Shëndeti

​Çfarë e shkakton ankthin?

Makthet nuk janë vetëm të frikshme dhe traumatike, ato mund të kenë edhe pasoja shëndetësore.

Published

on

Të kesh disa makthe në vit është krejtësisht normale, por kur ato bëhen të shpeshta, ato mund të dëmtojnë cilësinë e gjumit, e në këtë mënyrë edhe shëndetin.

Makthet nuk janë vetëm të frikshme dhe traumatike, ato mund të kenë edhe pasoja shëndetësore.

Sipas WebMD, ankthet ndodhin gjatë gjumit REM dhe janë të ndryshëm nga ëndrrat e këqija. Domethënë, për shkak të ëndrrave të këqija, nuk do të zgjohemi në mes të natës, por për shkak të makthit, do të ndërpresim gjumin dhe do të zgjohemi papritur nga frika ose paniku.

Edhe pse është normale të keni ankthe herë pas here, ankthet e shpeshta mund të ndikojnë në cilësinë e gjumit tuaj dhe rrjedhimisht në shëndetin tuaj.

Fondacioni Sleep shpjegon se si ankthet e shpeshta mund të ndikojnë në disponimin tonë gjatë ditës, si dhe në aftësitë tona njohëse. Ata gjithashtu mund të ndryshojnë zakonet e gjumit nëse personi ka frikë të shkojë të flejë në mënyrë që të mos rijetojë ngjarjet traumatike në ëndërr. Mungesa e gjumit është lidhur me dëmtimin e shëndetit kardiovaskular dhe shëndetin e përgjithshëm të organizmit përmes studimeve të shumta.

Ëndrrat dhe ankthet janë ende një mister për shkencëtarët, por ka disa faktorë që mund të rrisin shpeshtësinë e maktheve dhe të dëmtojnë cilësinë e gjumit:

Ankthi dhe stresi – Stresi i përditshëm mund të ndikojë në gjumin dhe shfaqjen e maktheve, veçanërisht nëse jemi të shqetësuar për punën ose shkollën. Ato gjithashtu ndodhin më shpesh nëse kemi disa ngjarje të mëdha përpara nesh, si një prezantim i rëndësishëm në punë ose një procedurë mjekësore.

Trauma – Nuk është e pazakontë që të keni makthe pas një ngjarjeje traumatike si dhuna apo humbja e një personi të dashur. Ato janë veçanërisht të zakonshme tek njerëzit me çrregullim të stresit post-traumatik (PTSD) dhe mund të intensifikojnë simptomat e çrregullimit edhe gjatë ditës.

Problemet e shëndetit mendor – Nëse një person vuan nga çrregullimi bipolar, depresioni ose skizofrenia, ka më shumë gjasa të përjetojë makthe. Në raste të tilla, është mirë që ëndrrat e këqija t’ia përmendni mjekut tuaj në mënyrë që të mos bëhen problem serioz.

Medikamentet – Disa ilaçe mund të shkaktojnë makthe, duke përfshirë: antidepresivë, antimikrobikë, beta bllokues, medikamente për presionin e gjakut, medikamente të Parkinsonit dhe stimulues me bazë amfetamine që përdoren për trajtimin e ADHD.

Mungesa e gjumit – Përpos që dëmtojnë cilësinë e gjumit, ankthet mund të shkaktohen edhe nga mungesa e gjumit. Ndryshimet e papritura në modelet e gjumit ose pagjumësia mund të shkaktojnë makthe më të shpeshta.

Ushqimi para gjumit – Ushqimi që hamë para gjumit përshpejton metabolizmin tonë, si dhe aktivitetin e trurit. Nëse ekziston dyshimi se ushqimi po shkakton pagjumësi, një zgjidhje e thjeshtë është të mos hani disa orë para se të shkoni në shtrat.

Filma ose libra të frikshëm – Nuk është një mit, filmat e frikshëm si dhe librat mund të shkaktojnë vërtet makthe. E mira është se nuk keni pse të ndaloni së shikuari, lexoni apo luani lojëra nëse ju japin ankthe, thjesht duhet të zgjidhni një pjesë të ndryshme të ditës për të, jo mbrëmjen.

Si të shmangni ankthet dhe kur të shkoni te mjeku?

Disa ankthe në vit nuk janë për t’u shqetësuar, por nëse ankthet bëhen më të shpeshta, ka mënyra për t’i reduktuar ato. Gjëja më e rëndësishme është të keni një orar të mirë të gjumit, domethënë të shkoni në shtrat në të njëjtën orë çdo natë. Do të ndihmojë gjithashtu nëse eliminojmë alkoolin, kafeinën dhe cigaren dhe shtojmë ushtrime të lehta në programin tonë. Para se të shkojmë në shtrat, duhet të relaksohemi dhe të mos shikojmë filma apo seriale të frikshme dhe të lexojmë libra horror.

Nëse asnjë nga këto nuk ndihmon, ankthet po bëhen më të shpeshta dhe ndodhin të paktën një herë në javë, duhet patjetër të kontaktojmë një mjek për ndihmë. Ekspertët do të ndihmojnë në zbulimin e shkakut të maktheve dhe kështu do të përpiqen t’i heqin qafe ato.

Shëndeti

Ushtrime të shpejta për lehtësimin e dhimbjeve të këmbëve!

Published

on

Dhimbja në këmbë ose kyçin e këmbës është një ndër ndjenjat më të sikletshme, por të pasurit këmbë të forta ndihmon në zbutjen e dhimbjes dhe në përmirësimin e shëndetit dhe fleksibilitetit të këmbëve.

Ekzistojnë disa ushtrime të cilat ju ndihmojnë të forconi muskujt e këmbëve e që ofrojnë shumë stabilitet.

Ushtrime për fleksibilitet dhe lëvizshmëri, tërhiqni gishtin e madh, ushtrimi ka tre faza, është krijuar për të lehtësuar dhimbjen e gishtave të këmbëve nga veshja e këpucëve të ngushta.

Për të bërë këtë ushtrim:

Uluni drejt në një karrige, me këmbët në tokë, vendoseni këmbën e majtë mbi kofshën e djathtë e duke përdorur duart, shtrini gishtin e madh lart, poshtë dhe anash. Mbani gishtin në çdo pozicion për 5 sekonda, përsëriteni këtë 10 herë para se të kaloni në këmbën tjetër.

Ushtrim për rritjen e forcës së këmbëve, mbledhja e gishtërinjve.

Për të bërë këtë ushtrim:

Uluni drejt në karrige, me këmbët të mbështetura në tokë, vendosni peshqirin në dysheme dhe sipër tij një nga këmbët, kapni me gishtërinj peshqirin dhe ta tërhiqeni drejt vetes, përsëriteni këtë ushtrim pesë herë para se të vazhdoni me këmbën tjetër.

Ushtrim për largimin e dhimbjes, rrotulloni me shputë një top tenisi, rrotullimi i topit të tenisi nën këmbë ndihmon në lehtësimin e shqetësimeve me harkun e shputës së këmbës.

Për të bërë këtë ushtrim:

Uluni drejt në një karrige, me këmbët të mbështetura në dysheme, vendosni një top tenisi në dysheme pranë këmbëve, vendoseni njërën këmbë mbi top dhe lëvizeni para mbrapa, duke e shtypur e ushtruar pak forcë. Topi duhet të masazhojë pjesën e poshtme të këmbës.

Vazhdoni për 2 minuta dhe më pas përsëriteni edhe me këmbën tjetër, një shishe me ujë të ngrirë është alternativë qetësuese nëse nuk keni top të përshtatshëm.

Këshilla për shëndetin dhe sigurinë e këmbëve:

Krijoni një rutinë nxemje përpara se të ushtroheni;

Vishni këpucë të rehatshme për aktivitetet dhe sportet e përditshme;

Zëvendësoni këpucët e konsumuara sa më shpesh të jetë e mundur;

Ndërtoni ngadalë forcën dhe fleksibilitetin për këmbët dhe kyçet;

Shmangni sipërfaqet e pabarabarta, veçanërisht kur vraponi. Mundohuni të mos vraponi shumë shpesh në pjertësi të mëdha;

Dëgjoni trupin. Mos e teproni me aktivitetet;

Parandaloni çdo dëmtim duke pushuar dhe duke kërkuar trajtimin e duhur. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Ushqimi në dimër: Çfarë ndodh me oreksin tonë?

Published

on

Gjatë muajve të dimrit, shpesh ndiejmë një dëshirë të shtuar për të konsumuar ushqim me bollëk. Kjo ndjesi mund të ndikojë nga temperatura e ftohtë, e cila na bën të kërkojmë ushqime ngrohëse, apo nga koha e kaluar më shumë në shtëpi, e cila na ofron mundësi për të gatuar dhe për të shijuar vakte më të bollshme.

Por, a është e nevojshme vërtet të hamë më shumë gjatë kësaj stine? Më poshtë do t’ju paraqesim disa arsye se pse ndodhin këto ndryshime në zakonet tona ushqimore gjatë dimrit.

Oreksi “hapet” me të ftohtin, nuk është tamam i ftohti, por moti që na detyron të kalojmë më shumë orë në ambiente të mbyllura e kërkojmë ëmbëlsira e rrisin energjinë e na ngrenë humorin. Zakonisht ajo që kërkojmë janë ushqimet dhe ëmbëlsirat jo të shëndetshme, të cilat shtojnë kalori.

Ne konsumojmë më shumë kalori për t’u ngrohur, për shkak se temperatura e trupit bie në dimër, duhet të konsumojmë numër të madh kalorish që na rrisin pak temperaturën. Ushqimi komod është më i miri në dimër, në këtë kategori bëjnë pjesë edhe supat të cilat na ngrohin vërtet, bishtajore dhe ushqime të tjera më të shëndetshme dhe më pak kalori.

Trupi dëshiron të mbajë një temperaturë prej 37 gradë, për shkak të temperaturës më të ulët përdorim më shumë energji duke u përpjekur të ruajmë temperaturën e lartë. Kur hamë më shumë, e përballojmë të ftohtin në mënyrë më efektive. Sipas nutricionistëve, kjo nuk është saktësisht e vërtetë.

Për të mbajtur ngrohtë, veshim më shumë rroba dhe ndezim ngrohjen brenda, kështu që trupi arrin lehtësisht temperaturën që duam. Për shkak të të ftohtit, shiut e borës, reduktojmë aktivitetin fizik, për rrjedhojë nuk e “shkapërdojmë” energji diku tjetër. Sipas këtyre pretendimeve, nuk kemi nevojë të hamë shumë.

Moti i ftohtë na ul disponimin, ndaj kërkojmë ushqime që e ngrenë atë. Këto janë shpesh solucione jo të shëndetshme, të pasura me sheqer, ekspertët argumentojnë se mund t’i zëvendësojmë këto ushqime me më të shëndetshme që përmirësojnë disponimin në planin afatgjatë .

Sipas psikiatrisë ushqyese, ushqimet që na bëjnë të ndihemi mirë nuk janë ato që mendojmë. Nuk janë ëmbëlsirat, alkooli dhe ushqimi i shpejtë, por perimet me gjethe dhe yndyrnat omega-3, është e kuptueshme që indulgjencat e vogla lejohen e kështu funksionojnë shumë më pozitivisht në trupin dhe psikologjinë tonë./UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Gabimet që po ju rrisin sheqerin në gjak – Koha për t’i shmangur!

Published

on

Rritjet e papritura të nivelit të sheqerit në gjak mund të ndodhin më lehtë sesa e imagjinojmë dhe shpesh shkaktohen nga zakonet tona të përditshme, të cilat ndoshta i kryejmë pa e kuptuar rrezikun. Çdo herë që sheqeri në gjak rritet menjëherë pas një kohe, mund të përballemi me një rënie të energjisë, një ndjenjë të vazhdueshme urie dhe madje të rrezikojmë zhvillimin e rezistencës ndaj insulinës dhe probleme të tjera serioze metabolike.

Por, cilat janë shkaqet që ngritet niveli?

Mungesa e gjumit, mund të rrisë sheqerin në gjak, duke ndërhyrë në aftësinë e trupit për të rregulluar në mënyrë efektive glukozën. Mungesa e gjumit zvogëlon ndjeshmërinë ndaj insulinës, gjë që e bën më të vështirë për qelizat t’i përgjigjen insulinës, duke rezultuar në nivele më të larta të sheqerit në gjak.

Anashkalimi i vakteve, kur kalojmë një vakt, nivelet e sheqerit në gjak mund të ulen e trupi lëshon glukozën e ruajtur për të kompensuar mungesën. Kjo shkakton lirimin e hormoneve të stresit, si kortizoli, i cili mund të çojë në një rritje të sheqerit në gjak.

Aktiviteti fizik i pamjaftueshëm, kur nuk jemi aktiv, glukoza qëndron më gjatë në gjak, gjë që rrit nivelin e sheqerit. Ushtrimi i rregullt rrit ndjeshmërinë ndaj insulinës, duke i lejuar qelizat t’i përgjigjen insulinës në mënyrë më efektive, shkruan Index.hr.

Konsumimi i ushqimeve me indeks të lartë glicemik, ushqimet me indeks të lartë glicemik e rrisin shpejt sheqerin në gjak se shpërbëhen shpejt në glukozë. Buka e bardhë, ushqimet me sheqer dhe drithërat e përpunuara, janë të ulëta në fibra dhe proteina, të cilat normalisht ngadalësojnë procesin e tretjes. /UBT News/

 

Continue Reading

Shëndeti

Cilat janë pasojat e ngrënies së tepërt të mishit të pulës?

Published

on

Mishi i pulës është një nga burimet më të zakonshme dhe të njohura të proteinave në botë. Përdorimi i tij shtrihet përtej kufijve kulturorë dhe gjeografikë, duke e bërë atë një përbërës thelbësor në shumë kuzhina dhe tradita të ndryshme. Një nga arsyelet kryesore për popullaritetin e tij është versatiliteti: mishi i pulës mund të gatuhet në shumë mënyra, si pjekur, zier, skuqur, ose si përbërës në gjellë të ndryshme.

Duke qenë e njohur në të gjithë botën për përmbajtje të proteinave, pulat kanë gamë të gjerë të përfitimeve shëndetësore.

Mishi i pulës ka shumë proteina dhe është i pasur me vitamina dhe minerale; Proteinat e pulës ndihmojnë gjithashtu në ndjenjën e ngopjes, duke kontribuar në kontrollin e oreksit. Mishi i pulës përmban një sërë vitaminash dhe mineralesh, duke përfshirë vitaminat B (si B6 dhe niacinë), të cilat janë të rëndësishme për metabolizmin dhe shëndetin e lëkurës. Po ashtu, është i pasur me minerale si fosfori dhe seleni, të cilat ndihmojnë në mbështetje të shëndetit kardiovaskular dhe sistemit imunitar.

Ndihmon në humbjen e peshës; Duke qenë se mishi i pulës ka përmbajtje të ulët yndyrash dhe kalori, ai është një zgjedhje e shkëlqyer për ata që dëshirojnë të humbin peshë. Proteinat e tij ndihmojnë në ruajtjen e masës muskulore gjatë dietave, duke promovuar një metabolizëm të shëndetshëm.

Kontrollon presionin e gjakut; Përbërësit e natyrshëm në mishi i pulës, sidomos kur konsumohet në mënyrë të moderuar dhe të gatuar shëndetshëm, ndihmojnë në ruajtjen e niveleve të shëndetshme të presionit të gjakut. Pula organike, e cila është rritur pa hormone dhe kimikate të dëmshme, është veçanërisht e preferuar.

Ka veti anti-kancer; Disa studime sugjerojnë se konsumi i mishit të pulës, veçanërisht atij organik, mund të ketë veti anti-kancer duke ndihmuar në forcimin e sistemit imunitar. Ushqimi i pasur me proteina dhe antioksidantë ndihmon trupin të luftojë inflamacionin dhe të mbështesë shëndetin afatgjatë.

Redukton kolesterolin; Mishi i pulës, sidomos kur konsumon pa lëkurë, ka nivele të ulëta të yndyrave të ngopura. Kjo ndihmon në uljen e niveleve të kolesterolit të keq (LDL) në trup, duke kontribuar në një shëndet më të mirë kardiovaskular.

Lufton gripin: Mishi i pulës, veçanërisht në formën e supave, është i njohur për efektet e tij pozitive gjatë sëmundjeve të frymëmarrjes, si gripi. Ajo ndihmon në lehtësimin e simptomave dhe forcimin e sistemit imunitar, duke e bërë të preferuar gjatë sezonit të ftohjeve dhe gripit.

Mishi i pulës rrit nivelet e kolesterolit “të keq”, në të njëjtën mënyrë si i kuqi. Kjo mund të ketë ndikim të drejtpërdrejtë në zhvillimin e sëmundjeve të zemrës.

Mishi i gjoksit të pulës është i kontaminuar me baktere

Ju mund të jeni duke konsumuar mish pule të kontaminuar me baktere. Sipas analizave të studimi të kryer më 2014, rezultoi se bakteret që u gjetën në pjesën e gjoksit të pulës ishin shqetësuese dhe rrezikonin të shkaktonin sëmundje në organizëm.

Mund të çojë në shtim të peshës

Shumë gatime me mish pule, janë të larta në yndyrna të ngopura dhe çojnë në shtim të peshës. Duhet të theksohet se ngrënia e mishit të pulës nuk është e keqe për ju. Ky mish është një burim i mirë proteinash, por sigurohuni të kufizoni yndyrën që mund të konsumoni me të. Gjithashtu kombinimi i mishit pulës me ushqime të pasura me fibra, si drithërat integrale dhe perimet, është i mirë për shëndetin tuaj.

Mishi i pulës shkakton sëmundje në organizëm

Gjatë një studimi, analizuan pulën, gjelin e detit dhe mishin e derrit, të blerë në ushqimore. Ekipi gjeti prani të bakterit E.coli te pjesëmarrësit, e cila u zbulua që shaktoi infeksion urinar e mendojnë se shkak është antibiotiku që u jepen pulave. Prandaj, mundohuni të shmangni konsumin e pulave të rritura me antibiotikë./UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara