Në brigjet e lashta të Turqisë, në thellësi të territorit ku dikur janë zhvilluar ngjarje epokale për njerëzimin, shtrihet Göbekli Tepe – një vend i shenjtë që sfidon kohën dhe imagjinatën. Ky kompleks i epokës së gurit, i cili vlerësohet të jetë mbi 10 mijë vjet i vjetër, ka ndezur përherë debatin ndërmjet arkeologëve dhe studiuesve, të cilët përpiqen të deshifrojnë misteret e tij të lashta. Sipas ekspertëve, një gdhendje e vjetër në një prej mureve të kompleksit mund të përfaqësojë kalendarin më të hershëm të njohur, një sistem i sofistikuar që ndihmonte njerëzit e asaj kohe të ndiqnin ndryshimin e stinëve.
Një shenjtërore e lashtë dhe një qendër vëzhgimi
Gobekli Tepe është një enigmë që sfidon kuptimin tonë për historinë. Deri më sot, funksionet e tij të sakta mbeten të panjohura, megjithëse është sugjeruar se ky vend mund të ketë qenë ndërtuar nga gjuetarët-mbledhës të asaj kohe, jo vetëm si një shenjtërore e përhershme, por edhe si një qendër për vëzhgimin e qiellit të natës. Kjo teori mbështetet nga zbulimet e fundit që sugjerojnë se njerëzit e lashtë përdornin monumentet e Gobekli Tepe për të vëzhguar yjet dhe për të ndjekur kalimin e kohës, një njohuri që më vonë do të ndikonte në revolucionin neolitik.
Shtylla e Shkabës: Një derë drejt kozmosit
Një prej gjetjeve më të jashtëzakonshme të kompleksit është ajo që njihet si “Shtylla e Shkabës.” Në këtë shtyllë të veçantë është gdhendur një imazh i një shpendi, i rrethuar nga modele të stilizuara që mbartin një domethënie të thellë. Hulumtimi i udhëhequr nga inxhinieri kimik Martin Sweatman nga Universiteti i Edinburgut sugjeron se këto figura mund të përfaqësojnë yjësitë, ndërsa gdhendjet e tjera mund të lidhen me një ngjarje të lashtë kozmike, siç është një goditje kometë rreth 13 mijë vjet më parë, që përkon me fillimin e epokës së vogël të akullit dhe zhvillimin e bujqësisë.
Kalendari Antik i Gobekli Tepe
Sweatman ka vazhduar hulumtimin e tij duke analizuar simbolet e gjetura në kompleks, duke sugjeruar se shenjat në formë V të gdhendura në shtylla mund të përfaqësojnë ditët e vitit. Sipas tij, një kolonë e tillë mund të paraqesë një vit të përbërë nga 365 ditë, të ndarë në 12 muaj hënor dhe 11 ditë shtesë për të përmbushur vitin diellor.
Në veçanti, zogu grabitqar në Shtyllën e Shkabës ka një simbol V të gdhendur rreth qafës së tij, të cilin Sweatman e interpreton si një shenjë që mund të përfaqësojë solsticin veror. Kjo sugjeron që ky kalendar i lashtë ishte në harmoni të ngushtë me lëvizjet e yjeve dhe ndërrimin e stinëve, duke shërbyer jo vetëm si një udhëzues kozmik, por edhe si një vegël për mbajtjen dhe regjistrimin e kohës në një mënyrë që shënon fillimin e një epoke të re për njerëzimin./UBTNews/
