Mid’hat Frashëri: Flaka e Rilindjes Shqiptare në 75 vjetorin e përkujtimit

Muzeu Historik Kombëtar organizoi një ceremoni përkujtimore në nder të 75-vjetorit të ndarjes nga jeta të njërit prej figurave më të shquara të elitës shqiptare, Mid’hat Frashëri (1880-1949). Ky publicist, shkrimtar, përkthyes, albanolog, diplomat dhe veprimtar i palodhur i çështjes kombëtare shqiptare la një trashëgimi të pasur në historinë e kombit tonë.

Lindur në Janinë më 1880, Mid’hat Frashëri ishte i biri i Abdyl Frashërit, patriotit të njohur shqiptar. Njohja e tij me letërsinë dhe kulturën nisi qysh në fëmijëri, nën mbikëqyrjen e xhaxhallarëve të tij, Naimit dhe Samiut, të cilët ishin personalitete të rëndësishme të Rilindjes Shqiptare. Këto ndikime formuan një bazë të fortë kulturore dhe intelektuale, duke i dhënë atij mundësinë për të zotëruar disa gjuhë të huaja.

Në vitin 1908, ai themeloi gazetën “Liria” në Selanik, një hap të rëndësishëm në përpjekjet për të promovuar ide të lira dhe progresive për popullin shqiptar. Mid’hat Frashëri gjithashtu botoi revistën “Kalendari Kombiar” nga viti 1897 deri në 1928 dhe, në vitin 1909, revistën “Diturija”, e cila trajtonte çështje historike, gjuhësore dhe folkloristike, duke kontribuar kështu në ndriçimin e vetëdijes kombëtare.

Angazhimi i tij politik u shfaq në Kongresin e Manastirit (1908), ku u zgjodh kryetar dhe u caktua në Komisionin e Alfabetit, një ngjarje historike që i dha një formë të re dhe standarde alfabetit shqip. Ai ishte gjithashtu pjesëmarrës në Kuvendin Kombëtar të Vlorës më 28 nëntor 1912, ku u emërua ministër i Punëve Botore në Qeverinë e Përkohshme të Vlorës. Gjatë periudhës së Princ Vidit, ai e vazhdoi angazhimin e tij si ministër i Postave dhe Punëve Botore.

Gjatë Luftës së Parë Botërore, Mid’hat Frashëri udhëtoi nëpër Evropë dhe në vitin 1918, ai u emërua ministër në qeverinë e Turhan pashë Përmetit dhe anëtar i delegacionit zyrtar shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris. Si ministër fuqiplotë në Athinë nga vitet 1923 deri në 1925, ai protestoi me vendosmëri për shpërnguljen e dhunshme të shqiptarëve myslimanë të Çamërisë nga qeveria greke, duke mbrojtur me pasion të drejtat e popullit shqiptar.

Mid’hat Frashëri ishte gjithashtu një njeri me përkushtim të thellë ndaj kulturës. Në vitet 1926-1939, ai hapi librarinë “Lumo Skëndo” në Tiranë, e cila shërbeu si një qendër për shpërndarjen e letërsisë dhe kulturës shqiptare. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, ai drejtoi organizatën e Ballit Kombëtar, duke u angazhuar në mënyrë aktive për çlirimin e vendit.

Pas luftës, ai u detyrua të largohej dhe fillimisht u vendos në Itali, më pas në Londër, ku formoi Komitetin “Shqipëria e Lirë”, duke vazhduar përpjekjet për të ndihmuar Shqipërinë në rrugën e saj drejt lirisë dhe pavarësisë.

Mid’hat Frashëri vdiq në Nju-Jork më 3 tetor 1949, duke lënë pas një trashëgimi të vyer që vazhdon të inspirojë brezat e rinj. Në këtë përkujtim, ne nderojmë jetën dhe veprën e tij, duke theksuar kontributet e tij të çmuara në fushat e kulturës, politikës dhe historisë shqiptare. Ai mbetet një simbol i përkushtimit për kombin dhe një frymëzim për të gjithë ata që besojnë në vlerat e lirisë dhe dinjitetit njerëzor./UBTNews/