Numri i zjarreve të mëdha në mbarë botën do të rritet ndjeshëm në dekadat e ardhshme për shkak të ngrohjes globale dhe qeveritë nuk janë të përgatitura mirë për vdekjen dhe shkatërrimin që do të sjellin këto mega-zjarre, paralajmëroi OKB sot, përcjell UBT News.
Edhe përpjekjet më ambicioze për të frenuar emetimet e gazit serrë nuk do të parandalojnë një rritje dramatike të kushteve ekstreme të zjarrit, përfundoi një raport i porositur nga Programi i Mjedisit i OKB-së (UNEP).
“Deri në fund të shekullit, probabiliteti i ngjarjeve të zjarreve të ngjashme me ‘verën e zezë’ 2019-2020 të Australisë ose zjarret e mëdha të Arktikut në 2020 që ndodhën në një vit ka të ngjarë të rritet me 31-57 për qind”, thuhet në raport.
Zjarret e tilla po digjen aty ku kanë ndodhur gjithmonë por po shpërthejnë edhe në vende të papritura.
“Zjarret nuk janë gjëra të mira”, tha bashkëautori Peter, një ekspert në menaxhimin e zjarreve në pyje në Organizatën e OKB-së për Ushqimin dhe Bujqësinë (FAO).
“Ndikimet tek njerëzit – nga ana sociale, shëndetësore, psikologjike – janë fenomenale dhe afatgjata”, u tha ai gazetarëve në një konferencë.
Zjarret e mëdha, të cilat mund të bëhen të pakontrolluara për ditë ose javë, shkaktojnë probleme të frymëmarrjes dhe zemrës, veçanërisht për të moshuarit por edhe shumë të rinjë.
Një studim i fundit në The Lancet arriti në përfundimin se ekspozimi ndaj tymit të zjarrit rezulton, mesatarisht, në më shumë se 30,000 vdekje çdo vit në 43 kombe për të cilat kishte të dhëna.
Dëmet ekonomike në Shtetet e Bashkuara, një nga vendet e pakta që ka llogaritur kosto të tilla, kanë variuar nga 71 deri në 348 miliardë dollarë (63 deri në 307 miliardë euro) në vitet e fundit, sipas një vlerësimi të cituar në raport.
Zjarret e mëdha mund të jenë gjithashtu shkatërruese për jetën e kafshëve, duke i shtyrë disa specie të rrezikuara më pranë pragut të zhdukjes.
Gati tre miliardë gjitarë, zvarranikë, zogj dhe bretkosa u vranë ose u dëmtuan, për shembull, nga zjarret shkatërruese të Australisë më 2019-2020, kanë llogaritur shkencëtarët.
Zjarret e tila përkeqësohen nga ndryshimet klimatike.
Valët e të nxehtit, kushtet e thatësirës dhe lagështia e reduktuar e tokës të përforcuar nga ngrohja globale kanë kontribuar në zjarret e paprecedentë në pjesën perëndimore të SHBA-së, Australi dhe pellgun e Mesdheut vetëm në tre vitet e fundit.
Edhe Arktiku – më parë imun ndaj zjarreve – ka parë një rritje dramatike të flakëve, duke përfshirë të ashtuquajturat “zjarre zombie” që digjen nën tokë gjatë gjithë dimrit përpara se të shpërthejnë sërish në flakë.
Por zjarret gjithashtu përshpejtojnë ndryshimet klimatike, duke ushqyer një rreth vicioz të më shumë zjarreve dhe temperaturave në rritje.
I përpiluar nga 50 ekspertë të lartë, raporti bëri thirrje për një rishikim se si të trajtohet problemi.
“Përgjigjet e tanishme të qeverisë ndaj zjarreve shpesh janë vendosja e parave në vendet e gabuara”, duke investuar në menaxhimin e zjarreve sapo ato të fillojnë dhe jo në parandalimin dhe zvogëlimin e rrezikut, tha shefja e Mjedisit e OKB-së, Inger Andersen./UBTNews/