Në vitin 1982, një koncept i shkëlqyer lindi në skenën botërore – Dita Botërore e Vallëzimit. Nën kujdesin e Komitetit Ndërkombëtar të Vallëzimit të Institutit Ndërkombëtar të Teatrit, ky event u shfaq për herë të parë për të festuar pasionin e pashoq për kërcimin dhe për të nxitur pjesëmarrjen globale në këtë shprehje artistike. Objektivi i kësaj dite është i qartë, festimi i vallëzimit që është një ftesë e hapur për të reflektuar mbi rëndësinë e vallëzimit në kulturën tonë dhe për të mbështetur individët për të shfaqur talentet e tyre nëpërmjet kësaj shprehjeje të mrekullueshme artistike.
Në këtë festë të madhe të vallëzimit, mbi 200 kombe nga të gjitha kontinentet e botës bashkohen për të festuar në harmoni. Nëpërmjet një sërë shfaqjesh vallëzimi, punëtorish dhe ngjarjesh, komunitetet lokale dhe ndërkombëtare përhapin magjinë e kërcimit në mënyra të ndryshme dhe frymëzojnë njerëzit të bashkohen në një festë globale të rrezatimit artistik, shkruhet në Euronews dhe transmeton UBTNews.
Por më shumë se një ditë e thjeshtë e festimit, Ditë Botërore e Kërcimit është një ditëlindje. Në këtë ditë të veçantë, festohet lindja e një nga figurave më të rëndësishme të historisë së vallëzimit – Jean-Georges Noverre. Lindur në vitin 1727, Noverre konsiderohet si krijuesi i baletit modern, një artist i rrallë që ndryshoi peisazhin e artit të kërcimit përgjithmonë. Kështu, kjo ditë shënon një festë të dyfishtë, një festë për kërcimin dhe një festë për trashëgiminë e një nga figurat më frymëzuese të tij, shkruan Boston Public Library.
Historia e Ditës së Vallëzimit fillon në mënyrë të përkryer me një tingull të mrekullueshëm të viteve ’80. Vallëzimi ka qenë gjithmonë një mënyrë e shprehjes së thellë njerëzore. Në kohërat e lashta, vallëzimi shërbeu si një mënyrë për të festuar, për të përjetuar emocionet më të thella, dhe për të komunikuar pa fjalë. Por ceremonitë zyrtare të Ditës së Vallëzimit nuk filluan të dokumentohen deri në vitin 1982. Në gjithë këto vite, personalitete si Chetna Jalan, Germaine Acogny, dhe shumë të tjerë kanë dhënë kontributin e tyre në këtë festë të artit. Gjatë Ditës së Vallëzimit, një gala ceremoniale mbahet për të nderuar suksesin dhe inovacionin në fushën e kërcimit. Vendndodhja e kësaj ceremonie ndryshon çdo vit, por fryma e festës qëndron e pandryshuar: kërcimi është për të gjithë. Kjo është ideja qendrore që frymëzon këtë ditë!
Çdo vit, një folës i ftuar zgjidhet për të përcjellë mesazhin e Këshillit Ndërkombëtar të Kërcimit në botë. Folësi është i përfshirë në botën e vallëzimit në një farë mënyre, ose tjetër. Folësit e mëparshëm kanë përfshirë emra si Sasha Waltz, William Forsythe, Maguy Marin, Robin Howard dhe Yuri Grigorovitch.
Në Ditën Ndërkombëtare të Vallëzimit për vitin 2024, Marianela Núñez, një balerinë e shquar argjentinas-britanike, në mesazhin e saj, thekson rëndësinë e ruajtjes dhe nderimit të historisë së vallëzimit. Ajo na kujton kontributin e madh të mjeshërve, artistëve dhe koreografëve që kanë formësuar botën e vallëzimit. Përveç kësaj, ajo bën thirrje për një angazhim kolektiv për të njohur dhe ringjallur trashëgiminë e tyre. Në fjalët e saj, ajo thekson se rrënjët dhe traditat janë themeli për rritjen dhe lulëzimin e ardhshëm të këtij arti të shkëlqyeshëm, shkruan Business Standard.
Gurët themelues të muzikës: Historia dhe rëndësia e Valleve Shqiptare
Vallëzimi shqiptar ka një histori të gjatë dhe të pasur, por datat e sakta të lindjes së valleve nuk janë të dokumentuara me të gjitha detajet. Megjithatë, vallet tradicionale shqiptare kanë origjinë të lashtë dhe janë pjesë e trashëgimisë kulturore të vendit. Vallet tradicionale janë përdorur për shumë qëllime në kulturën shqiptare, duke përfshirë festat, dasmat, ngjarjet fetare, dhe momente të tjera të rëndësishme sociale. Kështu, shumë valle kanë lindur nëpër shekuj dhe kanë evoluar sipas kontekstit kulturor dhe historik. Vallet moderne, siç janë ato që lidhen me muzikën pop, hip-hop, dhe rap, kanë filluar të zhvillohen më shumë në shekullin e 20-të dhe të 21-të. Këto janë influencuar nga vallet tradicionale, por kanë një shfaqje dhe zë tjetër në krahasim me format tradicionale, shkruhet në Forum-Al.
Shekulli 18-të dhe fillimi i shekullit 19-të konsiderohet si një kohë e rëndësishme për formimin dhe zhvillimin e valleve tradicionale shqiptare. Shekulli 20, konsiderohet se solli një diversitet të madh në llojet e valleve, duke përfshirë vallet moderne që u zhvilluan përmes muzikës së re dhe artit modern. Viteve të fundit, vallet moderne, veçanërisht në fushën e muzikës pop dhe hip-hop, kanë bërë një impakt të rëndësishëm në skenën muzikore shqiptare dhe janë bërë të njohura edhe në nivel ndërkombëtar. Kështu, vallet shqiptare kanë një histori të gjatë dhe të pasur, duke u zhvilluar dhe evoluar nëpër shekuj në kontekstin e kulturës dhe historisë së vendit.
‘Vallet Tradicionale’ janë valle që kanë trashëgimi të hershme dhe janë pjesë e kulturës së vjetër shqiptare. Përfshijnë valle të krahinave të ndryshme si Valle Dibrane, Valle e Shqipërisë së Mesme, Valle e Labërisë, dhe shumë të tjera. Këto valle përdoren për të festuar, për të shprehur gëzimin, dhe për të mbajtur traditat e lashta të krahinave, shkruhet në blogun Folklori dhe Vallet Popullore Shqiptare.
Në vitin 1982, një koncept i shkëlqyer lindi në skenën botërore – Dita Botërore e Vallëzimit. Nën kujdesin e Komitetit Ndërkombëtar të Vallëzimit të Institutit Ndërkombëtar të Teatrit, ky event u shfaq për herë të parë për të festuar pasionin e pashoq për kërcimin dhe për të nxitur pjesëmarrjen globale në këtë shprehje artistike. Objektivi i kësaj dite është i qartë: festimi i vallëzimit që është një ftesë e hapur për të reflektuar mbi rëndësinë e kërcimit në kulturën tonë dhe për të mbështetur individët për të shfaqur talentet e tyre nëpërmjet kësaj shprehjeje të mrekullueshme artistike.
Në këtë festë të madhe të vallëzimit, mbi 200 kombe nga të gjitha kontinentet e botës bashkohen për të festuar në harmoni. Nëpërmjet një sërë shfaqjesh vallëzimi, punëtorish dhe ngjarjesh, komunitetet lokale dhe ndërkombëtare përhapin magjinë e kërcimit në mënyra të ndryshme dhe frymëzojnë njerëzit të bashkohen në një festë globale të rrezatimit artistik, shkruhet në Euronews dhe transmeton UBTNews.
Por më shumë se një ditë e thjeshtë e festimit, Ditë Botërore e Kërcimit është një ditëlindje. Në këtë ditë të veçantë, festohet lindja e një nga figurave më të rëndësishme të historisë së vallëzimit – Jean-Georges Noverre. Lindur në vitin 1727, Noverre konsiderohet si krijuesi i baletit modern, një artist i rrallë që ndryshoi peisazhin e artit të kërcimit përgjithmonë. Kështu, kjo ditë shënon një festë të dyfishtë, një festë për kërcimin dhe një festë për trashëgiminë e një nga figurat më frymëzuese të tij, shkruan Boston Public Library.
Historia e Ditës së Vallëzimit fillon në mënyrë të përkryer me një tingull të mrekullueshëm të viteve ’80. Vallëzimi ka qenë gjithmonë një mënyrë e shprehjes së thellë njerëzore. Në kohërat e lashta, vallëzimi shërbeu si një mënyrë për të festuar, për të përjetuar emocionet më të thella, dhe për të komunikuar pa fjalë. Por ceremonitë zyrtare të Ditës së Vallëzimit nuk filluan të dokumentohen deri në vitin 1982. Në gjithë këto vite, personalitete si Chetna Jalan, Germaine Acogny, dhe shumë të tjerë kanë dhënë kontributin e tyre në këtë festë të artit. Gjatë Ditës së Vallëzimit, një gala ceremoniale mbahet për të nderuar suksesin dhe inovacionin në fushën e kërcimit. Vendndodhja e kësaj ceremonie ndryshon çdo vit, por fryma e festës qëndron e pandryshuar: kërcimi është për të gjithë. Kjo është ideja qendrore që frymëzon këtë ditë!
Çdo vit, një folës i ftuar zgjidhet për të përcjellë mesazhin e Këshillit Ndërkombëtar të Kërcimit në botë. Folësi është i përfshirë në botën e vallëzimit në një farë mënyre, ose tjetër. Folësit e mëparshëm kanë përfshirë emra si Sasha Waltz, William Forsythe, Maguy Marin, Robin Howard dhe Yuri Grigorovitch.
Në Ditën Ndërkombëtare të Vallëzimit për vitin 2024, Marianela Núñez, një balerinë e shquar argjentinas-britanike, në mesazhin e saj, thekson rëndësinë e ruajtjes dhe nderimit të historisë së vallëzimit. Ajo na kujton kontributin e madh të mjeshërve, artistëve dhe koreografëve që kanë formësuar botën e vallëzimit. Përveç kësaj, ajo bën thirrje për një angazhim kolektiv për të njohur dhe ringjallur trashëgiminë e tyre. Në fjalët e saj, ajo thekson se rrënjët dhe traditat janë themeli për rritjen dhe lulëzimin e ardhshëm të këtij arti të shkëlqyeshëm, shkruan Business Standard.
Gurët themelues të muzikës: Historia dhe rëndësia e Valleve Shqiptare
Vallëzimi shqiptar ka një histori të gjatë dhe të pasur, por datat e sakta të lindjes së valleve nuk janë të dokumentuara me të gjitha detajet. Megjithatë, vallet tradicionale shqiptare kanë origjinë të lashtë dhe janë pjesë e trashëgimisë kulturore të vendit. Vallet tradicionale janë përdorur për shumë qëllime në kulturën shqiptare, duke përfshirë festat, dasmat, ngjarjet fetare, dhe momente të tjera të rëndësishme sociale. Kështu, shumë valle kanë lindur nëpër shekuj dhe kanë evoluar sipas kontekstit kulturor dhe historik. Vallet moderne, siç janë ato që lidhen me muzikën pop, hip-hop, dhe rap, kanë filluar të zhvillohen më shumë në shekullin e 20-të dhe të 21-të. Këto janë influencuar nga vallet tradicionale, por kanë një shfaqje dhe zë tjetër në krahasim me format tradicionale, shkruhet në Forum-Al.
Shekulli 18-të dhe fillimi i shekullit 19-të konsiderohet si një kohë e rëndësishme për formimin dhe zhvillimin e valleve tradicionale shqiptare. Shekulli 20, konsiderohet se solli një diversitet të madh në llojet e valleve, duke përfshirë vallet moderne që u zhvilluan përmes muzikës së re dhe artit modern. Viteve të fundit, vallet moderne, veçanërisht në fushën e muzikës pop dhe hip-hop, kanë bërë një impakt të rëndësishëm në skenën muzikore shqiptare dhe janë bërë të njohura edhe në nivel ndërkombëtar. Kështu, vallet shqiptare kanë një histori të gjatë dhe të pasur, duke u zhvilluar dhe evoluar nëpër shekuj në kontekstin e kulturës dhe historisë së vendit.
‘Vallet Tradicionale’ janë valle që kanë trashëgimi të hershme dhe janë pjesë e kulturës së vjetër shqiptare. Përfshijnë valle të krahinave të ndryshme si Valle Dibrane, Valle e Shqipërisë së Mesme, Valle e Labërisë, dhe shumë të tjera. Këto valle përdoren për të festuar, për të shprehur gëzimin, dhe për të mbajtur traditat e lashta të krahinave, shkruhet në blogun Folklori dhe Vallet Popullore Shqiptare.
‘Vallet Dasmore’ janë valle që performohen gjatë dasmave dhe festimeve të tjera familjare. Shpesh kanë një ritëm të ngadalshëm dhe janë shoqëruar me instrumente tradicionale si sharki (flauta), çifteli, dhe lahuta dhe Vallet Popullore Moderne janë valle që janë rritur në popullaritet në shekullin e 20-të dhe të 21-të. Përfshijnë elemente të valleve tradicionale, por ndryshojnë në formë dhe stil për të përputhur me muzikën moderne. Këto valle janë të përdorura në këngë popullore dhe kanë një audiencë të gjerë.
Pavarësisht nga karakteri që trajtojnë vallet tona popullore dhe nga krahinat ku janë krijuar për herë të parë ato marrin edhe emërtimet e tyre si, ”Vallja e kaçakëve” , “Vallja e komitëve” , “Vallja e Osman Takës” , “Vallja e Isuf Arrapit” , “Vallja e Gjakovës” , “Vallja e Tiranës” , “Vallja e Prespës” , “Vallja dibrane” , “Vallja e Tropojës” , “Vallja e Shotës” e shumë të tjera. Vallja e Shotës është njëra nga vallet më të bukura popullore shqiptare që luhet kryesisht në Kosovë por e njohur në të gjitha trojet shqiptare.Emrin e ka marrë nga Shote Galica (një luftëtare e dalluar nga Kosova e cila luftoi për unifikimin e trojeve shqiptare dhe gjithashtu është deklaruar si “Heroina e Popullit të Shqipërisë”, shkruhet në Observer Kult dhe transmeton UBTNews.
Përmbledhi: Dionesa Ebibi