Në vitin 2023, lumenjtë në të gjithë botën u thanë me shkallën më të lartë në tre dekada, duke rritur rrezikun për furnizimin global me ujë, sipas të dhënave nga Organizata Botërore Meteorologjike (WMO). Gjatë pesë viteve të fundit, nivelet e ujit në lumenj dhe rezervuarë kanë qenë më të ulëta se mesatarja, duke ndikuar negativisht në ekosistemet dhe jetën e njerëzve.
Raporti i WMO-së tregon se më shumë se 50% e zonave të ujëmbledhësve të lumenjve globalë treguan kushte jonormale në vitin 2023, shumica e të cilave ishin në deficit të ujit. Këto kushte janë parë gjithashtu në vitet e kaluara, duke vazhduar një trend shqetësues.
Në Amerikën Veriore, Qendrore dhe Jugore, lumenjtë si Amazon dhe Misisipi kanë përjetuar nivele rekord të ulëta të ujit, ndërsa në Azi dhe Oqeani, pellgjet e lumenjve Gange, Brahmaputra dhe Mekong gjithashtu tregojnë kushte të ulëta të ujit. Ky fenomen është një pasojë e ndryshimeve klimatike, të cilat po shkaktojnë përmbytje dhe thatësira ekstreme.
Viti 2023 është regjistruar si viti më i nxehtë ndonjëherë, me vende që përballen me thatësira të rënda dhe përmbytje shkatërruese. Kalimi nga La Nina në El Nino në mesin e vitit 2023 ka intensifikuar këto ekstrema, duke i bërë më të vështira për t’u parashikuar.
Rajone që përjetuan përmbytje përfshijnë bregun lindor të Afrikës, Zelandën e Re dhe Filipinet, ndërsa në Evropë, vendet si Mbretëria e Bashkuar, Irlanda, Finlanda dhe Suedia kanë regjistruar shkarkime mbi normale.
Një shqetësim i madh është se aktualisht, rreth 3.6 miliardë njerëz përballen me qasje të pamjaftueshme në ujë për të paktën një muaj në vit, dhe ky numër pritet të rritet në më shumë se 5 miliardë deri në vitin 2050, sipas OKB-së.
Po ashtu, akullnajat në mbarë botën kanë pësuar dëme të mëdha, duke humbur më shumë se 600 gigaton ujë, shifra më e lartë në 50 vitet e fundit. Malet në Amerikën e Veriut perëndimore dhe Alpet Evropiane kanë përjetuar shkrirje ekstreme, me Alpet e Zvicrës që kanë humbur rreth 10% të vëllimit të tyre të mbetur në dy vitet e fundit.
Këto ndryshime klimatike dhe ndikimet e tyre në burimet ujore po paraqesin sfida të mëdha për ekosistemet dhe shëndetin e popullsisë globale, duke kërkuar një përgjigje urgjente nga komuniteti ndërkombëtar./UBTNews/