Më shumë se 18 milionë njerëz, që do të thotë tre herë më shumë se sa sugjerojnë të dhënat zyrtare – ndoshta kanë vdekur për shkak të COVID-19, thonë studiuesit.
Raporti i tyre vjen dy vjet nga dita kur Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) shpalli për herë të parë pandeminë. Një ekip nga Universiteti i Uashingtonit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës (ShBA) studioi 191 vende dhe territore për atë që ata e quajnë shifra e vërtetë e vdekjes globale. Disa vdekje ishin të shkaktuara nga virusi, ndërsa të tjerat ishin të lidhura me infeksionin. Kjo është për shkak se infektimi me COVID-19 mund të përkeqësojë gjendje të tjera mjekësore para-ekzistuese, të tilla si sëmundja e zemrës ose e mushkërive.
Masa e përdorur quhet vdekje e lartë, sa shumë njerëz kanë vdekur në periudhën e pandemisë krahasuar me periudhën para pandemisë.
Për të llogaritur këtë, studiuesit mblodhën të dhëna përmes kërkimeve në uebsajte të ndryshme qeveritare, Baza e të Dhënave të Vdekshmërisë Botërore, Baza e të Dhënave të Vdekshmërisë Njerëzore dhe Zyra Evropiane e Statistikave. Shkalla e vdekjeve të larta vlerësohet të ketë ndryshuar në mënyrë dramatike sipas vendit dhe rajonit, por shkalla e përgjithshme globale e llogaritur në studim është 120 vdekje për 100 mijë njerëz. Kjo do të thotë se rreth 18.2 milionë vdekje kanë ndodhur për shkak të COVID-19 në dy vite, në fillimit të vitit 2020 dhe në fund të vitit 2021.
Ato u llogaritën vetëm për periudhën e plotë të studimit, dhe jo sipas javës ose muajit, për shkak të vonesave dhe mospërputhjeve në raportimin e të dhënave të vdekjes nga COVID që mund të ndryshonin në mënyrë drastike vlerësimet, theksojnë hetuesit. Sipas hulumtimit, i cili është botuar në The Lancet, normat më të larta ishin në vendet me të ardhura më të ulëta në Amerikën Latine, Evropë dhe Afrikën nën-Sahariane. Por vdekjet ishin gjithashtu mjaft të larta në disa vende me të ardhura të larta, të tilla si Italia dhe disa pjesëve të ShBA.
Pesë vendet që vlerësohet se kanë shkallën më të lartë të vdekjeve ishin: Bolivia, Bullgaria, Eswatini, Maqedonia e Veriut dhe Lesoto. Pesë me më të ulëtat ishin: Islanda, Australia, Singapor, Zelanda e Re dhe Tajvani.
Për Mbretërinë e Bashkuar, vlerësohet se numri i përgjithshëm i vdekjeve të lidhura me COVID-19 në vitin 2020 dhe 2021 ishte i ngjashëm me të dhënat zyrtare në rreth 173 mijë me një shkallë të lartë të vdekshmërisë prej 130 vdekjesh për 100 mijë persona.
Autori kryesor Dr Haidong Wang nga Instituti për Metrikën dhe Vlerësimin e Shëndetit, tha: “Të kuptuarit e numrit të vërtetë të vdekjeve nga pandemia është jetike për vendimmarrjen efektive të shëndetit publik”.
Studimet nga disa vende, përfshirë Suedinë dhe Holandën, sugjerojnë se COVID-i ishte shkaku i drejtpërdrejtë i shumicës së vdekjeve të larta, por aktualisht nuk kemi prova të mjaftueshme për shumicën e vendndodhjeve.
“Kërkimet e mëtejshme do të ndihmojnë për të zbuluar se sa vdekje janë shkaktuar drejtpërdrejt nga COVID dhe sa kanë ndodhur si rezultat i tërthortë i pandemisë”, tha Wang.
Studiuesit parashikojnë se vdekshmëria e lartë e lidhur me pandeminë do të bie, falë vaksinave dhe trajtimeve të reja. Por ata paralajmërojnë se pandemia ende nuk ka mbaruar dhe mund të shfaqen variante të reja të rrezikshme të virusit./UBTNews/