Në këtë epokë të pasigurisë së fjalës së lirë, Algjeria duket se përgatit një altar të heshtur për fjalët e pathëna, për zërat e humbur. Festivali Ndërkombëtar i Librit në Algjer, një prej më të mëdhenjve në botën arabe, po zhvillohet pa praninë e një prej shkrimtarëve më të shquar të saj, Kamel Daoud.
Autori me origjinë algjeriane, i cili sapo u kurorëzua me çmimin e mirënjohur Goncourt në Francë për romanin e tij “Houris,” nuk është ftuar në edicionin e 27-të të këtij festivali. Prania e tij do të ishte një triumf i zërit të lirisë, një valë e re në oqeanin e heshtur të kulturës së Algjerisë. Por, e kundërta ka ndodhur. Daoud, si një “bir i dhembshëm” i Algjerisë, që guxon të prekë kujtimet e errëta të “Dekadës së Zezë,” është ndaluar të ndriçojë atë që mund të ketë qenë një rrëfim çlirimtar.
Romani i tij “Houris” përballet me një temë të ndjeshme dhe plot plagë, që evokon kujtimet e luftës civile algjeriane të viteve ‘90. Në një shoqëri ku kujtesa e dhimbjes nuk gjen as strehë as pranëvëmendje, Daoud del përballë shoqërisë algjeriane si një pishtar i guximshëm, por i padëshiruar. Nëpërmjet zërit të tij, ai përpiqet të shërojë ato plagë që pushteti zyrtar kërkon të mbulojë me heshtje, por realiteti i librit nuk përputhet me Kartën për Paqe dhe Pajtueshmëri Kombëtare të Algjerisë, e cila ndalon çfarëdo evocimi të kësaj “trazire kombëtare.”
Ali Bey, pronari i Librarie du Tiers Monde, një librari historike në Algjer, e shpreh zhgënjimin e tij për faktin që lexuesit algjerianë nuk do të mund të prekin faqet e Daoud-it, që ngërthen një rrëfim kaq të fortë për vendin e tij. Ndërsa një tjetër botues i pavarur algjerian, Koukou Publishing, i njohur për shpërndarjen e veprave që sfidojnë versionet zyrtare të historisë, gjithashtu është përjashtuar. Arezki Ait Larbi, një aktivist politik dhe udhëheqës i këtij shtëpi botuese, paralajmëron për “rrezikun e një ndalese të plotë,” duke pohuar se censura po përhapet si një mjegull që përthith çdo zë që guxon të shprehë të vërtetën.
Algjeria përpiqet të ftojë lexuesit të “Lexojnë për të Triumfuar” në këtë festival, por përjashtimi i këtyre zërave të lirë hedh një hije mbi fjalët. Një festival që do të duhej të ishte kremtimi i kulturës, i rrëfimit dhe i kujtesës së një kombi, tani bëhet një arenë e zbrazët, ku heshtja mbretëron mbi një histori të ndaluar dhe zëra të heshtur. Ai përçmon jo vetëm letërsinë, por edhe atë shpirt të guximshëm të një kombi që kërkon të rrëfejë, të rikthehet dhe të shpëtojë kujtesën e tij nga harresa.
Në çdo faqe që mungon nga raftet e këtij festivali, në çdo botim të ndaluar, Algjeria humbet pjesë të vetes./Euronews/D.E.
