

Shëndet
Apnea e gjumit: Shkaku, simptomat dhe si ta trajtojmë këtë çrregullim të gjumit?
Një nga shenjat është gërhitja, por edhe lodhja pas gjumit.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiApnea e gjumit është një çrregullim kur gjatë gjumit ka një ndërprerje të papritur të frymëmarrjes për disa sekonda, e cila më pas rifillon.
Një nga shenjat është gërhitja, por edhe lodhja pas gjumit. Ekzistojnë tre lloje kryesore të apneas dhe simptomat e këtij problemi trajtohen.
Ekzistojnë tri lloje të apnesë: apnea obstruktive, apnea qendrore dhe apnea komplekse.
1. Apnea obstruktive
Ndodh kur muskujt në fund të fytit janë të relaksuar, dhe si rezultat rrugët e frymëmarrjes ngushtohen ose mbyllen gjatë thithjes.
Si rezultat, ju nuk merrni mjaftueshëm ajër, gjë që mund të ulë nivelin e oksigjenit në gjakun tuaj.
Mund të ndodhë gërhitje, mbytje ose frymëmarrje e parregullt, si dhe një ritëm jonormal i zemrës.
Pesha e tepërt, qafa e hollë, rrugët e ngushta të frymëmarrjes, gjenetika, konsumimi i alkoolit apo pirja e duhanit mund të ndikojnë në shfaqjen e këtij lloj çrregullimi të gjumit.
Është më e zakonshme te të moshuarit, por ndonjëherë mund ta kenë foshnjat dhe fëmijët.
2. Apnea qendrore
Është më e rrallë dhe ndodh kur truri nuk arrin të transmetojë sinjale te muskujt përgjegjës për frymëmarrjen që ata kanë nevojë për të marrë frymë, dhe si rezultat ju nuk merrni frymë për disa sekonda.
Është më e zakonshme te meshkujt dhe meshkujt e moshuar, si dhe te ata që kanë probleme me zemrën ose që kanë pësuar goditje në tru. Njerëzit me këtë apnea shpesh ankohen për pagjumësi ose zgjim të shpeshtë gjatë natës.
3. Apnea komplekse
Kjo apnea ndodh shumë rrallë kur një person ka të dyja çrregullimet e mësipërme të gjumit.
Si ta njohim apnenë?
Simptomat më të zakonshme të apnesë së gjumit janë:
– gërhitja me zë të lartë
– mungesa e ajrit gjatë gjumit
– dhimbje koke në mëngjes
– lodhje të nesërmen
– pagjumësi
– djersitje gjatë gjumit
– zgjimi gjatë natës
– zgjimi me gojë të thatë
Një person shpesh nuk është i vetëdijshëm për këto simptoma, por një person tjetër që fle ose jeton me to do të tërheqë vëmendjen e tyre ndaj tyre. Gjithashtu, jo të gjitha këto simptoma duhet të shfaqen te të gjithë njerëzit.
Ka klinika të veçanta që shqyrtojnë cilësinë e gjumit. Gjithçka që duhet të bëni është të flini dhe elektroda të holla të ngjiten në kokën tuaj, ndërsa sensorë vendosen në fytyrën tuaj dhe zonën e gjoksit. Pajisja më pas regjistron të gjitha të dhënat e nevojshme për cilësinë e gjumit.
A ka pasoja apnea e gjumit?
Ky çrregullim është një gjendje e rëndë që, nëse nuk trajtohet dhe zgjat me vite, mund të shkaktojë probleme të mëdha. Mund të ndikojë në disponimin gjatë ditës dhe gjithashtu mund të shfaqet një ndjenjë e vazhdueshme acarimi, probleme me përqendrimin dhe fokusin, si dhe depresioni.
Përveç kësaj, problemet me presionin e lartë të gjakut mund të ndodhin për shkak të një rënie të papritur të niveleve të oksigjenit në gjak, dhe rreziku për të pasur një atak në zemër ose dështim të zemrës rritet. Rreziku i diabetit të tipit 2 dhe problemeve të mëlçisë gjithashtu rritet.
Si trajtohet apnea e gjumit?
Mund të trajtohet duke ndryshuar zakonet, duke shmangur konsumimin e alkoolit para gjumit ose duke humbur peshën e tepërt, si dhe ekziston një pajisje me presion të vazhdueshëm pozitiv që ndihmon për të marrë frymë më lehtë.
Ndonjëherë do të jetë e nevojshme të shkoni te një otolaringolog dhe, nëse është e nevojshme, të operoni bajame të mëdha ose të zgjidhni problemet me hundën, si p.sh. devijimi i septumit.
Nëse ekziston dyshimi për apnea, është e nevojshme të shkoni te mjeku për të diagnostikuar dhe filluar trajtimin. Përndryshe, mund të çojë në një sërë problemesh të tjera.
Shëndet
Pse tetori është muaji më i rëndësishëm për sistemin imunitar?
Published
19 minutes agoon
October 3, 2025By
UBT News
Sezoni i viruseve respiratore zakonisht rritet në tetor, duke e bërë këtë periudhë kritike për forcimin e imunitetit.
Sipas Dr. Sharon Nachman, MD, shefe e sëmundjeve infektive pediatrike në Spitalin Stony Brook Children’s, “Edhe pse zakonet e shëndetshme janë të rëndësishme gjatë gjithë vitit, tetori është muaji kur rritet rreziku për infeksione respiratore.”
Dr. Michael Richardson, MD, mjek familjar, shton se moti më i ftohtë, tubimet brenda ambienteve dhe udhëtimet për festat e vjeshtës e bëjnë më të lehtë përhapjen e viruseve.
Edhe fëmijët janë më të ekspozuar pasi kthehen në shkolla dhe takojnë më shumë njerëz, thotë Dr. Raj Dasgupta, MD. Vjeshta është koha kur trupi mund të jetë i lodhur nga ndryshimi i stinëve, ndaj sistemi imunitar ka nevojë për mbështetje shtesë për të shmangur ftohjet, gripin apo infeksione më serioze.
Këshilla për të forcuar imunitetin këtë tetor
Merrni vaksinat e rekomanduara: Funksionojnë si stërvitje për sistemin imunitar, duke e përgatitur për të luftuar infeksionet. Dr. Dasgupta sugjeron vaksinën vjetore dhe nëse jeni të kualifikuar, vaksinën kundër COVID-19. Koha më e mirë për të marrë vaksinën e gripit është shtatori ose tetori, për t’u mbrojtur para kulmit të sezonit.
Hani ushqime të plota dhe të shëndetshme: Frutat, perimet, drithërat, proteinat dhe yndyrnat e shëndetshme ofrojnë vitamina e minerale që mbështesin funksionin e qelizave imunitare, si vitamina C, D, zinku dhe antioksidantët. Dieta me stil Mesdhetar është model i shkëlqyer.
Qëndroni të hidratuar: Uji ndihmon qarkullimin e gjakut dhe lëvizjen e faktorëve imunitar. Alkooli dobëson imunitetin, ndaj shmangeni.
Flini mjaftueshëm: Gjumi është i rëndësishëm për prodhimin e hormonave e mediatorëve si citokinat, që ndihmojnë qelizat të luftojnë infeksionet. Largoni telefonat gjatë natës për të përmirësuar cilësinë e gjumit.
Ulni stresin: Ai kronik rrit nivelin e kortizolit dhe dobëson imunitetin. Frymëmarrja e thellë, pushimet e shkurtra dhe teknikat e vëmendjes së plotë ndihmojnë trupin të rikuperohet.
Bëni ushtrime rregullisht: Aktiviteti fizik jo vetëm forcon muskujt, por përmirëson edhe imunitetin e ndihmon trupin të luftojë infeksionet.
Qëndroni në shtëpi kur jeni të sëmurë: Pushimi ndihmon sistemin imunitar të rikuperohet më shpejt dhe mbron të tjerët nga infeksioni.
Në thelb, tetori është muaji kur duhet t’i kushtojmë vëmendje të veçantë ushqimit, gjumit, aktivitetit fizik dhe vaksinave për të mbajtur imunitetin në formë të mirë gjatë sezonit të vjeshtës dhe dimrit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Epoka e re e mjekësisë, shpresa për kurën e tullacisë
Published
2 hours agoon
October 3, 2025By
UBT News
Shkencëtarët amerikanë kanë bërë përparime të rëndësishme drejt zhvillimit të trajtimeve të reja kundër tullacisë dhe alopecisë, duke tejkaluar opsionet aktuale që vetëm ngadalësojnë humbjen e flokëve.
Në Universitetin e Kalifornisë, Irvine (UCI), është zbuluar një molekulë e quajtur SCUBE3, e cila arrin të aktivizojë qelizat staminale të folikulave të flokëve, duke nxitur rritjen e tyre.
Testimet e para janë kryer si tek minjtë, ashtu edhe në lëkurë njerëzore të transplantuar, duke dhënë rezultate premtuese.
Një vit më vonë, studiues nga Universiteti i Kalifornisë në Los Anxhelos (UCLA) prezantuan një tjetër molekulë inovatore, të quajtur PP405.
Kjo substancë ka treguar aftësinë për të “zgjuar” folikulat e flokëve brenda vetëm një jave, përmes aplikimit topik në lëkurë njerëzore.
Sipas “News-Medical”, risia e këtyre zbulimeve qëndron në faktin se ato nuk kufizohen vetëm në ngadalësimin e rënies së flokëve, por riaktivizojnë ciklin biologjik të rritjes së tyre – një qasje krejtësisht e re në këtë fushë.
Ekspertët paralajmërojnë se trajtimet duhet të kalojnë përmes provave të gjera klinike përpara se të bëhen të disponueshme për publikun.
Nëse këto teste rezultojnë të suksesshme, mjekësia mund të jetë pranë një epoke të re në luftën kundër tullacisë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Jo vetëm uji, pijet që përshpejtojnë humbjen e peshës
Published
3 hours agoon
October 3, 2025By
UBT News
Edhe pse uji konsiderohet si një nga faktorët kryesorë për humbjen e peshës, ekzistojnë edhe pije të tjera që mund të jenë po aq ose më efektive për djegien e dhjamit dhe përshpejtimin e metabolizmit.
Rekomandohet të konsumohen të paktën dy litra ujë në ditë, por një pjesë e kësaj sasie mund të zëvendësohet me pije që jo vetëm hidratojnë, por edhe mbështesin procesin e dobësimit.
Më poshtë janë katër alternativa të dobishme e të shijshme ndaj ujit të zakonshëm – të cilat duhet të merren si shtesë, jo si zëvendësim i tij:
Kokteji i proteinave – Proteinët janë thelbësore për ruajtjen e masës muskulore gjatë rënies në peshë. Një koktej proteinash ofron një mënyrë praktike për të shtuar proteinat, për të ulur ndjenjën e urisë dhe për të nxitur djegien e dhjamit.
Kafeja – Konsumi i moderuar ndihmon në kontrollin e oreksit dhe në rritjen e shpenzimit të kalorive. Kafeina përshpejton metabolizmin, jep energji dhe përmirëson qëndrueshmërinë fizike, sidomos kur konsumohet para stërvitjes.
Çaji me xhenxhefil – Xhenxhefili nxit metabolizmin, përshpejton djegien e dhjamit dhe krijon ndjesi ngopjeje. Përveç kësaj, ai ka veti anti-inflamatore dhe përforcon sistemin imunitar, duke e bërë çajin me xhenxhefil një ndihmës të vlefshëm në procesin e dobësimit.
Uji me limon – I freskët dhe i lehtë, stimulon tretjen, redukton fryrjen dhe nxit hidratimin. Është një zëvendësues i shkëlqyer për pijet e gazuara dhe lëngjet e ëmbla. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ja arsyet e pazakonta pse rritet rreziku për kancer të lëkurës
Published
21 hours agoon
October 2, 2025By
UBT News
Melanoma është forma më e rrezikshme e kancerit të lëkurës, që lind nga melanocitet, qelizat që prodhojnë pigmentin e lëkurës sonë.
Shumë njerëz nuk e dinë se disa faktorë që duken të padëmshëm mund të ndikojnë në shfaqjen e këtij kanceri. Disa prej tyre janë:
Vera e bardhë
Një studim i publikuar në Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention tregon se konsumimi i një gote vere të bardhë në ditë e rrit me 13% rrezikun për zhvillimin e melanomës. Shkaku lidhet me enzimen acetaldehyde, e cila dëmton ADN-në. Kjo substancë gjendet në pijet alkoolike, por në sasi më të lartë tek vera. Autori i studimit, Eunyoung Cho, sugjeron që personat me faktorë të tjerë risku për melanomë të kufizojnë përdorimin. Një alternativë më e sigurt është ajo e kuqe, e pasur me antioksidues që ndihmojnë në mbrojtjen e qelizave.
HPV (Papillomavirusi i njeriut)
Sipas një hulumtimi, infeksioni me HPV është i lidhur me përhapjen e karcinomës skuamoqelizore, një tjetër lloj kanceri i lëkurës, i ndryshëm nga melanoma.
Trashëgimia gjenetike dhe flokët e kuq
Individët me flokë të kuq mbartin një gjen që e shton rrezikun për kancer të lëkurës, sidomos të lidhur me ekspozimin ndaj diellit. Ky gjen ka efekt të krahasueshëm me 20 vite qëndrimi nën rrezet e diellit. Një studim i botuar në Nature Communications tregon se edhe nëse ju vetë nuk keni flokë të kuq, por dikush në familjen tuaj i ka, rreziku juaj për dëmtime gjenetike nga dielli rritet me 42%.
Lëngjet e qitros (citrus)
Konsumimi i më shumë se një gote (rreth 1.6 herë në ditë) me lëng portokalli ose grejpfruti lidhet me rritje prej 36% të rrezikut për melanomë. Kjo lidhet me përbërësit psoralen e furocoumarin, që e bëjnë lëkurën më të ndjeshme ndaj rrezeve të diellit. /A.Z/UBT News/

Pse tetori është muaji më i rëndësishëm për sistemin imunitar?

Prezantohet topi zyrtar i Botërorit 2026

Taylor Swift rikthen magjinë me albumin e saj të 12-të

Osmani krah Zelenskyt në Kopenhagë: Siguria e Evropës është e ndërlidhur ngushtë me sigurinë e Ballkanit Perëndimor

Shpaloset lista e Shqipërisë për ballafaqim me Serbinë

Epoka e re e mjekësisë, shpresa për kurën e tullacisë

Shaqiri shkëlqen në fitoren e Baselit ndaj Stuttgartit

Jo vetëm uji, pijet që përshpejtojnë humbjen e peshës

Zhduket një person në Suharekë, Policia: Doli nga shtëpia me 1 tetor 25
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Vendi4 weeks ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën