë vjeçar në një plazh në Australi munt të shënojë një kthesë të rëndësishme për evolucionin e një prej specieve më të mëdha në planetin Tokë, pikërisht balenat.

Paleontologët kanë identifikuar një specie të rrallë, krejtësisht të re që mund të zbulojë misteret e evolucionit të balenave.

Shumë kohë para se balenat të bëheshin gjigantë madhështorë dhe të butë, disa nga paraardhësit e tyre prehistorikë ishin të vegjël, të çuditshëm dhe të egër.

Studiuesit e emëruan specien Janjucetus dullardi, një krijesë që ngjan me personazhet e filmave vizatimorë, me sy të fryrë sa madhësia e topave të tenisit.

Ndryshe nga balenat e sotme, ekzemplari i ri ishte i vogël sa për t’u futur në shtrat të vetëm, ai dhëmbë të mprehtë dhe një fytyrë si peshkaqen, kjo balenë e ccuditshme e oqeanit ishte një grabitqar i mprehtë.

Zbulimi i rrallë i kafkës së pjesshme, duke përfshirë kockat e veshit dhe dhëmbët, ndodhi vite më parë, por vetëm së fundi shkencëtarët kanë arritur të identifikojnë specien dhe t’I japin vendin e vet në historinë e evolucionit.

Grabitqarët e vegjël ishin një degë e hershme në linjën që çoi në balenat e mëdha të sotme, të tilla si balenat me gungë, balenat blu dhe balenat minke.

Por paraardhësit me dhëmbë dhe nofulla të fuqishme dukeshin rrënjësisht ndryshe nga çdo specie moderne.

 

Continue Reading

Kuriozitete

18 Gusht – Dita Ndërkombëtare e Gjeologjisë

Published

on

18 gushti është Dita Ndërkombëtare e Gjeologjisë, shkencë kjo që shfrytëzohet për të zhvilluar shtetin nëpërmjet zbulimit të pasurive nëntokësore. Si çdo ditë ndërkombëtare që manifestohet me aktivitete të ndryshme në Kosovë, kjo ditë nuk shënohet.

Gjeologjia është shkenca që studion Tokën në mënyrë të gjithanshme e mundohet të shpjegojë se si është formuar Toka dhe si ndryshon ajo.

Studion përbërjen e Tokës, ndërtimin e saj, mënyrën e formimit të Tokës si trup qiellor si dhe historinë e Tokës që nga formimi i saj deri në ditët e sotme.

Shkencëtarët që merren me këtë shkencë quhen gjeologë dhe studiojnë truallin e shkëmbinjtë. Termi “gjeologji” nënkupton tërësinë e shkencave të tokës, mes të cilave ndodhet dhe gjeologjia vetë si nëndegë që studion shkëmbinjtë dhe ndërtimin gjeologjik të një rajoni apo krejt tokës.

Kjo shkencë gjen zbatim në studimin e vendburimeve të mineraleve të ngurta, naftës, materialeve të ndërtimit, dhe burimeve të ujërave nëntokësore.

Gjeologë shqiptarë dhe të huaj në Shqipëri, kanë zbuluar më shumë se 15 vendburime nafte, 6 vendburime gazi, 7 vendburime bitumi dhe mbi 500 vendburime minerale. Ndërsa, në Kosovë kohë më parë një banorë i fshatit Torinë të Komunës së Lipjanit, zbuloi se në tokën e tij ka gaz, ku u kërkua që institucionet përkatëse të zhvillojnë një studim gjeologjik për të konstatuar gjenezën, përbërjen dhe potencialin real të rrjedhës së këtij gazi.

 

Continue Reading

Të kërkuara