Vetëm 37 për qind e ujërave sipërfaqësore të Evropës janë në gjendje të mirë, paralajmëron Agjencia Evropiane e Mjedisit. Ndryshimet klimatike, degradimi i habitatit, përdorimi i tepërt i ujërave të ëmbla dhe ndotja janë kërcënimet kryesore.
“Ujërat tona përballen me sfida të paprecedentë,” tha Drejtoresha Ekzekutive e EEA Leena Yla-Mononen, duke nënvizuar rreziqet për sigurinë ujore të Evropës.
Shembujt e përmendur përfshijnë një ngordhje të peshkut në lumin Oder në vitin 2022, kryesisht për shkak të ndotjes nga minierat e kripës dhe lëndëve ushqyese nga ujërat e zeza urbane.
Ndryshimi i klimës dhe mbipërdorimi i burimeve të ujërave të ëmbla po e rëndon Evropën, me vetëm një të tretën e sipërfaqes së saj ujë në gjendje të mirë shëndetësore, paralajmëroi të martën Agjencia Evropiane e Mjedisit.
“Shëndeti i Evropës, ujërat e tij nuk janë të mira. Ujërat tona përballen me një sërë sfidash të paprecedentë që kërcënojnë sigurinë ujore të Evropës”, tha në një deklaratë drejtoresha ekzekutive e EEA, Leena Yla-Mononen.
Vetëm 37 për qind e trupave ujorë sipërfaqësorë të Evropës arritën status ekologjik “të mirë” ose “të lartë”, një masë e shëndetit të ekosistemit ujor, thuhet në raportin e EEA.
Ndërkohë, vetëm 29 për qind e ujërave sipërfaqësore kanë arritur status kimik “të mirë” gjatë periudhës 2015-2021, sipas të dhënave të raportuara nga vendet anëtare të BE-së.
Ujërat nëntokësore të Evropës — burimi i shumicës së ujit të pijshëm në kontinent — dolën më mirë, me 77 përqind që gëzonin status kimik “të mirë”.
Gjendja e mirë kimike do të thotë se uji është i lirë nga ndotja e tepërt nga lëndët ushqyese kimike dhe substancat toksike si PFAS dhe mikroplastika.
Uji sipërfaqësor kërcënohet nga ndotja e ajrit — si djegia e qymyrit dhe emetimet e makinave — si dhe nga bujqësia industrisë, të cilit i hedhur mbeturinave ndot tokën.
“Bujqësia evropiane duhet të rrisë përdorimin e praktikave organike dhe agroekologjike më të qëndrueshme, të shoqëruara me stimuj dhe një ndryshim në zakonet tona ushqimore dhe dietike,” thuhet në raport.
Agjencia evropiane analizoi 120,000 trupa ujorë sipërfaqësorë dhe 3.8 milionë kilometra katrorë (1.5 milionë milje katrorë) të sipërfaqeve të trupave ujorë nëntokësorë në 19 vende të BE-së dhe Norvegji, përcjellë UBTnews.
Ai u bëri thirrje vendeve anëtare të EEA që të përgjysmojnë përdorimin e tyre pesticideve deri në vitin 2030.
“Ne duhet të dyfishojmë përpjekjet tona për të rivendosur shëndetin e lumenjve, liqeneve, ujërave bregdetare dhe trupave të tjerë ujorë tanë, dhe të sigurohemi që ky burim jetik të jetë elastik dhe i sigurt për brezat që do të vijnë,” tha Yla-Mononen.
Efektet e ndryshimeve klimatike, duke përfshirë thatësirat ekstreme dhe përmbytjet, dhe mbipërdorimi i burimeve të ujërave të ëmbla, po ngarkojnë liqenet, lumenjtë, ujërat bregdetare dhe ujërat nëntokësore të Evropës “si kurrë më parë”, tha EEA./UBTnews/