

Lajmet
Një rrugë malore zbulon jetën e egër të paprekur në Ballkan
Vargmalet prej rreth 300 kilometrash përfshijnë Kosovën, Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.
Published
2 years agoon
By
Betim GashiVargmalet e Ballkanit Perëndimor mbajnë mbi shpinë një pjesë të historisë evropiane, shkruan Siobhan Warwicker për revistën e njohur “National Geographic”.
Tani, një shteg i ri ecjeje në distanca të gjata shpreson të ndajë trashëgiminë e kësaj zone që dikur ishte e mbyllur për botën për shkak të një sërë konfliktesh në shekullin XX.
Vargmalet prej rreth 300 kilometrash përfshijnë Kosovën, Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut dhe i drejtohen një prej liqeneve më të thellë dhe më të vjetër të kontinentit.
Në rreth 2 mijë e 700 metra lartësi gjejmë një “mbretëri” të mjegullt majash të pafundme të gjelbra, të mbushura me kullota dhe të kryqëzuara nga përrenj.
Shumë nga rrugët e përdorura sot u ndërtuan fillimisht nga karvanet romake në shekullin II para Krishtit.
Ndërkohë, një projekt i quajtur ”High Scardus”, i konceptuar në vitin 2016, vetëm tani ka përfunduar plotësisht për ekskursionistët.
Vendet e bukura e spektakolare tashmë janë skeduar. Shtëpizat janë shndërruar në bujtina.
Gjatë luftërave jugosllave të fundit të shekullit XX, kreshtat e Ballkanit Perëndimor siguruan pika strategjike vëzhgimi ushtarake. Në konfliktin që pasoi në Kosovë (1998-99), minat tokësore ishin të përhapura përgjatë kufirit alpin Kosovë-Shqipëri.
Kosova u shpall e lirë nga minat tokësore në vitin 2001, por malet ishin ende larg turistëve.
Dekada më vonë, gjërat po ndryshojnë.
“Ne duam që njerëzit ta dinë se Kosova ka një të kaluar të trishtuar dhe të vështirë, por ne tani po punojmë shumë që të bëhemi destinacion për udhëtarët, për t’i treguar botës natyrën dhe kulturën tonë të mahnitshme”, thotë Taulant Hoxha, i cili ishte fëmijë në qytetin e Prizrenit gjatë luftës së Kosovës.
Ai tani është një sipërmarrës i shërbimit të guidave malore “Super Xplorers” dhe gjithashtu i përfshirë në krijimin e projektit “High Scardus”.
Duke kaluar disa nga malet më pak të vizituara të Evropës, shtegu kalon nëpër gjashtë parqe kombëtare, dy në Maqedoninë e Veriut, një në Kosovë dhe tre në Shqipëri.
“Qëllimi ishte të krijonim ndoshta shtegun më të mirë në botë me vende dhe mjedise të shumta”, thotë Ekrem Hyseni, një menaxher projekti për GIZ, një filial zhvillimor ndërkombëtar i qeverisë gjermane që ndihmoi në zhvillimin e shtegut.
Për të eksploruar të gjitha vendet rekomandohet që të përfundohen të 20 fazat e ecjes me udhërrëfyes, por do të duheshin 20 ditë. Për më tepër, çdo vend lejon vetëm qytetarët vendas të punojnë në shteg, kështu që alpinistët duhet të punësojnë udhërrëfyes të shumtë gjatë udhëtimit.
Shtegu fillon në Maqedoninë e Veriut, në shtëpizën malore të Ljubotenit, e restauruar së fundmi, një shtëpizë alpinistësh e viteve 1930, e vendosur në fshatin e vogël Staro Selo.
Nga këtu, itinerari gjurmon kufirin mes Kosovës dhe MV në malet e Sharrit, përpara se të të çojë në Brezovicë, një vendpushim skish në Kosovë.
Ekskursionistët ndjekin shtigjet e vogla, shpesh të ngatërruara nga tokat përgjatë brigjeve veriore të Sharrit.
Rruga vazhdon përmes fushave dhe pllajave deri në majën e malin e Korabit (2 750 metra), maja më e lartë si në Shqipëri.
Gjatë rrugës, bujtina si ”Sabriu” dhe ”Korabi” në Shqipëri mirëpresin udhëtarët për të përjetuar zakonet vendase dhe për të provuar djathë deleje dhe raki.
Faza e fundit i çon alpinistët përmes parkut kombëtar “Galicica” të Maqedonisë së Veriut deri në Shën Naum, një manastir i famshëm në bregun e liqenit të Ohrit.
Rajoni i Ohrit është një nga 28 vendet globalisht që i është dhënë statusi i Trashëgimisë Natyrore dhe Trashëgimisë së UNESCO-s për liqenin 1.3 milionë vjeçar, një nga vendbanimet më të vjetra njerëzore në botë.
Në rrugëtim mund të gjenden edhe relike të tjera të historisë së shekullit XX të Ballkanit Perëndimor, si bunkerët antibërthamorë të ish-diktatorit Enver Hoxha në të gjithë Shqipërinë, një mitraloz në Maqedoninë e Veriut dhe strukturat e braktisura të stilit sovjetik në Kosovë.
Programet e trajnimit dhe grantet kanë ndihmuar në zhvillimin e bujtinave përgjatë shtegut dhe kanë nxitur interesin e aktorëve lokalë për të investuar në zonat rurale që rrethojnë shtegun.
“Pas vitesh planifikimi, zgjedhjes së shtigjeve, krijimit të rrugëve dhe bisedës me pronarët e bujtinave dhe tokave rreth shndërrimit në turizëm, tani më në fund ndihet si një realitet”, thotë Stephan Lieb-Lind, një nga ideuesit e projektit ”High Scardus”, transmeton ATSh.
“High Scardus nuk është më një ide, por një projekt konkret”, shton ai.
Aktualitet
Trump njofton bisedime të reja me Putinin dhe takime me udhëheqësit evropianë
Published
33 minutes agoon
September 8, 2025By
UBT News
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka njoftuar planet për të folur “shumë shpejt” me presidentin rus, Vladimir Putin, si dhe për t’u takuar me disa udhëheqës evropianë.
Trump e bëri deklaratën për gazetarët, shkruan CNN .
“Shumë shpejt. Gjatë dy ditëve të ardhshme. Shikoni, do ta përfundojmë. Situata Rusi-Ukrainë. Do ta përfundojmë”, tha Presidenti i SHBA-së.
Ai përsëriti qëndrimin e tij, duke thënë se “nuk është i kënaqur me atë që po ndodh atje” dhe shprehu përsëri besimin se situata mund të vihet nën kontroll.
“Por unë nuk jam i kënaqur me ta. Nuk jam i kënaqur me asgjë që ka të bëjë me atë luftë”, shtoi udhëheqësi i Shtëpisë së Bardhë.
Trump zbuloi gjithashtu se disa udhëheqës evropianë pritet të vizitojnë Uashingtonin në ditët në vijim.
“Disa udhëheqës evropianë do të vijnë në vendin tonë të hënën ose të martën dhe individualisht, dhe mendoj se do ta zgjidhim këtë çështje”, siguroi Presidenti i SHBA-së.
Siç raportohet nga Ukrinform, Trump konfirmoi të dielën se është gati të miratojë më shumë sanksione kundër Rusisë në mënyrë që ta ushtrojë presion për një marrëveshje paqeje./S.K/KP/
Aktualitet
23 vjet nga hyrja e Shqipërisë në Organizatën Botërore të Tregtisë
Published
59 minutes agoon
September 8, 2025By
UBT News
Më 8 shtator të vitit 2000, zyrtarisht Shqipëria i bashkohet Organizatës Botërore të Tregtisë (World Trade Organization) duke aplikuar një regjim liberal tregu. Kosova ende nuk është anëtarësuar në këtë organizatë.
Tregtia e jashtme është liberalizuar që në vitin 1990 dhe ndjek standardet e vendosura nga Bashkimi Evropian dhe Organizata Botërore e Tregtisë.
Prej 23 vjetësh ajo është anëtare e OBT-së dhe aplikon regjimin e OBT-së mbi procedurën e licencimit të importit.
Si rezultat i liberalizimit të tregut dhe procesit të vazhdueshëm të përafrimit të kuadrit rregullator doganor me standardet e sistemit të BE-së, importi dhe eksporti i mallrave, si rregull i përgjithshëm, nuk varen nga ndonjë autorizim i veçantë.
Marrëveshjet bilaterale ose multiraterale në të cilat Shqipëria është palë, mund të vendosin kuota, ose kërkesa kontrollesh. Gjithashtu, nevoja për pajisje me licencë ekziston në rastin e disa mallrave specifikë me qarkullim të kufizuar brenda vendit siç janë mallrat ushtarake dhe strategjike, materialet radioaktive dhe substancat psikotrope, ilaçet etj.
Shqipëria është angazhuar të liberalizojë regjimin e saj tarifor duke zbatuar një proces të uljes së tarifave,- zbatojë të gjitha angazhimet që rrjedhin nga marrëveshjet mbi Barrierat Teknike në Tregti (TBT) dhe Standardet Sanitare dhe Fitosanitare (SPS);-Kodi Doganor Shqiptar thekson se vlerësimi doganor do të bëhet në përputhje me kërkesat e OBT-së;- Shqipëria është një anëtar i OBPI (Organizata Botërore e Pronësisë Intelektuale) që nga viti 1992 dhe ajo ka njohur disa marrëveshjeve ndërkombëtare në këtë fushë.
Shqipëria është angazhuar për zbatimin e Marrëveshjes TRIPS dhe gjithë legjislacionin për të drejtat e autorit. Shqipëria ka nënshkruar edhe memorandumin përkatës në lidhje me Regjimin e Pronësisë Intelektuale.
Eksporti i mallrave nuk i nënshtrohet ndonjë takse të veçantë eksporti, tarife apo barriere tjetër. Gjithashtu, importi i mallrave nuk i nënshtrohet ndonjë detyrimi taksor importi përveç se detyrimit doganor.
Importi i mallrave është subjekt i TVSH dhe disa produkte si duhani, pijet alkoolike dhe lëndët djegëse janë subjekt akcize./S.K/KP/
Aktualitet
Maqedonia e Veriut kremton 34-vjetorin e pavarësisë
Published
1 hour agoon
September 8, 2025By
UBT News
Republika e Maqedonisë së Veriut sot shënon 34-vjetorin e pavarësisë së saj nga ish-Federata jugosllave, përmes një referendumi popullor.
Ky referendum atëkohë u bojkotua nga shqiptarët në Maqedoni, të cilët kërkuan statusin e autonomisë dhe nuk ishin të kënaqur me pozitën e arritur në Kushtetutën e re të këtij vendi.
Sipas vlerësimeve shtetërore të asaj kohe, mbi 95 për qind të qytetarëve që dolën në referendumin e 8 shtatorit të vitit 1991, iu përgjigjën pozitivisht pyetjes së referendumit “A jeni për Maqedoni të pavarur me të drejtë të hyjë në fuqi në aleancën e ardhshme të shteteve sovrane të Jugosllavisë”.
Referendumit i parapriu Deklarata për Pavarësi, të cilën Parlamenti i parë i Maqedonisë shumëpartiake e miratoi më 25 janar të vitit 1991. Formalisht, vullneti i popullit për shtet të pavarur ishte konstatuar me Deklaratën për pranimin e rezultateve të referendumit më 18 shtator të vitit 1991 në Kuvendin e Republikës së Maqedonisë.
Hap i ardhshëm me rëndësi në përforcimin e shtetit ishte miratimi i Kushtetutës së re më 17 nëntor 1991.
Hije në ngjarjet me të cilat u vendosën themelet e Maqedonisë së pavarur, hodhi bojkotimi i referendumit nga ana e një pjese të bashkësisë etnike shqiptare dhe mospërkrahja e Kushtetutës së re nga deputetët shqiptarë.
Dhjetë vite më vonë Kushtetuta u plotësua pas konfliktit të vitit 2001 dhe nënshkrimit të Marrëveshjes së Ohrit.
Shtetësinë e Maqedonisë e para e njohu Republika e Bullgarisë, pas çfarë pasuan njohjet nga Turqia, Sllovenia, Kroacia, Rusia, Bosnjë e Hercegovina.
Shteti u pavarësua monetarisht me vendosjen e denarit më 26 prill 1992, e më pas fitoi edhe Armatën e vet, e cila ditëlindjen e feston më 18 gusht.
Subjektiviteti ndërkombëtar-juridik i shtetit definitivisht u konfirmua më 8 prill të vitit 1993, kur me aklamacion në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, Maqedonia u pranua si anëtare e 181-të në Organizatën botërore. Megjithatë për shkak të kundërshtimeve dhe presioneve të Greqisë, prë shkak të emrit, anëtarësimi në KB u bë nën referencën e përkohshme Ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë.
Marrëveshja për zgjidhjen e kontestit me Greqinë ishte arritur më 17 qershor 2018, sipas së cilës vendi emërtohej si Maqedonia Veriore.
Maqedonia Veriore deri tani ka vendosur marrëdhënie diplomatike me 170 shtete në botë, ndërsa me emrin kushtetues është pranuar nga 135 shtete në mesin e të cilave edhe nga tre anëtaret në Këshillin e Sigurisë: Kina, Federata Ruse dhe SHBA-ja.
Gjatë viteve të kaluara të pavarësisë Maqedonia Veriore kaloi në një sërë problemesh dhe vështirësish, derisa u bë anëtarja e tridhjetë e Aleancës Veri-Atlantike. /S.K/KP/
Aktualitet
Trump përdor imazhin AI për të kërcënuar Çikagon me luftë
Published
1 hour agoon
September 8, 2025By
UBT News
Presidenti i SHBA-së Donald Trump përdori një imazh të inteligjencës artificiale për të kërcënuar me luftë qytetin e Çikagos.
Ai postoi një imazh të gjeneruar nga AI-ja të vetes në Truth Social, së bashku me një mesazh kërcënues drejtuar qytetit të Çikagos.
Imazhi e përshkruan atë si personazhin e Robert Duvall në Apocalypse Now, në filmin e drejtuar nga Francis Ford Coppola.
“Ne nuk do të shkojmë në luftë. Ne do t’i pastrojmë qytetet tona”, u tha Trump gazetarëve gjatë një postimi në Truth Social më 7 shtator.
Ndërsa filmi i Coppola i vitit 1979 zhvillohet në Vietnamin e Jugut dhe Kamboxhia në epokën e Luftës së Vietnamit, parodia e IA-së e Trump përshkruan Çikagon, me horizontin e qytetit të mbushur me helikopterë. Në imazh, presidenti është gjithashtu i shoqëruar nga një plazh qyteti i mbuluar me zjarr dhe tym, duke imituar me sa duket një zonë aktive lufte.
“Çikago është gati të zbulojë pse quhet Departamenti i luftës”, thuhet pjesërisht në mbishkrimin e imazhit, një referencë ndaj planit të Trump për të riemërtuar Departamentin e Mbrojtjes.
Mbishkrimi gjithashtu i referohet fushatës agresive dhe të vazhdueshme të zbatimit të ligjit për imigracionin të Trump, duke përdorur një version të ndryshuar të citatit më të famshëm nga Apocalypse Now.
“Më pëlqen aroma e deportimeve në mëngjes…”, thuhej në postim. (Citimi origjinal është, “Më pëlqen aroma e napalmit në mëngjes”, i thënë nga Duvall.)
Kërcënimet e dukshme vijnë ndërsa guvernatori i Illinois, JB Pritzker, paralajmëron banorët e Çikagos për një rritje të agjentëve të ICE në qytet, sipas ABC 7 Chicago.
Guvernatori, një kundërshtar i zëshëm i Trump, tha se mund të ketë deri në 300 agjentë të ICE në Çikago këtë fundjavë, raportoi media, duke cituar zyrtarët lokalë.
Trump njoftoi për herë të parë marrjen e kontrollit të Departamentit të Policisë Metropolitane të Uashington më 11 gusht, duke u thënë gazetarëve se po merrte kontrollin e policisë dhe po vendoste Gardën Kombëtare për të luftuar krimin dhe për të synuar popullsinë e pastrehë të qytetit./S.K/KP/

Çmimi i MTV VMA 2025: A paguhen artistët për fitoren apo për performancën?

Trump njofton bisedime të reja me Putinin dhe takime me udhëheqësit evropianë

Pamjet spektakolare të “Hënës së Gjakut”

Orlando Bloom flet pas ndarjes nga Katy Perry

23 vjet nga hyrja e Shqipërisë në Organizatën Botërore të Tregtisë

Maqedonia e Veriut kremton 34-vjetorin e pavarësisë

Trump përdor imazhin AI për të kërcënuar Çikagon me luftë

KFOR-i gjerman kryen stërvitje për zbulimin dhe shkatërrimin e dronëve

Belgjika planifikon dërgimin e ushtrisë në Bruksel për të luftuar bandat e drogës
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës