Shëndeti

​Apnea e gjumit: Shkaku, simptomat dhe si ta trajtojmë këtë çrregullim të gjumit?

Një nga shenjat është gërhitja, por edhe lodhja pas gjumit.

Published

on

Apnea e gjumit është një çrregullim kur gjatë gjumit ka një ndërprerje të papritur të frymëmarrjes për disa sekonda, e cila më pas rifillon.

Një nga shenjat është gërhitja, por edhe lodhja pas gjumit. Ekzistojnë tre lloje kryesore të apneas dhe simptomat e këtij problemi trajtohen.

Ekzistojnë tri lloje të apnesë: apnea obstruktive, apnea qendrore dhe apnea komplekse.

1. Apnea obstruktive

Ndodh kur muskujt në fund të fytit janë të relaksuar, dhe si rezultat rrugët e frymëmarrjes ngushtohen ose mbyllen gjatë thithjes.

Si rezultat, ju nuk merrni mjaftueshëm ajër, gjë që mund të ulë nivelin e oksigjenit në gjakun tuaj.

Mund të ndodhë gërhitje, mbytje ose frymëmarrje e parregullt, si dhe një ritëm jonormal i zemrës.

Pesha e tepërt, qafa e hollë, rrugët e ngushta të frymëmarrjes, gjenetika, konsumimi i alkoolit apo pirja e duhanit mund të ndikojnë në shfaqjen e këtij lloj çrregullimi të gjumit.

Është më e zakonshme te të moshuarit, por ndonjëherë mund ta kenë foshnjat dhe fëmijët.

2. Apnea qendrore

Është më e rrallë dhe ndodh kur truri nuk arrin të transmetojë sinjale te muskujt përgjegjës për frymëmarrjen që ata kanë nevojë për të marrë frymë, dhe si rezultat ju nuk merrni frymë për disa sekonda.

Është më e zakonshme te meshkujt dhe meshkujt e moshuar, si dhe te ata që kanë probleme me zemrën ose që kanë pësuar goditje në tru. Njerëzit me këtë apnea shpesh ankohen për pagjumësi ose zgjim të shpeshtë gjatë natës.

3. Apnea komplekse

Kjo apnea ndodh shumë rrallë kur një person ka të dyja çrregullimet e mësipërme të gjumit.

Si ta njohim apnenë?

Simptomat më të zakonshme të apnesë së gjumit janë:

– gërhitja me zë të lartë

– mungesa e ajrit gjatë gjumit

– dhimbje koke në mëngjes

– lodhje të nesërmen

– pagjumësi

– djersitje gjatë gjumit

– zgjimi gjatë natës

– zgjimi me gojë të thatë

Një person shpesh nuk është i vetëdijshëm për këto simptoma, por një person tjetër që fle ose jeton me to do të tërheqë vëmendjen e tyre ndaj tyre. Gjithashtu, jo të gjitha këto simptoma duhet të shfaqen te të gjithë njerëzit.

Ka klinika të veçanta që shqyrtojnë cilësinë e gjumit. Gjithçka që duhet të bëni është të flini dhe elektroda të holla të ngjiten në kokën tuaj, ndërsa sensorë vendosen në fytyrën tuaj dhe zonën e gjoksit. Pajisja më pas regjistron të gjitha të dhënat e nevojshme për cilësinë e gjumit.

A ka pasoja apnea e gjumit?

Ky çrregullim është një gjendje e rëndë që, nëse nuk trajtohet dhe zgjat me vite, mund të shkaktojë probleme të mëdha. Mund të ndikojë në disponimin gjatë ditës dhe gjithashtu mund të shfaqet një ndjenjë e vazhdueshme acarimi, probleme me përqendrimin dhe fokusin, si dhe depresioni.

Përveç kësaj, problemet me presionin e lartë të gjakut mund të ndodhin për shkak të një rënie të papritur të niveleve të oksigjenit në gjak, dhe rreziku për të pasur një atak në zemër ose dështim të zemrës rritet. Rreziku i diabetit të tipit 2 dhe problemeve të mëlçisë gjithashtu rritet.

Si trajtohet apnea e gjumit?

Mund të trajtohet duke ndryshuar zakonet, duke shmangur konsumimin e alkoolit para gjumit ose duke humbur peshën e tepërt, si dhe ekziston një pajisje me presion të vazhdueshëm pozitiv që ndihmon për të marrë frymë më lehtë.

Ndonjëherë do të jetë e nevojshme të shkoni te një otolaringolog dhe, nëse është e nevojshme, të operoni bajame të mëdha ose të zgjidhni problemet me hundën, si p.sh. devijimi i septumit.

Nëse ekziston dyshimi për apnea, është e nevojshme të shkoni te mjeku për të diagnostikuar dhe filluar trajtimin. Përndryshe, mund të çojë në një sërë problemesh të tjera.

Shëndeti

Ja si t’i shëroni muskujt e lënduar

Published

on

Kur tepër shpejt tendosni muskulin, ndodh lëndimi, d.m.th. pëlcitja e fijeve muskulore.

Sa më shumë fije të jenë të shkëputura, lëndimi është më serioz. Shkoni te mjeku nëse zona e lënduar është shtangur apo përflakur, apo nëse me rastin e lëvizjeve shkakton dhimbje të madhe. Ndërkohë, ndiqni këtë tabelë kohore të trajnerit të kondicionit, Shon Grosse.

24 orët e para deri në 48 orë

Zvogëloni dhembjen dhe ënjtjen me metodën R.I.C.E (Rest=pushim, ice=akull, Compresson = kompresioni, Elevation – elevacioni).

Mbështillni fashën elastike rreth vendit të lënduar, aq fort që të bëjë kompresonin pa ngadalësimin e qarkullimit të gjakut. Ngrini vendin e lënduar mbi lartësinë e trupit dhe pushoni duke shtuar akull në çdo 2–3 orë nga 15-20 minuta derisa jenë të zgjuar.

Xhelet kundër përflakjes, që përmbajnë ibuprofen ndihmojnë, por mos i përdorini më gjatë se 4 ditë, se çrregullojnë shërimin e muskujve.

Pas 3 deri në 4 dite

Që të pengoni shtangimin dhe dobësimin e zonës së lënduar filloni me lëvizje dhe zgjidhjen. Do të ndieni dhembje të butë, mirëpo nuk bën të matet me dhembjen nga lëndimi. Një apo dy herë në ditë, lëvizja e lehtë e zonës së lënduar në seri prej 10–20 përsëritjeve, duke shtuar vëllimin e lëvizjeve në çdo seri. Lehtë shtrini zonën e lënduar. Provoni 5–10 përsëritje me shtytje nga 30 sekonda. Ndjenja nuk është e këndshme, por do të ndihmojë.

Pas 2 deri në 3 jave

Shtoni ngarkesën me pesha, përsëritje e seri të barabarta 50% të ngarkesave të aplikuara para lëndimit. Ndërprisni shtimin e ngarkesës nëse ndieni dhembje dhe mos kaloni në nivelin pasues derisa dhembja të pushojë. Nëse në këtë fazë të shërimit hetoni shtangim a ënjtje, nëse dhembja çrregullon aktivitetet e përditshme ose nëse ndiheni jo këndshëm në pjesën e lëndimit, shkoni te mjeku. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Hani çokollatë rregullisht, ja pse

Published

on

Continue Reading

Shëndeti

Ja arsyet pse ju dridhen duart

Published

on

Një neurolog ka zbuluar ilaçet e zakonshme që mund të shkaktojnë dridhje të duarve.

Dr. Baibing Chen, i cili punon në Ann Arbor, Michigan, thotë se sheh shumë pacientë me dridhje të duarve që shqetësohen se mund të kenë një çrregullim serioz të trurit, siç është Parkinsoni.

Para se t’i vlerësojë për gjendje neurologjike, Dr. Chen kontrollon çfarë ilaçesh po marrin. Ai sheh nëse pacientët marrin pseudoefedrinë, e shitur nën emrin tregtar Sudafed, ndër të tjera për bllokim të hundëve ose sinuseve, pasi dridhjet janë efekt anësor i këtij ilaçi pa recetë.

Kjo ndodh se dekongjestionuesi stimulon sistemin nervor qendror e nxit lirimin e norepinefrinës, një neurotransmetues i lidhur me vigjilencën dhe gjallërinë – gjë që çon në efekte anësore si nervozizmi, ankthi dhe dridhjet.

Simptomat shtohen kur ilaçi merret në doza të larta ose nga të ndjeshmit, vlen për amfetaminat që përdoren për trajtimin e ADHD-së, si Adderall. “Këto mund të rrisin aktivitetin e sistemit nervor dhe ndonjëherë të shkaktojnë dridhje ose lëkundje,” thotë Dr. Chen në TikTok.

Më tej, neurologu analizon përdorimin e antidepresivëve, ai thotë se frenuesit selektivë të rimarrjes së serotoninës që janë klasë antidepresivësh që rrisin nivelet e serotoninës në tru, mund të shkaktojnë dridhje.

FDA ka miratuar pesë SSRI për trajtimin e depresionit: Citalopram, Escitalopram, Fluoxetine, Paroxetine dhe Sertraline. Disa s’kanë efekte anësore, e shumë efekte zhduken pas javëve të para, përveç dridhjeve, ilaçet shkaktojnë shqetësime, djersitje dhe dhimbje koke.

Dr. Chen thotë se antidepresivi triciklik amitriptilina shkakton të njëjtën reaksion. Antipsikotikët që përdoren për trajtimin e simptomave psikozike si halucinacionet, deluzionet dhe mendimi i çrregullt, shkaktojnë dridhje.

Litiumi, një stabilizues i humorit, është “i njohur për të shkaktuar ose përkeqësuar dridhjet, veçanërisht në nivelet e larta në gjak”.

Dr. David Osser, profesor i asociuar i psikiatrisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit, thotë se dridhjet e shkaktuara janë “ të zakonshme dhe të padëshiruara nga pacientët”, dhe ankthi i përkeqëson ato. Për t’i zbutur sugjeron mbajtjen e nivelit të ulët të litiumit dhe reduktimin e ilaçeve tjera që shkaktojnë dridhje, si kafeina. Një tjetër shkaktar, sipas Dr. Chen, janë ilaçet për astmën, ilaçet e përshkruara për pacientët me astmë, si albuterol, salmeterol e arformoterol, shkaktojnë dridhje. Deri në 20% e njerëzve që marrin këto ilaçe zhvillojnë dridhje.

Dr. Chen përmbyll informacionin e tij duke renditur disa ilaçe të tjera që duhen pasur parasysh për shkaktimin e dridhjeve.

Ilaçet kundër krizave epileptike shkaktojnë dridhje se ndërveprojnë me sistemin nervor qendror, ilaçet antiaritmike që përdoren për trajtimin e rrahjeve të çrregullta të zemrës kanë ndikim të ngjashëm. Steroidet janë tjetër grup në listën e Dr. Chen që shkaktojnë dridhje.

Me prednizonin, një nga steroidet më të përshkruara në SHBA, disa nga efektet anësore që ndodhin, nëse përdoret në sasi të mëdha ose për periudha të gjata, përfshijnë ndjesi shpimi gjilpërash në fytyrë dhe gjymtyrë, ngërç të muskujve dhe dridhje të pakontrollueshme të duarve.

Mjeku përmend një shkaktar; Stimulantët. Kafeina, që konsumohet përmes çajit, kafesë, pijeve me gaz, shkakton dridhje të duarve nëse konsumohet në sasi të mëdha, veçanërisht te individët që janë të ndjeshëm ndaj efekteve stimuluese. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Ruani shëndetin e syve: Identifikimi dhe parandalimi i faktorëve të rrezikut

Published

on

Shëndeti i syve është aspekt i rëndësishëm i mirëqenies sonë, por shumë shpesh e injorojmë deri sa të shfaqen probleme.

Ka faktorë rreziku që ndikojnë në shëndetin e syve, përfshirë moshën, gjenetikën, ekspozimin ndaj dritës së diellit dhe përdorimin e dëmshëm të ekraneve për periudha të gjata. Është thelbësore të kuptojmë këta faktorë për të mbrojtur shëndetin vizual.

Mosha e gjenetika janë dy faktorë që ndikojnë në shëndetin e syve, ndryshimet që ndodhin me kalimin e moshës çojnë në sëmundje si katarakti e degjenerimi makular. Një histori familjare e sëmundjeve të syve rrit rrezikun e zhvillimit të këtyre kushteve.

Nëse keni anëtarë të familjes që vuajnë nga sëmundje të tilla, është e rëndësishme të bëni kontrolle të rregullta e të jeni të vetëdijshëm për shenjat e hershme të problemeve vizuale. Ekspozimi ndaj diellit është problem serioz, rrezatimi UV dëmton retinën e rrit mundësinë e zhvillimit të sëmundjeve si katarakti e degjenerimi makular. Përdorimi i syzeve me mbrojtje UV është mënyrë e thjeshtë për të mbrojtur sytë. Kjo veprimtari preventive është e rëndësishme verës, kur jemi në mjedise të hapura.

Përdorimi i ekraneve moderne, si telefonat e kompjuterët ka ndikim negativ. Përdorimi i vazhdueshëm i pajisjeve shkakton lodhje dhe tharje të syve e përkeqësim të shikimit. Ka rregull të njohur, që quhet 20-20-20: çdo 20 minuta, shikoni diçka në distancë 20 metra për 20 sekonda. Ky zakon ndihmon në lehtësimin e lodhjes së syve por si të kujdesemi për sytë?

Kontrolli i rregullt është thelbësor, vizitat te okulisti janë të rëndësishme për parandalim të problemit. Një kontroll i thjeshtë identifikon problemet e mundëson trajtim. Mbrojtja nga dielli është aspekt i rëndësishëm i kujdesit. Përdorni syze që filtrojnë rrezet UV. Jo vetëm që kjo i mbron sytë nga dëmtimi, por parandalon shfaqjen e rrudhave rreth syve.

Një dietë e pasur me vitamina është esenciale për sytë. Ushqimet që janë të pasura me vitaminë A, C dhe E, si karotat dhe domatet ndihmojnë në ruajtjen e syve.  Përveç kësaj, shmangia e duhanit është element thelbësor në ruajtjen e shëndetit të syve.

Pirja e duhanit rrit rrezikun e zhvillimit të degjenerimit makular dhe kataraktit. Nëse jeni duhanpirës, kërkoni ndihmë për të lënë duhanin; shëndeti juaj, duke përfshirë shëndetin e syve tuaj, do të përfitojë ndjeshëm. Përmes kujdesit të duhur dhe këndvështrim të përgjegjshëm ndaj stilit të jetesës, është e mundur të mbani sytë tuaj të shëndetshëm dhe të parandaloni probleme që shfaqen me kalimin e kohës.

Kujdesi për shëndetin e syve është investim në mirëqenien afatgjatë, nuk është kurrë vonë për të filluar të merremi seriozisht me këtë. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara