Në një ditë që shënon 201 vjet nga vdekja e tij, Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave përkujtoi një nga heronjtë më të shquar të historisë shqiptare, Marko Boçari. Në ndritën e diellit të gushtit, kujtimi për këtë prijës të njohur suliot rindez emocionet dhe nderimin për një figurë që pati një ndikim të jashtëzakonshëm në historinë e vendeve që përfshinte.
Marko Boçari, i lindur në vitin 1788 në Sul të Çamërisë, është një shembull i përkryer i atdhetarizmit dhe heroizmit. Vdekja e tij më 9 gusht 1823 shënoi një pikë kthesë në historinë e rezistencës shqiptare dhe greke kundër pushtimit osman. Megjithatë, lavdia e tij filloi që në gjallje, një fakt që sot e vërtetojmë duke i rikujtuar veprat dhe sakrificat e tij.
Në vitin 1803, në sfondin e presionit të Ali Pashë Tepelenës, që synonte të kontrollonte krahinën e Sulit dhe përreth, Boçari dhe familja e tij u detyruan të largohej drejt Korfuzit. Atje, ai u bë pjesë aktive e Regjimentit shqiptar të ushtrisë franceze, duke treguar aftësi të jashtëzakonshme luftarake. Kulmi i kësaj aftësie u shfaq në kryengritjen greke të vitit 1821, ku Boçari, bashkë me mijëra shqiptarë të tjerë, luajti një rol kyç në rrethimin e Mesolongjit, një qytet që kishte marrë ngjyrat e rezistencës.
Më 9 gusht 1823, Boçari, i udhëhequr nga guximi dhe besnikëria e tij për lirinë, udhëhoqi 350 suljotë në një sulm të guximshëm ndaj trupave osmane. Pavarësisht dëmeve të mëdha që shkaktuan suljotët, kjo betejë përfundoi me rënien e Boçarit. Për të nderuar kujtimin e tij, ai u varros në Mesolongji, megjithëse varri i tij u shkatërrua më pas nga pushtuesit osmane pas rënies së qytetit.
Ndërsa kontributi i Marko Boçarit në fushën kulturore është gjithashtu i rëndësishëm. Në Korfuz, ai hartoi dhe botoi një fjalor shqip-greqisht, një dokument të rëndësishëm që përfaqëson një nga tekstet më të vjetra në dialektin e shqiptarëve të Çamërisë. Ky fjalor është një testament i ndihmës së tij në ruajtjen dhe zhvillimin e gjuhës dhe kulturës shqiptare.
Sot, në këtë përvjetor të veçantë, kujtojmë dhe nderojmë Marko Boçarin, një burrë të guximshëm dhe një përfaqësues të veçantë të shpirtit të lirisë dhe atdhedashurisë. E kujtuar si një hero që përjetësoi emrin e tij në histori, veprat dhe sakrificat e tij vazhdojnë të frymëzojnë brezat e rinj dhe të kujtojnë rëndësinë e luftës për liri dhe dinjitet./UBTNews/