Shkencëtarët kanë zbuluar një objekt të lashtë balsamimi në Egjipt, një zbulim i paprecedentë që ofron një pasqyrë të thellë mbi procesin e ndërlikuar se si u krijuan mumiet.
Objekti që është rreth 30 kilometra në jug të Kajros, daton rreth viteve 664-525 p.e.s dhe ka një strukturë mbitokëse dhe disa dhoma nëntokësore deri në 30 metra nën tokë. Substancat e gjetura brenda objektit janë me prejardhje nga Azia Juglindore e largët.
Një recetë e fshehur
Deri më tani, shumicën e informacioneve lidhur me procesin e mumifikimit shkencëtarët i kanë marrë nga tekstet e vjetra të papirusit, historianët grekë dhe vetë mumiet egjiptiane. Këto burime tregojnë se balsamimi është një proces kompleks që realizohet me përzierje të ndryshme vajrash të veçantë, rrëshirave dhe katranit.
Edhe pse shkencëtarët e përcaktuan lirshëm pse dhe ku disa nga këto substanca përdoreshin për balsamim, ata nuk mund t’i bënin këto dallime për të gjithë përbërësit. Edhe pse në tekstet e vjetra ka emra përbërësish, megjithatë përkthimi i tyre është sfidues. Andaj ende vazhdon debati se cilat janë ato substanca, ku dhe si përdoren.
Në një studim të ri të botuar të mërkurën në revistën Nature, autorët gjetën dhe analizuan saktësisht se çfarë u nevojitet studiuesve për të mbushur këto boshllëqe, 31 enë qeramike, mbetje, nga një punëtori balsamimi e vitit 600 para Krishtit. Disa madje përmbajnë udhëzime se si dhe ku të përdoren substancat specifike.
Për shembull, në një enë shkruhej se substanca duhet përdorur për balsamimin e kokës. Kurse një tjetër i udhëzoi balsamuesit që të përdorin këtë substancë për një erë më “të këndshme”.
“Para këtij studimi ne i dinim emrat e disa substancave, por ne kurrë nuk e dinim se çfarë ishin ato”, tha Salima Ikram, një profesore e Egjiptologjisë në Universitetin Amerikan në Kajro për DW. Ajo nuk ishte e përfshirë në këtë hulumtim.
Më shumë informacion mbi gjuhën egjiptiane
I kryer në Saqqara, një nekropol antik masiv, studimi mblodhi së bashku arkeologë, ekspertë të gjuhës së lashtë dhe kimistë.
“Ne [klasifikuam përbërësit] duke identifikuar substancat kimike brenda anijes dhe duke e lidhur atë me jashtë”, tha në një konferencë për shtyp bashkëautori Philipp Stockhammer, një profesor i arkeologjisë në Universitetin Ludwig Maximilian të Mynihut, Gjermani.
Këto korrelacione i mundësuan studiuesve të debatojnë mbi kuptimet e mëparshme të termave egjiptiane, sikurse “antiu”, i cili identifikohet me mirrën dhe “sefet”, i përshkruar tradicionalisht si një vaj i paidentifikuar.
Këtu studiuesit zbuluan se “antiu” nuk ishte mirrë, por më tepër një përzierje vajrash halorë të përzier me yndyrë shtazore – një substancë – dhe se “sefet” ishte gjithashtu një substancë aromatike që përmban aditivë bimorë si vaj selvi ose elemi.
Shkencëtarët gjetën gjithashtu rrëshira tropikale si elemi, të cilat kanë prejardhje nga Azia Juglindore ose pyjet tropikale afrikane, dhe dammar, gjithashtu nga Azia Juglindore. Të dyja janë të njohura për aromat e tyre të këndshme dhe vetitë antibakteriale dhe antifungale.
“Kjo na tregon se në thelb industria e balsamimit ishte një vrull që çoi përpara globalizimin e hershëm, sepse do të thoshte se ju duhej vërtet t’i transportonit këto substanca në distanca të mëdha nga e gjithë Azia Juglindore”, tha Stockhammer.
Një bashkëpunim Egjipt-Evropë
Kontejnerët qeramikë të rikuperuar duhej të përgatiteshin dhe analizoheshin, por ligji egjiptian nuk i lejon studiuesit të heqin mostrat e lashta nga vendi.
Kështu, shkencëtarët bashkëpunuan me Qendrën Kombëtare të Kërkimit në Kajro, një qendër lokale kërkimi dhe zhvillimi, për të analizuar mostrat në Egjipt.
“Mungesa e këtij lloji të bashkëpunimit është arsyeja pse kërkimet e mëparshme të këtij lloji nuk kanë qenë të mundshme deri më tani”, tha bashkautori Susan Beck në një konferencë për media./UBTNews/