Fondi i veprave letrare të shkrimtarit të madh Ismail Kadare është tani në duar të sigurta në Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave (DPA). Më 22 gusht 2024, familjarët e Kadaresë dorëzuan për ruajtje, administrim, restaurim dhe digjitalizim të gjithë koleksionin e tij të vyer letrar në një ceremoni të veçantë që theksoi rëndësinë e këtij arkivi për kulturën shqiptare.
Kryeministri Edi Rama njoftoi se dorëshkrimet e Kadaresë, përfshirë veprat e pabotuara, skicat e ideve dhe drafte të punimeve të tij, do të ruhen në një pavijon të veçantë të DPA-së. Ky hap është një mundësi për të siguruar që pasuria kulturore e Kadaresë të mbetet e ruajtur dhe e aksesueshme për studiuesit dhe publikun e gjerë, shkruan Agjencia Telegrafike Shqiptare.
Drejtori i Përgjithshëm i Arkivave, Ardit Bido, dhe vajza e shkrimtarit, Gresa Kadare, ndanë mendimet e tyre mbi rëndësinë e këtij arkivi. Bido shprehu kënaqësinë dhe nderin që ndjejnë për pasurimin e DPA-së me këtë koleksion të veçantë. Ai theksoi se dokumentet e Kadaresë, të cilat ai i ruante me kujdes gjatë jetës së tij, tani do të jenë në një ambient të përshtatshëm për ruajtje dhe studim.
“Është një nder dhe kënaqësi për DPA që të ketë në përbërjen e saj dorëshkrime të rralla dhe të rëndësishme të shkrimtarit tonë të madh kombëtar. Këto dokumente, të cilat janë ruajtur me shumë dashuri dhe kujdes, do të jenë tani në duar profesionale që do të sigurojnë ruajtjen e tyre për brezat e ardhshëm,” tha Bido. Ai gjithashtu falënderoi Gresa Kadarenë dhe familjen e shkrimtarit për besimin dhe përkushtimin ndaj ruajtjes së këtij arkivi të çmuar.”
Gresa Kadare, e cila luajti një rol kyç në dorëzimin e arkivës, ndau arsyet që e shtynë drejt këtij vendimi. Ajo përmendi se disa institucione të huaja kishin shprehur interes për të marrë arkivën e Kadaresë, përfshirë Universitetin e Sorbonës dhe Universitetin Princeton. Megjithatë, Ismail Kadare kishte hezituar të merrte një vendim të prerë për destinacionin e arkivës, dhe kjo e pengonte atë, shkruan ATA.
“Ismaili ishte në mëdyshje për të vendosur se ku do të dërgohej arkiva e tij. Pas diskutimeve dhe reflektimeve, vendosa të realizoj amanetin e tij dhe të besoj këtë pasuri kulturore në Drejtorinë e Përgjithshme të Arkivave,” tha Gresa Kadare.
Ajo gjithashtu shprehu emocionin e saj që dorëshkrimet e Kadaresë do të prehen pranë Kodikëve të Beratit, duke e konsideruar këtë si një mënyrë për të ndihmuar në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore shqiptare.
Mes materialeve të dorëzuara përfshihen dorëshkrimet e veprave si “Spiritus”, “Darka e gabuar”, “Ra ky mort e u pamë”, dhe “Jeta, loja dhe vdekja e Lul Mazrekut”, si dhe blloqe shënimesh, albume me foto familjare dhe dekreti i shtetësisë së Republikës së Kosovës. Ky arkiv është një aset i vyer për historinë letrare dhe kulturore shqiptare dhe do të ofrojë mundësi të reja për studimin e krijimtarisë së Kadaresë në të ardhmen./UBTNews/