Ishte mesnata e 30 qershorit të vitit të kaluar, kur doli lajmi se Pekini kishte shpallur një ligj të sigurisë kombëtare në Hong Kong, i cili kishte hyrë në fuqi menjëherë.
Projekt-ligji u hartua tërësisht në takime me dyer të mbyllura në Pekin, në të cilat as udhëheqësja e Hong Kongut, Carrie Lam, nuk ishte pjesë. Menjëherë, njerëzit shprehën alarmin se ligji i formuluar mund të përdoret për të shtypur çdo lloj mospajtimi.
Një vit më vonë, ndërsa disa e kanë mirëpritur ligjin për rivendosjen e stabilitetit pas dhunës dhe trazirave të vitit 2019, të tjerët mendojnë se frika e tyre e vitit të kaluar është konfirmuar.
Disa gazeta janë mbyllur, protestat publike duket se janë ndaluar dhe të gjithë figurat kryesore pro-demokracisë, përfshirë aktivistë dhe politikanë, ose janë burgosur ose janë detyruar të internohen.
Dhjetëra mijëra qytetarë po emigrojnë në vendet demokratike si Mbretëria e Bashkuar, Kanada dhe Australi, të cilat kanë ofruar strehë të sigurt nga ligji. Në vetëm një vit, qyteti është transformuar, duke lënë shumë banorë të shtangur dhe të pikëlluar.
Duke u përballur me presionin nga Kina, Hong Kongu ishte përpjekur të bënte një ligj të sigurisë kombëtare më herët në 2003. Ata u tërhoqën pasi qindra mijëra njerëz dolën në rrugë, duke thënë se një ligj i tillë do t’i jepte qeverisë fuqitë për të shtypur disidencën që ekziston në Kinën kontinentale.
Frika e ndërhyrjes kineze ndaj lirive të qytetit çoi në protesta masive në 2019, këtë herë të shkaktuar nga një projekt-ligj që do të lejonte ekstradimin në Kinë. Legjislatura e qytetit u sulmua, një kampus universitar u mbajt nën rrethim për ditë me radhë, një burri u vu në zjarr dhe një tjetër u qëllua dhe u plagos rëndë nga policia.
117 persona janë arrestuar dhe 64 janë akuzuar sipas ligjit të sigurisë kombëtare. Ndërsa një vit më parë, qindra dolën për të protestuar, duke u përplasur me policinë që gjuajti me gaz lotsjellës dhe plumba gome. Policia bëri arrestimet e tyre të para sipas ligjit të sigurisë kombëtare atë ditë – dhe nuk janë ndalur që prej asaj kohe.
Në muajin e parë të ligjit, shkollat u urdhëruan të hiqnin librat shkollorë që mund të shkelnin ligjin; aktivistët studentorë u arrestuan për postime në rrjetet sociale; dhe kandidatëve pro-demokracisë iu ndalua qëndrimi në zgjedhjet legjislative për arsye të sigurisë kombëtare.
Ndërsa përvjetori një vjeçar i ligjit po afrohej – së bashku me historikun e rëndësishëm të 100 viteve të Partisë Komuniste Kineze në 1 korrik – kishte një figurë të mbetur nga lëvizja pro-demokracisë akoma e lirë: Apple Daily Gazete.
Në 17 qershor, 500 oficerë policie bastisën redaksinë e saj për herë të dytë, duke kapur materialet e gazetarëve dhe duke arrestuar redaktorët e gazetës. Më pas atyre iu ngrinë pasuritë e ndërmarrjes. Tani gazeta njoftoi se do të mbyllet dhe do të ndërpresë edhe operacionet dixhitale.
Tashmë, efektet trokitëse janë të prekshme; Stand News, një tjetër dalje pro-demokracisë, njoftoi menjëherë pas mbylljes së Apple Daily se shumica e drejtorëve të bordit të saj kishin dhënë dorëheqjen dhe se do të hiqte opsionet nga faqja e saj e internetit nëse shkrimtarët nuk japin pëlqimin e tyre për t’i lënë ato në internet.
Përmes të gjithave, ndërsa autoritetet kanë arrestuar gazetarë dhe aktivistë, ligjvënës të opozitës të ulur dhe arrestuar ata që ende guxojnë të protestojnë, ata kanë këmbëngulur që ligji i sigurisë nuk zvogëlon asnjë liri civile ose shoqërore.
Ligji pranon që të drejtat e njeriut duhet të “respektohen dhe mbrohen por të gjitha këto të drejta nuk janë absolute”, tha Carrie Lam, udhëheqësja e qytetit.
Një vit më vonë, Hong Kongu duket shumë ndryshe nga qyteti i egër, rebel i protestës që kishte qenë për dekada. Që nga dorëzimi i qytetit, ai ka pasur një histori të protestave masive, nganjëherë shtrihen në qindra mijëra pjesëmarrës – dhe në 2019, duke arritur në dy milion.
Ndërsa Hong Kongu vihet gjithnjë e më shumë nën sundimin kinez, shumë banorë lokalë po kërkojnë jashtë shtetit – dhjetëra mijëra pritet të zhvendosen në Britani. Australia dhe Kanada gjithashtu kanë njoftuar zgjidhje për qytetarët e Hong Kongut për të fituar qëndrim të përhershëm.
Shumë janë larguar tashmë, duke përmendur frikën për të ardhmen e Hong Kongut dhe dëshirën që fëmijët e tyre të rriten në një shoqëri të lirë dhe demokratike.
Më 6 janar 2021, të paktën 53 ish-ligjvënës dhe aktivistë të opozitës u arrestuan për “përmbysjen e pushtetit shtetëror”.
Të mërkurën e kaluar, njerëzit pritën pas stendave të lajmeve nga mesnata për të blerë numrin e fundit të Apple Daily para mbylljes. Kur gazetarët dolën për të falënderuar mbështetësit e tyre dhe për të shpërndarë kopjet falas, ata u pritën me brohoritje dhe duartrokitje. “Faleminderit, Hong Kongers”, bërtiti grupi i gazetarëve, para se të bënte një përkulje të thellë dhe të përshëndeste.
Njerëzit falendëruan Apple Daily duke e përshëndetur me frazën kantoneze e cila ishte përdorur gjatë gjithë protestave që nënkupton: vazhdoni, punoni shumë dhe mbi të gjitha, këmbëngulni!
(Përktheu dhe përshtati UBTNews)