Ndërrimi i shpeshtë i tyre thuhet se i ka pamundësuar kësaj kompanie të zhvillohet dhe të tejkalojë problemet financiare që ka tash e disa vite.
Disa nga punët e këtyre udhëheqësve kanë qenë zhvillimi strategjik i kompanisë, zbatimi i planeve për përmirësimin e performancës financiare si dhe arritja e rezultatit pozitiv financiar.
Gjatë kësaj javë është dorëhequr nga pozita e kryeshefit të Telekomit të Kosovës, Zeqir Kiqina. Në këtë pozitë, bordi i drejtorëve të kësaj kompanie ka emëruar si ushtrues detyre, Burbuqe Hanën.
Lamih Balaj, kryetar i Federatës Sindikale të Telekomit të Kosovës, thotë për Radion Evropa e Lirë se ndryshimet e shpeshta që janë bërë në Telekomin e Kosovës, por edhe kërcënimet e vazhdueshme për falimentim, kanë penguar operimin e kompanisë.
“Faza më e keqe e Telekomit ka qenë kur ministra e kryeministra kanë thënë se Telekomi po falimenton dhe në këtë mënyrë e kanë dërguar drejt humnerës. Telekomi nuk mund të falimentojë nëse menaxhohet mirë, nëse ka bashkëpunim të mirë dhe nëse përgjegjësinë e merr qeveria. Nëse ‘dora e keqe’ largohet nga Telekomi, kjo kompani brenda një viti del nga kriza dhe brenda një viti e gjysmë është e gatshme të japë edhe dividendë për Kosovën”, thotë ai.
Dividendi është fitimi i kompanisë që duhet t’i dorëzohet pronarit, në këtë rast qeverisë.
Nga viti 2008 deri në vitin 2015, Telekomi i ka paguar Qeverisë së Kosovës mbi 250 milionë euro dividendë. Këto mjete, Qeveria e Kosovës i ka marrë nga Telekomi i Kosovës deri në vitin 2015, kur edhe ka filluar kriza financiare në Telekom.
Telekomi i Kosovës, dikur kompania më fitimprurëse në vend, është duke u përballur me një situatë të rënduar financiare si pasojë e kontratave të dëmshme, vendimmarrjes së gabuar, mungesës së investimeve, ndërhyrjes së politikës në vendimmarrje strategjike të kompanisë dhe nepotizmit.
Kjo kompani i ka borxh mbi 25 milionë euro kompanisë Z-Mobile për shkak të mospërmbushjes së një kontrate nga ana e Telekomit. Nga 15 janari i këtij viti, Telekomi është e obliguar që brenda 24 muajsh të shlyejë komplet borxhin ndaj kompanisë.
Menaxhimi jo i duhur në Telekomin e Kosovës ka munguar, thotë Balaj dhe sipas tij, në këtë mënyrë është rënduar situata financiare dhe gjendja e punëtorëve.
“Aspekti financiar e pengon operimin në punë. Tani e një kohë të gjatë për shkak të keqmenaxhimit, borxheve të mëdha, jemi obliguar t’i ulim pagat e punëtorëve dhe tani nuk po i marrin pagat me kohë”, thotë Balaj.
Për pesë vjet, 115 milionë euro humbje
Telekomi i Kosovës është kompani publike, e transformuar në shoqëri aksionare, në të cilën operon telefonia fikse dhe ajo mobile, Vala. Operatori Vala ka mbi 1.2 milion konsumatorë në nivel vendi. Në këtë kompani janë të punësuar rreth 2.500 punonjës.
Sipas një raporti të auditimit të bërë në vitin 2019 nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës, thuhet se kompania ka vazhduar trendin e operimit me humbje për pesë vjet radhazi.
Brenda pesë vjetëve, sipas raportit të auditorit, humbjet që ishin shënuar kapën vlerë e mbi 115 milionë eurove.
Kjo situatë, sipas auditorit, hedh dyshime të konsiderueshme në aftësinë e kompanisë për të vazhduar në vijimësi. Të hyrat e realizuara në Telekomin e Kosovës në vitin 2019 ishin në vlerë prej afër 55 milionë euro.
Në raportin e auditorit, po ashtu ishte theksuar se gjendja e platformave dhe sistemeve telekomunikuese vazhdon të jetë e rëndë.
Ish-ministri i Ekonomisë dhe Financave, Haki Shatri thotë për Radion Evropa e Lirë se ndërrimet e shpeshta të bordeve e kryeshefave në Telekomin e Kosovës, e bën të pamundur daljen nga kriza të kësaj ndërmarrje.
Ai thotë se situata është pesimiste dhe se Qeveria e Kosovës do të duhej ta ndihmonte me mjete financiare këtë ndërmarrje.
“Telekomi i Kosovës ishte kompani fitimprurëse. Vetëm në vitin 2007 ishte konstatuar fitim në vlerë 120 milionë euro, prej të cilave 75 për qind ishin derdhur në buxhetin e Kosovës. Pas shpalljes së pavarësisë në vitin 2008 me keqmenaxhim e keqpërdorime, kompania ka ardhur në një pozitë që edhe nëse dëshirojmë ta shesim nuk e blen askush sepse është para falimentimit”, thotë Shatri.
Privatizimi i dështuar
Telekomi i Kosovës i është nënshtruar dy herë procesit të privatizimit, mirëpo asnjëri prej tyre nuk është finalizuar me sukses.
Në tetor të vitit 2011, ky proces ishte mbyllur i pasuksesshëm, pasi nga gara ishte tërhequr Telekomi kroat, meqë, siç thuhej, menaxherët e Postës dhe Telekomit të Kosovës dyshoheshin për korrupsion.
Në vitin 2013, Qeveria e Kosovës ka shpallur fituese në blerjen e 75 për qind të aksioneve të PTK-së kompaninë ‘Axos-Capital’, me një vlerë prej 277 milionë eurosh.
Por, më 31 dhjetor të vitit 2013, privatizimi është shpallur i dështuar, për shkak se shumica e deputetëve të Kuvendit të Kosovës ishin kundër shitjes së 75 për qind të aksioneve të kësaj prone publike.
Burimi: Radio Evropa e Lire