Heqja dorë sepse ka mbetur prapa ose zemërimi dhe të bërtiturat kur nuk fiton dot, janë shenja që fëmija juaj mund të jetë i përkëdhelur dhe nuk është mësuar ende si të sillet në situata kur i duhet të pranojë humbjen.
Të qenit i përkëdhelur me shumë mundësi nuk do t’i bëj favore fëmijës suaj gjatë jetës së tij si adult. Në fund të fundit, askush nuk do të luaj me një fëmijë që bën hile sepse nuk pranon dot humbjen apo që heq dorë në mes të një loje.
Mos të harrojmë, këto shpesh janë karakteristika të zakonshme për një fëmijë që ende nuk e ka formuar personalitetin e tij. Por si prindër, është e rëndësishme të ndërhymë dhe t’i japim atyre një shembull që do t’i vlejë gjatë gjithë jetës së tij.
Ekspertët amerikanë të Truity ofrojnë disa mënyra se si t’i ndihmoni fëmijët tuaj të jenë ‘humbës fisnikë’, të dinë të jenë në humor edhe nëse humbin, si dhe të jenë të aftë të gëzohen për suksesin e të tjerëve dhe ta tregojnë atë haptazi.
1 – Lavdërojini përpjekjet e fëmijës suaj
Nëse ju i lavdëroni fëmijët tuaj kur ata bëjnë më shumë gola se të tjerët ose kur marrin notën më të mirë në një test matematike, kjo do t’jua ushqejë atyre natyrën luftarake. Por, ajo mund edhe t’i bëjë ata të mendojnë se të fituarit është më e rëndësishme se të qenit njeri.
Ndaj, lavdërojini ata për përpjekjet e tyre pavarësisht rezultatit final.
Në vend që të thoni, ‘Jeni më të shpejtët në skuadër’, thoni ‘Më pëlqen mënyra se si ti luaje me fëmijët e tjerë sot.” Vijini në dukje rëndësinë e të luajturit në grup, dhe theksoni rëndësinë e trajtimit të të tjerëve me respekt.
2 – Krijoni modele
Nëse ju vetë i bërtisni arbitrit në lojën e futbollit të fëmijës suaj, atëherë ai do t’i regjistrojë sjelljet dhe zakonet tuaja dhe t’i kthejë ato shumë shpejt në pjesë të personalitetit të tij.
Krijimi i modeleve që dinë të sillen natyrshëm dhe të jenë në humor të mirë, ndërkohë që e lavdërojnë fituesin, edhe nëse ata janë në skuadrën për të cilën ju nuk po bënit tifo, i mëson fëmijës suaj më shumë seç e mendoni.
Tregojani fëmijëve tuaj me shembuj real se si t’i trajtojnë të tjerët, me mirësi.
3 – Ndihmojini fëmijët tuaj të kuptojnë emocionet
Kur fëmijët mund t’i identifikojnë dhe kuptojnë emocionet e tyre, si për shembull mërzinë, zemërimin, zhgënjimin apo acarimin, kjo e ul probabilitetin që ata të veprojnë nën ndikimin e tyre. Mësojini fëmijës suaj rreth emocioneve dhe kuptimit që secili prej tyre ka. Dhe ndihmojini ata të ndërtojnë strategji të shëndetshme se si t’i përballojnë situatat e vështira dhe t’i kapërcejnë ato.
Pranojini dhe miratojini ndjenjat e tyre. Mos u sillni sikur ato nuk ekzistojnë. Flisni me ta dhe tregojini se si është normale të ndjehesh keq apo të provosh turp dhe zhgënjim, sidomos kur humb. Por, bëjani të qartë që ata e kanë në dorë të zgjedhin se si të sillen kur përballen me këto emocione të parehatshme.
4 – Mësojini si të menaxhojnë stresin
Humbësit shpesh bëjnë ndonjë gjest të pakëndshëm ose nisin të shajnë të tjerët në një shpërthim emocional. Ndihmojini ata të kuptojnë që këto lloj sjelljesh nuk janë të pranueshme.
Mësojini që të ndjerit i zemëruar është normale por ta manifestojmë këtë sjellje duke i vrarë të tjerët si pasojë e zemërimit tonë nuk është aspak e tillë. Investoni kohë në edukimin e fëmijës suaj, sidomos në mësimin e përballimit të situatave të vështira dhe stresuese.
5 – Mos e lini fëmijën tuaj të fitojë
Ndonjëherë, mund të tundoheni ta luani lojën qëllimisht që fëmija juaj mos të humbë, në mënyrë që mos të merrni reagimin e tij negativ. Dhe kjo mund të jetë diçka pa zarar nëse bëhet rrallë. Por në përgjithësi, nëse i lejoni fëmijët tuaj të humbin dhe të kuptojnë që humbja është pjesë e jetës në çdo moshë, do t’i ndihmojë ata në të ardhmen.
6 – Injorojini shpërthimet emocionale
Nëse fëmija juaj nis të qajë, të bërtasë, të shkelmojë etj, kur nuk merr atë që do, injorojeni. Ndonjëherë kjo mund ta përkeqësojë situatën, por pas pak fëmija juaj do të kuptojë që këto sjellje nuk kanë efekt dhe do të ndalojë.
Mos e ngushëlloni ose t’i flisni kur ata sillen në këtë mënyrë. Prisni që ata të qetësohen, më pas flitini, këshillojini dhe jepini sërish emocione pozitive.
7 – Vazhdoni të praktikoni aftësitë sociale
Sporti është një mënyrë mjaft e mirë për t’i mësuar fëmijës suaj të sillet në situata sociale dhe të luajë apo punojë në grup. Nëse luani lojëra ose sporte me fëmijën tuaj do t’i jepni atij mundësinë të praktikojë aftësitë e tij sociale. Lavdërojeni atë kur ai sillet me mirësi dhe respekt dhe theksojeni faktin që ju e vlerësoni më tepër kur ai trajton të tjerët mirë se sa kur fiton një lojë.
Me kohë dhe praktikë, fëmija juaj do të mësoj të jetë një lojtar i mirë dhe të ndërtojë një personalitet pozitiv. Dhe sa më herët ta mësojë këtë, aq më mirë.