Ekonomi

​Pritet shtrenjtimi i mëtejmë i karburanteve

Published

on

Çmimet derivateve të cilat janë ngritur këtë vit nuk pritet të ndalen me kaq. Shoqata e naftëtarëve paralajmëron rritje edhe më të lartë të çmimeve në ditët në vijim. Aktualisht, në tregun kosovar një litër naftë kushton hiç më pak se 1.10 euro, ndërsa benzina deri 1.15.

Kryetari i Shoqatës së Naftëtarëve, Fadil Berjani në një intervistë për KosovaPress thotë se shtetet e rajonit po paralajmërojnë rritje edhe më të lartë të çmimeve të derivateve e që pritet të reflektojë edhe në Kosovë.

“Sa i përket çmimeve në sektorin e naftës, çmimet variojnë prej pikës (së karburanteve) në pikë dhe sot një litër naftë është 1.03 euro deri 1.10 euro, benzina 1.07 deri 1.12 euro. Kështu që këto janë çmime. (Kompanitë) Veç kanë reflektuar, mendoj se derivatet me shumicë çmimet janë rritur, ndërsa me pakicë janë përafërsisht të njëjtat çmime, por në tregjet botërore veç ka reflektuar pritet edhe tek ne të reflektojë në ditët në vijim rritja e çmimit”, thekson Berjani.

Përveç kësaj, sfidë mbetet edhe Udhëzimi administrativ për kontrollin dhe cilësinë e karburanteve të lëngëta të naftës ose kontrata për kompaninë e përzgjedhur nga MTI-ja për shënjimin (markimin) e karburanteve.

Kryetari i shoqatës, Berjani thotë se nuk janë kundër markimit, por siç thekson ai, janë kundër një kompanie private që po përfiton miliona euro për këtë çështje. Teksa shton se ajo kontratë duhet të shkëputet për shkak të monopolit.

“Ne e kemi ngritur zërin edhe për këtë problem dhe iu kemi drejtuar ish-kryeministrit, kryeministrit Kurti, ministres së MINT, Rozeta Hajdari. Shoqata e Naftëtarëve nuk është kundër markimit të derivateve të naftës, por ne jemi që Dogana e Kosovës të kryejë këtë punë siç e kryejnë të gjitha shtetet e botës dhe Evropës, e jo t’i jepet një kompanie private. Ajo kompani private e ka luajtur ‘lojën’ mjaft mirë, e ka këtë situatë lidhur me Arbitrazh. Megjithatë, unë e parashoh pasi nuk është me ligj, me një udhëzim administrativ kjo kompani nuk mund ta fitojë Arbitrazhin, por gjithsesi se duhet të hetohen dhe merren parasysh të gjitha këto raste të cilat janë bërë deri më tani. Ajo kontratë (për markimin e karburanteve) duhet të shkëputet, ajo kontratë nuk mund të vazhdojë, dhe shoqata nuk do ta parasheh me ligj pigmentimin ose ngjyrosjen sepse Kosova është shtet i ri, mund të vazhdojë edhe pa të. Dhe në këtë mënyrë ajo kompani e autorizuar nuk do ta gëzojë këtë të drejt për të përfituar miliona euro”, thotë ai.

Kreu i shoqatës thotë se Kosova shpejt pritet të bëhet me Ligjin e naftës që do ta rregullojë tregun e derivateve edhe sa i përket shënjimit të karburanteve.

“Të gjitha kërkesat tona, të naftëtarëve, të inkorporohen në Ligjin e naftës i cili është duke u draftuar dhe besoj se Ligji i naftës do të kalojë tash pas 12 viteve, pasi qe 12 vite për interesa personale Ligji i naftës nuk ka kaluar, tashmë burokracitë që kanë qenë deri më tash do të eliminohen”, thotë ai.

Pasi që Kosova nuk ka rafineri të vetën, operatorët ekonomikë brenda një viti importojnë rreth 650 milionë litra të këtyre derivateve. Importi ndodhë kryesisht nga Greqia, Serbia e Bullgaria. 

Ekonomi

Bie tregu global i arit

Published

on

Tregu global i artit ka shënuar një rënie prej 12% në vitin 2024, duke arritur në një vlerë prej 57.5 miliardë dollarësh, sipas raportit të publikuar nga banka zvicerane UBS dhe Art Basel.

Kjo rënie vjen pas një uljeje prej 4% të regjistruar në vitin 2023.

Raporti ia atribuon këtë tkurrje pasigurisë ekonomike globale dhe tensioneve në rritje gjeopolitike.

Kina,  dikur kishte rol të fuqishëm në tregtinë ndërkombëtare të artit, ka pësuar rënien më të madhe, me një ulje prej 31% në shitjet vjetore.

Tashmë, Kina ka zbritur në vendin e tretë, pas Britanisë së Madhe, e njohur për shtëpitë e saj të ankandeve prestigjioze si Sotheby’s dhe Christie’s, transmeton albinfo.ch.

Shtetet e Bashkuara mbeten udhëheqësja dominuese, me 43% të pjesës së tregut botëror të artit.

Pas tyre renditet Britania e Madhe me 18%, ndërsa Kina ka rënë në 15%.

Continue Reading

Ekonomi

Diaspora për dy muaj solli rreth 175 milionë euro në Kosovë

Published

on

Banka Qendrore e Kosovës njoftoi se remitancat, si kategoria kryesore në kuadër të ardhurave dytësore, arritën vlerën 86.14 milionë euro në janar 2025, një vlerë afërsisht të njëjtë me periudhën e njëjtë të vitit 2024.

Sipas vlerësimeve preliminare, remitancat për shkurt 2025 arritën në 88.12 milionë euro, duke sjellë një total prej 174.26 milionë euro (preliminare) për dy muajt e parë të vitit 2025.

“Sipas vlerësimeve preliminare remitancat për shkurt 2025 ishin rreth 88.12 milionë euro, duke arritur vlerën 174.26 milion euro (preliminare) për dy muajt e parë të 2025. Prurjet më të mëdha edhe gjatë shkurtit 2025 kanë qenë përmes IFJB-ve me 62.65%, bankave komerciale me 16.45% dhe kanaleve tjera me 20.90%”, thuhet në raportin për statistikat e Sektorit të Jashtëm për tremujorin e katër 2024 dhe Bilancit të Pagesave për muajin janar 2025.

Sipas BQK-së, bilanci i pagesave në fund të janarit 2025 u karakterizua me deficit të llogarisë rrjedhëse në vlerë prej 21.36 milionë euro, i cili tregon thellim të deficitit krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar kur llogaria rrjedhëse kishte suficit prej 6.78 milionë euro.

Shkaktari kryesor i këtij deficiti është rritja e deficitit në bilancin tregtar. Investimet direkte në Kosovë për janar 2025 arritën në 90.96 milionë euro, duke shënuar një rritje prej 12.19% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, përderisa investimet direkte jashtë Kosovës arritën në 16.19 milionë euro, me një rritje prej 19.12% krahasuar me janar 2024.

“Asetet rezervë deri janar 2025 janë rritur për 45.95 milionë euro, kurse në periudhën e njëjtë të vitit paraprak ishin 15.21 milionë euro. Rritjes së aseteve rezervë i ka kontribuar rritja e depozitave për 45.95 milionë euro, nuk ka pas investime në letra me vlerë gjatë muajit janar 2025”, njofton tutje BQK-ja.

Continue Reading

Ekonomi

Produktet ushqimore me rritje çmimesh në vitin 2025

Published

on

Në një klimë globale gjithnjë e më të paqëndrueshme ekonomikisht dhe ambientalisht, çmimet e produkteve ushqimore kanë filluar të shfaqin një tendencë të qëndrueshme në rritje gjatë vitit 2024, me projeksione që sugjerojnë një vazhdimësi të kësaj rritjeje edhe në 2025.

Burime të ndryshme, si “The Wall Street Journal”, “Reuters” dhe raportet nga bursat ndërkombëtare sinjalizojnë se kjo nuk është një lëvizje e përkohshme, por pjesë e një cikli më të gjerë me shkaqe të shumta.

Kafeja në fokus: Arabica dhe Robusta në çmime të reja rekorde

Ndër produktet më të ndjeshme ndaj kësaj rritjeje është kafeja – si Arabica, e cila tregtohet në New York Stock Exchange (NYSE), ashtu edhe Robusta, e cila ndjek bursën e Londrës. Të dhënat e fundit nga tregjet tregojnë një ngjitje të fortë të çmimeve:

Arabica: nga rreth 3,637 dollarë/ton në janar 2024 në mbi 6,062 dollarë/ton në mars 2025, një rritje mbi 60%

Robusta: nga 2400 dollarë/ton në mbi 3500 dollarë/ton, një rritje mbi 45% në të njëjtën periudhë.

Grafiku më sipër tregon qartë se si kjo lëvizje është përshpejtuar në muajt e fundit, duke reflektuar ndikimet e faktorëve të jashtëm, si: thatësira në Brazil, reshjet e dendura në Vietnam, ndërprerjet në zinxhirët e furnizimit dhe rritja e kostove të punës dhe energjisë.

Produkte të tjera në rritje të çmimit:

Kafeja nuk është rasti i vetëm. Tregjet globale kanë shënuar rritje çmimesh edhe për:

Drithërat (gruri, orizi) – të ndikuar nga luftërat dhe kufizimet në eksport

Qumështi dhe produktet e tij – për shkak të kostove më të larta të transportit dhe ushqimit për bagëtitë

Yndyrat bimore (vaj luledielli, vaj palme) – të ndikuara nga krizat klimatike në vendet prodhuese.

Sipas raportimeve të fundit të “Bloomberg”, çmimet e këtyre produkteve pritet të vazhdojnë të jenë në nivele të larta për pjesën e parë të vitit 2025, me disa sinjale që kjo mund të jetë “normalja e re” në tregun global.

Continue Reading

Ekonomi

BQK parashikon inflacion prej 1.8% për vitin 2025

Published

on

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës (BQK), njofton se parashikimet e saj sugjerojnë se norma e përgjithshme e inflacionit pritet të jetë rreth 1.8% në vitin 2025.

“Presionet inflacioniste në çmimet e ushqimit në tregun vendor mbeten një nga faktorët kryesorë përcaktues të ecurisë së inflacionit; megjithëse, rënia e parashikuar e çmimeve të ushqimeve në tregjet ndërkombëtare mund të ushtrojë presion për rishikim të inflacionit për poshtë”, thuhet në raportin e BQK-së për vlerësimin tremujor të ekonomisë.

Sipas raportit, përkundër kësaj, ecuria e inflacionit vazhdon të minohet kryesisht nga goditjet potenciale si pasojë e tensioneve gjeopolitike, kufizimeve tregtare dhe kushteve klimatike.

Continue Reading

Të kërkuara