Në një atmosferë të mbushur me ngjyra dhe histori, Muzeu Kombëtar “Shtëpia me gjethe” shpërndau dritën mbi jetën dhe veprën e një vizionari të artit dhe arkitekturës: Maks Velo (31 gusht 1935 – 7 maj 2020).
Si një fëmijë i lindur në Paris, Maks Velo i preu kohës së tij nëpër rrugët e Korçës, duke u rritur mes aromave të natyrës dhe ngjyrave të qytetit të tij të dashur. Fillimisht e gjeti veten në Institutin Politeknik, ku u ngarkua me një mision: të përforconte ndërtime me shpirtin e tij krijues. Dhe ai e bëri. Për shumë vite, ai shpiku e projektonte qytetin, duke lënë gjurmët e tij moderniste në horizontin e Tiranës.
Por ndërsa muret dhe cepat e qytetit këndonin lavde për talentin e tij arkitekturor, zemra e Maks Velos zhytej në një tjetër botë, atë të pikturës. Krijimet e tij nuk ishin thjesht piktura; ato ishin përralla të imagjinatës së tij, ku surrealizmi përplasej me impresionizmin. Por kjo lirikë artistike nuk ishte gjithmonë e pranueshme për regjimin e kohës, që i dha asaj një çmim të rëndë – burgun.
Megjithatë, as arrestimi, as vuajtja në burgun e Spaçit nuk mundën ta shuarin shpirtin krijues të Maks Velos. Pas lirimit në vitin 1986, ai u ngrit përsëri si një flutur i lirë, që përherë do të fluturonte lart me penelin në dorë. Pikturat e tij u bënë shenjë e lirisë së fituar me gjak dhe mund, e cila shkëlqeu në ekspozitat brenda dhe jashtë vendit.
Në mesin e një bote të rrëfimit, Maks Velo ishte edhe një këngëtar i fjalës. Me dorëshkrimet e tij, ai ndriçoi rrugën për mendjet e shqiptarëve, duke sjellë tituj si “Kokëqethja”, “Palltoja e burgut”, dhe “Klubi Karavasta”, që shndërrojnë vargjet në udhëtime emocionuese në imagjinatën e tij.
Sot, Muzeu Kombëtar “Shtëpia me gjethe” u nderon jetën dhe trashëgiminë e Maks Velos, një mjeshtër i pasur i ngjyrave dhe ideve, i cili mbetet një frymë frymëzimi për brezat e ardhshëm të artistëve dhe arkitektëve.
Sot, Muzeu Kombëtar “Shtëpia me gjethe” u nderon jetën dhe trashëgiminë e Maks Velos, një mjeshtër i pasur i ngjyrave dhe ideve, i cili mbetet një frymë frymëzimi për brezat e ardhshëm të artistëve dhe arkitektëve.
Maks Velo ishte një figurë e shquar e artit dhe arkitekturës në Shqipëri. Fillimisht studioi në Institutin Politeknik dhe mori specializim në arkitekturë. Kontributi i tij në planifikimin urbanistik të Tiranës në vitin 1960 dhe projektimin e shumë godinave publike është i njohur. Përveç arkitekturës, ai u bë i njohur për pasionin e tij për pikturën. Stili i tij artistik kombinonte elementë impresioniste dhe surrealiste. Megjithatë, për shkak të përplasjeve me artin e realizmit socialist, ai u arrestua në vitin 1978 dhe u dënua me 10 vite burg. Pas lirimit nga burgu në vitin 1986, ai u rikthye pasionit të tij për artin dhe arkitekturën dhe organizoi shumë ekspozita brenda dhe jashtë vendit. Maks Velo vdiq më 7 maj 2020, duke lënë pas një trashëgimi të rëndësishme në skenën e artit dhe arkitekturës shqiptare. /UBTNews/
