Teknologji

​A janë makinat elektrike vërtet ekologjike

Makinat elektrike janë më “ekologjike”, por përdorimi i tyre penalizohet nga kostoja e teknologjisë.

Published

on

Përgjigja është sigurisht po nëse marrim parasysh marrëdhënien me kontekstin urban: makina elektrike prodhon më pak ndotje dhe më pak zhurmë se makina tradicionale.

Por duhet të pyesim edhe veten nëse kjo teknologji nuk e zhvendos ndotjen në zona të tjera gjeografike, ku prodhohet energji.

Sipas një studimi të kryer nga prof. Sandro Furlan i shkollës së mesme Enrico Mattei të Eni-t dhe nga prof. Michele Giugliano i Politeknikut të Milanos, kostot e shkaktuara nga 200 000 makina elektrike me një kilometrazh vjetor prej 5 000 km janë në çdo rast të paktën 3 herë më të ulëta se ato të numrit përkatës të makinave tradicionale me karburant.

Këto kosto në fakt janë llogaritur duke përfshirë parametra të tillë si: efikasiteti i motorit, kostot e nxjerrjes dhe përpunimit të burimeve të energjisë, kostot e prodhimit dhe prishjes së automjeteve, asgjësimi i përbërësve të tyre (bateritë), emetimi dhe shpërndarja në ajër e substancave toksike dhe ndikimi i tyre në shëndet, rendimentet bujqësore dhe materialet.

Pra, makinat elektrike janë më “ekologjike”, por përdorimi i tyre penalizohet nga kostoja e teknologjisë (një makinë e vogël tani kushton rreth 40 milionë) dhe nga distanca e reduktuar. Kështu duket se kjo teknologji herët a vonë do të braktiset në favor të teknikave të tjera më të lehta dhe më pak të kushtueshme, siç është makina me hidrogjen.

Continue Reading

Teknologji

Ndërprerje e madhe globale prek Google, Snapchat, Canva e dhjetëra platforma tjera

Published

on

Disa nga aplikacionet e faqet më të mëdha në botë, përfshirë Amazon, Google, Snapchat, Roblox, dhe Canva u goditën nga një ndërprerje teknologjike të hënën në mëngjes, duke shkaktuar probleme për miliona përdorues anembanë botës.

Sipas faqes së monitorimit Down Detector, problemet nisën rreth orës 09:00 të mëngjesit (CET) dhe u përhapën shpejt në platforma të shumta që mbështeten në Amazon Web Services (AWS) – një nga ofruesit më të mëdhenj të infrastrukturës cloud në botë.

Shkaku i ndërprerjes

AWS, që u ofron kompanive akses në serverë, ruajtje dhe baza të dhënash pa nevojën e ndërtimit të infrastrukturës së tyre fizike, raportoi se deri në orën 12:35 pasdite (CET) problemi ishte “zbutur plotësisht” dhe se shumica e shërbimeve ishin në proces rikuperimi.

Ndërprerja preku një gamë të gjerë faqesh dhe aplikacionesh, nga lojërat online deri te shërbimet qeveritare dhe financiare.

Platformat e prekura

Sipas Down Detector, ndër platformat e goditura ishin: Snapchat, Slack, Signal, Tinder, Ring, Roblox, Clash Royale, Life360, MyFitnessPal, Xero, Canva, Amazon, Amazon Web Services, Amazon Music, Prime Video, Clash of Clans, Fortnite, Wordle, Duolingo, Coinbase, HMRC, Vodafone, PlayStation dhe Pokémon Go.

Po ashtu, ndërprerja ndikoi edhe tek ofruesit francezë të telekomunikacionit SFR dhe Free, si dhe tek autoriteti tatimor britanik HMRC.

Platforma e kriptomonedhave Coinbase siguroi klientët e saj se “të gjitha fondet janë të sigurta”, pavarësisht problemeve të aksesit.

Ndikim global dhe në transportin ajror

Gazeta The New York Times raportoi se ndërprerja preku edhe udhëtimet ajrore në SHBA, me vonesa të gjata në sportelet e regjistrimit në Aeroportin LaGuardia të Nju Jorkut, pasi disa kioska dhe sisteme digjitale dolën jashtë funksionit.

Disa orë pas incidentit, Down Detector vuri re një ulje të ndjeshme të raportimeve për probleme, duke treguar se shumica e shërbimeve ishin rikthyer në normalitet. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Kina akuzon SHBA-në për sulm kibernetik

Published

on

Kina ka akuzuar Shtetet e Bashkuara të Amerikës për infiltrim në Qendrën Kombëtare të Kohës, duke paralajmëruar se këto shkelje mund të ndikojnë në rrjetet e komunikimit, sistemet financiare, furnizimin me energji elektrike dhe orarin standard ndërkombëtar, raporton Reuters.

Në një deklaratë të Ministrisë së Sigurisë Shtetërore të Kinës, thuhet se Agjencia Kombëtare e Sigurisë (NSA) e SHBA-së ka kryer një operacion sulmi kibernetik ndaj kësaj qendre për një periudhë të gjatë.

Ministria thekson se ka zbuluar prova lidhur me të dhënat dhe kredencialet e vjedhura, të cilat datojnë nga viti 2022 dhe u përdorën për spiunimin e pajisjeve mobile dhe sistemeve të rrjetit të punonjësve të qendrës.

Po ashtu, u bë e ditur se agjencia amerikane kishte shfrytëzuar një dobësi në shërbimin e mesazheve të një marke të huaj telefonash inteligjentë për të pasur qasje në pajisjet e stafit në vitin 2022, pa u përmendur emri i markës.

Qendra Kombëtare e Kohës është një institut kërkimor nën Akademinë e Shkencave të Kinës, e cila krijon, mirëmban dhe po ashtu transmeton orarin standard të vendit.

Hetimi i ministrisë ka zbuluar gjithashtu se SHBA-ja ka kryer sulme ndaj sistemeve të brendshme të rrjetit të qendrës, duke theksuar seriozitetin e këtyre sulmeve kibernetike. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Teknologji

Studim i ri: ChatGPT jep përgjigje më të sakta kur përdoruesit janë më pak të sjellshëm

Published

on

Një studim i ri nga Universiteti Penn State ka zbuluar një rezultat befasues: ChatGPT performon më mirë kur përdoruesit nuk përdorin fraza të sjellshme si “të lutem” dhe “faleminderit”.

Sipas analizës së kryer me 250 pyetje testuese, kërkesat me ton më të drejtpërdrejtë arritën saktësi prej 84.8%, ndërsa ato të formuluara në mënyrë më të sjellshme arritën vetëm 80.8%.

Studiuesit shpjegojnë se fjalët e tepërta dhe strukturat e ndërlikuara që shoqërojnë pyetjet e sjellshme mund të shtojnë konfuzion, duke e bërë më të vështirë për inteligjencën artificiale të kuptojë qëllimin e saktë të përdoruesit.

Në të kundërt, komandat e qarta dhe të drejtpërdrejta si “Më jep përgjigjen” e bëjnë kërkesën më të kuptueshme për sistemin.

Ironikisht, toni që mund të tingëllojë i ashpër për njerëzit, ndihmon që makinat të kuptojnë më qartë se çfarë kërkohet prej tyre.

Pra, a është ide e mirë të jesh i pasjellshëm me AI? Studiuesit thonë se nuk ka nevojë të jesh i vrazhdë, por qartësia dhe shkurtësia janë çelësi për të marrë përgjigje më të sakta dhe efikase. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Teknologji

Apple heq aplikacionin ICEBlock pas shqetësimeve për sigurinë e agjentëve

Published

on

Apple ka hequr nga App Store aplikacionin ICEBlock, i cili lejonte përdoruesit të shënonin në hartë vendndodhjet ku kishin parë agjentë të Shërbimit për Imigracion (ICE).

Gjithashtu, janë larguar edhe aplikacione të tjera me funksion të ngjashëm.

Sipas raportimeve të Fox Business, prokurorja e shtetit Pam Bondi kërkoi heqjen e këtyre aplikacioneve, duke theksuar se “janë krijuar për të vënë në rrezik agjentët e ICE, vetëm sepse po bëjnë punën e tyre.”

Apple deklaroi se App Store është krijuar për të qenë një vend i sigurt dhe i besueshëm për të zbuluar aplikacione.

Bazuar në informacionet e marrë nga autoritetet ligjzbatuese mbi rreziqet që paraqiste ICEBlock, kompania vendosi të heqë aplikacionin dhe të ngjashmit me të, sipas Engadget.

Kërkesa për heqjen e aplikacioneve erdhi pas raportimeve se një sulmues në Dallas, i cili hapi zjarr ndaj një objekti të ICE, kishte përdorur aplikacione për gjurmim – përfshirë ICEBlock – për të qëlluar nga çatia.

Sulmuesi vrau dy emigrantë dhe plagosi një të tretë, edhe pse synimi i tij ishin agjentët e ICE.

Zhvilluesi i aplikacionit, Joshua Aron, i tha Fox Business se ishte “jashtëzakonisht i zhgënjyer” nga vendimi i Apple.

ICEBlock kishte arritur majat e listave të App Storepas kritikave nga zyrtarët e administratës, që rritën popullaritetin e aplikacionit.

Zyrtarët paralajmëruan Aronin se po e ndiqnin, e këshilluan të ishte i kujdesshëm, pasi aplikacioni rrezikonte jetët e oficerëve të rendit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara