Kuriozitete

​Kristali i shkëmbit ‘magjik’ u gjet në Angli

Kristalet shkëmbore ka të ngjarë të jenë sjellë në vend nga një burim më shumë se 130 kilometra larg.

Published

on

Qindra fragmente të një lloji të rrallë transparent të kuarcit të quajtur “kristal shkëmbi” sugjerojnë që njerëzit neolitikë e përdornin mineralin për të dekoruar varre dhe struktura të tjera në një vend ceremonial në Anglinë perëndimore, thonë arkeologët.

Kristalet shkëmbore ka të ngjarë të jenë sjellë në vend nga një burim më shumë se 130 kilometra larg, mbi terren malor dhe kristalet duket se janë thyer me kujdes në copa shumë më të vogla, ndoshta gjatë një mbledhjeje të komunitetit për të parë punën e ajo që duhet të jetë dukur si një material magjik.

“Mund ta mendoni si një ngjarje vërtet të veçantë”, tha për Live Science, Nick Overton, një arkeolog në Universitetin e Mançesterit në Angli.

“Ndjehet sikur ata po i kushtojnë shumë theks praktikës së punës [kristalit] … njerëzit do ta kishin kujtuar atë si të veçantë dhe të ndryshëm”.

Overton është autori kryesor i një studimi të botuar në korrik në Cambridge Archaeological Journal që përshkruan zbulimin e më shumë se 300 prej këtyre fragmenteve të kristalit të kuarcit në një vend ceremonial 6000-vjeçar në Dorstone Hill në Anglinë perëndimore, 1.6 km në jug të monumentit të njohur si Guri i Arturit. Përveçse janë pothuajse aq transparente sa uji, disa nga fragmentet e kristalit janë prizmatikë, duke ndarë dritën e bardhë në një spektër të dukshëm ylberi.

Kristali i kuarcit është gjithashtu tribolumineshent – domethënë, lëshon ndezje drite kur goditet – dhe kjo veti e veçantë duhet të ketë përmirësuar procesin e thyerjes së kristaleve në fragmente më të vogla, tha Overton.

“Nëse i bashkoni dy prej këtyre kristaleve, ato lëshojnë ndezje të vogla drite kaltërosh, gjë që është vërtet magjepsëse”, shpjegoi Overton.

“Duhet të ketë qenë një përvojë – materiali është mjaft i rrallë dhe i veçantë në këtë periudhë ku nuk ka xhami dhe asnjë material tjetër të ngurtë transparent”, deklaroi ai tutje.

Fragmentet e kristalit shkëmbor u gjetën në një vend ceremonial të hershëm neolitik në Kodrën Dorstone në perëndim të Anglisë që mendohet të jetë ndërtuar rreth 6 mijë vjet më parë.

Arkeologët mendojnë se strukturat e lashta në Kodrën Dorstone dhe Gurin e Arthurit ishin pjesë e një peizazhi ceremonial të Neolitit të hershëm ose Epokës së Re të Gurit të ndërtuar 1000 vjet përpara Stonehenge, i cili u ndërtua afërsisht 5000 vjet më parë në Salisbury Plain, rreth 80 milje në juglindje.

Legjendat lokale e lidhin Gurin e Arturit me Mbretin mitik Artur, megjithëse do të kishte qenë tashmë mijëra vjet në kohën e tij, nëse ai do të ekzistonte ndonjëherë. Kodra e Dorstone është vendi i “Sallave të të Vdekurve”, tri ndërtesa prej druri që u dogjën qëllimisht dhe u zëvendësuan nga tri tuma varrimi prej dheu në kohët neolitike, ndoshta pasi një udhëheqës lokal kishte vdekur.

Arkeologët mendojnë se një tumë prej dheu në vendin e Gurit të Arthurit dikur tregonte Sallat e të Vdekurve, mbetjet e të cilave u zbuluan në vitin 2013. Por tumat e mëvonshme në të dyja strukturat u rreshtuan në një hendek të dukshëm në kodrat në jug.

Overton tha se fragmentet e kristalit shkëmbor ishin të shpërndara rreth vendit të kodrës Dorstone, por ishin të përqendruara në tumat e varrimit. Disa nga fragmentet më të mëdha duket se janë vendosur si sende varri brenda gropave të varrosura që mbanin gjithashtu eshtra të djegura njerëzore.

Pjesë të kristaleve të shkëmbinjve kuarci janë gjetur gjithashtu në varreza të tjera neolitike në Britani dhe Irlandë, por ato kryesisht janë anashkaluar më parë.

Kuriozitete

Fotoja e vitit: Portreti i një djali palestinez të plagosur shpallet fitues i “World Press Photo”

Published

on

Një portret i mahnitshëm i një djali të ri palestinez, Mahmoud Ajjour, i cili humbi të dy duar në një sulm ajror izraelit në qytetin e Gazës, ka fituar titullin e fotos më të mirë të “World Press Photo”.

Fotografja Samar Abu Elouf, gjithashtu nga Gaza, takoi nëntëvjeçarin Mahmoud pas tre muajsh, kur ai dhe familja e tij u evakuan në Doha, Katar, për trajtim mjekësor. Ajjour kishte pësuar dëmtime të rënda nga shpërthimi që ia këputi njërin krah dhe ia gjymtoi tjetrin.

Në shënime Abu Elouf tregon për momentin kur nëna e Mahmudit i shpjegoi se fjalët e para pas operacionit ishin: “Si do të jem në gjendje të të përqafoj?”

Foto e publikuar në “The New York Times”, është pasqyrë e dhimbshme e pasojave të luftës në Gaza, e cila ka shkaktuar dhjetëra mijëra të vdekur.

Kjo foto përfaqëson më shumë se një histori personale; ajo tregon një luftë të gjerë që ka pasoja të thella për brezat. Gjyqtarët e “World Press Photo” ishin tërhequr nga kontrastet mes dritës dhe errësirës, bukurisë dhe dhimbjes në imazhin fitues.

Nga më shumë se 60,000 aplikime nga 3,778 fotografë në mbi 140 shtete, ky imazh u zgjodh si më i miri.

Dy vepra të tjera janë nderuar si nënkampione, duke përfshirë një imazh të emigrantëve kinezë që ngrohen nga një zjarr pas kalimit të kufirit SHBA-Meksikë dhe një fotografi tronditëse e një të riu që kalon një shtrat lumi të shkretëtiruar në Amazonë.

Imazhet fituese janë ekspozuar në Amsterdam dhe do të shfaqen gjithashtu në Londër, Sidnej, Xhakartë dhe Mexico City.

Continue Reading

Kuriozitete

Teleskopi gjen shenja jete në planetin e largët

Published

on

Shkencëtarët kanë gjetur prova të reja, por paraprake, se një botë e largët që rrotullohet rreth një ylli tjetër mund të jetë shtëpia e jetës.

Një ekip i Kembrixhit që studion atmosferën e planetit të quajtur K2-18b ka zbuluar shenja të molekulave që në Tokë prodhohen nga organizma të thjeshtë.

Rezultatet janë pikasur nga teleskopi hapësinor James Webb i NASA-s, por ekipi dhe astronomët e pavarur theksojnë se nevojiten më shumë të dhëna për të konfirmuar këtë gjë.

Studiuesi, Prof Nikku Madhusudhan, tha në laboratorin e tij në Institutin e Astronomisë të Universitetit të Kembrixhit se shpreson të marrë provat kryesore.

“Kjo është prova më e fortë. Ende që ka gjasa të ketë jetë atje. Mund të them realisht se ne mund ta konfirmojmë këtë sinjal brenda dy vitesh”.

K2-18b është dy herë e gjysmë më i madh se Toka dhe është shtatëqind trilionë milje larg nesh.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Studimi: Fëmijët e dytë kanë më shumë gjasa të shfaqin probleme sjelljeje

Published

on

Një studim nga MIT zbuloi se fëmijët e dytë të familjes – veçanërisht djemtë kanë më shumë gjasa të shfaqin sjellje problematike krahasuar me vëllezërit apo motrat më të mëdha.

Duke analizuar të dhëna nga familje në SHBA dhe Danimarkë, studiuesit zbuluan se djemtë e lindur të dytë kanë 20% deri në 40% më shumë gjasa të kenë probleme në shkollë apo me ligjin.

Një nga arsyet mund të jetë fakti që fëmijët e parë përfitojnë vëmendje të plotë nga prindërit dhe kanë si shembull modele më të pjekura, ndërsa fëmijët e dytë shpesh marrin si shembull vëllezërit e motrat e tyre që janë ende duke u zhvilluar.

Megjithatë, kjo nuk është një rregull që vlen për të gjithë, pasi sjellja ndikohet edhe nga mënyra e rritjes, dinamika familjare dhe personaliteti i fëmijës.

 

Continue Reading

Kuriozitete

Diamanti blu ne ankand/ Guri i çmuar, pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë

Published

on

Një diamant blu i rrallë nga Golconda mbi 23 karat do të dalë në ankand në Christie’s.

Guri i çmuar dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit ëdhe është diamanti blu më i rëndësishëm që është nxjerrë ndonjëherë në ankand.


Diamanti u zbulua në minierat legjendare Golconda në Indinë jug-qendrore, e njohur për prodhimin e disa prej diamanteve më të famshëm në botë, duke përfshirë Diamantin Hope.

Ajo që është unike është se guri nuk ka ndryshuar në më shumë se 100 vjet, 23.24 karat dhe nuk ka ndryshuar formë, peshë apo madhësi.

Grui i çmuar ishte një pjesë e trashëgimisë mbretërore të Indisë dhe dikur zotërohej nga Maharajt e Indorit.  Diamantet Golconda janë gurët më të mirë transparentë dhe të rrallë në botë.

Shitja pritet të shënojë një rekord. Vlerësimet shkojnë nga 35 deri në 50 milionë dollarë.

Me 45,52 karat, Diamanti Hope është diamanti më i madh blu që është zbuluar ndonjëherë.

 

Continue Reading

Të kërkuara