Lajmet

​Gripi spanjoll: Si dukej bota pas pandemisë së vitit 1918

Published

on

Nëse nuk keni dëgjuar për pandeminë e gripit spanjoll, kriza e koronavirusit ndoshta ka tërhequr vëmendjen tuaj për faktin se ky virus vdekjeprurës u përhap në të gjithë botën në fillim të shekullit 20.

Shpesh referuar si “nëna e të gjitha pandemive”, ajo shkaktoi vdekje midis 40 dhe 50 milionë brenda dy vjetësh, midis 1918 dhe 1920 – sipas Organizatës Botërore të Shëndetit dhe Qendrave për Kontrollin e Sëmundjeve (CDC).

Shkencëtarët dhe historianët besojnë se një e treta e popullsisë së botës, e cila në atë kohë numëronte rreth 1.8 miliardë njerëz, ishte e infektuar.

Dhe gripi shkaktoi gjithsej më shumë vdekje sesa vetë Lufta e Parë Botërore, e cila u dha fund në një kohë kur sëmundja kishte filluar të përhapet.

Ndërsa e gjithë bota reagon ndaj krizës COVID-19, le të shohim nga afër pandeminë e fundit që e varrosi botën në vend – dhe si dukej kur përfundoi më në fund?

Në vitin 1918, mjekësia dhe shkenca ishin shumë më të kufizuara në luftën kundër sëmundjeve sesa sot.

Mjekët e dinin që kishte mikroorganizma prapa gripit spanjoll dhe se sëmundja mund të transmetohej nga personi në person, por ata ende menduan se ajo ishte shkaktuar nga bakteret dhe jo nga viruset.

Trajtimi ishte gjithashtu i kufizuar – antibiotiku i parë në botë, për shembull, nuk u zbulua deri në vitin 1928.

Vaksina e parë e gripit u bë e disponueshme për publikun në vitet 1940. Është e rëndësishme të përmendet se atë kohë nuk kishte sistem shëndetësor për të gjithë njerëzit. Edhe në vendet e pasura, sistemi i kanalizimeve publike ishte ende një luks.

“Në vendet e industrializuara, shumica e mjekëve ose kanë punuar vetë ose janë financuar nga bamirësitë ose institucione fetare, dhe shumë njerëz nuk kanë qasje në to,” tha Laura Spini, një gazetare e shkencës dhe autore e “The Pale Rider: The Spanish Flu”.

Për t’i bërë gjërat edhe më keq, gripi spanjoll sulmoi në një mënyrë që nuk ishte parë më parë në pandemitë e gripit, të tilla si ajo në 1889-90, e cila vrau më shumë se një milion njerëz në të gjithë botën.

Shumica e viktimave ishin midis moshës 20 dhe 40-vjeç, dhe burrat u prekën në mënyrë disproporcionale – ndoshta pasi pandemia mendohet të ketë filluar në kampe ushtarake të mbipopulluara në Frontin Perëndimor dhe të përhapet ndërsa trupat u kthyen në shtëpi pas Luftës së Parë Botërore.

Një studim i vitit 2020 i udhëhequr nga studiuesi i Harvardit Robert Barrot vlerësoi se megjithëse rreth 0.5 për qind e popullsisë së atëhershme amerikane vdiqën nga gripi spanjoll (rreth 550,000 njerëz), 5.2 për qind e popullsisë në Indi u prek, ose rreth 17 milionë vdekje.

Pasojat për ekonominë ishin të mëdha. Barrot dhe ekipi i tij vlerësuan se pandemia çoi në një rënie mesatare prej 6 për qind të produktit të brendshëm bruto në të gjitha vendet.

“Viktimat e Luftës së Parë Botërore dhe gripit spanjoll çuan në një katastrofë të vërtetë ekonomike”, thotë shkrimtarja Katarina Arnold, autore e librit ‘Pandemic 1918’.

Continue Reading

Lajmet

Komandanti i KFOR-it takohet me Sveçlën

Published

on

By

Komandanti i KFOR-it në Kosovë Ozkan Ulutas ka takuar ministrin e Brendshëm në detyrë, Xhelal Sveçla, e ku  disikuat për sigurinë në Kosovë dhe bashkëpunimin me KFOR.

Ulutas, ka përsëritur angazhimin e KFOR-it për të kryer misionin në interes të të gjithë njerëzve në Kosovë.

Komandanti i misionit të udhëhequr nga NATO, KFOR, Gjeneral Major Özkan Ulutaş, u takua me Xhelal Sveçlën në Prishtinë. Ata ndanë mendime mbi situatën e sigurisë në Kosovë dhe mbi bashkëpunimin ndërmjet KFOR-it dhe organizatave të sigurisë së Kosovës. Gjeneral Major Ulutaş përsëriti angazhimin e vazhdueshëm të KFOR-it për të kryer misionin e tij në interes të të gjithë njerëzve që jetojnë në Kosovë. KFOR-i vazhdon të zbatojë mandatin e tij – bazuar në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të vitit 1999 – për të kontribuar në një mjedis të sigurt dhe të qetë për të gjithë njerëzit dhe komunitetet që jetojnë në Kosovë dhe në lirinë e lëvizjes, në çdo kohë dhe në mënyrë të paanshme”, thuhet në njoftimin e KFOR./EO

Continue Reading

Lajmet

Ndalet rryma në QKUK, ShSKUK: Për shkak të mungesës së energjisë elektrike nuk funksionon sistemi elektronik

Published

on

By

Qendra Klinike Universitare e Kosovës, njofton se sot, rreth orës 11:50, ka ndodhur një ndërprerje e paplanifikuar e furnizimit me energji elektrike.

“Sipas informacioneve nga KEDS, bëhet fjalë për një defekt jashtë hapësirave të QKUK-së. Menjëherë pas ndërprerjes, gjeneratorët në të gjitha klinikat me ndjeshmëri të lartë janë aktivizuar automatikisht, duke bërë që puna dhe ofrimi i shërbimeve të mos ndërpriten asnjë moment. Aktualisht, situata në QKUK është nën kontroll, ndërsa të gjitha shërbimet esenciale po ofrohen normalisht. Përjashtim bëjnë vetëm ambulancat specialistike, ku për shkak të mungesës së energjisë elektrike nuk funksionon sistemi elektronik”, njofton SHSKUK./EO

Continue Reading

Lajmet

Ministria e Financave njofton pensionistët për mundësinë e lajmërimit përmes ekipeve mobile

Published

on

By

Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve ka njoftuar se pensionistët që kanë problem me lajmërim për shkaqe shëndetësore në zyrat e pensionistëve mund të kërkojnë që të lajmërohen përmes ekipeve mobile.

Ministria thotë se që nga muaji gusht 2023 ka lansuar projektin e lajmërimit në shtëpi të pensionistëve, përmes ekipeve mobile që vizitojnë pensionistët në adresën e tyre të banimit.

Me qëllim të lehtësimit të procedurave, pensionistët me probleme shëndetësore si dhe ata mbi moshën 80 vjeçare mund të dërgojnë kërkesë përmes telefonit ose e-mailit, dhe ekipi mobil i Ministrisë shkon në shtëpi për të realizuar procesin e verifikimit“, thuhet në njoftim.

MFPT ka publikuar edhe numrat dhe adresat elektronike përmes të cilave mund të paraqitet kërkesa për lajmërim varësisht rajonit.

Prishtinë – [email protected] | 038 213 268
Pejë – [email protected] | 039 431 217
Gjakovë – [email protected] | 039 326 999
Gjilan – [email protected] | 028 324 555
Ferizaj – [email protected] | 0290 320 403
Mitrovicë – [email protected] | 028 533 010

Continue Reading

Lajmet

​Ish-presidenti Nicolas Sarkozy zyrtarisht në burg, i pari në historinë e Francës

Published

on

Ish-Presidenti francez Nicolas Sarkozy është zyrtarisht në burg që nga mëngjesi i së martës për të vuajtur dënimin prej pesë vjetësh për konspiracion kriminal në një çështje që lidhet me financimin libian të fushatës së tij zgjedhore në vitin 2007.

Sarkozy mbërriti në burgun La Santé në Paris, duke u bërë presidenti i parë francez që përjetëshëm shkon në burg, raporton transmetuesi i BFM TV.

Më shumë se 100 vizitorë u mblodhën pranë shtëpisë së tij për të shprehur mbështetje, ndërsa avokati i Sarkozy¬s, Christophe Ingrain, i tha BFM TV-së se një kërkesë për lirimin e tij do të paraqitet shumë shpejt, duke theksuar se ai do të qëndrojë tre javë deri një muaj në paraburgim para se gjykata e apelit të vendosë.

Para se të largohej nga shtëpia, Sarkozy shpërndau një mesazh përmes kompanisë amerikane të mediave sociale X, duke u zotuar të vazhdojë të denoncojë skandalin gjyqësor.

“Do të vazhdoj të denoncoj këtë skandal gjyqësor, këtë përvojë që po përjetoj për më shumë se dhjetë vjet. Këtu kemi një rast financimi të paligjshëm pa asnjë financim! Një hetim gjyqësor që zgjat prej kohësh, nisur në bazë të një dokumenti që tani është vërtetuar se është i falsifikuar”, tha ai.

Sarkozy theksoi se nuk kërkon asnjë përfitim dhe asnjë favor.

“Këtë mëngjes ndjej një trishtim të thellë për Francën, e cila është poshtëruar nga një shprehje e hakmarrjes që ka ngritur urrejtjen në një nivel të paprecedentë. Nuk kam dyshim. E vërteta do të triumfojë. Por çfarë çmimi i tmerrshëm do të jetë paguar”, shtoi ai.

Ish-presidenti francez ishte shpallur fajtor muajin e kaluar me dënim pesë vjet për konspiracion kriminal, por u shpall i pafajshëm për korrupsion pasiv dhe për akuza të tjera për financim të paligjshëm zgjedhor.

Sarkozy ishte zgjedhur president i Francës në vitin 2007 dhe shërbeu deri në vitin 2012./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara