Mijëra palestinezë u vranë dhe dhjetëra mijëra u dëbuan gjatë dhe pas krijimit të shtetit izraelit në 1948.
Çdo vit më 15 maj, palestinezët shënojnë një përvjetor të zymtë: Nakba (“katastrofa” në arabisht) që i ndodhi palestinezëve në fillim dhe gjatë vitit 1948, kur ata u dëbuan nga toka e tyre historike dhe stërgjyshore nga milicitë sioniste.
Gjatë Nakba-s, një dëbim masiv pasoi ku qindra fshatra u shpopulluan, shtëpitë u shkatërruan dhe mijëra u vranë.
Militantët hebrenj Irgun, Haganah dhe Stern Gang kryen një sërë mizorish masive, përfshirë dhjetëra masakra.
Këtu janë pesë nga masakrat që ndodhën:
Balad al-Sheikh
Më 31 dhjetor 1947, sulmi i parë i madh nga milicia sioniste Haganah u zhvillua kundër fshatit Balad al-Sheikh, në lindje të qytetit port të Haifës, në të cilin u vranë 60 deri në 70 palestinezë, sipas librit të Walid Khalidi, “All That Remains”.
Urdhrat e milicisë bastisëse ishin të vrisnin sa më shumë meshkuj të rritur. Një forcë prej 170 burrash nga Palmach (një forcë elitare e Haganah) qëlluan me armët e tyre dhe hodhën në erë shtëpitë, pastaj nxorrën jashtë meshkujt e rritur dhe i qëlluan. Sipas Shtabit të Përgjithshëm të Haganah, dy gra dhe pesë fëmijë u vranë gjithashtu, me 40 të tjerë të plagosur. Disa dhjetëra shtëpi u shkatërruan gjithashtu gjatë sulmit.
Pas masakrës, më 7 janar 1948, shumë familje u larguan nga fshati. Nga fundi i prillit të atij viti, forcat sioniste e kishin pushtuar atë.
Përpara masakrës, në vitin 1945, fshati ishte i dyti më i madh në Palestinën historike për sa i përket popullsisë.
Saasaa
Dy masakra u kryen nga Haganah në vitin 1948: një në mes të shkurtit dhe një tjetër në fund të tetorit. Sipas librit të Khalidit, më 15 shkurt, një forcë e Palmach bastisi fshatin Saasaa dhe hodhi eksplozivë brenda disa shtëpive, duke shkatërruar 10 shtëpi dhe duke vrarë “dhjetëra”, sipas vlerësimeve të Haganah. New York Times raportoi në atë kohë se 11 persona u vranë, pesë prej tyre fëmijë, me 14 shtëpi të shkatërruara gjithashtu.
Masakra e dytë u krye më 30 tetor, kur ndodhi “vrasja masive”, sipas Israel Galili, ish-kreu i Shtabit Kombëtar të Haganah. Shifrat e sakta të të vrarëve janë të paqarta, as nuk janë të dhëna të detajuara të vrasjeve, sipas “All That Remains”. Fshati përfundimisht u shpopullua.
Përpara vitit 1948, fshati njihej se ishte në një kryqëzim që lidhte shumë qendra urbane, përfshirë Safadin. Ajo ishte e mbushur me burime uji, mollë dhe ullinj, si dhe hardhi rrushi. Në vitin 1949, një vendbanim izraelit me të njëjtin emër u krijua në vendin e fshatit.
Deir Yassin
Më 9 prill 1948, më shumë se 110 burra, gra dhe fëmijë palestinezë u masakruan në një nga krimet më të tmerrshme të kryera nga forcat sioniste. Masakra ndodhi në fshatin dikur të begatë të Deir Yassin. New York Times raportoi në atë kohë se gjysma e viktimave ishin gra dhe fëmijë.
Ata që u kapën u mblodhën dhe parakaluan nëpër Qytetin e Vjetër të Jerusalemit nga forcat sioniste. Disa u dërguan më pas në një gurore aty pranë dhe u ekzekutuan. Të tjerët u kthyen në fshat dhe u vranë.
Masakra në fshat – shtëpia e rreth 750 banorëve që jetonin në 144 shtëpi, sipas Institutit për Studimet e Palestinës – u bë një nga ngjarjet më të tmerrshme që ka ndikuar në eksodin e palestinezëve.
Sipas Zochrot, një OJQ izraelite që punon për të mbështetur të drejtën e plotë të kthimit të palestinezëve që u dëbuan gjatë krijimit të Izraelit, 55 fëmijë të vegjël mbetën jetimë si rezultat i masakrës.
Aktivisti palestinez Hind al-Husseini, i cili në atë kohë ishte 31 vjeç, gjeti jetimët pranë Kishës së Varrit të Shenjtë në qytetin e vjetër të Jerusalemit. Më 25 prill, dy javë pas masakrës, Hind themeloi Dar Al-Tifel Al-Arabi në rezidencën e familjes së saj. Organizata kujdesej për jetimët e Deir Yassin, dhe më vonë për jetimët nga e gjithë Palestina.
Sot, një spital psikiatrik qëndron mbi mbetjet e disa shtëpive të fshatit. Ajo që dikur ishte qendra e qytetit tani është një stacion autobusi. Në vitin 1949, vendbanimi Givat Shaul Bet u krijua në rrënojat e Deir Yassin si një zgjatim i vendbanimit të mëparshëm të ndërtuar në vitin 1906. Në fillim të viteve 1980, uzurpimi i tokave të fshatit vazhdoi, kur u krijua vendbanimi Haf Nof. Sipas ligjit ndërkombëtar, të gjitha vendbanimet e ndërtuara në tokat palestineze janë të paligjshme.
Saliha
Më 30 tetor 1948 u krye një masakër nga brigada Sheva e ushtrisë izraelite. Sipas rrëfimeve të ndryshme, përfshirë nga Izrael Galili i Shtabit Kombëtar të Haganah, historianit izraelit Benny Morris, trupat hynë në fshat dhe hodhën në erë një strukturë, që besohej se ishte një shtëpi ose një xhami, duke vrarë 60 nga 94 personat që ishin brenda.
Fshati u shpopullua plotësisht, përveç asaj që ndoshta ishte shkolla fillore. Walid Khalidi shkruan: “E vetmja pikë referimi e mbetur është një ndërtesë e gjatë (e cila mund të ketë qenë një shkollë) me shumë dritare të larta”.
Vendi është një zonë e sheshtë, e kultivuar, me pjesën më të madhe të tokës përreth të mbjellë me mollë nga fermerët izraelitë. Vendbanimet izraelite të Yir’on dhe Avivim tani ndodhen në tokat e mëparshme të Salihas.
Lydda (Lydd/Lod)
Më 9 korrik 1948, forcat sioniste nisën një operacion ushtarak në shkallë të gjerë të njohur si Operacioni Dani, i cili kishte për qëllim pushtimin e qyteteve Lydda dhe Ramla. Midis 9 dhe 13 korrikut, milicitë vranë dhjetëra palestinezë, ndoshta deri në 200, sipas Atlasit të Palestinës të Salman Abu Sitta. Një masakër në të gjithë qytetin çoi në një “marsh vdekjeje” ose dëbim masiv të palestinezëve.
“Masakra u zhvillua në dy faza: e para gjatë kohës së pushtimit të qytetit dhe e dyta gjatë operacionit të dëbimit masiv të banorëve të tij, i cili konsiderohet si një nga aktet më të mëdha të spastrimit etnik (‘operacionet e transferimit’) të kryera nga izraelitët”, thuhet në Encyclopedia Interactive of the Palestine Question.
Milicitë izraelite dëbuan midis 60,000 dhe 70,000 banorë të dy qyteteve dhe refugjatë nga fshatrat e afërta nën urdhrat e drejtpërdrejtë të Yitzhak Rabin – i cili në atë kohë ishte drejtor i operacioneve për Operacionin Dani. Ata që kërkuan strehim në xhaminë Lydda u masakruan. Rreth 176 persona brenda xhamisë së Dahmashit u masakruan me mitralozë, granata dhe raketa. Njëzet e pesë u vranë diku tjetër.
Pjesa tjetër u dëbua me armë nga Rabin në atë që u bë e njohur si “marshimi i vdekjes” për në Ramallah. Pleq, gra dhe fëmijë ranë buzë rrugës, duke vdekur nga lodhja, dehidratimi dhe sëmundjet.
Paratë dhe bizhuteritë e grave u grabitën në kohën e lirë nga ushtarët izraelitë. Disa vriteshin nëse rezistonin. U plaçkitën aq shumë sa thuhej se 1800 kamionë ishin ngarkuar me pasuri të vjedhur./UBTNews/