Lajmet

​22 vjet nga eksodi i shqiptarëve nga Kosova

Published

on

Sot shënohet 22-vjetori i eksodit të shqiptarëve të Kosovës, kur gjatë luftës në 1998-1999, rreth një milion shqiptarë u detyruan nga forcat paramilitare serbe të shpërnguleshin në Shqipëri dhe Maqedoni.

Përveç të shpërngulurve në Shqipëri dhe Maqedoni, mijëra shqiptarë kaluan kufirin edhe me Malin e Zi, ndërsa qindra mijëra ishin zhvendosur nga shtëpitë e tyre për të gjetur strehim në malet e Kosovës.

Ata ishin fëmijë, gra dhe të moshuar, të dhunuar, të torturuar dhe të masakruar. Në çdo përvjetor të eksodit të vitit 1999, që mori përmasa biblike në Kukës përkujtohet, e në dy vitet e fundit edhe simbolikisht prej pandemisë, kjo dramë vuajtjesh nga më të tmerrshmet që kanë përjetuar njerëzit e kësaj toke.

Eksodi, apo dëbimi shqiptarëve me dhunë nga vatrat e tyre, arriti kulmin pas fillimit të bombardimeve të NATO-s kundër pikave ushtarake dhe policore të ish-Jugosllavisë (Serbisë dhe Malit të Zi).

Me datë 27 mars, në orën 13:20, në pikëkalimin doganorë të Morinës hynë 187 refugjatët e parë nga Kosova ku shumica ishin fëmijë dhe gra, të cilët ishin në gjendje të mjerueshme fizike dhe mendore dhe të plagosur me mjete të forta si: qyta pushke, shkopinj gome etj. U morën masa të menjëhershme për transportimin e tyre me mjete të transportit civil dhe ushtrisë nga Drejtuesit e Prefekturës së Kukësit. Ata ishin kryesisht banorë të fshatrave të Prizrenit, Krushë e Madhe dhe Zym. Si fillim këto refugjatë u strehuan në pallatin e kulturës “Hasan Prishtina”.

Deri në orën 24.00 të 27.03.1999 ne Kukës mbërritën 12.721 kosovarë. Ndihmat e para ushqimore erdhën nga Ministria e Bujqësisë ku me datë 27 mars në Kukës, u dërguan kontingjente me ushqime (vaj, miell, sheqer, makarona, oriz, sapuna etj) për 2500 persona në muaj.

Me datë 28 mars vazhdoi fluksi i të ardhurve kosovarë, të dëbuar me forcë prej trojeve të tyre nga pushtuesit serbë. Numri i tyre ishte 13.000 banorë. Refugjatët kosovarë kishin hyrë nga pikëkalimi i Morinit ku edhe ishin dhunuar, torturuar, masakruar dhe zhveshur nga policët serbë, duke u marrë paratë, bizhuteritë dhe çdo send me vlerë që ato kishin

Vendstrehimi i tyre përkohshëm ishte Pallati i kulturës “Hasan Prishtina”. Më pas pushteti lokal në Kukës hapi dyert e disa mjediseve shkollore, çerdhesh, kopshtesh, magazinash dhe deposh për strehimin e të dëbuarve. Refugjatët e tjerë u strehuan në familje kuksiane ku edhe u mikpritën nga to. Mesatarisht çdo familje në qytetin e Kukësit kishte rreth 14 kosovarë. Ata flinin në çdo pjesë të shtëpisë.

Në krye të javës mbërriti karvani i dytë i të dëbuarve me rreth 70.000 kosovarë. Nga këto 40.000 u sistemuan pranë familjeve qytetare, 10.000 në mjedise të ndryshme publike të qytetit, 6.000 në komunat Bicaj, Kolsh, Tërthore dhe Shtiqën, 12.000 në qytetin e Krumës dhe 300 në komunën Golaj. Në Kukës mbërritën 16 automjete për të evakuuar një pjesë të kosovarëve në qytete te tjera. Dita-ditës numri i të dëbuarve rritej. Pavarësisht strehimit në shtëpitë e banorëve kuksianë, një numër i madh kosovarësh strehoheshin në kampe

16 prilli është data kur në Kukës shënohet Dita e Eksodit, si shenjë falënderimi dhe respekti për të gjithë ata që hapen dyert e veta për të pritur vëllezërit e tyre shqiptarë nga Kosova.

Në këtë ditë shqiptarë të Kosovës marshojnë nga pikëkalimi i Morinës dhe i afrohen qytetit të Kukësit. Para pandemisë, në Kukës çdo vit organizoheshin veprimtari të ndryshme festive ku artistë nga e gjithë Shqipëria mblidhen në Kukës duke dhënë shfaqje.

Një nga simbolet kryesore të 16 Prillit është edhe Obelisku. Kulla u ndërtua si shenjë falënderimi ndaj popullit shqiptar. Ajo është ndërtuar në vendin ku ishin vendosur çadrat qe strehonin popullatën kosovare. Kulla është 23.5m e gjatë dhe është e mbushur me foto të cilat paraqesin ngjarjet e asaj kohe. Kulla është një nga pikat më të vizituara turistike në Kukës. Gjatë datës 16 prill kulla është pika që vizitohet me shpesh.

Ditë më parë, për të kujtuar ditët e shpërnguljes më dhunë të shqiptarëve nga shtëpitë e tyre dhe vuajtjet e tyre nga regjimi serb në Qendrën Përkujtimore “Bllaca ‘99” në Han të Elezit u inaugurua monumenti “Muri i Kujtesës” si dhe parku “Hasan Prishtina”.

Monumenti “Muri i Kujtesës” është një mozaik që simbolizon sakrificën e nënës shqiptare, bashkë me emrat e disa prej personaliteteve të shquara botërore që kontribuuan në çlirimin e Kosovës, një vepër kjo artistike-monumentale që shpreh më së miri kujtimin dhe respektin për të gjithë ata që sollën lirinë dhe pavarësinë e shumëpritur.

Continue Reading

Bota

E ardhmja e botës në duar të një presidenti: Zgjedhjet amerikane dhe ndikimi global!

Published

on

Ndërsa qytetarët e ekonomisë më të madhe dhe fuqisë më të madhe ushtarake në botë votojnë për presidentin e tyre të ardhshëm, bota e mbetet në pritje të pasojave që do të sjellë ky vendim. Pasojat ndërkombëtare të zgjedhjes së liderit amerikan kanë një ndikim të madh, duke e bërë të duket e padrejtë që vetëm qytetarët amerikanë kanë të drejtë vote, ndërsa pjesa tjetër e botës mbetet jashtë këtij procesi.

Shtetet e Bashkuara luajnë një rol kyç në çështjet ndërkombëtare, duke përfshirë situatën në Ukrainë, dinamika në Lindjen e Mesme, marrëdhëniet me Kinën dhe Tajvanin, si dhe angazhimet e saj brenda NATO-s dhe aleancës transatlantike. Me një buxhet të mbrojtjes prej 916 miliardë dollarësh për vitin 2023, SHBA-ja shpenzon shumë më tepër se miqtë dhe armiqtë e saj.

Politikat ndaj Ukrainës: Harris vs. Trump

Një nga temat më të nxehta në këtë zgjedhje është qasja ndaj Ukrainës, ku pikëpamjet e Kamala Harris, zëvendëspresidentes demokrate, janë në harmoni me ato të presidentit në largim Joe Biden. Harris ka angazhuar mbështetje të vazhdueshme për Ukrainën dhe ka akuzuar Rusinë për “krime kundër njerëzimit”, duke u takuar disa herë me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky. Ajo e sfidoi Trumpin gjatë një debati, duke sugjeruar se me të në pushtet, Putini do të kishte pushtuar Kievin.

Në kontrast, Trump, ish-presidenti republikan, ka shprehur kritika ndaj shpenzimeve të SHBA-së për Ukrainën. Ai e quajti Zelenskyn “shitësin më të madh në Tokë” dhe ka pretenduar, pa prova, se nën administratën e tij nuk do të kishte pasur luftë. Trump ka sugjeruar se mund të përfundojë lufta në Ukrainë “brenda një dite”, duke i kërkuar Rusisë të mbajë territorin e pushtuar.

Qëndrimi ndaj Izraelit dhe palestinezëve

Në politikën e jashtme, Harris dhe Trump shpesh përpiqen të përfitojnë nga mbështetje e fortë për Izraelin. Harris është shfaqur si një mbështetëse e vendit hebre, duke paralajmëruar Iranin për rrezikun e një sulmi dhe duke kërkuar përfundimin e luftës dhe lirimin e pengjeve për palestinezët. Ajo ka theksuar se populli palestinez ka të drejtë për dinjitet, siguri, liri dhe vetëvendosje.

Përkundrazi, Trump është i njohur për axhendën e tij “America First”, e cila ka përfshirë tërheqjen nga organizatat ndërkombëtare si UNESCO dhe Këshilli i OKB-së për të Drejtat e Njeriut. Ai është kritikuar për qasjen e tij ndaj politikave ndërkombëtare dhe për përpjekjet për të reduktuar angazhimin e SHBA-së në NATO.

Institucionet ndërkombëtare dhe ndikimi i SHBA-së

Nëse Harris fiton, pritet që administrata e saj të vazhdojë politikat e promovuara nga Biden, duke ruajtur lidhje të forta me aleatët evropianë dhe NATO-n. Ndërsa Trump mund të ndryshojë këtë kurs, duke u përpjekur të reduktojë angazhimin amerikan në aleancën e mbrojtjes. Ai ka sugjeruar mundësinë e një “dalje të qetë” nga NATO, një proces që do të ishte i komplikuar ligjërisht, por që tregon për prioritetet e tij të politikës së jashtme.

Me gjithë këto faktorë në lojë, bota shikon me vëmendje se si do të zhvillohen zgjedhjet presidenciale në SHBA, duke e kuptuar se rezultati do të ndikojë në stabilitetin dhe marrëdhëniet ndërkombëtare për shumë vite në vazhdim./BBC/

Continue Reading

Bota

Përse Pensilvania dhe Miçigani janë kaq të rëndësishme për zgjedhjet?

Published

on

Fushatat presidenciale të Kamala Harris dhe Donald Trump përfunduan me ndalesa të rëndësishme në Pensilvani dhe Miçigan, dhe kjo për një arsye të madhe: këto dy shtete janë thelbësore për rezultatin e zgjedhjeve. Ato janë dy nga shtatë shtetet e lëkundura, dhe votat e tyre elektorale do të kenë një ndikim të rëndësishëm në shpalljen e fituesit.

Pensilvania ka 19 vota elektorale dhe është një nga shtetet më të vizituara nga të dy kandidatët. Në vitin 2020, ajo ishte shteti i fundit që publikoi rezultatin e saj, me Joe Biden, i cili ka origjinë nga ky shtet, që arriti të sigurojë fitoren me një diferencë prej 82,000 votash. Me një popullsi prej 13 milionë banorësh, Pensilvania luan një rol kyç në strategjitë e fushatave, duke qenë një shtet që tradicionalisht ka pasur një balancë midis votuesve demokratë dhe republikanë.

Miçigani, me 15 vota elektorale, gjithashtu ka një rëndësi të madhe. Ky shtet ka një popullsi prej 10 milionë banorësh dhe për dekada të tëra ishte pjesë e “murit blu,” duke votuar me besnikëri për demokratët në zgjedhjet presidenciale. Megjithatë, Donald Trump e përmbysi këtë trend në vitin 2016 me fitoren e tij, para se Biden ta rikthejë këtë shtet në duar demokratike në vitin 2020, duke e fituar atë me 150,000 vota.

Për të dy kandidatët, sigurimi i votave nga këto shtete është jetik. Harris dhe Trump kanë vendosur prioritete të larta për të bindur votuesit e Pensilvanisë dhe Miçiganit, duke shpresuar të fitojnë mbështetje në këtë përballje të rëndësishme politike. Dështimi për të siguruar këto vota mund të ketë pasoja të mëdha në rezultatet përfundimtare të zgjedhjeve./BBC/

Continue Reading

Lajmet

​Tetë vite nga rasti i Astrit Deharit, Kurti: Jemi të gatshëm si qeveri ta ndihmojmë prokurorinë

Published

on

By

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka deklaruar se janë të gatshëm si Qeveri, ta ndihmojnë Prokurorinë e shtetit për të sjellë drejtësinë pas tetë viteve, rreth zbardhjes së rastit të aktivistit të Lëvizjes Vetëvendosje, Astrit Dehari.

Gjatë homazheve në varrezat e Zllatarit në Prishtinë, kryeministri Kurti ka thënë se “kjo goditje tejet e rëndë vazhdon edhe pas tetë viteve në një formë tjetër, nëpërmjet drejtësisë që mungon”.

“Kjo goditje tejet e rëndë vazhdon edhe pas tetë viteve, në një formë tjetër, nëpërmjet drejtësisë që mungon. Në këto tetë vite, katër prokurorë e kishin rastin e mbytjes në burgun e Prizrenit, të Astritit, por që të katër dolën në pension, pa e kryer punën. Tash është prokurori i pestë që e ka marr rastin. Dhe si LVV, si Qeveri e Republikës, jemi shumë të interesuar, fort të gatshëm, gjithnjë të vullnetshëm, që ta ndihmojmë me krejt çka mundemi e dimë Prokurorinë e shtetit, për të sjellë drejtësi për Astritin dhe familjen e tij”, ka thënë Kurti.

Ndërsa, sipas babait të Astritit, deputetit, Avni Dehari ata që kanë bërë krimin ndaj djalit të tij edhe sot e kësaj dite mundohen të fshijnë gjurmët e tyre.

Dehari, është shprehur se nëse nuk zbardhet ky rast, vërteton se gjyqësia e Kosovës nuk është në nivel.

“Tetë vite, një njeri që ka humbur jetën në një institucion të Kosovës të mos zbardhet e vërteta, për të flet vet, sepse ata që kanë bërë krimin ndaj Astritit dhe drejtësisë në përgjithësi edhe sot e kësaj dite, mundohen të fshehin gjurmët e tyre. Nëse nuk zbardhet ky rast dhe raste të tjera, flet shumë se gjyqësia e Kosovës nuk është në nivel dhe Kosova nuk e meriton të ketë një gjyqësi të tillë”, është shprehur Dehari.

Gjithashtu, avokati i familjes Dehari, Tomë Gashi ka theksuar se katër prokurorët që kanë pasur në dorë rastin e aktivistit të LVV-së, Deharit, sipas tij kanë dashur të manipulojnë të vërtetën “kinse Astriti ka vdekur në spitalin e Prizrenit”.

“Ky është skandali më i madh, rasti më i dhimbshëm pas përfundimit të luftës në Kosovë. Një mori prokurorësh, kanë dashur të manipulojnë të vërtetën, duke deklaruar rrejshëm, për manipulim të opinionit publik të qytetarëve dhe të tjerëve, kinse Astriti ka vdekur në spital, gjë që dokumenti i spitalit e tregon, që Astriti është dërguar pa shenja jete”, ka theksuar Gashi.

Të pranishëm në homazhe ishin familjar, pjesëtar të kabinetit qeveritar dhe deputetë.

Continue Reading

Bota

Tjetër masakër në Gaza, 12 palestinezë të vrarë, SHBA kritika izraelit

Published

on

Mëngjesin e sotëm, sulmet ajrore izraelite në Gaza kanë rezultuar në vrasjen e të paktën 12 palestinezëve, duke thelluar edhe më tej krizën humanitare në rajon. Banorët e zonës shprehen se frika nga sulmet e reja ajrore dhe tokësore është në rritje, ndërsa evakuimet e detyruara po realizohen me qëllim zbrazjen e zonave në veri të enklavës, për të krijuar zona tampon përball militantëve të Hamasit.

Sipas mjekëve, në sulmin e fundit në dy shtëpi në qytetin verior të Gazës, Beit Lahiya, kanë humbur jetën shtatë persona, ndërsa pesë të tjerë janë vrarë në sulme të veçanta në pjesët qendrore dhe jugore të enklavës. Izraeli ka dislokuar tanke në Jabalia, Beit Hanoun dhe Beit Lahiya që nga 5 tetori, me pretekstin se synon të parandalojë rigrupimin e luftëtarëve të Hamasit.

Situata humanitare po bëhet gjithnjë e më alarmante. Ministria palestineze e Shëndetësisë ka raportuar vazhdimin e bombardimeve nga forcat izraelite në Spitalin Kamal Adwan, duke shkaktuar plagosje të shumë stafit dhe pacientëve. Ndërkohë, Agjencia palestineze e OKB-së për refugjatët, UNRWA, ka paralajmëruar se Izraeli po zvogëlon numrin e kamionëve me ndihma të lejuara në Gaza, duke përkeqësuar mungesën e ushqimit, ilaçeve dhe furnizimeve të tjera thelbësore për jetesën.

Izraeli e ka mohuar akuzën për zvogëlimin e ndihmave, por ka njoftuar se do të përfundojë marrëdhëniet me UNRWA-në, një nga ofruesit kryesorë të ndihmës për civilët palestinezë gjatë këtij konflikti të vazhdueshëm.

Shtetet e Bashkuara, përmes zëdhënësit të Departamentit të Shtetit, Matthew Miller, kanë bërë të qartë se Izraeli duhet të ndërmarrë hapa të shpejtë për të përmirësuar situatën humanitare në Gaza, ose përballen me kufizime të mundshme në ndihmën ushtarake amerikane. Miller njoftoi se Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, pritet të bisedojë me zyrtarët izraelit këtë javë.

Letra e dërguar për Izraelin përshkruan hapat specifikë që qeveria e kryeministrit Benjamin Netanyahu duhet të ndërmarrë brenda 30 ditëve. Këto përfshijnë sigurimin e hyrjes së një minimumi prej 350 kamionësh në Gaza çdo ditë, vendosjen e pauzave në luftime për të lejuar dërgimin e ndihmave, si dhe anulimin e urdhrave të evakuimit për civilët palestinezë kur nuk ka nevojë operacionale. Kjo situatë shënon një ndryshim të dukshëm në mbështetjen e Uashingtonit për Tel Avivin që nga fillimi i konfliktit, duke e theksuar nevojën për veprime emergjente për të parandaluar një krizë të mëtejshme humanitare./Euronews/

 

 

Continue Reading

Të kërkuara