Muzeu Kombëtar i Kosta-Rikës në San José ka bërë të ditur se ka pranuar 1 mijë e 305 artefakte para-kolumbiane nga Muzeu i Brooklynit në New York dhe një riatdhesim kaq i madh, sipas zyrtarëve të këtij institucioni, do t’ia shtojë madhështinë Muzeut, shkruan artnews, transmeton KultPlus.
Megjithëse rikthimi i artefakteve është bërë i ditur vetëm javën që shkoi, i gjithë procesi u zhvillua në tetor të vitit të kaluar.
Rocío Fernandez, drejtor i Muzeut Kombëtar të Kosta-Rikës, ka thënë se disa nga veprat do të ekspozohen në galerinë kushtuar artit para-kolumbian që është aktualisht në rinovim.
Punimet erdhën në muze nga koleksioni i Minor Cooper Keith, një magnat aktiv gjatë shekujve XIX dhe XX pasuria e të cilit erdhi nga tregtia e bananeve dhe bizneset hekurudhore në Kosta-Rikë. Së fundi hulumtuesit janë përqendruar në praktikat shfrytëzuese që mbështeten nga bizneset e Keithit.
Dan Koeppel, autor i një libri të vitit 2008 në lidhje me tregtinë e bananes, në një intervistë të vitit 2020 për NPR-në i krahasoi punëtorët e Keith me skllevër.
Gruaja e Keith ia dhuroi veprat Muzeut në Brooklyn në vitin 1934 pas vdekjes së burrit të saj. Rreth 16 mijë artefakte ishin gjetur në plantacionet e tij në Kosta-Rikë nga ai dhe punëtorët e tij. Rreth 4 mijë e 500 përfunduan në Muzeun e Brooklynit.
Në mesin e artefakteve të kthyera në vitin 2020 në Kosta-Rikë janë një gur varri, enë dhe një vepër në formë luani; një gur që përdoret për bluarjen e kokrrave dhe farërave. Disa nga këto artefakte datojnë disa mijëra vjet më parë. Instituti Kombëtar i Sigurimeve të Kosta-Rikës pagoi 44 mijë dollarë për transportimin e veprave e artit nga New Yorku.
“Rimëkëmbja e këtyre pjesëve arkeologjike do të thotë të rimarrim fragmente të së kaluarës sonë që kaluan kufijtë tanë kur ende nuk kishim legjislacion për ta parandaluar atë”, ka thënë Sylvie Durán, ministre e Kulturës dhe Rinisë në Kosta-Rikë.
Nuk është hera e parë që Muzeu në Brooklyn kthen vepra nga koleksioni i Keith në Kosta-Rikë. Në vitin 2011 muzeu dërgoi 981 artefakte nga koleksioni. Në këtë rast Instituti Kombëtar i Sigurimeve gjithashtu mbuloi shpenzimet, duke paguar 88 mijë dollarë për bartje të artefakteve.
Në atë kohë Muzeu në Brooklyn pati thënë se Muzeu Kombëtar i Kosta-Rikës nuk ka paraqitur ndonjë pretendim për veprat e Keith. Në vend të kësaj, në përgjigjen e dhënë nga Muzeu në Brooklyn ishte treguar se muzeu thjesht kishte larguar disa objekte për të liruar hapësirën në objekt. /KultPlus