Më 20 nëntor të vitit 1866, lindi në Shkodër Ndre Mjeda, një figurë e shquar e Rilindjes Kombëtare, klerik, atdhetar, poet dhe një aktivist i palodhur që punoi për gjuhën dhe kulturën shqiptare. Ai mbetet një nga personalitetet më të ndritura të këtij periudhe të rëndësishme, dhe veprat e tij vazhdojnë të mbeten të paharruara për trashëgiminë kulturore të Shqipërisë.
Në një postim të fundit në rrjetet sociale, Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit e nderoi figurën e Ndre Mjedës, duke theksuar se ai ishte një nga penat e shquara të Rilindjes Kombëtare, që përjetësoi në vargjet e tij shpirtin shqiptar, dashurinë për atdheun dhe përkushtimin e palëkundur për gjuhën shqipe. Poezia e tij është një testament i thellë i aspiratave kombëtare dhe një frymëzim për të gjithë ata që besojnë në fuqinë e fjalës për ta ndriçuar rrugën e popullit të tij.
Në rininë e tij, Mjeda ishte një talent i shquar, me një intelekt të zhvilluar që e bënte të spikaste menjëherë në rrethin e tij. Pasi tërhoqi vëmendjen e jezuitëve, ai vazhdoi studimet fetare dhe kulturore në vende të ndryshme të Evropës, duke filluar në Spanjë, Itali dhe Poloni. Në vitin 1883, ai studioi retorikë dhe latinisht në Kroaci, ndërsa në vitet 1884-1887 vijoi studimet në një kolegj të drejtuar nga Universiteti Gregorian i Romës. Kjo përvojë akademike e pasur ndikoi shumë në formimin e tij si intelektual dhe mendimtar, duke e forcuar angazhimin e tij për kulturën shqiptare dhe për Rilindjen Kombëtare.
Një nga momentet më të rëndësishme të veprimtarisë së Mjedës ishte pjesëmarrja e tij në Kongresin e Manastirit në vitin 1908, ku ai përfaqësoi Shkodrën. Atje, së bashku me personalitete të tjera të shquara si At Gjergj Fishta, Luigj Gurakuqi, Hilë Mosin dhe Mati Logoreci, Mjeda mbështeti përdorimin e shkronjave latine për alfabetin shqip, një hap thelbësor në unifikimin e gjuhës shqipe dhe forcimin e identitetit kombëtar. Ai gjithashtu u zgjodh anëtar i Komisionit për Hartimin e Alfabetit të Njësuar të Shqipes dhe anëtar i Komisionit Letërsi Shqipe, duke kontribuar në krijimin e një tradite letrare kombëtare.
Përveç angazhimit të tij në fushën e kulturës, Ndre Mjeda u përfshi gjithashtu në jetën politike të periudhës së lëvizjes demokratike. Ai u zgjodh deputet dhe ishte një nga zërat më të fuqishëm të mbrojtjes së interesave kombëtare. Pas ngjarjeve të vitit 1924 dhe ndryshimeve politike, ai u tërhoq nga jeta aktive politike dhe u fokusua në përkushtimin e tij si prift dhe mësues. Mjeda e kaloi pjesën e fundit të jetës në Kukël, ku u tërhoq si prift i thjeshtë, duke vazhduar punën e tij për ruajtjen dhe zhvillimin e kulturës shqiptare. Në vitin 1930, ai u emërua mësues i gjuhës dhe letërsisë shqiptare në kolegjin jezuit të Shkodrës, ku dhe ndërroi jetë më 1 gusht të vitit 1937.
Ndre Mjeda është një simbol i atdhetarizmit të thellë dhe i dashurisë së pakushtëzuar për kombin dhe gjuhën shqipe. Poezia e tij, e pasur me simbolikë dhe ndjenja të forta, mbetet një pasuri e çmuar e letërsisë shqiptare. Ai është një ndër figurat që ka kontribuar në formësimin e identitetit kombëtar shqiptar dhe është kujtuar dhe do të kujtohet gjithmonë si një ndër ndihmësit më të mëdhenj të Rilindjes Kombëtare./UBTNews/