Qeveria e Rumanisë ka njoftuar se zgjedhjet e reja presidenciale do të mbahen në maj, pasi Gjykata e Lartë në një ndryshim spektakolar anuloi zgjedhjet presidenciale më 6 dhjetor, dy ditë para raundit të dytë, duke pretenduar se rezultati i raundit të parë të zgjedhjeve ishte rezultat i ndërhyrjes ruse.
Gjykata e Lartë vendosi se kandidati kryesor Calin Georgescu, një kritik i NATO-s, përfitoi nga një fushatë e padrejtë në mediat sociale që, sipas gjykatës, ka të ngjarë të ishte organizuar nga Rusia, të cilën Moska e mohoi. Gjykata më pas urdhëroi që zgjedhjet të përsëriten në tërësi.
I takonte qeverisë së koalicionit pro-evropian të caktonte datën e zgjedhjeve.
“Rundi i parë i zgjedhjeve presidenciale do të mbahet më 4 maj dhe raundi i dytë më 18 maj,” tha zëdhënësi i qeverisë Mihai Constantnin.
Që nga vendimi i Gjykatës Kushtetuese, Rumania, një anëtare e BE, është vënë në shënjestër të mbështetësve të kandidatit presidencial 62-vjeçar Georgescu, i cili fitoi një fitore të papritur në raundin e parë.
Autoritetet e akuzuan atë për përfitim nga një fushatë ilegale në TikTok dhe Komisioni Evropian nisi një hetim.
Dhjetëra mijëra rumunë kanë shprehur zemërimin për anulimin e zgjedhjeve presidenciale, duke kërkuar një rivotim dhe dorëheqjen e presidentit aktual Klaus Iohannis.
Iohannis, mandati i të cilit skadoi më 21 dhjetor, do të qëndrojë në pushtet derisa të zgjidhet pasardhësi i tij.
Të dielën, dhjetëra mijëra protestues, përfshirë të majtët dhe ata të zemëruar nga anulimi i zgjedhjeve, iu bashkuan një demonstrate të organizuar nga Aleanca e krahut të djathtë të opozitës për një Rumani të Bashkuar (AUR), partia e dytë më e madhe në Rumani.
Organizatorët thanë se 100.000 njerëz morën pjesë në protestë, por policia vlerësoi se numri ishte afër 20.000. Protestuesit valëvitën flamuj dhe brohoritën “Liri” dhe “Kthejeni raundin e dytë”.
Nuk dihet nëse Georgescu, i cili kritikon NATO-n dhe kundërshton mbështetjen e Rumanisë për Ukrainën, do të lejohet të kandidojë përsëri. Ai apeloi vendimin e Gjykatës së Lartë Rumune dhe gjithashtu paraqiti një apel në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut (GJEDNJ).
Rumania ka kufirin më të gjatë tokësor me Ukrainën në BE dhe NATO. Ai ndihmoi në eksportimin e miliona tonëve grurë ukrainas përmes portit të Konstancës në Detin e Zi, trajnoi pilotët ushtarakë ukrainas dhe i dhuroi Kievit sistemin antiraketë Patriot.
Rumania është një nga shtyllat e krahut lindor të NATO-s, së bashku me Hungarinë dhe Sllovakinë, të cilat janë të prira drejt Rusisë, dhe në përgjigje të kësaj, disa forca politike pro-evropiane rumune u bashkuan në fund të dhjetorit dhe formuan një qeveri. Ata, siç është paralajmëruar, duhet të zgjedhin një kandidat të përbashkët në zgjedhjet e përsëritura presidenciale.