

Shëndeti
Pse presioni i ulët i gjakut bëhet i lartë?
Shkaku kryesor i sëmundjeve të zemrës është grumbullimi i depozitave yndyrore në muret e arterieve.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiZemra është një muskul që pompon gjakun në trup, dhe një zemër e rritur normalisht e shëndetshme është sa një grusht i shtrënguar. Ndërsa motori drejton makinën, zemra e mban trupin në lëvizje.
Plakja mund të shkaktojë ndryshime në zemër dhe enët e gjakut dhe zemra mund të rrahë më fort gjatë aktivitetit fizik ose nën stres sesa në një moshë më të re gjatë të njëjtave aktivitete. Megjithatë, numri i rrahjeve të zemrës në minutë (rrahjet e zemrës në pushim) në pushim nuk ndryshon ndjeshëm me plakjen normale.
Ndryshimet që ndodhin me moshën mund të rrisin rrezikun e sëmundjeve të zemrës.
Shkaku kryesor i sëmundjeve të zemrës është grumbullimi i depozitave yndyrore në muret e arterieve dhe ky është një proces që kërkon vite, lajmi i mirë është se një mënyrë jetese e shëndetshme dhe këto ndryshime mund të shmangen, reduktohen apo vonohen.
Njerëzit mbi 65-vjeç kanë shumë më shumë gjasa të vuajnë nga sëmundje koronare të zemrës dhe dështimi i zemrës sesa të rinjtë.
Ndryshimi më i zakonshëm që ndodh me plakjen, dhe që shoqërohet me sëmundje kardiovaskulare është ngurtësimi i shtuar i arterieve të mëdha – arterioskleroza ose ngurtësimi i arterieve. Kjo shkakton presion të lartë të gjakut ose hipertension, i cili bëhet më i zakonshëm me kalimin e moshës.
Presioni i lartë i gjakut dhe faktorë të tjerë rreziku, përfshirë moshën, rrisin rrezikun e zhvillimit të arterosklerozës.
Meqenëse ka disa faktorë rreziku të ndryshueshëm për arterosklerozën, kjo nuk është domosdo një pjesë normale e plakjes.
Pllaka krijohet brenda mureve të arterieve dhe ngurtësohet dhe ngushton ato me kalimin e kohës, duke kufizuar rrjedhën e gjakut të pasur me oksigjen në organe dhe pjesë të tjera të trupit.
Sëmundjet e zemrës zhvillohen kur pllakat krijohen në arteriet koronare, duke reduktuar rrjedhjen e gjakut në muskulin e zemrës.
Me kalimin e kohës, muskuli i zemrës mund të dobësohet dhe/ose të dëmtohet, duke rezultuar në dështim të zemrës. Dëmtimi i zemrës mund të shkaktohet nga sulmet në zemër, hipertensioni afatgjatë dhe diabeti dhe përdorimi kronik i alkoolit.
Kur një person arrin një moshë të caktuar, presioni i gjakut duhet të matet më shpesh, edhe nëse ai kishte presion të ulët të gjakut gjatë viteve të reja të jetës. Kjo është e nevojshme sepse ndryshimet në arterie mund të çojnë në hipertension.
Është e mundur që një person të ndihet mirë edhe pse ka presion të lartë të gjakut, por nëse nuk trajtohet mund të çojë në goditje në tru dhe probleme me zemrën, sytë, trurin dhe veshkat. Për të rregulluar presionin e gjakut është i nevojshëm aktiviteti fizik i rregullt, rregullimi i dietës dhe reduktimi i marrjes së kripës, shpeshherë është i nevojshëm edhe mjekimi.
Shëndeti
Cili është lloji më i mirë i bukës?
Published
9 minutes agoon
September 17, 2025By
UBT News
Buka ka kohë që ka një reputacion të keq si armiku kryesor i çdo diete, por ekspertët pohojnë se është e shëndetshme.
Nutricionistet pohojnë se ky ushqim plotëson më shumë se 10 përqind të nevojave për proteina, folate dhe hekur dhe ka një anë pozitive.
Buka përmban fibra, por kjo vlen vetëm për bukën integrale, tërshërën, thekrën dhe misrin, se janë të pasura me minerale dhe vitamina B.
Çfarë thotë ngjyra?
Nuk është një tregues i besueshëm i cilësisë së bukës. Ngjyra e errët lyhet me ngjyra artificiale, kështu që njerëzit gabohen duke menduar se është më e shëndetshme se e bardha dhe nuk shëndosh. Dhe e vërteta është si më poshtë,buka më e fortë është më e shëndetshmja.
Buka nuk të shëndosh nëse hahet në sasi të arsyeshme, domethënë 200-300 gramë në ditë, ne shtojmë në peshë kryesisht nga ajo që i shtojmë: gjalpë, paste, sallam, majonezë ose reçel.
Thekra është më e shëndetshmja
Shpesh nuk ka deklarata në bukë e nuk mund ta dimë çka përmban saktësisht. Duhet t’i kushtoni vëmendje llojit të miellit. Rekomandohet mielli i thekrës sepse përmban vitamina e minerale, është i pasur me fibra, tretet më lehtë dhe për shkak të indeksit të tij glicemik, krijon një ndjesi ngopjeje që zgjat. Buka e bërë nga mielli i tërshërës është gjithashtu e shkëlqyer, si dhe buka e pasuruar me fara dhe arra.
E bardha shmanget më së miri
Kjo bukë ka vlerën më të ulët ushqyese e përmban sasi të fshehura sheqeri e kripe, dhe ka një indeks të lartë glicemik. Pasi hamë një fetë bukë të bardhë, sheqeri në gjak rritet e më pas bie, prandaj ndjesia e ngopjes zgjat për një kohë të shkurtër. /A.Z/UBT News/
Shëndeti
Çka tregon tensioni i lartë te personat nën 40-vjeç?
Published
2 hours agoon
September 17, 2025By
UBT News
Dy studime të reja tregojnë se tensioni i lartë i gjakut para moshës 40 vjeç rrit ndjeshëm rrezikun për sëmundje të zemrës dhe ishemi.
Studimi në SHBA: mbi 4,800 persona – tensioni i lartë para të 40-ave trefishon rrezikun në 20 vitet e ardhshme.
Studimi në Korenë e Jugut: mbi 2.5 milionë persona – gratë me tension të lartë kishin 76% më shumë rrezik, burrat 85%.
Shkencëtarët theksojnë se tensioni i lartë dëmton zemrën dhe, së bashku me faktorë si mbipesha, kolesteroli, sheqeri i lartë dhe duhanpirja, rrit mundësinë për atak kardiak.
Në këtë hapësirë, zemra mbushet me gjak dhe ushqehet me oksigjen.
Nëse matësi i tensionit tregon vlerat 90/60 mmHg (pra 9 me 6 si thuhet zakonisht) ose më pak, atëherë tensioni i gjakut konsiderohet i ulët.
Nëse matësi tregon vlerat midis 90/60 dhe 120/80 atëherë tensioni i gjakut është i shëndetshëm dhe në nivel ideal.
Nëse matësi tregon vlerat midis 120/80 dhe 140/90 atëherë tensioni i gjakut është pak më i lartë se mesatarja.
Nëse matësi tregon vlerat mbi 140/90 atëherë tensioni i gjakut është i lartë dhe klasifikohet si hipertension.
Nëse vlerat e të dy njësive arrijnë mbi 180 dhe 110 atëherë duhet duhet të shkoni menjëherë te mjeku. /A.Z/UBT News/
Shëndeti
Mbani në shtëpi, këto dy lloje frutash shkrijnë dhjamin e barkut
Published
3 hours agoon
September 17, 2025By
UBT News
Depozitat e dhjamit në zonën e barkut nuk janë vetëm një problem estetik, por shoqërohen edhe me një rrezik në rritje të sëmundjeve të zemrës, diabetit dhe problemeve të tjera shëndetësore. Kjo është arsyeja pse zgjedhjet ushqimore luajnë një rol të rëndësishëm në kontrollin e peshës.
Nutricionistët theksojnë se lloje të caktuara frutash mund të jenë të dobishme në këtë proces. Falë përmbajtjes së lartë të fibrave, vitaminave dhe komponimeve bioaktive, lloje të caktuara frutash ndihmojnë në rregullimin e oreksit, stabilizimin e niveleve të sheqerit në gjak dhe stimulimin e metabolizmit, gjë që në planin afatgjatë kontribuon në uljen e dhjamit të barkut.
Sipas ekspertëve, këto janë dy llojet e frutave që shkrijnë dhjamin e barkut.
Banane
Një frut i dobishëm dhe ushqyes që ndihmojnë në kontrollin e dhjamit të barkut. Ato janë të pasura me fibra, veçanërisht pektinë, e cila ngadalëson tretjen e zgjat ndjesinë e ngopjes. Bananet përmbajnë kalium, i cili ndihmon në rregullimin e ekuilibrit të lëngjeve në trup dhe zvogëlon fryrjen, duke kontribuar më tej në një bark më të sheshtë.
Ekspertët theksojnë se përfshirja e bananeve në dietën tuaj të përditshme mund të ndihmojë në stabilizimin e niveleve të sheqerit në gjak dhe në uljen e dëshirave të pashëndetshme për ëmbëlsira. Kështu, bananet jo vetëm që mbështesin humbjen e peshës, por edhe ruajnë energjinë gjatë gjithë ditës, duke i bërë ato një zgjedhje të shkëlqyer për ata që kërkojnë të zvogëlojnë dhjamin e barkut.
Boronica
Një nga burimet më të fuqishme të antioksidantëve e kanë efekt të dobishëm në të gjithë trupin. Polifenolet ndihmojnë në zvogëlimin e depozitave të yndyrës, veçanërisht në zonën e barkut, e fibra kontribuon në një ndjenjë ngopjeje dhe tretje më të mirë. Përveç kësaj, ato kanë një indeks të ulët glicemik, që do të thotë se nuk shkaktojnë rritje të papritura të sheqerit në gjak.
Ato mund të kenë efekt pozitiv në nivelet e kolesterolit e presionin e gjakut, duke ulur më rrezikun e sëmundjeve që lidhen me obezitetin.
Konsumimi i tyre çdo ditë, i freskët ose i shtuar në drithëra, kos ose smoothie, mund të bëhet një zakon i thjeshtë me përfitime afatgjata. /A.Z/UBT News/
Shëndeti
E dëgjojmë teksa përmendet shpesh! Çfarë është një atak paniku dhe si ta kapërcejmë?
Published
20 hours agoon
September 16, 2025By
UBT News
Sulmet e panikut janë episode të papritura ankthi intensiv që mund të shfaqen në çdo kohë dhe situatë, duke shkaktuar simptoma fizike dhe emocionale si djersitje, marramendje, gulçim, ndjenja shpimi, humbje koordinimi dhe frikë e fortë nga vdekja ose humbja e kontrollit.
Kur këto sulme përsëriten shpesh dhe ndikojnë në jetën e përditshme, flitet për çrregullim paniku.
Shkaqet e sulmeve të panikut janë të ndryshme dhe shpesh të shumëfishta:
predispozita gjenetike,
trauma të përjetuara në fëmijëri ose humbje të mëvonshme të rëndësishme,
shqetësime psikologjike dhe mendime katastrofike,
përdorimi i duhanit, alkoolit ose drogës, që ndikojnë në ekuilibrin kimik të trurit,
reagime të tepruara të instinktit të mbijetesës.
Trajtimi i sulmeve të panikut kërkon ndërhyrje profesionale dhe mund të përfshijë:
Psikoterapi (p.sh., terapia kognitive-biheviorale, terapia e frymëmarrjes) për të ndryshuar mendimet dhe reagimet ndaj ankthit,
Mjekim, në raste të caktuara, për të kontrolluar simptomat,
Mbështetje e përditshme, si aktivitet fizik i rregullt, teknika relaksimi dhe ndjekje e udhëzimeve të specialistëve.
Sulmet e panikut janë të trajtueshme dhe me ndihmën e ekspertëve, individi mund të mësojë të kontrollojë ankthin dhe të rikthejë normalitetin në jetën e përditshme.
Është e rëndësishme të kërkohet ndihmë nga psikologë e të përdoren metoda shkencore të provuara. /A.Z/UBT News/

Trajneri Skaloni: Messi luajti ndeshjen e fundit në Argjentinë, por mund të kthehet

Cili është lloji më i mirë i bukës?

Romanca e Katy Perry me Justin Trudeau vazhdon ende

Dhimitër Anagnosti dhe magjia e filmit shqiptar hapin ciklin kulturor në Kosovë

Samsung nis prodhimin masiv të Exynos 2600 për Galaxy S26 Ultra

Studim: Mendimet negative lidhen me rënien e aftësive njohëse te të moshuarit

Real Madridi ankohet në FIFA për referim

Çka tregon tensioni i lartë te personat nën 40-vjeç?

Suharekë: Kapen 512 kg marihuanë dhe armë
Të kërkuara
-
Aktualitet3 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26