Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët nderoi sot, në 199-vjetorin e lindjes, poetin dhe intelektualin e shquar arbëresh, Gavril Dara (i Riu), një nga personalitetet më të rëndësishme të kulturës dhe penës arbëreshe.
I lindur më 8 janar 1826 në Palac Adriani të Sicilisë, Dara ishte pjesë e një familjeje të njohur arbëreshe dhe mori mësimet e para në Seminarin Arbëresh të Palermos. Pas studimeve të hershme, ai mbrojti doktoraturën në drejtësi dhe u angazhua në fushën e kulturës dhe shkencës.
Përmes veprave të tij letrare dhe gazetarisë, Gavril Dara i Riu kontribuoi në zhvillimin e kulturës arbëreshe. Në vitin 1858, ai botoi fletoren letrare “Përtëritja e jetës” (Palingenesi), që pati ndikim të madh në mendimin dhe letërsinë arbëreshe. Po ashtu, ai drejtoi gazetën “La Riforma” në Romë gjatë periudhës 1871-1874, duke dhënë një ndikim të rëndësishëm në fushën e gazetarisë dhe kultivimin e ideve progresive.
Një nga veprat më të njohura të tij është poema “Ana Maria” e shkruar në vitin 1864, e cila përmban mbi 1300 vargje dhe ka mbetur një nga krijimet më të rëndësishme të letërsisë arbëreshe. Gavril Dara i Riu ishte gjithashtu i apasionuar pas folklorit, gjuhësisë dhe filozofisë. Një nga kryeveprat e tij të njohura është “Kënga e sprapsme e Balës”, një dorëshkrim që u botua më 1906 dhe që mbetet një ndër monumentet e letërsisë arbëreshe.
Më 15 nëntor 1885, Gavril Dara i Riu ndërroi jetë, por trashëgimia e tij letrare dhe intelektuale vazhdon të jetë një burim frymëzimi për studiuesit dhe dashamirësit e kulturës arbëreshe. Ai është një figurë që ka kontribuar thellësisht në ruajtjen dhe zhvillimin e identitetit dhe kulturës arbëreshe./UBTNews/