Më 13 Shtator 1907 lindi Dhimitër Pasko, i njohur ndryshe si Mitrush Kuteli, një figurë e shquar në fushat e letërsisë dhe financave shqiptare.
Kuteli, një personalitet me shumë aspekte, u shqua si ekonomist, financier, shkrimtar, përkthyes, dhe gazetar. Ai ishte gjithashtu një mbledhës i pasur i folklorit shqiptar, duke ruajtur dhe shpërndarë thesaret e shpirtit kombëtar të grumbulluara gjatë shekujve dhe në vise të ndryshme.
Pavarësisht se ishte një ekonomist dhe financier i aftë, Kuteli fitoi njohjen e gjerë përmes veprave të tij në letërsi dhe gazetari. Ai shërbeu si konsulent teknik i Bankës Qendrore Shqiptare që nga viti 1943, por kontributi i tij më i njohur mbetet në fushën e letrave.
Veprat e tij më të njohura përfshijnë poezitë “Mëmës Shqipëri” dhe “Skënderbeu”, si dhe koleksionin e tregimeve “Tregime të moçme shqiptare”, i cili shpalos vlerat e çmuara të folklorit popullor shqiptar. Ndër veprat e tjera të rëndësishme janë “Ago Jakupi e të tjera rrëfime”, “Kapllan Aga i Shaban Shpatës”, “Xinxifillua”, “E madhe është gjëma e mëkatit”, “Në një cep të Ilirisë së Poshtme” dhe “Baltë nga kjo tokë”. Përveç kësaj, ai përktheu në shqip vepra të njohura nga autorë të mëdhenj si Turgenjevi, Gorki, Gogoli dhe Neruda.
Pikëpamjet e tij demokratike e bënë të mundur që ai të përballej me represionin e regjimit diktatorial, duke u burgosur në vitin 1947 me akuzën e “armikut të popullit” dhe duke kaluar pesë vjet në burg. Pas lirimit, kushtet e pafavorshme e privuan nga mundësia e botimit të veprave të tij, duke kufizuar kështu shprehjen e plotë të talentit të tij në letërsi.
Mitrush Kuteli u nda nga jeta më 4 Maj 1967 në moshën 60 vjeçare. Akademia e Shkencave e Shqipërisë e nderoi atë me titullin e lartë “Nderi i Akademisë” për trashëgiminë e pasur që la pas, e cila vazhdon të ndihmojë në ruajtjen dhe zhvillimin e qytetërimit shqiptar./UBTNews/