Besimtarët e fesë islame kanë dy festa zyrtare, Fitër Bajramin dhe Kurban Bajramin, të cilat shënohen sipas kalendarit hënor islamik.
Xhumaja (falja e namazit në ditën e premte), Dita e Ashureve, Nata e Kadrit, janë vetëm disa nga datat e rëndësishme në Islam që shënojnë ngjarje të rëndësishme, por jo festa.
Pas 30 ditësh agjërimi duke e mbajtur veten larg nga disa veprime e që një prej tyre është të ngrënit deri në një kohë të caktuar, në fund është festa e madhe e Fitër Bajramit. Fitër Bajrami i cili këtë vit u shënua me datën 13 maj, e merr kuptimin e tij nga muaji i shenjtë i Ramazanit, ndërsa emri tij rrjedh nga ajo se myslimanët para festës shpërndajnë lëmoshë dhe solidarizohen me të varfrit.
Edhe pse pandemia COVID-19 ka shndërruar pothuajse çdo aktivitet tradicional në aktivitete të realizuara përmes platformave online, namazi i Fitër Bajramit u fal në xhami nëpër shumë vende të botës, duke mbajtur maska dhe distancën nga njëri-tjetri.
Ndryshe nga vitet e kaluara kur festat e Bajramit festoheshin me vizita të familjarëve dhe miqve,
në vitin 2021 shumë vende kanë vendosur kufizime për të parandaluar përhapjen e COVID-19.
Autoritetet në Irak, ku normat ditore të infektimit mbeten të larta dhe vaksinimi është i ngadaltë, kanë njoftuar një bllokim 10-ditor duke filluar një ditë para festës.
Egjipti ndërkohë urdhëroi dyqanet të mbyllen nga ora 21:00 deri në 21 maj në një përpjekje për të kufizuar turmat dhe tubimet shoqërore, ndërsa Tunizia vendosi një shtetrrethim dhe kufizime të lëvizjes deri më 16 maj.
Por kufizime të “ashpra” nuk pati edhe në Jordani, vend ky që ka lehtësuar kufizimet për shkak të rënies së infeksioneve.
Megjithëse në rrethana tejet të vështira, muslimanët në Jerusalem falën namazin në xhaminë Al-Aksa.
“Ky supozohej të ishte një moment për të blerë mallra, ushqime dhe për nevoja të tjera”, tha Safwat al-Kahlout i Al Jazeera, duke raportuar nga qyteti i Gazës. “Por për shkak të përshkallëzimit të fundit, njerëzit në Gaza kanë mbetur brenda sepse nuk ka asnjë infrastrukturë ose strehimore për t’u fshehur”, shtoi ai.
Ndërsa në Indi, edhe këtë vit Festa e Bajramit nuk kishte ceremoni të faljes së Fitër Bajramit në xhami dhe vizita për shkak të numrit të madh të infeksioneve dhe vdekjeve nga COVID-19. Atje u bë thirrje që namazi të bëhet në shtëpi dhe vizitat dhe urimet të zëvendësohen nga interaktiviteti në rrjete sociale.
Në Turqi, masat e ‘bllokimit të plotë’ do të qëndrojnë në fuqi edhe gjatë Fitër Bajramit, deri më 17 maj. Namazi u bë në përputhje me rregullat e distancës shoqërore dhe higjienës. Lutja e Bajramit u mbajt në Xhaminë Hagia Sophia (zyrtarisht Ana Sofia) të Stambollit pas një pauze 87-vjeçare. Kreu i lartë fetar i Turqisë, ofroi lutje të veçanta për palestinezët që po përballen me sulmet e forcave izraelite.
“Turqia gradualisht do të lehtësojë kufizimet e bllokimit total pas festës së Bajramit pasi qe rastet e koronavirusit dhe fatalitetet vazhdojnë të bien në të gjithë vendin”, tha presidenti Recep Tayyip Erdogan të mërkurën.
Në Kuala Lumpur të Malajzisë, myslimanët falën namazin e Fitër Bajramit jashtë Xhamisë Kombëtare me maska mbrojtëse dhe distancë shoqërore. Njejtë është vepruar edhe në Indonezi.
Në Pekin besimtarët festuan me zell fetar dhe entuziazëm kulturor mes masave të rrepta të kontrollit. Xhamia më e vjetër e Pekinit Niujie, e ndërtuar më 996, hapi dyert herët në mëngjes për vendasit dhe të huajt të gatshëm të marrin pjesë në lutje.
Megjithëse virusi është nën kontroll në Pekin dhe një numër i madh i banorëve janë vaksinuar, autoritetet morën masa parandaluese për të siguruar sigurinë e të pranishmëve dhe për të shmangur një përhapje të mundshme të sëmundjes.
Përveç mbajtjes së detyrueshme të maskave, kontrolleve të temperaturës në porta dhe këshillimit për të ruajtur distancën shoqërore, hyrja në xhami u mbyll dhe me hyrja u realizua me rezervim online vetëm për disa orë (nga ora 7 deri në orën 10).
Edhe në Filipine për shkak të pandemisë autoritet përsëri janë detyruar të mbyllin xhamitë dhe të ndalojnë vizitat familjare në festën që shënon fundin e muajit më të shenjtë të Ramazanit në Islam.
Kurse myslimanët pakistanezë u mblodhën për të festuar lutjet e Fitër Bajramit për të shënuar fundin e muajit të Ramazanit, përkundër “shpërthimit” të infeksioneve të koronavirusit.
Në Afganistan, talibanët shpallën një armëpushim tre-ditor për Bajram vetëm disa ditë pas një bombe që vrau 80 njerëz, shumica e tyre nxënëse. Disa fëmijë në Kabul shijuan festivalin në një park zbavitës, duke bërtitur nga kënaqësia ndërsa hipnin në karuselë dhe luhatje të larta.
Ajo që është vërejtur në secilin vend ku është shënuar Festa e Fitër Bajramit, është fakti që pandemia COVID-19 ka ndryshuar rrënjësisht mënyrën se si myslimanët kremtuan festën e Bajramit, në krahasim me atë se si kanë festuar tradicionalisht.
Në vend të përqafimeve fizike dhe vizitave tek familjarët dhe miqtë, në vitin 2021 rrjetet sociale shërbyen për të uruar dhe për të shpërndarë “përqafime” virtuale, duke ruajtur njëri-tjetrin nga infektimi potencial me COVID-19./UBTNews
(Arjeta Ibishi, studente në Media dhe Komunikim në UBT)